Umuman viruslarga xos xususiyatlar quyidagilar: Umuman viruslarga xos xususiyatlar quyidagilar

Umuman viruslarga xos xususiyatlar quyidagilar:

• Umuman viruslarga xos xususiyatlar quyidagilar:

• 1) viruslarning kattaligi 7-20 nm dan 250-360 nm gacha;

• 2) filtrlardan, ya’ni bakteriyalarni tutib qoladigan filtrlardan bemalol o‘tib ketadi;

• 3) hujayraviy tuzilishga ega emas;

• 4) sun’iy oziq muhitida rivojlanmaydi;

• 5) faqat tirik hujayralarda parazit holda rivojlanadi va shu hujayradagi moddalar almashinuvi jarayonini o‘z foydasiga o‘zlashrtiradi.

• 6) tovuq embrionida va boshqa rivojlanuvchi organizmlarda o‘sa oladi.

Virusni hujayraga kirishi

Viruslar odam va hayvonlarda ham turli kasallkni qo‘zgatadi. Gripp virusi (sharsimon), Hayvonlar chinchechak virusi, gepatit viruslari, OITV – Odam immun tanqislik virusi kabi kasallklarni keltirib chiqaradi.

• Viruslar odam va hayvonlarda ham turli kasallkni qo‘zgatadi. Gripp virusi (sharsimon), Hayvonlar chinchechak virusi, gepatit viruslari, OITV – Odam immun tanqislik virusi kabi kasallklarni keltirib chiqaradi.

• Gepatit viruslari Hozirgi kunda gepatit viruslarini 8 ta A, B, C, D, F, G, H, TTV tiplari ma’lum, bularda eng ko‘p A, B va C viruslari kasallik keltirib chiqaradi.

• Gepatit viruslari sog‘liqni saqlash tizimining asosiy muammolaridan biri hisoblanadi. Ba’zi bir davlatlarda esa bu milliy davlat muammosiga aylangan.

• Gepatit kasalliklari eng qadimiy kasalliklardan hisoblanib, bu to‘g‘risida Gippokrat ham yozib qoldirgan. Ibn Sino sariq kasalligi to‘g‘risida yozib: bu kasallik ko‘plab jigar jarohatlanish kasalliklarining klinik ko‘rinishi deb aytgan.

1963-yil Blumberg qon zardobidan topgan

• 1963-yil Blumberg qon zardobidan topgan

• 1970-yil Deyna elektron mikroskopda topgan (Deyna bo‘l.)

• Morfologiyasi: Sharsimon 42-45 nm.

• Diyametri- 27 нм

• Genomi: - 2 ipli DNK – zanjir xaqasimon.

• DNK-polimeraza fermenti to‘ldiradi. 4-gen (S, C, P,X)

OITV – Odam immun tanqislik virusi

• Ushbu virus ilk bor 1980-yilda AQSH va keyinchalik Fransiyada OITS ko‘rinishidagi kasallik sifatida ro’yxatiga olingan.

• Virion sharsimon o‘lchami- 100 nm.

• Murakkab tuzilgan- mag‘iz va tashqiy qobig‘dan iborat

• Mag‘iz qismi kesilgan konusni eslatadi delta ikosaedra tuzilishiga ega.

• Virioni hamma oqsillari uning antigeni ham xisoblanadi.

• OITV kasalligining epidemiologik holati:

• O‘zbekistonda 68 homilador ayollarda OITV aniqlangan;

• 2005-yilda umuman OITV ni yuqtirgan odamlar soni 5612 ta bo‘lib, shulardan 32 tasi bolalardir.

• 2004-yilda aniqlangan bemorlar soni esa 2016 ta.