Umumiy fizika(mexanika) fanidan ma’ruza mashg’ulotlarida o’qitish texnologiyasi 1- mavzu: Kirish
Download 5.66 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 2-ilova
- 3-ilova Umumiy va o’quv ishlari bo’yicha hajmi
- Jami 27 100
- 3.1. Ma’ruza mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi
- 3.2.Ma’ruza mashg’ulotining texnologik xaritasi Bosqichlar, vaqti Faoliyat mazmuni O’qituvchi talaba
UMUMIY FIZIKA(MEXANIKA) FANIDAN MA’RUZA MASHG’ULOTLARIDA O’QITISH TEXNOLOGIYASI 1- mavzu: Kirish 1.1. Ma’ruza mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi Vaqti – 2 soat Talabalar soni: 45-50 nafar O’quv mashg’ulotining shakli Kirish, vizual ma’ruza Ma’ruza mashg’ulotining rejasi 1. Umumiy fizika(Mexanika) fanining maqsad va vazifalari 2. O’quv mashg’ulotlari turlari va hajmi 3. Talabalar bilimiga qo’yilgan talablar 4. Reyting tizimi va mashg’ulotlarda talabalarni baholash mezoni. O’quv mashg’ulotining maqsadi: Talabalarni Umumiy fizika(Mexanika) fanining maqsad va vazifalari,o’quv mashg’ulotlari turlari va hajmi, talabalar bilimiga qo’yilgan talablar, reyting tizimi va mashg’ulotlarda talabalarni baholash mezoni bilan tanishtirish. Pedagogik vazifalar: - Umumiy fizika(Mexanika) fanining maqsad va vazifalari - O’quv mashg’ulotlari turlari va hajmi - Talabalar bilimiga qo’yilgan talablar - Reyting tizimi va mashg’ulotlarda talabalarni baholash mezoni bilan tanishtirish. O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: - Umumiy fizika(Mexanika) fanining maqsad va vazifalari -O’quv mashg’ulotlari turlari va hajmi - Talabalar bilimiga qo’yilgan talablar - Reyting tizimi va mashg’ulotlarda talabalarni baholash mezoni bilan tanishish. O’qitish uslubi va texnikasi Vizual ma’ruza, blits-so’rov, bayon qilish, “Klaster” texnikasi O’qitish vositalari Ma’ruzalar matni, proektor, grafik, organayzerlar O’qitish shakli Jamoa, guruh va juftlikda ishlash. O’qitish shart-sharoiti Proektor, ‘kompyuter bilan jihozlangan auditoriya 1.2.Ma’ruza mashg’ulotining texnologik xaritasi Bosqichlar, vaqti Faoliyat mazmuni O’qituvchi Talaba 1-bosqich. Kirish (10 min). 1.1.Mavzu, reja, uning maqsadi va o’quv faoliyatining natijalari ma’lum qilinadi(1- ilova). 1.1. Eshitadi, yozib oladi. 2-bosqich. Asosiy (60 min.) 2.1. Umumiy fizika(Mexanika) fanining maqsad va vazifalari,o’quv mashg’ulotlari turlari va hajmi, talabalar bilimiga qo’yilgan talablar, reyting tizimi va mashg’ulotlarda talabalarni baholash mezoni.( 2-,3-,4-,5- ilovalar) 2.2. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalariga e’tibor qilishni va yozib olishlarini ta’kidlaydi. 2.1Eshitadi. Daftariga yozib oladi. 2.2.E’tibor qaratadi,yozib oladi. 3-bosqich. Yakuniy (10 min.) 3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalar e’tiborini asosiy masalalarga qaratadi. 3.1. Eshitadi, Aniqlashtiradi. Vizual materiallar 1- Ilova Mavzu: Kirish. Reja: 1. Umumiy fizika(Mexanika) fanining maqsad va vazifalari 2. O’quv mashg’ulotlari turlari va hajmi 3. Talabalar bilimiga qo’yilgan talablar 4. Reyting tizimi va mashg’ulotlarda talabalarni baholash mezoni. Darsning maqsadi: Talabalarni Umumiy fizika(Mexanika) fanining maqsad va vazifalari,o’quv mashg’ulotlari turlari va hajmi, talabalar bilimiga qo’yilgan talablar, reyting tizimi va mashg’ulotlarda talabalarni baholash mezoni bilan tanishtirish. O’quv faoliyatining natijalari: - Umumiy fizika(Mexanika) fanining maqsad va vazifalari - O’quv mashg’ulotlari turlari va hajmi - Talabalar bilimiga qo’yilgan talablar - Reyting tizimi va mashg’ulotlarda talabalarni baholash mezoni bilan tanishadi. 2-ilova Umumiy fizika(Mexanika) fanining asosiy maqsad va vazifalari Umumiy fizika(Mexanika) fanini o’qitishdan asosiy maqsad talabalarda fizikaning boshqa bo’limlarini o’rganishda va fizika o’qituvchisining pedagogik faoliyatida zarur bo’lgan mexanik harakat qonunlari to’g’risida nazariy bilim berish, talabalarda amaliy ko’nikma va malakalarni shaklantirishdan iboratdir. Talabalarga fizika fanining paydo bo’lishi va rivojlanish tarixi haqida ma’lumot berish, mexanik harakat va uning turlari, ular orasitdagi umumiylik va farqlarr, mexanika qonunlari va ularning qo’llanilish chegarasi to’g’risida ma’lumot berish, ularda mexanika bo’limiga doir masalalar yechish, fizik tajribalar va kuzatishlar o’tkazish, olgan natijalarni nazariy jihatdan tahlil qila olish, xulosalar chiqarish kabi amaliy ko’nikma va malakalarni shakllantirish fanning asosiy vazifasi bo’lib hisoblanadi. 3-ilova Umumiy va o’quv ishlari bo’yicha hajmi: Mexanika fani 1-kursning birinchi semestrida o’qitilib, xaftasiga 9 soatdan, jami 172 soat auditoriya soati, shundan 48 soat ma’ruza, 54 soat amaliy mashg’ulot, 70 soat laboratoriya mashg’ulotlari hamda 100 soat mustaqil ta’lim o’tkaziladi. Talabalar 1 marotabadan joriy, oraliq va yakuniy nazorat topshirishadi. 4-ilova 2. Talabalar bilimiga qo’yiladigan talablar: a) bilish kerak: - Umumiy fizika(Mexanika) fanining maqsad va vazifalari - O’quv mashg’ulotlari turlari va hajmi - Talabalar bilimiga qo’yilgan talablar - Reyting tizimi va mashg’ulotlarda talabalarni baholash mezoni bilan tanishadi. b) bajarish lozim: - Laboratoriya ishlarini bajarishni; - Masalalar yechishni; -Mustaqil ta’lim olishni. 5-ilova Reyting tizimi № Nazorat turi Nazorat shakli Nazora t soni Nazorat uchun maximal ball Umumiy ball 1. J.B. 40ball 1.Labjratoriya ishini bajarish 2.Labjratoriya ishini topshirish 3.Amaliy mashg’ulotlardagi faolligi 10 10 5 1 2 2 10 20 10 2. O.B. 30 ball Yozma ish 1 30 30 3. Ya.B. 30 ball Og’zaki 1 30 30 4. Jami 27 100 Eng yuqori ball – 100 ball Saralash bali – 55 ball J.N. maksimal ball – 40 O.N. maksimal ball – 30 Ya.N. maksimal ball – 30 2- mavzu: Fizikaning predmeti. 2.1. Ma’ruza mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi Vaqti – 2 soat Talabalar soni: 45-50 nafar O’quv mashg’ulotining shakli Vizual ma’ruza Ma’ruza mashg’ulotining rejasi 1. Fizika fanining predmeti 2.Fizikaning boshqa fanlar bilan aloqasi. 3.Fizika fanining rivojlanish tarixi. 4.Fizikaning metodologiyasi. O’quv mashg’ulotining maqsadi: Talabalarda fizika fanining predmeti va bilish usullari, rivojlanish tarixi, boshqa fanlar bilan aloqasi to’g’risida bilimlarni hamda to’liq tasavvurni shakllantirish. Pedagogik vazifalar: -Fizika fanining predme ti haqida bilim berish. -Fizikaning boshqa fan lar bilang aloqasi haqi da ma’lumot berish, -Fizika fanining rivoj lanish tarixi bilan tanishtirish. -Fizika fanining metod ologiyasi haqida ma’lu mot berish. O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: -Fizika fanining predmetini bilib olish. -Fizikaning boshqa fanlar bilang aloqasi haqida ma’lumotga ega bo’lish, -Fizika fanining rivojlanish tarixi bilan tanishish. -Fizika fanining metodologiyasi haqida ma’lumot olish. O’qitish uslubi va texnikasi Vizual ma’ruza, blits-so’rov, bayon qilish, “Klaster” texnikasi O’qitish vositalari Ma’ruzalar matni, proektor, grafik, organayzerlar O’qitish shakli Jamoa, guruh va juftlikda ishlash. O’qitish shart-sharoiti Proektor, ‘kompyuter bilan jihozlangan auditoriya 2.2.Ma’ruza mashg’ulotining texnologik xaritasi Bosqichlar, vaqti Faoliyat mazmuni O’qituvchi talaba 1-bosqich. Kirish (10 min). 1.1.Mavzu, reja, uning maqsadi va o’quv faoliyatining natijalari ma’lum qilinadi(1- ilova). 1.1. Eshitadi, yozib oladi. 2-bosqich. Asosiy (60 min.) 2.1 Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajalarini aniqlash uchun tezkor savol-javob o’tkazadi (2 -ilova) 2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda ma’ruzani bayon etadi(3-,4- ,5-,6-ilovalar) 2.3. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalariga e’tibor qilishni va yozib olishlarini ta’kidlaydi. 21.Eshitadi.O’ylaydi, javob beradi va to’g’ri javobni eshitadi 2.2.Ilovada beril gan ma’lumotlarni asosiy joylarini yozib oladilar. 2.3.E’tibor qaratadi,yozib oladi. 3-bosqich. Yakuniy (10 min.) 3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalar e’tiborini asosiy masalalarga qaratadi. 3.2.Mustaqil ish uchun fizika nimani o’rganishiga oid vazifa qilib beradi, baholaydi.(7-ilova) 3.1. Eshitadi, aniqlashtiradi. 3.2.Topshiriqni yozib oladi, baholarni eshitadi. Vizual materiallar 1-Ilova Mavzu: Fizikaning predmeti. Reja: 1Fizika fanining predmeti 2.Fizikaning boshqa fanlar bilan aloqasi. 3.Fizika fanining rivojlanish tarixi. 4.Fizikaning metodologiyasi. Darsning maqsadi: Talabalarda fizika fanining predmeti,uning boshqa fanlar bilan aloqasi, fanining rivojlanish tarixi hamda fizikaning metodologiyasi to’g’risida bilimlarni hamda to’liq tasavvurni shakllantirish . O’quv faoliyatining natijalari: -Fizika fanining rivojlanish tarixi bilan tanishadi va faning predmetini izohlaydi; - Fizikaning boshqa fanlar bilang aloqasi haqidagi ma’lumotlar bilan tanishadi; - Fizika fanining metodologiyasini o’rganadi. - Fizika fanining boshqa fanlar bilan o’zaro aloqasini va uni fanlar ichida tutgan o’rnini tavsiflaydi. . 2-ilova 1. Fizika nimani o’rganadi? 2.Fizikaning boshqa fanlar bilan aloqasi haqida nima bilasiz? 3.Fizika fanining rivojlanish tarixi haqida gapirib bering. 4.Fizikaning metodologiyasi to’g’risida eshitganmisiz? 3-ilova Fizika tabiat haqidagi fanlardan biri bulib, u atrofimizdagi nihoyatda ulkan va murakkab olamning eng umumiy xossalarini, uning eng umumiy harakati turlarini, bu harakatlarni tavsiflovchi qonunlarni hamda hodisalar orasidagi munosabatlarni o’rganadi. Bizni urab olgan dunyo moddiydir, u doimo mavjud bulgan va uzluksiz harakatlanuvchan materiya kurinishidadir. Materiya tabiatda real mavjud bulgan barcha narsalardir. Materiyaning konkret turi xilma - xildir. Ularga elektronlar, protonlar, neytronlar, α - zarrachalar, atomlar, molekulalar va boshka kurinishidagi elementar zarralar, bunday zarralarning kuplab majmuasi bulgan fizik jismlar va fizik maydonlar kiradi. Bu maydonlar vositasida turli moddiy zarralar uzaro ta’sirlashadi. Materiyaning tabiatda buladigan barcha uzgarishlari, bir turdan ikkinchi turga aylanishlari va boshka barcha jarayonlar harakat deb ataladi. Harakat materiyaning ajralmas kismidir. Materiya harakatining turli tuman shakllarini turli fanlar, jumladan fizika xam urganadi. Harakatning fizika urganadigan eng sodda va umumiy turlari - mexanik harakat, issiklik harakati, elektromagnitik harakat, gravitatsion, atom va yadro ichidagi jarayonlar, uning murakkabrok va oliy turlari ( kimyoviy va biologik harakat) bilan uzviy boglangandir. Masalan, elektromagnitik uzaro ta’sir konuniyatlari fizik jarayonlarni xam kimyoviy jarayonlarni xam boshkarib turadi. SHuning uchun fizika tabiatshunoslik fanlari orasida aloxida urin tutib, ularni tarakkiyoti uchun asos bulib xizmat kiladi. 4-ilova Fizika fani matematika, kimyo, biologiya, ekologiya, astrongomiya, falsafa, texnika fanlari va yana bir qator fanlar bilan uzviy aloqaga ega. Fizika barcha tabiiyot fanlarining va amaliy fanlarning muvoffakiyatli rivojlanishi uchun zarur bulgan tadkikot usullarini ishlab chikishga va asboblar yaratishga imkon beradi. Masalan, mikroskopni biologiyadagi, teleskopni astronomiyadagi, spektral analizni kimyodagi, rentgen analizni meditsinadagi va x.k. axamiyati goyat kattadir. Xozirgi paytda barcha tabiiy va amaliy fanlarning aloxida fizika bulimlari bor: astronomiyada - astrofizika, biologiyada - biofizika, agronomiyada - agrofizika, elektrotexnikada-elektrofizika va x.k. SHularga asoslanib, fizika barcha tabiiy va amaliy fanlarning yaratilishi uchun poydevordir deyish mumkin. U fan va texnikani rivojlanishida , pirovard natijada jamiyatni rivojlanishida muhim o’rin tutadi. 5-ilova Fizikaning boshlangich asoslari kadimgi yunon faylasuflari Aristotelь, Demokrit, Epikur, Lukretsiy tomonidan yaratildi va rivojlantirildi. Bu urinda Urta Osiyo mutaffakir olimlari Beruniy, Ibn Sino, Al-Xorazmiy, Axmad al-Fargoniy, Ulug’bek kabi allomalarning tabiatshunoslik faniga kushgan munosib xissalarini ta’kidlamok lozim. Italiya olimi G.Galiley (1564 -1642), ingliz olimi I.Nyuton (1643-1727) ning olamshumul ishlaridan boshlab tajribaga tayanib tarakkiyot eta boshlagan fizika fani keyingi 3 - 4 asr mobaynida jadal rivojlanish yulini bosib utdi. XIX asrni ikkinchi yarmida yoruglikni elektromagnit nazariyasini yaratilishi bilan fizika fani muayyan darajada yakunlangan fan kurinishini - klassik fizika nomini oldi. XIX asrning oxiriga kelib klassik fizika konunlari atomning ichki tuzilishini, katta tezlikda harakatlanuvchi jismlarda yuz beradigan xodisalarni va boshka kup xodisalarni tushuntirishga ojizlik kilib koldi. XX asr boshida A.Eynshteyn (1879- 1955) tomonidan yaratilgan maxsus va umumiy nisbiylik nazariyalariga tayangan, yoruglikni kvant nazariyasi, mikrozarralar mexanikasiga asoslangan zamonaviy fizika yuzaga keldi. Bu fizika modda va maydon xossalari, atom, molekulalar, yadro va elementar zarralar tarkibi va xossalarini urganishda ulkan natijalarga erishdi. Elementar zarralar fizikasi, plazma fizikasi, kvant xromodinamikasi, yadro fizikasi, kattik jismlar fizikasi, kvant optika, nochizigiy optika, golografiya va boshka soxalar vujudga keldi. Fizikaning tarakkiyoti unda ochilgan xar bir tabiiat konuni nazariy axamiyatga ega bulibgina kolmay balki texnika tarakkiyoti jarayoniga katta xissa kushdi, inkilobiy uzgarishlarga sabab buldi. Aytilganlardan ravshanki, xozirgi va kelgusidagi fan va texnika tarakkiyotini fizika fanisiz tasavvur etish kiyin. Fizika va texnikaning uzaro sermaxsul alokasi va bir-birini rivojlantira borishi insoniyat tarakkiyotining muxim omillaridan biridir. 6-ilova Fizika ozukani tabiat xodisalarini urganish va bu xodisalarning tavsiflovchi konunlarni aniklash uchun zarur bulgan ma’lumotlarni kuzatishlar va tajribalar asosida oladi. Xodisani boshka xodisalar bilan uzaro boglanishlarni tulasicha saklanib koladigan tabiiy sharoitda urganish kuzatish deb ataladi. Masalan, yukoridan Yerga tomon tushayotgan tosh, yomgir tomchisi, parashyutchi harakatida Yerning tortish kuchi namoyon buladi. Bunday xodisalarda xavoning karshilik kuchi xam uz ta’sirini kursatadi. Xodisani unga xalakit beruvchi ta’sirlardan xoli bulgan sharoitda kuzatish uchun tajriba utkaziladi. Masalan, jismni Yer tortish kuchi maydonida tushishini urganishda xavo karshiligi yuzaga keltiradigan ta’sirni ikki yul bilan kamaytirish mumkin: 1) jism ulchamlarini kichraytirish, 2) xar xil ulchamli jismlarni bushlikda tushishini tekshiriladi. Ikkala xolda xam jismlarning Yer tortish kuchi ta’sirida erkin tushishni "sof" xolda urganishga sharoit yaratiladi. Tajribani yuksak aniklikda kayta-kayta takrorlanishi eng muxim talablardan biridir. Bu degani tajribani boshka joyda boshka asboblar bilan aynan avvalgidek sharoitlarda takrorlanganda ilgari olingan natijalar muayyan aniklikda takrorlanishi zarur demakdir. Xar qanday fizik xodisani xam tajribada kayta amalga oshirib bulavermaydi. SHu sababli bunday xodisalarni fakat tabiiy kuzatish yuli bilan urganiladi. Ba’zan esa tabiatda uchramaydigan xodisalarni laboratoriya sharoitida amalga oshirish mumkin. Masalan, sof yarim utkazgichlarga biroz boshka elementlar aralashtirilsa, tabiatda uchramaydigan yarim utkazgich moddalar xosil kilinadi. Nazorat savollari. 1. Fizika nimani urganadi? 2. Fizikani boshka fanlar bilan alokasi? 3. Fundamental (bosh) konunlar deb nimaga aytiladi? 4. Fizik nazariya nima ? 5. Fizikaning rivojlanish etaplarini sanang. 7-ilova Fizikaning boshqa fanlar bilan aloqasiga doir sxemani to’ldiring. 3-mavzu: Kinematika asoslari. 3.1. Ma’ruza mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi Vaqti – 2 soat Talabalar soni: 45-50 nafar O’quv mashg’ulotining shakli Kirish, vizual ma’ruza Ma’ruza mashg’ulotining rejasi 1.Fizik kattaliklar. 2.Birliklar sistemasi. 3.O’lchamliklar.. 4.Fazo va vaqt. 5. Sanoq sistemasi. O’quv mashg’ulotining maqsadi: Talabalarda Fizik kattaliklar, birliklar sistemasi,ulchamliklar,fazo va vaqt hamda sanoq sistemasi to’g’risida bilimlarni hamda to’liq tasavvurni shakllantirish. Pedagogik vazifalar: -Fizik kattaliklar bilan tanishtirish. -Birliklar sistemasi haqida O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: -Fizik kattaliklar bilan to’liq tanishish. -Birliklar sistemasi haqida ma’lumotga ega bo’lish. FIZIKA ma’lumot berish. -O’lchamliklar haqida tushuncha berish. -Fazo va vaqt hamda uning birjinsligi va izotropligi to’g’risida bilim berish. - Sanoq sistemasi va uning fizikadagi o’rni haqida ma’lumot berish. -O’lchamliklarhaqida tushunchaga ega bo’lish. -Fazo va vaqt hamda uning birjinsligi va izotropligi to’g’risida bilim olish. - Sanoq sistemasi va uning fizikadagi o’rni haqida ma’lumotga ega bo’lish. O’qitish uslubi va texnikasi Vizual ma’ruza, blits-so’rov, bayon qilish,, klaster, texnikasi O’qitish vositalari Ma’ruzalar matni, proektor, lar, grafik, organayzerlar. O’qitish shakli Jamoa, guruh va juftlikda ishlash. O’qitish shart-sharoiti Proektor, ‘kompyuter bilan jihozlangan auditoriya 3.2.Ma’ruza mashg’ulotining texnologik xaritasi Bosqichlar, vaqti Faoliyat mazmuni O’qituvchi talaba 1-bosqich. Kirish (10 min). 1.1. Mavzu, reja, uning maqsadi va o’quv faoliyatining natijalari ma’lum qilinadi (1- ilova). 1.1. Eshitadi, yozib oladi. 2-bosqich. Asosiy (60 min.) 2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajalarini aniqlash uchun tez kor savol-javob o’tkazadi (2 -ilova) 2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda ma’ruzani bayon etadi(3-,4- ,5-,6-,7-ilovalar) 2.3. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalariga e’tibor qilishni va yozib olishlarini ta’kidlaydi. 2.1Eshitadi. O’ylay di, javob beradi. Javob beradi va to’g’ rijavobni eshitadi 2.2.Ilovada beril gan ma’lumotlarni asosiy joylarini yozib oladilar. .2.3.E’tibor qaratadi,yozib ola di. 3-bosqich. Yakuniy (10 min.) 3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalar e’tiborini asosiy masalalarga qaratadi. 3.2.Mustaqil ish uchun vazifa:“Fizik kattaliklar” so’ziga klaster tuzishni vazifa qilib beradi, baholaydi.(8-ilova) 3.1. Eshitadi, aniqlashtiradi. 3.2.Topshiriqni yozib oladi, baholarni eshitadi. Vizual materiallar 1-ilova. Mavzu: Kinematika asoslari. Download 5.66 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling