Umumta`lim maktablarining 1-sinflarida "Tarbiyaviy soat" mashg`ulotlarini tashkil etish
Download 467.26 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Xaydarova Umida
- Norqobilova Dilfuza
- Islom Karimov
- Sinf rahbari o`ziga berilgan sinf uchun tayanch va ma`suldir.
- Jami
- 2-Mavzu: Sog` tanda - sog`lom aql
- MODELLASHTIRILGAN SXEMA TAHLILI(
- QUYOSH
- Nima uchun sog`lom bo`lish kerak
- 3-mavzu: “Do`stlik va inoqlik haqida”
|
Umumta`lim maktablarining 1-sinflarida “Tarbiyaviy soat” mashg`ulotlarini tashkil etish bo`yicha sinf rahbarlari uchun metodik qo`llanma Toshkent-2013 Tuzuvchilar: Bobomurotova Dilshoda Uchtepa tumani 287-sonli umumta`lim maktabining boshlang`ich sinf o`qituvchisi
Ulug`bek tumani 35-sonli umumta`lim maktabining boshlang`ich sinf o`qituvchisi
Respublika Ta`lim markazi Ijtimoiy, iqtisodiy bilim asoslari va ma`naviy-ma`rifiy ishlar bo`limi bosh metodisti
Taqrizchilar Norqobilova Dilfuza –
Surxondaryo viloyati Sariosiyo tumani 2-sonli umuta`lim maktabi boshlang`ich sinf o`qituvchisi Tushuntirish xati Ma`naviy va axloqiy poklanish, imon, insof, diyonat, or-nomus, mehr-oqibat va shu kabi chinakam insoniy fazilatlar o`z-o`zidan kelmaydi, hammasining zamirida tarbiya yotadi. Islom Karimov Tarbiya insonning insonligini ta`minlaydigan azaliy va abadiy qadriyatdir. Alohida odam ham, butun insoniyat ham tarbiyasiz mavjud bo`lolmaydi. Chunki odam va jamiyatning mavjudligini ta`minlaydigan qadriyatlar avloddan- avlodga tarbiya tufayligina o`tadi. Hozirgi davrda mamlakatimizda samarali tarbiya va ta`lim uyg`unlashib, barkamol avlodni shakllantirishga qaratilgan va yurtimizda davlat siyosati darajasiga ko`tarilgan. Mamlakatimizda sog`lom va barkamol alodni tarbiyalash, yigit-qizlarni XXI asr talablariga to`liq javob beradigan har tomonlama rivojlangan shaxslar etib voyaga yetkazishda ustoz va murabbiylarning xizmatlari alohida o`rin tutadi. Shu nuqtai nazardan o`quvchilarga sifatli ta`lim-tarbiya berish, ularni Vatanga sadoqat, yurtga hurmat hamda milliy va umuminsoniy qadriyatlar ruhida tarbiyalashda umumta`lim maktablarida o`tiladigan “Tarbiyaviy soat”larning o`rni beqiyosdir. O`zbеkiston Rеspublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012 yil 15 maydagi “Umumiy o`rta ta`limning davlat ta`lim standartiga o`zgartirishlar kiritish haqida” 130 -sonli qarori asosida o`quv rеjada o`quv yuklama 5 % ga qisqartirildi. Shu munosabat bilan tarbiyaviy soatlar mazmynan qayta ko`rib ciqilib, intеgratsiyalashgan holda amalga oshirilishi bеlgilandi. Sinf rahbari o`ziga berilgan sinf uchun tayanch va ma`suldir. Umumiy
o`rta ta`lim
muassasalarida sinf
rahbari faoliyati O`zbekiston Respublikasining “Ta`lim to`g`risida”gi Qonuni, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”, O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining ta`lim sohasidagi qarorlari, Xalq ta`limi vazirligi tomonidan ishlab chiqilgan tegishli me`yoriy hujjatlar va Xalq ta`limi vazirligining 2007 yil 20 yanvardagi 19-sonli buyrug`iga 2-ilova: Ta`lim muassasalari sinf rahbari to`g`risida Nizom asosida tashkil etiladi. “Tarbiyaviy soat”lar rejasidagi 8 soatlik “Yo`l harakati qoidalari”ga doir mavzularning dars ishlanmalari mazkur qo`llanmada aks ettirilmagan. Mazkur qo`llanmada bugungi kunda sinf rabarlari uchun amaliy va uslubiy yordam sifatida Respublika Ta`lim markazi mutaxassislari va amaliyotchilar hamkorligida “Tarbiyaviy soat”larning mashg`ulot ishlanmalari tavsiya etiladi. Umumta`lim maktablarining 2-sinf o`quvchilari uchun ishlab chiqilgan “Tarbiyaviy soat” mashg`ulot ishlanmalarida mazmunan o`quvchilarda tarbiyaviy-axloqiy hislatlarni shakllantirish va mustahkamlash maqsadida, donolar
hikmatlariga va
milliy qadriyatlarimizga hurmat, shaxsiy gigiena, ozodalik, kiyinish odobi, bolalar huquqlari, tabiatni asrash, salomlashish va muomala odobi, kitobni sevish bilan bir qatorda yurtimizda nishonlanadigan umumxalq bayramlari, muhim sanalarni o`tkazishda nimalarga e`tibor berish to`g`risida tavsiyalar berilgan.
“Tarbiyaviy soat” mashg`ulotlarini o`tish va mazkur mashg`ulot ishlanmalaridan foydalanishda o`qituvchi ijodiy yondoshgan holda yangi pedagogik texnologiyalar asosida har xil qiziqarli o`yinlar orqali noananaviy tarzda tashkil qilishi mumkin.
1 – SINF № O`tiladigan mavzular Soati O`tish vaqti 1.
Ona yurtim – oltin beshigim! 1
2. Sog` tanda sog`lom aql 1
Do`stlik va inoqlik haqida 1
4. Maktabimiz qoidalari 1
Ustozga ta`zim! (Ustozlar va murabbiylar kuni munosabati bilan)
1
6. Kim bo`lsam ekan? 1
7. Non qadri 1
Ona tilim – jonu dilim (O`z.Res. “Davlat tili haqida”gi Qonun qabul qilingan kun munosabati bilan) 1
Fasllar nima deydi? 1
10. Ta`til taassurotlari
1
11. Bayrog`imiz – faxrimiz (18 noyabr - O`z.Res. Davlat bayrog`i qabul qilingan kun munosabati bilan) 1
12. Ertaklar yaxshilikka – yetaklar 1
Qonunimiz – qomusimiz (8 dekabr – Konstitutsiya kuni munosabati bilan) 1
Madhiyani kuylaylik (10 dekabr - O`z.Res. Davlat madhiyasi qabul qilingan kun munosabati bilan) 1
Qushlar bizning do`stimiz 1
16. Yangi yil (Yangi yil bayrami yaqinlashishi munosabati bilan) 1
17. Vatan nima? (14 yanvar – Vatan himoyachilari kuni munosabati bilan) 1
18. Huquq va axloq birligi 1
Yaxshi tarbiya - inson ziynati 1
20. Bobolarimiz deydilar… (Navoiy va Bobur tavallud kunlari oldidan) 1
21. Sog` yuray desang, ozoda bo`l
1
22. Biz tinchlik istaymiz
1
23. Mehribonim onam (8 mart – Xotin-qizlar kuni munosabati bilan) 1
24. Bolalik – beg`uborlik, keksalik – donolik 1
Navro`z – bahor bayrami ( 21 mart – Navro`z bayrami 1
munosabati bilan)
26. Mehnat-mehnatning tagi rohat 1
27. Men tabiatni qanday asrashim mumkin? 1
Men sevgan ertak qahramoni 1
29. Salomlashish va muomala odobi 1
Bobom xotiralari (Xotira va qadrlash kuni oldidan) 1
31. Kitob mening do`stimsan 1
Suhbatlashish odobi 1
33. Yoz – o`tadi soz! 1
Jami: 33
1-mavzu: Ona yurtim –oltin beshigim! I.Kirish: Tarbiyaviy mashg`ulotning maqsadi:O`quvchilarda mustaqil vatanimiz bilan faxrlanish va milliy g`urur tuyg`ularini uyg`otish. Yurt,ona Vatan haqidagi tushunchalarni o`quvchilar ongiga yetkazish.Vatanga muhabbat tuyg`usini tarbiyalash, nutqini o`stirish. Tarbiyaviy mashg`ulotning jihozi: DVD,disk, tarqatma material,rasmlar. Tashkiliy qism: O`quvchilarning darsga tayyorgarligi, navbatchi axboroti. Ma`naviyat daqiqasi Vatan ona, Vatan chamandir, Vatan quyosh, Vatan osmondir. Vatan she`rdir, Vatan xayoldir, Vatan tuproq, Vatan iymondir.
Vatan-bu sen,ota-onang,oilang va do`stalring yashayotgan yer. Vatan –bu sen bilan birga yashayotgan qushlar,daraxtlar. Ko`chadan kelar ekansiz,yuzlab derazalar ichidan o`z uyingiz derazasiga qaraysiz.Nega boshqa derazaga qaramaysiz?Chunki o`sha derazaning ichida sizning vataningiz bor. Z.M.Bobur o`n ikki yoshida podshoh bo`lgan.U katta harbiy yurishlar qilgan.Hindistonda Andijondan olib borilgan qovunni yeb shoh Bobur yig`lab yuborgan ekan.U vatanini qattiq sog`ingan.Qovun olib borganlar vatanini olib borisholmasdi-da. Bizning Vatanimiz O`zbekiston! O`zbekiston –muqaddas Vatan. Aziz bobolarimiz ota- onamiz tug`ilib o`sgan maskan. Biz uchun Vatan bitta! Mamlakat bitta! Bizning go`zal yurtimiz, noyob tabiatimiz, betakror Vatanimiz, bag`ri keng va oliyjanob xalqimiz bor. Men shu diyorda yashayman. Shu yurtda tug`ilib o`sdim. O`zbekiston juda go`zal diyor. O`zbekistonda go`zal bog`lar, yuksak tog`lar, bepayon dalalar, zilol suvlar, zamonaviy qishloqlar va bir-biridan go`zal shaharlar ko`p. O`zbekistonimizning tabiati xilma-xil bo`lib, go`zallikda tengi yo`q. O`zbekiston jannatmakon diyor. Bizning yurtimizda yoshlarga juda katta e`tibor qaratilgan. Chunki biz yoshlar O`zbekistonning kelajagimiz. Biz yoshlarning yaxshi yashashimiz, yaxshi ta`lim-tarbiya olishimiz, dam olishimiz uchun barcha shart-sharoitlar yaratilgan. Yurtimizda bizning yaxshi ta`lim-tarbiya olishimiz uchun yangidan-yangi maktablar, akademik litseylar, kollejlar, oliy o`quv yurtlari bunyod etilgan. Biz yoshlarning jismonan baqquvat va sog`lom bo`lishimiz uchun sport inshootlari va maydonlar, suv havzalari qurib bitqazildi. O`zbekistonning poytaxti - Toshkent shahri. Toshkent juda ko`hna va qadimiy, shu bilan birga zamonaviy shahardir. Toshkent shahri respublikamizning yuragi hisoblanadi. Shu zaminning munosib farzandi bo`lib yashaylik. Qancha diyorlarda sayr etib yurdim, Qancha manzillarda tuzdim oshiyon. Va buyuk hikmatga axir yuz burdim, Siylangan joyida azizdir inson. Yurtim senda ekan nasibam tugal Sen o`zing maskanim, sen o`zing jonim Sen onam, sen singlim, yorimsan azal. Ey jonim, jahonim O`zbekistonim.
1991 yil 1-sentabr kuni olamshumul ahamiyatga ega bo`lgan voqea yuz berdi. O`zbekiston Respublikasi Mustaqil deb e`lon qilindi. O`zbekiston tenglikni, hurlikni qo`lga kiritdi. Ona diyorimizni jahon tanidi.
Hurmatli Presidentimiz: “Bizdan ozod va obod Vatan qolishi”, “Shu aziz Vatan barchamizniki. Uning baxt saodati, yorug` istiqboli, farovon kelajagi uchun yashash, kurashish kerak bo`lsa, joningni fido qilish, shu muqaddas zaminda yashayotgan har bir inson uchun baxtdir”,-deb aytganlar. III.Yakuniy qism: Ona Vatanimiz mustaqilligini keng nishonladik. Darhaqiqat, asrlarga ta`tigulik bu yillar mobaynida Yurtboshimiz rahnamoligida xalqimizning farzandlar iqbolini o`ylab, bir maqsadu muddao bilan, bir tanu bir jon bo`lib amalga oshirilgan beqiyos ezgu amallari natijasida bugun mamlakatimizni dunyo tan olmoqda. O`z tanlagan yo`li, o`z aytar so`zi va amali bilan jahonni lol qoldirayotgan davlatimiz tobora barkamollik sari intilayapti Savol:.
Biz ham barkamol avlod bo`lishimiz uchun o`zimizda qaysi fazilatlarni tarbiyalamog`imiz darkor? (…). Tarona guruhining “O`zbekiston” qo`shig`i tinglanadi. -Qo`shiq nima haqida ekan? -Vatan haqida ekan. O`quvchilarning javoblaridan so`ng “BBB” metodi orqali vatan haqidagi ma`lumotlar umumlashtiriladi. O`quvchilar aytishadi.O`qituvchi ularning javoblarini xattaxtaga yozadi.
O`quvchilarni rag`batlantirish.
2-Mavzu: Sog` tanda - sog`lom aql I.Kirish: Tarbiyaviy mashg`ulotning maqsadi: O`quvchilarni o`z salomatligini asrashga o`rgatish, chiniqishning inson salomatligiga ta`sirini tushuntirish.
illyustratsiyalar, plakatlar hamda slayd va SD, DVD disklar. Tashkiliy qism. O`quvchilar bilan salomlashish. Davomatni aniqlash. Mashg`ulot mavzusining maqsad va vazifasi bilan o`quvchilarni tanishtirish.
foydalaniladi. sinfga umumiy savol beriladi.
O`qituvchi o`quvchilarni faolligiga va zerkib qolmasligini inobatga olgan holda savollar beradi hamda ularning javoblarini umumlashtirib, yangi mavzuni tushuntiradi. Inson organizmi atrof-muhit bilan doimiy va chambarchas bog`liqlikda bo`ladi. Unga havo haroratining, namlikning, shamol tezligining keskin o`zgarishi o`zining ta`sirini ko`rsatadi. Inson organizmini maxsus tadbirlar yordamida atrof-muhitning zararli ta`sirlariga, hattoki infeksion kasalliklar kabilarga nisbatan chidamliligini oshirish mumkin.Bular chiniqtiruvchi muolajalar yordamida amalga oshiriladi. Chiniqish – bu organizmni kasalliklarga qarshilik ko`rsata olishi uchun jismoniy turg`unlikni o`zlashtirishiga aytiladi. Kasalliklardan tabiiy omillar yordamida forig` bo`lish organizmni sog`lomlashtirish deyiladi.
Sog` tanda sog`lom aql Inson tanasi sog`lom bo`lsa,
sog`lom fikrlaydi Insonning tana a'zosi - bosh miya faoliyatida ma'lumotlar saqlanadi va kundanlik hayotda undan foydalanish imkoniyatini beradi.
TAHLILI(rasmlari bilan) Quyosh vannalari inson organizmini turli kasalliklardan himoya qilish bilan birga uni davolaydi.Quyosh vannalarini qabul qilish jarayonida oddiy qoidalarga rioya qilish lozim.Oftobda toblanishni 3-4 daqiqa davomida daraxtlarning soyasida 10 daqiqa tanaffus bilan olishni boshlang. Quyoshda bo`lish vaqtiga har kun 2-3 daqiqadan qo`shib boring. Quyoshda bir necha daqiqa va soyada bir necha daqiqa bo`lishni ketma-ket almashtirib borish juda ham foydali. Ertalabki va kechki paytlarda, quyosh nurlariga vaqti-vaqti bilan orqa, ko`krak yoki yonbosh tarafni qo`ygan holda toblanish kerak. quyoshga chiqayotganda boshingizga bosh kiyim: shapka, kepka, panama kiyish yoki ro`mol o`rashni yodingizdan chiqarmang. Ba`zi bolalarda quyosh nurlarini yomon qabul qilish hollari ham uchraydi, ular oftobda toblanayotganlarida yanada ehtiyot bo`lishlari kerak. Agar shifokorlar oftobda toblanishni umuman ta`qiqlagan bo`lsalar, u holda xafa bo`lib, umidsizlanmaslik kerak. Iliq bulutli ob-havoda havo vannasini qabul qilish mumkin.
OMILLAR
Musaffo havo.Musaffo, toza havo – barcha bolalar uchun foydali. Havo vannalarini quyosh va soyada olish mumkin. Havo vannalarini qabul qilayotganda ko`proq harakatda bo`lishga harakat qiling. Shamoldan himoyalangan joylarda havo vannalarini qabul qilish maqsadga muvofiq.Uni qabul qilishni yoz faslida boshlagan yaxshi. Birinchi vanna +16°,+18° haroratda, 2-4 daqiqa davom etishi kerak, keyinchalik esa 20 daqiqagacha uzaytiriladi. Agar harorat +20° bo`lsa – qabul qilish vaqtini ikki barobar ko`paytirish kerak. Kunduz gi uyquni toza havoda oynal ari ochiq xonada, ayvon yoki shi yponda tashkillashtirish mumkin. Tayyorlangan joyda yelvizak bo`lishiga imkon yaratish juda ham yaxshi, lekin o`zingiz yelvizakda qolishingiz kerak emas. Havoning tozaligini muntazam kuzatib borish, tungi uyqudan oldin xonani shamollatish maqsadga muvofiq. Suv bilan chiniqish.Suvning asosiy sog`lomlashtirish xususiyati: organizmda mavjud bo`lgan moddalar almashinuvining zararli mahsulotlarni chiqarishda teriga yordam beradi va kasallik qo`zg`atuvchi mikroblardan tozalaydi (cho`miliganda, vanna qabul qilganda).
topqir” o`yini orqali berish mumkin.
Nima uchun sog`lom bo`lish kerak?
bo`lish uchun nima qilish kerak? Sog`lom o`quvchi qanday o`qiydi? керак? O`qituvchi berilgan savollar javoblarini umumlashtiradi. O`quvchilarga doimo tana a`zolarini sog`lom bo`lishini ta`minlash uchun kun tartibiga rioya qilish, vaqtida ovqatlanish va sport bilan shug`ullanish lozimligini ta`kidlab, mashg`ulotni yakunlaydi.
Sport bilan shug`ullaning.
3-mavzu: “Do`stlik va inoqlik haqida” I.Kirish: Tarbiyaviy mashg`ulotning maqsadi :O`quvchilar orasida do`stona munosabat o`rnatish,inoqlikka chaqirish; Tarbiyaviy mashg`ulotning jihozi: tarqatma material,rasmlar. Tashkiliy qism: O`quvchilarning darsga tayyorgarligi, navbatchi axboroti. II.Asosiy qism: O`quvchilar bilan do`stlik va inoqlik haqida suhbatlashish. Do`stlaringiz bormi? Do`stlaringiz ko`p bo`lishni xohlaysizmi? O`quvchilarga do`stlik haqida ma`lumot berish. Do`stlik bor ekan, har qanday og`ir mushkullar oson bo`ladi. Do`stlik bor ekan, hal etilmaydigan muammo qolmaydi. Haqiqiy do`stlik oldida ulkan tog`lar ham egiladi. Do`stlik – bebaho xazina va hayot yo`lida og`irini yengil, ruhiyatini ko`taruvchi buyuk kuchdir. U hamma vaqt turmush quvonchlari-yu, tashvishlarini baham ko`radigan hamkor, hamdard, hamfikr kishiga ehtiyoj sezadi, do`stsiz yashay olmaydi. Shuning uchun sinfda ham barchamiz do`stona munosabatda bo`lishimiz darkor.
Do`stlik tuygusi eng oddiy va eng oliy qadriyatlardan biri bo`lib, u darhol yuzaga kelmaydi. Do`stlik o`rtoqlik munosabatlari negizida shakllanib boradi, vaqt o`tishi bilan samimiylashadi. Hayotda haqiqiy do`st topish inson uchun baxtdir. Inson har qanday holatda ham yonida o`ziga yaqin insonlar qatorida do`stlarining turishini xohlaydi. Insonlar ichida haqiqiy do`stlar bilan bir qatorda soxta do`stlar ham uchrab turadi. Ular shaxsiy manfaat yuzasidan, ma`lum bir maqsadni ko`zlab o`zlarini do`st sifatida ko`rsatishga harakat qiladilar. Soxta do`stning har bir so`zi maqsadni ko`zlab aytiladi. Shuning uchun haqiqiy do`st kim, dushman kimligini bilish juda muhim. Do`stlikning xaqiqiy yoki soxtaligini inson boshiga ogir kunlar tushganda bilinadi. Do`st tutunish nihoyatda murakkab va nozik ish bo`lib uni asrab avaylash kerak.
Pul do`st orttirma, orttir. Do`stsiz – tuzsiz boshim oshim. Maqollardagi so`zlar to`g`ri joylashtirilgandagi holati:
Sizning do`stingiz kim? O`quvchilarni rag`batlantirish.
Download 467.26 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|