Urganch davlat universiteti iqtisodiyot fakulteti n


Yaratilgan  ish  o’rinlar


Download 0.7 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/9
Sana11.11.2017
Hajmi0.7 Mb.
#19896
1   2   3   4   5   6   7   8   9

Yaratilgan  ish  o’rinlar 

(ta) 

 

2013 



2014 

2013 

2014 

Urganch  shahri 

15 


15.0 



Gurlan 

15.0 





Bog’ot 

34.5 




Xazorasp 

34 

47.0 




Xonqa 

10.5 

23.1 




Xiva 

20 

20.0 




Yangiariq 

15.0 


                                                



47

Agrobank“ OATB Xorazm viloyati boshqarmasi ma’lumotlari

.

 

48



,,Agrobank“ OATB Xorazm viloyati boshqarmasi ma’lumotlari 

 


79 

 

Qo’shko’pir 

20 

23.0 




Shovot 

15 

20.0 




Qorovul 

59 

50.0 




Pitnak 

10.0 




Yangibozor 

6.5 

16,5 




JAMI 



197 

289.1 

21 

35 

 

OATBXorazmviloyatiboshqarmasitomonidan 



2013-2014 

yillardavomida 

(1-

aprelholatigako’ra) 



oilaviytadbirkorlikvahunarmandchiliknikengaytirishuchunajratilgankreditlarmiqdori 

2013 yilganisbatan2014 yil 32% oshishirejalashtirilgan. 

2013 

yilQorovulbo`limiengko`p 



59 

mlrdso`majratiganbo`lib,2014 

yildaYangibozor,Bog`ot,Yangiariq,Xonqa,Xozorasp,Gurlanbo`limlaridarejalashtirilg

antadbirkorlikvahunarmandchiliknikengaytirishuchunajratilgankreditlarmiqdorioshga

n. 

Bank  tomonidan  tadbirkor  ayollarni  moliyaviy  jihatdan  qo’llab-quvvatlashning  4 



yillik  tahlilini  1-aprel  xolatiga  nisbatan  ko`radigan  bo`lsak    quyidagi  2.2.2  -rasm 

orqali uning yildan yilga o`sib borayotganini ko`rishimiz mumkin. 



 

  2.2.2-rasm 

,,Agrobank“  OATB  Xorazm  viloyati  boshqarmasi  tomonidan  tadbirkor          ayollarga 

ajratilgan kreditlar miqdori (mlrd.so’m)

49

 



                                                

49

,,Agrobank“ OATB Xorazm viloyati boshqarmasi ma’lumotlari 



80 

 

 



Bundan tashqari, ,,Agrobank” OATB Xorazm viloyati bo’yicha xizmat ko’rsatish va 

servis  sohasini  rivojlantirish  uchun,  kasb-hunar  kolleji  bitiruvchilarini  tadbirkorlik 

sohasiga  jalb  qilish  uchun,  shuningdek,  oilaviy  tadbirkorlikni  qo’llab-quvvatlash 

borasida ham kredit mablag’lari jalb qilib kelmoqda. 

 Xizmat ko’rsatish va servis sohasini rivojlantirish maqsadida ajratilayotgan kreditlar 

summasining  3  yillik  tahlilini  quyidagi  jadvalda  aks  ettirib,  kerakli  xulosalarga  ega 

bo’lamiz (2.2.2-jadval): 

 

 

 

 

2.2.2-jadval 

,,Agrobank“  OATB  Xorazm  viloyati  boshqarmasi  tomonidan  xizmat  ko’rsatish  va 

servis  sohasini  rivojlantirish  uchun  ajratilgan  kreditlar  miqdorining  1-aprel  holatiga 

ko’ra 3 yillik tahlili (mlrd.so’m)

50



№  Hududlar nomi  2012 

2013 

2014 

Yaratilgan ish o’rinlar (ta) 

     2012 

           2013      2014 

1. 

Urganch 

shahri 

0,0 


36 

37 


26 


39 

                                                

50

,,Agrobank“ OATB Xorazm viloyati boshqarmasi ma’lumotlari asosida muallif tayyorladi 


81 

 

2. 



Gurlan 

0,0 


10 

35,0 




3. 

Bog’ot 

0,0 


15 

20,0 




4. 

Xazorasp 

10,0 


20 

30,0 




5. 

Xonqa 

5,0 


50 

32,0 




6. 

Xiva 

0,0 


13 

20,0 




7. 

Yangiariq 

7,0 


12 

50,0 




8. 

Qo’shko’pir 

0,0 


20 

51,0 




9. 

Shovot 

32,0 


43 

30,0 




10.  Qorovul 

0,0 


17 

56,0 




11.  Pitnak 

30,0 


12 

20,0 




12.  Yangibozor 

105,0  20 

30,0 





 

JAMI 



189,0 

268 

411,0 

19 

63 

61 

 

Jadval ma’lumotlaridan  ko’rinadi-ki, 2012 yilda xizmat ko’rsatish va servis sohasiga 

bank tomonidan ajratilgan kreditlar miqdori boshqa yillarga nisbatan ancha past (189 

mlrd.so’m), ammo 3 yil mobaynida ushbu sohaga ajratilgan kredit mablag’lari qariyb 

2,2  barobarga  oshgan.  2012yilda  ajratilgan  kreditlar  hisobiga  yaratilgan  yangi  ish 

o’rinlari  tahlil  qilinayotgan  boshqa  yillarga  nisbatan  sezilarli  darajada  yuqori  bo’lib 

(61  ta),  bu  ko’rsatkich,  ayniqsa,  Urganch  shahri,  Shovot,  Xonqa  va  Qoshko’pir 

tumanlarida (5-6 ta)  boshqa tumanlarga nisbatan 2-3 barobar yuqoriligini ko’rishimiz 

mumkin.  2014-yilda bank tomonidan  viloyatda  xizmat ko’rsatish  va servis sohasini 

rivojlantirish  maqsadida,  ayniqsa,  Qorovul  hududi  (56  mlrd.so’m,  13,6  foiz), 

Yangiariq  va    Qo’shko’pir    tumanlariga  (50-51  mlrd.so’m,  12,1-12,4  foiz)  nisbatan 

ko’proq kredit  mablag’lari sarflangan  bo’lib, jami  kreditlarning o’rtacha 12,7  foizini 

tashkil  etadi.  Bundan  tashqari,  joriy  yilda  kreditlar  eng  kam  sarflangan  hududlar 

Bog’ot,  Xiva,  Pitnak  hududlari  bo’lib  (20  mlrd.so’m),  ularning  jami  ajratilgan 

mablag’lardagi  ulushi    o’rtacha  4,8  foizga  to’g’ri  keladi.  2014  yilning  so’nggi  3  oyi 

ichida ajratilgan jami kreditlar miqdorida eng ko’p kredit jalb qilingan Qorovul bilan 



82 

 

eng kam kredit sarflangan Pitnak  hududlariga ajratilgan mablag’lar o’rtasidagi nisbat  



2,8 martani tashkil etgan.  

    ,,Agrobank”  OATB  Xorazm  viloyati  boshqarmasi  misolida  keltirilgan  yuqoridagi 

barcha  bank  xizmatlari  O’zbekiston  Respublikasi  Adliya  vazirligi  tomonidan  2012-

yil  15-mayda  qabul  qilingan  2364-sonli  qarori  hamda  O’zbekiston  Respublikasi 

Markaziy banki boshqaruvining 2012-yil 24-martda qabul qilingan 101-sonli qaroriga 

ilova  tarzida  berilgan  ,,Tijorat  banklari  tomonidan  bank  kafolatlarini  berish  tartibi 

to’g’risida”gi  Nizomiga  muvofiq,  KBXT  sub’yektlarining  tijorat  banklari 

xizmatlaridan  belgilangan  tartibda  foydalanish  va  bank  kafolatlarini  olish  huquqlari 

hamda majburiyatlari davlat himoyasida va nazoratidadir.  

 Shu  qatorda    “Agrobank”OATBning  Yangibozor  filialiga  xam  nazar  tashlaydigan 

bo`lsak  2012yilga  nisbatan    2013  yil  ajratilgan  kreditlar  miqdorini  oshganini 

ko`ramiz 

2.2.3-rasm  “Agrobank”OATBning  Yangibozor  filialining  2012-  2013  yillarda  

tadbirkor 

ayollarga 

ajratilgan 

kreditlar(mln 

so`mda)


 

 

“Agrobank”OATBning Yangibozor filialining 2012- 2013 yillarda  tadbirkor 



ayollarga ajratilgan kreditlar miqdori  qarib 132 barobar oshganini ko`ramiz bu juda 

katta o`sish.

 


83 

 

2.2.4-rasm “Agrobank”OATBning Yangibozor filialining 2012- 2013 yillarda  kollej 



bitiruvchilariga ajratilgan kreditlar(mln so`m) 

 

 



 

 

 “Agrobank”OATBning Yangibozor filialining 2012- 2013 yillarda  kollej 



bitiruvchilariga ajratilgan kreditlar miqdori 2.4 barobar o`sishga erishgan bo`lsa

 

yosh oilalarga ajratilgan  kreditlar  miqdori esa 7.7 barobar o`sish gan 2.2.5-rasmda 



ko`rishimiz mumkin.

 

2.2.5-rasm “Agrobank”OATBning Yangibozor filialining 2012- 2013 yillarda yosh 



oilalarga ajratilgan kreditlar miqdori(mln so`mda)

 

 



84 

 

  Bu ko`rsatkichlardan ko`rinib turibdiki bir yil mobaynida ajratilgan kreditlar 



miqdori katta suratlar bilan o`sganini ko`ryapmiz,ammo KBXT subeklariga ajratilgan 

qisqa va uzoq muddatli kreditlar miqdori 2013 yil 2012 yilga nisbatan pasayish 

kuzatilgan buni 2.2.3 -jadvalda ko`rishimiz mumkin .

51

 



 

 

KBXT subektlariga 



ajratigan qisqa muddatli 

kreditlar(mln so`mda) 

KBXT subektlariga 

ajratilgan  uzoq  

muddatli 

kreditlar(mlrd 

so`mda) 

2012 yilda 



955.568 

1.76 


2013 yilda 

820.383 

1.518 


 

    Barcha  ma’lumotlarni  umumlashtirgan  holda  shuni  aytishimiz  mumkinki, 

,,Agrobank”  OATB  Xorzam  viloyati  boshqarmasida  KBXT  sub’yektlarini  barcha 

sohalar  bo’yicha  kredit  resurslari  bilan  uzluksiz  ta’minlash  keng  yo’lga  qo’yilgan 

hamda  kredit  berish  va  undirish  tartibi,  bank  kafolatlari  qonunlar,  farmoyishlar 

asosida  mustahkamlangan.  KBXTni  banklar  tomonidan  qo’llab-quvvatlash  bo’yicha 

keltirilgan  yuqoridagi barcha statistik  ma’lumotlar  mamlakatimizning  faqatgina bitta 

tijorat banki misolida ochib berishga, qisqa va aniq tarzda izohlashga harakat qilindi. 

Davlatimizdagi  boshqa  tijorat  banklarda  ham  bu  kabi  ijobiy  ko’rsatkichlarga  erishib 

kelayotganligi  hech  kimga  sir  emas.  Bularning  barchasi,  albatta,  O’zbekistonning 

bank-moliya sohasidagi chuqur islohotlari, bank likvidligi va barqarorligin oshirishga 

qaratilgan  chora-tadbirlar,  kredit  tizimini  yanada  takomillashtirish  borasidagi  dunyo 

tajribalarining  milliy  qonunchilik  va  tadqiqotlarda  aks  ettirilib  kelinayotganligi 

natijasidir.     

 

2.3.O’zbekistonda    kichik  biznes  va  xususiy  tadbirkorlikni  

rivojlantirishda bank kreditlarini ajratishni takomillashtirish yo’llari. 

Mamlakatimizhayotidagiijtimoiy-iqtisodiyo’zgarishlar, 

 

iqtisodi-



yotningso’nggiyillardagibarqaroro’sishinita’minlashda, 

 

shubhasiz,  



                                                

51

“Agrobank”OATBning Yangibozor filialining 2012- 2013 yillardagi ko`rsatkichlar asosida muallif  ishlanmasi. 



85 

 

realsektorgakiritilayotganqo’yilmalarningrolikattabo’lmoqda.  



Barchatarmoqlargabankmablag’lariningkirib 

borish 


ishlabchiqarishizchilliginita’minlashgarovibo’libqolmoqda.O’zbekistondaiqtisodiyisl

ohotlarnichuqurlashtirishningustuvoryo’nalishlariqatoridankichikbiznesvaxususiytad

birkorliknirivojlantirishalohidaahamiyatkasbetadi.  Binobarin,  kichik  biznes  va 

xususiy  tadbirkorlik  jamiyat  ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlanishida  muhim  ahamiyat  kasb 

etayotganligini  hayotning  o’zi  yaqqol  ko’rsatib  turibdi.  Prezidentimiz  I.A.    Karimov 

bu  haqida    «Biz  yangi  davlat,  yangi  jamiyat    qurishga  kirishgan  dastlabki 

kunlardanoq  ichki  bozorni  o’z  xomashyomizdan  ishlab  chiqarilgan  tovarlar  bilan 

to’ldirish,  xizmat  ko’rsatish  tarmoqlarini  yo’lga  qo’yish  vazifalarini  muhim,  ustuvor 

yo’nalishlardan biri sifatida belgilab oldik. Bu murakkab vazifani qisqa muddatda hal  

etish  lozim  edi.  Mana  shunday  og’ir  vaziyatda  kichik  korxonalarning,  xususiy  

tadbirkorlikning  ahamiyati  nechog’lik  beqiyosekanini  isbotlab  o’tishga  hojat 

bo’lmasa kerak»

52

 - deya bejizta’kidlamaganlar. Ayni shu sohaga mamlakat iqtisodiy 



o’sishining asosiy omili sifatida qaralib, 2013  yilda tijorat banklar tomonidan kichik 

biznesva  xususiy  tadbirkorlik  sub’ektlariga  barcha  moliyaviy    manbalar 

hisobidanajratilgan    kreditlar  2012    yilga  nisbatan  1,3  barobarga  oshib,  5  trln.  

346mlrd  so’mni  tashkil  etdi.  Ushbu  ajratilgan    kreditlarning  1  trln.    172  mlrd.so’mi 

mikrokreditlar  bo’lib,  ularning  hajmi  2012    yilga  nisbatan  1,5  barobaro’sdi.Xalqaro 

moliyaviy  institutlar  va  xorijiy  mamlakatlarning  kreditliniyalari  va  grantlari 

hisobidan  181,7  mln.  AQSh  dollari  miqdorida  kredit  mablag’lari  ajratildi

53

.    Joriy 



yilning  birinchi  yarmida  2012    yilning  shudavriga  nisbatan  1,3  barobar  ko’p,  ya’ni 

3,7  trillion  so’m  hajmida  kreditlar,jumladan,  775,2  milliard  so’mlik  mikrokreditlar  

(o’sish  1,4  barobar),shuningdek,  xalqaro  moliya  institutlarining  kredit  liniyalari 

doirasida 59,8million dollar ajratildi. 

Tahlillarga    ko’ra,    rivojlangan  davlatlarda  yalpi  ichki  mahsulotqo’shimcha  

o’sishining  yarmi  kichik  biznes  hisobidan  ta’minlanmoqda.    Bumamlakatlarda 

aholining 40 % dan ortig’i kichik biznes bilan band. Yaponiya,Italiya mamlakatlarida 

                                                

52

Karimov I.A”Bosh maqsadimiz –keng ko`lamli isloxatlar va modernizatsiya yo`lini qat`iyat bilan davom 



ettirish”T,O`zbekiston,2013-21B 

53

O`zbekiston Respublikasi Markaziy banki sayti www.cbu.uz 



86 

 

bu  ko’rsatkich        60  %  dan  yuqori.  Shuni  ta’kidlashjoizki,    aholisi  300  mln.dan  



ziyodroq  bo’lgan  AQSh  da  ro’yxatdan  o’tkazilgankichik  korxonlar  soni  qariyb,  11 

mln.    nafarni  tashkil  etadi.  Kichik  biznesinnovatsion  rivojlanishda  alohida    ro`l  

o’ynaydi.  Jahonning  etakchimamlakatlarida  barcha  yangiliklarning  30  foizdan  50 

foizgacha  kichikfirmalar  hissasiga  to’g’ri  keladi.  AQShda  kichik  biznes  yirik 

biznesganisbatan  5  marta  ko’proq  yangiliklarni  amalga  oshiradi  va  sotadi.Hozirgi  

kunda  kichik  xo’jalik  yurituvchi  tadbirkorlik  sub’ektlariyirik  korxonalarning  asosiy 

raqobatchisi va hamkori sifatida, yirik ishlabchiqarish hamda butun milliy iqtisodiyot 

taraqqiyotining  muhim  omili  bo’libqolmoqda.  1973-1975  yillarda  jahonda  taraqqiy 

etgan 

mamlakatlar 



iqtisodiyotida  kichik  biznes 

va  xususiy  tadbirkorlik 

faoliyatiningiqtisodiy  inqirozlarga  bardosh  bera  olishini,  XX    asrning  90-

yillariso’nggidagi  Osiyo,  ayniqsa,  Janubi-Sharqiy    Osiyo  mamlakatlarida 

boshlanib,keyinchalik  butun  dunyoni  qamrab  olgan  moliyaviy  inqiroz  natijalaridan 

hamyaqqol  ko’rishimiz  mumkin.  Kichik  biznes  va  xususiy  tadbirkorlik 

sub’ektlarikorxonalari 

milliy 


iqtisodiyotda 

nisbatan 

ustun 

o’rinlarga 



ega 

bo’lganmamlakatlar  (Malayziya,  Singapur  kabilar)  inqirozdan    eng  kam  talafut 

bilanchiqqan  bo’lsalar,  yirik  korxonalarga  ustuvorlik  bergan  mamlakatlar(Janubiy 

Koreya)  eng  ko’p  zarar  ko’rgan  edilar.2000    yilda  mamlakatimiz  yalpi  ichki 

mahsulotining 

qariyb31 

foizi 

kichik 


biznes 

va 


xususiy 

tadbirkorlik 

hisobigashakllantirilgan  bo’lsa,  2013    yilga  kelib  bu  ko’rsatkich  55,8  foiznitashkil 

etgan  ,  2015    yilda  ushbu  ko’rsatkich  rivojlanganmamlakatlardagi  kabi  60  foiz 

bo’lishi    kutilmoqda.

54

Bu  esa  bugungikunda  kichik  biznes  va  xususiy  tadbirkorlik 



sohasining  mamlakatiqtisodiyotida    ahamiyatining  oshib  borayotganligidan  dalolat 

beradi. 


Shundankelib 

 

chiqqan 



holda, 

kichik 


biznes 

sub’ektlari 

loyihalarinimoliyalashtirishda xalqaro moliya institutlari kredit liniyalarini jalbetishni 

takomillashtirish chora-tadbirlarini amalga oshirish alohida ahamiyatga ega. 

                                                

54

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning mamlakatimizni 2013-yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish 



yakunlari va 2014-yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan Vazirlar 

Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi Xalq so’zi 18.01.2014 y. (13) 

 

 


87 

 

Bozoriqtisodiyotisharoitidaxususiybiznesnimoliyaviyqo’llab-



quvvatlashdaxorijiykreditliniyalarimablag’larini 

banklarorqalirealsektorgajalbqilishhisobigakichikishlabchiqarishnirivojlantirishmuhi

mahamiyatkasbetadi. 

Kelajakdaularnegizidamoliyaviyjihatdanbaquvvatko’ptarmoqliyirikishlabchiqarishko

rxonalarishakllanishiko’zda  

tutiladi.Xorijiykreditliniyalarihisobidankreditlartadbirkorliksub’ektlarigaeksportgamo

’ljallanganvaimporto’rninibosuvchimahsulotlar,  

ya’niqishloqxo’jaligimahsulotlarivaboshqamilliyxom-

ashyoresurslariniqaytaishlashni, 

mashinasozlikva 

elektron 

sanoati  

uchundetallarvakundalikehtiyojixalqiste’moltovarlarininazardatutadigan 

investitsionloyihalargao’rtavauzoqmuddatgaimtiyozlikreditlarajratilmoqda. 

HozirgikundaO’zbekistonRespublikasi 

“TIFMilliybanki”,“Agrobank”,  

“O’zsanoatqurilishbank”,    “Asakabank”,    “Ipoteka-bank”,    “Ipakyo’li”    bankiva  

“Hamkorbank”  

tomonidankichikbiznessub’ektlarininginvestitsionloyihalarinimoliyalashtirishuchunx

orijiykreditliniyalarijalbqilingan.Kichikbiznesvaxususiytadbirkorliksub’ektlarigakredi

tlarberishmexanizminiyanadatakomillashtirishvaularninghajminioshirish, 

birinchinavbatda, 

investitsiyamaqsadlariga, 

boshlang’ichsarmoyanishakllantirishgakreditlarajratish, 

ishlabchiqarishnimodernizatsiyaqilishhamdatexnologikyangilashuchuno’rtavauzoqm

uddatlikreditlarberishdaniboratdir. 

Tadbirkorlik    mamlakatning    nafaqat    yalpi    ichki    maxsulotini    shakllantirishda 

asosiy  bo’g’in,  balki  aholi  bandligi  va  daromadlari    manbaining  takomillashuvi 

hamda milliy farovonlikka erishishning muhim omilidir. 

Shu  o’rinda  kichik  biznes  sub’ektlarini  kreditlash  jarayoniga  xorijiy  banklar  va 

xalqaro  moliya  institutlarining  kreditliniyalari  tobora  keng  jalb  etilayotganligini 

ta’kidlab  o’tish  joiz.“2011-2015  yillarda  Respublika  moliya-bank  tizimini    yanada 

isloh qilish va barqarorligini oshirish hamda  yuqori xalqaro reyting ko’rsatkichlariga 

erishishning  ustuvor  yo’nalishlari  dasturi”  ga  asosan  kichik  biznes  va  xususiy 



88 

 

tadbirkorlik sub’ektlarini moliyalashtirish uchun xalqaro moliya institutlari va xorijiy 



davlatlar hukumatlarining imtiyozli kreditliniyalari va grantlaridan 2013 yilda  –  110 

mln.  dollar ajratilganbo’lsa,2014 yilda  –  130 mln.  dollar, 2015 yilga kelib esa, 155 

mln. dollar jalb etish ko’zda tutilgan. 

O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013 yil 17 aprel PQ -1957-sonli,  “2013  -  

2016 yillarda qishloq joylarida xizmat ko’rsatish va servissohasini jadal rivojlantirish 

yuzasidan qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida”gi qaroriga asosan xizmat ko’rsatish 

va  servis  sohasimamlakatimizda  ishbilarmonlik  muhitini  tubdan  yaxshilash, 

bozorislohotlarini  liberallashtirish  va  chuqurlashtirish,  tadbirkorlikka  yanadako’proq 

erkinlik berish, sohani rivojlantirish yo’lidagi to’siq va  g’ovlarnibartaraf etish yo’lida 

xizmat qilmoqda.  Darhaqiqat, ko’rilayotgan chora-tadbirlar natijasida bugungi kunda 

xizmat  ko’rsatish  va  servis  sohasivakillarining  ilgarigidanda  erkin  faoliyat 

yuritayotganini,  ularnikreditlash  hajmining  sezilarli  darajada  oshayotganini  kuzatish 

mumkin.Xususan,    2013-2016  yillar  davomida  xizmat  ko’rsatish  va  servissohalariga 

umumiy 


qiymati 

 

604 



 

 

60904 



 

 

ml.n 



 

so’mlik 


 

kreditlar  

ajratilishirejalashtirilgan.

55

Ta’kidlash  joizki,  mazkur  islohotlar  natijasidamahalliy 



aholi  bandligi  va  farovonligini  oshirishga  alohida  e’tiborqaratilayotganini  kuzatish 

mumkin.  Quyidagi  jadvalda  respublikamiztijorat  banklari  tomonidan  mazkur  sohaga 

rejalashtirilayotgan kreditlarni ko’rish mumkin: 

Ta’kidlash joizki, mazkur islohotlar natijasidamahalliy aholi bandligi va farovonligini 

oshirishga  alohida  e’tiborqaratilayotganini  kuzatish  mumkin.  Quyidagi  jadvalda 

respublikamiztijorat  banklari  tomonidan  mazkur  sohaga  rejalashtirilayotgan 

kreditlarniko’rish mumkin: 

2.3.1-Jadval 

2013  -  2016  yillarda  O’zbekiston  Respublikasi  tijorat  banklari  tomonidan  qishloq 

joylarda  xizmat  ko’rsatish  va  servis  sohasini  rivojlantirishga  rejalashtirilgan 

kreditlar

56

 (mln so’m) 



                                                

55

O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013 yil 17 aprel PQ 1957 sonli “2013-2016”yillardaqishloq joylarida 



xizmat ko`rsatish  va servis sohasini rivojlantirish yuzasidan qo`shimcha chora tadbirlar to`g`risidagi qarori 

56

O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013 yil 17 aprel PQ 1957 sonli “2013-2016”yillardaqishloq joylarida 



xizmat ko`rsatish  va servis sohasini rivojlantirish yuzasidan qo`shimcha chora tadbirlar to`g`risidagi qarori 

89 

 

 



 

Tijorat banklari 

2013 yil 

2014 yil 

2015 yil 

2016 yil 

“Xalq bank”DTB 



17026,0 

20431,2 


24517,4 

29420,9 


“Mikrokredit 

bank”OATB 

12562,1 


15674,5 

18689,4 


21707,3 

“Milliy bank”TIF 



7634,2 

9161,1 


10993,3 

13192,0 


“Asaka bank”DATB  5463,4 

6556,1 

7867,4 


9440,8 

“Agrobank”OATB 



10140,3 

12168,6 


14601,3 

17522,5 


“O`zsanoat  qurulish 

bank”OATB 

3801,8 


4562,1 

5474,5 


6569,4 

“Ipoteka bank”AITB  4777,7 



5733,2 

6879,6 


8255,8 

“Qishloq 



qurilish 

bank” OATB 

7630,8 

9157,0 


10988,4 

13186,1 


Boshqa 


tijorat 

banklari 

6673,6 

8008,2 


9609,8 

11531,9 


 

2013 


2016 


yillardaO’zbekistonRespublikasitijoratbanklaritomonidanqishloqjoylardaxizmatko’rs

atishvaservissohasinirivojlantirishgarejalashtirilgankreditlar  miqdoridan    ko`rinib 

turibdiki 3yil mobaynida “Xalq banki”DTB ning shu sohaga rejalashtirilgan kreditlar 

miqdori 25 barobar oshishi rejalashtirilgan. 

“Agrobank”OATB

tomonidanqishloq  joylarda  xizmat  ko’rsatish  va  servis  sohasini 

rivojlantirishga  rejalashtirilgan  kreditlar  miqdori  qariyb  4  barobar  oshganini 

ko`ryapmiz 

Ta’kidlashlozimki, 

O’zbekistondaxususiytadbirkorlikningrivojlanishinitartibgasoluvchivabusohaningmu

ammolarinihaletishbilanshug’ullanuvchidavlatdasturiishlabchiqilgan. 

Aynandavlatdasturiniamalgaoshirish, 



90 

 

imtiyozlikreditlarberishhisobigaloyihalarniamalgaoshirishxarajatlariniqoplash, 



sug’urtalashvabanklardankreditolishdakichikkorxonalargadavlatkafolatlariberishgao’t

ishkabiomillarkichiktadbirkorlikkajalbqilinadiganmoliyaviyresurslarningkengayishid

amuhimomilbo’libxizmatqilmoqda. 

Shubilanbirqatordamamlakatimizhuquqsohasidaolibborilayotganizchilislohotlar, 

kichikbiznesvaxususiytadbirkorliknirivojlantirishdamuhimomillardanbirihisoblanadi. 

Respublikamizda 2013 yil qabul qilingan “Garovreestri” to’g’risidagi qonunning ham 

kichik  biznes  va    xususiy    tadbirkorlikni  yanada  rivojlantirishga,    ya’ni  garov 

ta’minotining    ortiqcha    qismidan  foydalangan  holda  qo’shimcha  bank  kreditlaridan 

foydalanish  imkoniyatini  beradi.  Biroq,  bu  kichik  biznes  subektlarini  moliyaviy 

ta’minlashda muammolar yo’q degani emas. Hozirgi kunda tadbirkorlarga moliyaviy 

yordam  tizimidagi  qiyinchiliklardan  biri  bu  tadbirkorlar  xorijiy  valyutada  olgan 

kreditlarini  va  ularning    foizlarini    qat’iy    valyutada    qaytarishlari  shartligidir.  

Ma’lumki,  ko’pgina  loyihalar  asosan  ichki    bozordagi  talabni  qondirishga 

mo’ljallanadi,  kreditni  xorijiyvalyutada  qaytarish  uchun  valyuta  konvertatsiyasining 

qat’iy  tartibda  o’rnatilganligini  inobatga  oladigan  bo’lsak,  ko’pgina  tadbirkorlar 

valyutada  kredit  olishdan  voz  kechadilar.          Mamlakatimizda  kichik  biznes  va 

xususiy  tadbirkorlik  sub’ektlari  moliyaviy  barqarorligini  ta’minlashda  davlat 

boshqaruv organlari  va tijorat banklari tomonidan  quyidagi chora-tadbirlarni amalga 

oshirish maqsadga muvofiq, deb hisoblaymiz: 

-  tijorat banklarining kapitallashuv darajasini oshirish bo’yicha aniq 

chora-tadbirlarni  belgilab,  ular  bo’yicha  ishlarni  amalga    oshirib  borish,mamlakatda 

banklarning kreditlash imkoniyatlarini kengaytirib borish lozim; 

-    kichik  biznes    sub’ektlarini  davlat  tomonidan  ro’yxatga  olishning  yanada 

takomillashgan mexanizmini joriy etish; 

-    respublikamiz  yirik  tijorat  banklari  kredit  portfeli  tarkibida  kichik    biznes 

sub’ektlari  faoliyatiga  yo’naltiriladigan  kreditlar  hajmini  yanada  oshirishga  erishish 

lozim; 

-  axborot  xizmatlari  ko’rsatishni  takomillashtirish, "innovatsioniqlim"ni yaratish; 



91 

 

-  pul-kredit, narx va valyuta siyosati vositalarini qamrab olgan qulay makroiqtisodiy 



muhitni  yaratish  ham  ustuvor  yo’nalishlardandir.  Bu  sohadagi  muammolarning 

echimini  topish  tadbirkorlarga  moliyaviyyordam  berish  mexanizmining    rivojlanishi 

uchun  xizmat  qiladi.  Bunda  ichki  kredit  manbalarini  safarbar  etish  chora-tadbirlari 

bilan birgalikda xorijiy sarmoyalarni rag’batlantirishga  xizmat qiladigan qulay muhit 

yaratish,  chet  el  kredit  liniyalarini  jalb  etish  va  ularni  maqsadli  o’zlashtirish,  eng 

asosiysi  bu  ishlarning  ma’lum  iqtisodiy    samarasiga    erishish    masalasi  biz  uchun  

o’tamuhim strategik ahamiyatga ega. 

Xulosa  o’rnida  aytish  mumkinki,  mamlakatimizda  davlat  boshqaruvorganlari  hamda 

tijorat  banklari  kichik  biznes    sub’ektlarining  har  tomonlama  qo’llab-quvvatlash 

imkoniyatlari  juda  keng  bo’lib,  ulardansamarali  foydalanishga  erishish  milliy 

iqtisodiyotning rivoji va aholiturmush darajasini yaxshilashga ijobiy ta’sir ko’rsatadi. 

Ayniqsa, 

kichikbiznes 

va 


xususiy 

tadbirkorlik 

sub’ektlarini 

iqtisodiyotni 

modernizatsiyaqilish  va  yangilashni  asosiy  tayanchi  bo’lgan  o’rta  sinf  mulkdorlar 

qatlaminishakllantirishdagi  ahamiyatini  hech  narsa  bilan  qiyoslab  bo’lmaydi. 

Shujihatdan 

olgandakichik 

biznes 

va 


xususiy 

tadbirkorlikni 

ishlab 

chiqarishfaoliyatidagi o’rni va ahamiyatini yanada oshirish darkor. 



Download 0.7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling