Ҳуқуқий ахборот технологиялари


Download 0.71 Mb.
Sana21.01.2023
Hajmi0.71 Mb.
#1106201
Bog'liq
Якуний ХАТ ўзб 2022-2023 й







Модуль номи: “Ҳуқуқий ахборот технологиялари” казуслар

Тайёрлаган проф-ўқитувчилар Ф.И.Ш.

1


Электрон хукумат тизими имкониятлари ва нимтизимларини аҳолини ривожидаги ўрни. Электрон ҳукумат тизимида фуқароларнинг аутентификация ва идентификация қилиш усуллари.
1-savol. Mysud.uz сайтини ҳуқуқий ёрдам турларини изоҳланг.
2-savol. My.gov.uz сайтини бепул ҳуқуқий ёрдам турларини изоҳланг.
3-savol. Mysud.uz ва My.gov.uz фуқароларнинг ҳуқуқий онгини, маданиятини оширишдаги ролини изоҳланг.

М.Юнусова



2

Сўнгги 25 йил ичида Интернет жуда кўп ўзгарди. Йиллар давомида содир бўлган энг муҳим нарса шундаки, Интернетдаги фойдаланувчилар аноним бўлишни тўхтатдилар ва ўзларининг виртуал идентификаторларини яратиш қобилиятига эга бўлдилар. Бу фойдаланувчиларнинг Интернетдаги хатти-ҳаракатларига ва хушмуомалалик ҳақидаги ғояларига катта таъсир кўрсатди.
Интернетда мутлақо анонимлик даврида, ҳамма сохта тахаллуслар остида форумларда қатнашганида, анонимлик одамларнинг одоб-аҳлоқ ва нетикет талабларига риоя қилмасликка олиб келди. Кўпчилик ўзларининг жазосизлик ҳисси билан маст бўлишди.
1-savol. Тармоқдаги мулоқат қоидаларига риоя қилишда
Netiket қоидаларини 10 тасини келтиринг. Тўлиқ изоҳланг.
2-savol. Электрон почтани настройка тумаси ҳуқуқшунос фаолиятида қандай имкониятлар яратиб беради? Тўлиқ изоҳланг.
3-savol. Браузер тарихини тозалашни қандай амалга оширасиз? Бундан фойдаланувчи қандай зарар ва фойда кўришини изоҳланг. Ахборот хавфсизлиги томонидан ёндашинг.



М.Юнусова



3

Тармоқда ахборот (компьютер) хавфсизлигига таҳдидлар — бу ахборотни муҳофаза қилиш ҳолатининг бузилишига олиб келиши мумкин бўлган турли хил ҳаракатлар. Бошқача қилиб айтганда, бу ахборот ва компьютер тизимларига зарар етказиши мумкин бўлган ҳодисалар, жараёнлар ёки ҳаракатлардир. Ахборот хавфсизлигига таҳдидларни икки турга бўлиш мумкин: табиий ва сунъий.
1-savol. Ахборот турларини изоҳланг. Ахборотнинг сифат хусусиятларини ёритиб беринг.Ахборот турларини ҳуқуқий асосларини келтиринг.
2-savol. Ахборотни муҳофаза қилиш онлайн сервисларини изоҳланг.
3-savol. Таҳдидни амалга ошириш учун аноним ёки инкогнито режимида кириш усулларини изоҳланг.

М.Юнусова

4

Ёш мутахассис биринчи суд ишини кўриб чиқаётганида жуда мураккаб ишни қарорини қабул қилишига тўғри келди. Бунда Англия судларини қоидаларига риоя қилган ҳолда, олдинги шунга ўхшаш ишларга малакали судялар қандай қарорлар чиқарганини кўриши ва улардан хулоса қилиши учун қандай йўл тутиши керак.
1-савол. Булутли технологияларни қайси иловаларидан фойдаланиши мумкин?
2-савол. Архивлардан ишларни кўтариш ва запрос бериши қарорни эртага чиқариши учун қанчалик тўғри бўлади?
Муаммони ечимини ва натижаларини беринг. Амаллар тўлиқ изоҳлансин.
3-савол. Қайси тизимлардан фойдаланиши керак? Тизимларни вазифасини изоҳланг.

М.Юнусова

5

Махфийлик тушунчаси анонимлик тушунчаси билан бевосита боғлиқ. Баъзан сайтга "инкогнито" режимида ташриф буюришингиз керак бўлган ҳолатлар мавжуд.
1-савол. "Инкогнито режими" нима ва қандай қилиб веб-сайтга ташриф буюришни тушунтиринг?
2-савол. Ушбу режимнинг афзалликлари ва камчиликлари қандай? Анонимлик режимида ишлаш усулларини изоҳланг.
3-савол. Google қидирув тизимида инкогнито режимини қандай амалга оширилади? Ахборот хавфсизлиги ва интернет тармоқдаги хавфсизликни таъминловчи норматив хужжатларни келтиринг.

М.Юнусова

6

Қуйида кўрсатилган инфографикани яратишда қандай воситалардан фойдаланиш мумкин? Имкониятларини баён этинг. Расмни ва инфографикани юрист учун аҳамияти ва қулайликларини изоҳланг.

1-савол. Инфографикани яратиш босқичлари изоҳланг .
2-савол. Google Таблицада изоҳланг.
3-савол. Easel.ly онлайн сервисида инфографикани яратишни изоҳланг.

М.Юнусова

7

Фуқаро А. Оилада 2 та фарзанд. Ота-онасини ўлимидан сўнг акаси билан ўзаро оилавий мол-мулкни бўлишиши лозим.
Саволи: Ота-онасидан қолган мол-мулкни бўлишиш тартиби қандай эканлигини билиш учун ахборот технологияларидан қандай фойдаланиши мумкин?
1-савол. Мол-мулкни бўлишиш бўйича Ариза шаклни тайёрлаш босқичини изоҳланг.
2-савол. Аризага илова қилинувчи хужжатларни тайёрлашни изоҳланг.
3-савол. Судга онлайн мурожаат қилиш, онлайн иштрок этиш ва қарорни онлайн олишни изоҳланг.



М.Юнусова

8

Фуқаро Р. Турмуш ўртоғи билан никоҳини бекор қилишни хоҳлайди.
Саволи: Ажралиш тартиби қандай эканлигини билиш учун ахборот технологияларидан қандай фойдаланиши мумкин?
1-савол. Ариза шаклни тайёрлаш босқичини изоҳланг.
2-савол. Аризага илова қилинувчи хужжатларни тайёрлашни изоҳланг.
3-савол. Судга онлайн мурожаат қилиш, онлайн иштрок этиш ва қарорни онлайн олишни изоҳланг.

М.Юнусова

9

Мутахассислар 1970 йилдан 2011 йилгача бўлган даврда 17 та мамлакат иқтисодиётининг 28 та секторидаги 71 та ишлаб чиқаришнинг инқирозсиз пасайиши ёки иқтисодий ўсишнинг секинлашуви бўйича маълумотларни таҳлил қилдилар. Таҳлил бир хил қонуният асосида ўзгарганини кўрсатди. Ялпи ички маҳсулот ўсиши секин тикланаётган бўлса, меҳнат бозори сезиларли даражада ёмонлашганини кўрсатди. Бу саноат автоматлаштиришганлигидан қатъий назар. Шундан келиб чиқиб, мутахассислар автоматлаштириш меҳнат бозорининг пасайишига асосий сабаб эмас, деган хулосага келишди.
Савол: Автоматлаштириш ҳуқуқ соҳасида иш ўринларини қисқартиришга олиб келадими? Мисоллар келтиринг ва жавобингизни асослаб беринг.
1-савол. Yurxizmat.uz сайтининг вазифаларини изоҳланг. Унинг иш ўрнига қисқаришига таъсирини ёритинг.
2-савол. Advase.uz сайтининг вазифаларини изоҳланг. Унинг иш ўрнига қисқаришига таъсирини ёритинг.
3-савол. My.gov.uz сайтининг вазифаларини изоҳланг. Унинг иш ўрнига қисқаришига таъсирини ёритинг.



М.Юнусова

10

Ҳуқуқий соҳа мутахассислари ўртасида Legal Tech ва Law Tech технологияларини роли ва аҳамиятини изоҳланг.
1-савол. Соҳаларда Legal Tech ва Law Tech махсулотларини қўлланилишини изоҳланг.
2-савол. Ахборот-коммуникация технологиялари ҳуқуқий хизматлар кўрсатишда восита сифатида.
3-савол. Ҳуқуқий ахборот турларини ҳуқуқий асосини изоҳланг.

М.Юнусова

11

Тадбиркорлик билан шуғилланишни ҳохлаган фуқаро Р. Пандемия шароитида уйдан чиқмаган ҳолда давлат ташкилотларига қандай мурожат қилишни билмай, пандемия қоидаларини бузди. Уйда қолиш талабларига риоя қилмаганлиги туфайли жарима тўлади. Ўз ҳуқуқларингизни билинг платформасидан фойдаланиши ва онлайн мурожаатлар қилиши мумкинлигини ҳуқуқни мухофаза қилувчи орган ходимлари тушунтириб беришди. Фуқарор Р. Онлайн шаклда қуйидаги маълумотларни қайси тизимлардан фойдаланиб мурожаат қилди?
1-савол. Тадбиркорлик билан шуғилланиши учун онлайн қандай лицензия олиши мумкин? (20%)
2-савол. Электрон тижорат нима?(20%)
3-савол. Электрон тижорат принциплари.(20%)
4-савол. Электрон тижорат иштирокчиларини ҳуқуқлари ва ушбу соҳани тартибга солувчи норматив хужжатлар қайсилар? Улар билан фуқаро Р. онлайн қайси тизимда танишган?(40%)

М.Юнусова
https://advice.uz/uz/document/2456



12

Электрон ҳужжат айланиши электрон ҳужжатларни ахборот тизими орқали жўнатиш ва қабул қилиб олиш жараёнлари йиғиндисидан иборат бўлади. Юридик фирманинг етук мутахассиси мижозга тез ва юқори савияда хизмат кўрсатиши учун қўллаши мумкин бўлган legal tech махсулотларини изоҳланг.
1-савол. Юридик хужжатларни намуналари келтирилган legal tech махсулотларини босқичма босқич ариза ва шартнома тайёрлаш усулини изоҳланг. (30%)
2-савол. Электрон хужжатга изоҳ беринг.(20%)
3-савол. Электрон рақамли имзони электрон хужжат айланишдаги ролини изоҳланг.(20%)
4-савол. Мутахассис электрон ҳужжат айланиши тўғрисидаги қонунчиликни тартибга солувчи қайси қонунларга риоя қилиши керак?(30%)

М.Юнусова
https://advice.uz/uz/document/2454

13

Ўзбекистон республикасида ахборотларни хавфсизлигини таъминлаш учун олиб борилаётган чора тадбирлардан келиб чиқиб. Ҳар бир жисмоний ва юридик шахс ўз ахборотини ҳимоялаш учун миллий норматив хужжатларда кўзда тутилган тартиб қоидаларга риоя қилиши керак.
1-савол. Юридик ва жисмоний шахслар ахборот хавфсизлиги ҳақида ҳуқуқий маслаҳатни қайси тизимдан онлайн олишиши мумкин? Бу қандай ахборотлар?
2-савол. Интернет тармоғидаги ахборот хавфсизлигини қайси миллий норматив хужжат тартибга солади?
3-савол. Ҳозирги кунда долзарб крипто валюталар ва крипто дўконлар қанчалик хавфсиз эканлиги асословчи ҳуқуқий маслаҳатларни келтиринг. Ушбу маслаҳатлар олиш мумкин бўлган тизим амалларини босқичма-босқич изоҳланг.

М.Юнусова
https://advice.uz/uz/document/2805
https://advice.uz/uz/document/2458

14

Фуқаро А. ўзининг ҳамкасбига маълум бир миқдорда пул бериб туришга келишишди. Ушбу ҳолатни қонунийлаштириб қўйиши учун қайси ҳуқуқий маслаҳат тизимига мурожаат қилиши керак?
1-савол. Тизим орқали қарз беришни қонуний расмийлаштиришда қандай хужжатлар керак бўлишини аниқлаштиринг.
2-савол. Кўрсатилган хизмат учун қанча йиғим тўлашини онлайн қандай аниқлаб олиши мумкин?
3-савол. Нотариал идоралар ҳақидаги маълумот ва нотариус қабулига ёзилиш учун қайси тизимлардан фойдаланилади?

М.Юнусова

https://advice.uz/uz/document/1964

15.

Ҳуқуқий ахборот технологияларига оид тобора оммалашиб бораётган миллий дастурий маҳсулотлардан бири, бу Ўзбекистон Республикаси норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари муҳокамаси порталидир (regulation.gov.uz). Мазкур порталдаги муҳокамаларда иштирок этиш тартибини баён этинг.
1-савол. Regulation.gov.uz сайтининг вазифаларини ва афзалликларини ҳамда сайтда норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари қандай йўналишларга бўлинганини баён этинг. Шунингдек, мазкур сайтнинг интерфейсини тавсифланг. (20 балл)
2-савол. Мазкур сайтда таклиф қолдириш учун авторизациядан ўтиш тартибини баён этинг. (20 балл)
3-савол. Regulation.gov.uz сайтидаги мавжуд норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини тез топишни, яъни қидирув усулларини батафсил баён этинг. (20 балл)

А.Каримов

16.

Ягона интерактив давлат хизматлари портали my.gov.uz сайтининг вазифалари ва афзалликлари, мавжуд хизматлари ҳамда мазкур сайтнинг интерфейсини тавсифланг. Порталдаги муайян интерактив давлат хизматидан (муайян мисолда) фойдаланиш тартибини амаллар кетма-кетлигида баён этинг.
1-савол. My.gov.uz сайтининг вазифалари ва афзалликлари ҳамда мазкур сайтнинг интерфейсини тавсифланг. Шунингдек, мазкур портал орқали очиқ маълумотларнинг қайси сайтларига ўтиш имконияти бор? (20 балл)
2-савол. My.gov.uz сайтидаги хизматларни саралаш усулларини баён этинг. Мазкур сайтда мавжуд бўлган визуаллаштириш элементларига мисоллар келтиринг. (20 балл)
3-савол. My.gov.uz сайтидаги муайян интерактив давлат хизматидан (муайян мисолда) фойдаланиш учун бажариладиган амаллар кетма-кетлигида баён этинг. (20 балл)

А.Каримов

17.

Айтайлик, ҳамкасбларга хизмат сафари чоғида муҳим ҳужжатни масофадан туриб биргаликда тайёрлаш эҳтиёжи туғилди, ҳужжат бир биридан олисдаги икки нафар ходим томонидан тез фурсатларда биргаликда сўнгги таҳрирда тайёрланиб тақдим этилиш лозим, табиийки, бунда чат ёки бошқа алоқа воситасидаги мулоқот билан бирга “Google документы” иловаси асқатади. Мазкур иловада ҳужжатни оний вақт режимида биргаликда тайёрлаш учун ходимлар қандай йўл тутишлари керак? “Google документы” иловасида ҳужжат устида биргаликда ишлашга рухсат бериш тартибини баён этинг.
1-савол. “Google документы” иловасининг юридик амалиётда қўллаш имкониятлари нималарда кўриниши мумкин? (20 балл)
2-савол. “Google документы” иловасида мавжуд бўлган автоматлаштириш воситалари ҳамда визуаллаштириш элементларига мисоллар келтиринг. (20 балл)
3-савол. “Google документы” иловасида ҳужжат устида биргаликда ишлашга рухсат бериш тартибини баён этинг. (20 балл)

А.Каримов

18.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 9 январдаги “Жамиятда ҳуқуқий онг ва ҳуқуқий маданиятни юксалтириш тизимини тубдан такомиллаштириш тўғрисида”ги ПФ–5618-сон Фармонида “Турли ҳаётий ҳолатлар бўйича ҳуқуқий ечим таклиф этиладиган ва давлат хизматлари кўрсатиш электрон тизими билан боғланадиган Аdvice.uz ҳуқуқий ахборот тизимини яратиш ва ишга тушириш” вазифаси қўйилган. Аdvice.uz ҳуқуқий ахборот порталининг мунтазам равишда юритилиши ва янгилаб борилишини таъминлаш қайси муассаса томонидан амалга оширилади? Мазкур порталнинг мақсади, имкониятлари, афзалликлари, сайтнинг интерфейси ҳамда унга кириш учун рўйхатдан ўтиш тартибини баён этинг.
1-савол. Аdvice.uz ҳуқуқий ахборот порталининг мақсади, имкониятлари, афзалликлари ва сайтнинг интерфейси ҳамда унга кириш учун рўйхатдан ўтиш тартибини баён этинг. (30 балл)
2-савол. Аdvice.uz сайтининг қандай бўлимлари мавжуд? Мазкур сайтда мавжуд бўлган визуаллаштириш элементларига мисоллар келтиринг. Мазкур сайтнинг мунтазам равишда юритилиши ва янгилаб борилишини таъминлаш қайси муассаса томонидан амалга оширилади? (20 балл)
3-савол. Аdvice.uz ҳуқуқий ахборот порталининг саҳифалари қайси ижтимоий тармоқларда ва мессенжерларда мавжуд, қайсиларида мавжуд эмас? b-advice.uz сайтининг асосий вазифаси нимадан иборат? (10 балл)

А.Каримов

19.

Мутахассис У. давлат идорасида бир йил ишлаганидан кейин белгиланган тартибда меҳнат таътилиган чиқиш учун кадрлар бўлимига ёзма шаклда мурожат қилди. Лекин кардлар бўлими бу ҳодимнинг ёзма шаклдаги аризасини қабул қилмасилигини, ҳозирда янги электрон тизим ишга тушганлигини ва барча ҳужжатларни электрон тарзда қабул қилишини айтди. Бу тизимдан фойдаланиш учун ҳодимда электрон рақамли имзо бўлиши керак эди.
1-савол. Бундай ҳолатда ҳодимнинг кейинги ҳаракатини тушунтириб беринг.
2-савол. Электрон рақамли имзо ва уни тартибга солувчи норматив хужжатни изоҳланг?
3-савол. Электрон рақамли имзони қайси тизим орқали ва қандай тартибда олинади?

М.Қўчқаров

20.

Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан қабул қилинадиган қарорларни ишлаб чиқиш, кeлишиш ва рўйхатдан ўтказишнинг ягона элeктрон тизими қандай тизим? Тизимни тартибга солувчи норматив хужжатларни изоҳланг.
1-савол. Тизим СТАТИСТИКА бўлимида қандай хужжатлар бўлади?
2-савол. Рўйхатга олиш рақами нимани англатади?
3-савол. Тизимда рўйхатдан ўтиш неча босқичдан иборат?
90-9-0-Ф-21 рўйхатга олиш рақамини мазмунини ёритиб беринг.



М.Қўчқаров




Қайта топширувчилар учун казуслар сони

20 та

Download 0.71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling