КИРИШ
Мавзунинг долзарблиги: Халқаро ҳуқуқ тарихи инсоният тарихий
тараққиѐтининг узвий қисмидир. Юридик адабиѐтда барқарорлашган фикрга
кўра, халқаро ҳуқуқ худди ички ҳуқуқ сингари давлатнинг ўзи
билан бир
пайтда пайдо бўлади.
Халқларнинг ўзаро алоқаларини норматив асосда тартибга солиш
эҳтиѐжи давлат пайдо бўлишидан анчагина илгари сезила бошлаган. Ҳатто
қабилалараро муносабатларда ҳам, гарчи улар давлатлараро муносабатлардан
фарқли ўлароқ, сиѐсий мазмун касб этмаган бўлса-да, ана шундай норматив
тартибларга эҳтиѐж бўлган. Қабилалар ўртасида тинчлик, қўшма
жанговар
юришлар, мулкдаги чеклашлар ва бошқалар тўғрисида битимлар тузилган.
Шунингдек, бу борада муайян урф-одатлар шаклланган.
Дунѐнинг турли минтақаларида давлатларнинг пайдо бўлиши билан,
уларнинг ўзаро муносабатларини тартибга солувчи халқаро ҳуқуқ
нормалари пайдо бўлган.
Халқаро ҳуқуқ билан давлатлар сиѐсати ўртасида ўзаро боғлиқлик
мавжуд. Шубҳасиз, халқаро ҳуқуқ ташқи сиѐсат юртишда муҳим восита
бўлиб хизмат қилади. Аммо бундай алоқадорликка қарамай, халқаро ҳуқуқ
мустақил ижтимоий ҳодиса ҳисобланади ва сиѐсат ўзини реал воқелик
сифатида намоѐн бўлади.
Бирон-бир давлат ўз сиѐсий мавқеига путур етиши тўғрисида
хавотирланмасдан туриб, халқаро ҳуқуққа нисбатан беписандлик қилишга
қодир эмас. Бу халқаро муносабатларда ҳуқуқ
устунлиги эътирофининг
далолатидир. Халқаро ҳуқуқнинг сиѐсатга таъсирининг иккита жиҳати бор:
биринчидан, халқаро ҳуқуқ сиѐсатни ҳамма қабул қилган тартиблар
доираларида чеклаб қўяди;
иккинчидан, халқаро ҳуқуқ сиѐсат ихтиѐрига
юридик воситалар
хазинасини тақдим этар экан, бу билан унинг истиқболи учун қўшимча
имкониятлар яратиб беради. Бу жиҳатларнинг ҳар иккиси ҳам
давлатнинг
миллий манфаатларини таъминлаш йўлида бирдек аҳамиятлидир.
