Vena qan tamirlari duzilisi haqqinda

Vena qan tamirlari duzilisi haqqinda

• Tayarlagan: 111-topar talabasi Tajibaeva Dilfuza

Reje:

• Vena qan tamirlari haqqinda
• Vena qan tamirlari turleri
• Muskul elementleri rawajlanbagan ham muskul tiptegi venalar haqqinda
• Ayaq venalari duzilisi
• Ozine tan duziliske iye venalar

Vena qan tamirlari haqqinda I

• Venalar latinsha vena-kok qan tamir degen manisti anlatadi. Venalar venoz qandi (karbonat angidrid penen toyingan) organ ham toqimalardan jurekke alip ketiwshi qan tamirlari bolip esaplanadi. Biraq, okpe venasi bul aniqlamaga juwap bermeydi sebebi onda arteriyal qan agadi.

Vena qan tamirlari turleri

• Diywalinda muskul elementlerinin rawajlaniw darejesine qarap venalar eki turli boladi:
• Muskulsiz venalar
• Muskulli venalar
• Muskulli venalar oz nawbetinde jane ush toparga bolinedi:
• Muskul elementleri kushli rawajlangan
• Muskul elementleri orta darejede rawajlangan
• Muskul elementleri tomen darejede rawajlangan

Muskul elementleri rawajlanbagan ham muskul tiptegi venalar haqqinda I

Muskulsiz yaki talali tipdegi venalar

• Bularga qatti ham jumsaq miy perdeleri, suyek talaq ham joldas venalari kiredi. Miy perdeleri ham kozdin tor perdesi venalari qannin basimina mas rawishte ozgeriwshen boladi. Olar juda ulken bolip keneyiwi mumkin, biraq olarda toplangan qan oz awirliq kushi menen iri venalarda ansatliq penen otip ketedi.

Muskul tipindegi venalar

• Muskul elementleri kushsiz duzilgen venalarga denenin joqargi boleginde jaylasqan kishi ham orta kalibrli venalar (1-2mm) ham joqargi gewek venalar kiredi. Bul venalar diywali ush qabattan duzilgen.

Muskul elementleri rawajlanbagan ham muskul tiptegi venalar haqqinda II

• Muskul elementleri ortasha duzilgen venalar (maselen iyin venasi) diywalinda da ush qabat pariqlanadi. Ishki qabat endoteliydan ibarat bolip onin kletkalari arteriyalarga salistirganda kelterek. Biriktiriwshi toqimadan ibarat endoteliy asti qabati halsiz rawajlanga bolip, ol jerde uzinina ketken ayirim muskul toqimalari ushirasadi.

Muskul elementleri rawajlanbagan ham muskul tiptegi venalar haqqinda III

• Muskul elementleri kushli duzilgen venalarga denenin tomengi bolegindegi iri venalar kiredi. Olar duzilisinin ozine tanligi, qan agiw tezliginin keskin paseyiwi, tamirda qan basiminin paseyiwi qannin awirliq kushin jeniw ushin qosimsha zaruriyatlar talap etedi. Tamir diywalinin har ush qabatinda da muskul elementlerinin kushli rawajlangaligi ham ishki qabatta klapanlardin boliwi usinin menen daliyllenedi.

Ayaq venalari duzilisi

• San venasi muskul elementleri kushli duzilgen venalarga kiredi. Onin diywalida ush qabattan ibarat. Ishki qabat endoteliy ham subendoteliyden duzilgen. Ishki qabat tamir ishine turtip shiqqan klapanlardi payda qiladi. Klapanlardin tiykari biriktiriwshi toqimadan ibarat bolip, onin ustin endoteliy kletkalari qaplaydi.

Ayaq venalari duzilisi II

• klapanlar tamirlardagi qannin keri bagitta agiwina tosqinliq qiliwshi duzilme bolip esaplanadi. Orta qabat aylanasina tegis bulshiq et tutamlari ham olar ortasindagi biriktiriwshi toqima qatlamlarinan ibarat. Sirtqi qabat biriktiriwshi toqimadan ibarat bolip, onda uzinina jonelgen tegis bulshiq et kletkalari tutamlar jaylasadi.

Ozine tan duziliske iye venalar

• Bazi bir venalar ham qaysi organda jaylasiwina qarap ozine tan tarepleri boladi. Maselen okpe ham kindik venalarinda orta perdesinde sirkulyar jonelgen tegis bulshiq et jaqsi rawajlangan boladi ham arteriyolalardi esletedi. Jurek venalari bolsa orta qabatinda boylamasina jonelgen tegis bulshiq et kletkalarin tutadi.

Diqqatiniz ushin raxmet