Współczesne systemy administracji publicznej mgr Paweł Dąbrowski


Download 445 b.
Sana15.10.2017
Hajmi445 b.
#17914


Współczesne systemy administracji publicznej

  • mgr Paweł Dąbrowski


Szwecja – historia administracji

  • Administracja szwedzka rozwijała się w faktycznej izolacji od administracji innych państw;

  • Wiele z tradycyjnych cech administracji szwedzkiej kształtowało się od XVII lub XVIII w. (rozdział polityki i administracji, kontrola administracji przez ombudsmana);

  • Po II wojnie św. „łagodne” zmiany w duchu państwa opiekuńczego.



Wpływ systemu szwedzkiego

  • System szwedzki oddziaływał na inne systemy tylko lokalnie (np. na system fiński);

  • Obecnie system ten jest przedmiotem żywego zainteresowania nauki o administracji.



Administracja w systemie politycznym

  • Szwecja jest monarchią konstytucyjną;

  • Monarcha pełni funkcję reprezentacyjną;

  • Władzę wykonawczą na najwyższym szczeblu sprawuje gabinet, na czele z premierem;

  • Gabinet szwedzki liczy z reguły 13 ministrów;



Administracja w systemie politycznym

  • Premier odwołuje i powołuje ministrów;

  • Podstawową cechą administracji centralnej jest to, że tradycyjnie i instytucjonalnie oddzielano sferę polityki i administrowania.



Administracja centralna

  • Administrację centralną tworzą ministerstwa (polityka), urzędy centralne i agencje (administracja);

  • Do 1984 r. od decyzji kierownika urzędu centralnego zawsze służyło odwołanie do rządu, dzisiaj jest to ograniczone do decyzji mających znaczenie polityczne;



Administracja centralna

  • Obecnie funkcjonuje kilkaset instytucji centralnych (urzędy centralne, agencje);

  • Na czele każdego urzędu stoi dyrektor generalny, mianowany przez rząd na kadencję (zwykle 6 lat);

  • Wyróżnia się kategorię korporacji usług publicznych, tj. instytucje, które są traktowane jako administracja, będąc jednocześnie przedsiębiorstwem państwowym (np. poczta)



Ministerstwa

  • Zajmują się wyłącznie kształtowaniem polityki państwa;

  • Zatrudniają niewielu urzędników, zwykle poniżej 200 w ministerstwie.



Porównanie z Polską - na podstawie money.pl



Porównanie z Polską - na podstawie money.pl



Status urzędnika

  • Tradycją Szwecji jest traktowanie mianowanych urzędników państwowych w sposób zbliżony do sędziów, a więc gwarantowanie im niezawisłości i stabilizacji stosunku służbowego;

  • Silna jest służba cywilna;

  • Gwarancjom urzędnika towarzyszy ścisła kontrola jego pracy.



Podział terytorialny

  • Podział Szwecji jest dwustopniowy;

  • Szwecja dzieli się na 21 regionów;

  • Regiony dzielą się na 290 gmin.



Administracja terenowa

  • Terenowa administracja rządowa istnieje na poziomie regionalnym;

  • Na jej czele stoi gubernator mianowany przez rząd na 6-letnią kadencję;

  • Działa też instytucja samorządowa – rada regionalna;

  • Samorząd działa też na szczeblu gminy.



Federacja

  • Federacja polega na podziale suwerenności państwowej między państwo związkowe a jego części składowe;

  • Federacja może opierać się na zasadzie domniemania kompetencji części składowych (USA) albo domniemania kompetencji federacji (Kanada)



Autonomia

  • W warunkach autonomii chodzi o podział (decentralizację) władzy ustawodawczej między parlament a ciała stanowiące jednostek terytorialnych, które wówczas uzyskują uprawnienia do stanowienia prawa rangi ustawowej, przy zachowaniu warunku jedności państwa;

  • Przykłady: Hiszpania i Włochy (autonomia regionów), Wielka Brytania – proces „dewolucji” (Szkocja, Walia), Województwo Śląskie w II RP, Wyspy Alandzkie w Finlandii.

  • Autonomia może dotyczyć tylko niektórych części składowych państwa lub stanowić podstawę organizacji całości państwa.



Prowincje w Hiszpanii



Hiszpania

  • 17 wspólnot autonomicznych;

  • 2 miasta autonomiczne;

  • „Szerokość” autonomii jest różna dla każdej prowincji, głównie dotyczy szkolnictwa i podatków;

  • Każda wspólnota ma swój rząd i parlament;

  • Silny ruch regionalistyczny.

  • Niektóre z prowincji mają długą, historyczną tradycję autonomii.



Włochy



Włochy

  • Podział na 20 regionów.

  • 5 z nich ma szczególne prawa autonomiczne, wynikające m.in. z obecności mniejszości narodowych:

    • Wenecja Julijska;
    • Sardynia;
    • Sycylia;
    • Trydent – Górna Adyga;
    • Dolina Aosty.


Wyspy Alandzkie



Wyspy Alandzkie – dziedziny autonomii

  • Oświata;

  • Kultura;

  • Ochrona zabytków;

  • Opieka zdrowotna;

  • Ochrona środowiska

  • Transport;

  • Komunikacja;

  • Policja;



Federacja Rosyjska

  • FR - Federacja Rosyjska;

  • WNP - Wspólnota Niepodległych Państw;

  • ZBiR – Związek Białorusi i Rosji.



Podział terytorialny

  • Rosja dzieli się na 83 jednostek terytorialnych:

    • 21 republik;
    • 46 obwodów;
    • 9 krajów;
    • 2 miasta o znaczeniu ogólnofederalnym (Moskwa, Sankt Petersburg);
    • 1 obwód autonomiczny (żydowski);
    • 4 okręgi autonomiczne (czukocki, nieniecki)


Podział terytorialny

  • Republika ma własną konstytucję i ustawodawstwo;

  • Pozostałe jednostki mają własny statut i ustawodawstwo;

  • Rozgraniczenia kompetencji dokonuje Konstytucja FR i „umowy o rozgraniczaniu kompetencji i uprawnień” (art. 11 ust. 3 Konstytucji FR)



Administracja federalna i terenowa

  • Federalne organy władzy wykonawczej w celu realizacji swoich uprawnień mogą tworzyć własne organy terytorialne i mianować odpowiednich urzędników.

  • Federalne organy władzy wykonawczej w porozumieniu z organami władzy wykonawczej podmiotów Federacji Rosyjskiej mogą przekazywać im realizację części swoich uprawnień, o ile nie jest to sprzeczne z Konstytucją Federacji Rosyjskiej i ustawami federalnymi.

  • Organy władzy wykonawczej podmiotów Federacji Rosyjskiej w porozumieniu z federalnymi organami władzy wykonawczej mogą przekazywać im realizację części swoich uprawnień.



Rosja – system prezydencki ?

  • Prezydent – konstytucyjnie bardzo silna pozycja, w tym prawo wydawania dekretów i rozporządzeń;

  • Konstytucyjnie w jego rękach leży obsada najważniejszych stanowisk administracji rządowej;

  • W każdej chwili może zdymisjonować rząd;

  • Prezydent ma w zgodzie z Konstytucją prawo zawieszać lub uchylać obowiązywanie aktów organów władzy wykonawczej podmiotów Federacji Rosyjskiej.



Premier

  • Konstytucyjnie ma dość słabą (względem prezydenta) pozycję;

  • Jest powoływany przez Prezydenta za zgodą Dumy;

  • Stoi na czele rządu, kieruje jej pracami;

  • W ciągu tygodnia od powołania przedstawia Prezydentowi projekt struktury rządu, następnie kandydatury ministrów.

  • Faktycznie, premier Putin cieszy się wpływami wykraczającymi poza uprawnienia konstytucyjne.



Samorząd terytorialny

  • Struktura organizacyjna s.t. jest określana oddolnie, z uwzględnieniem miejscowych tradycji;

  • Organy samorządu lokalnego samodzielnie zarządzają własnością komunalną, tworzą, zatwierdzają i wykonują lokalny budżet, ustanawiają lokalne podatki i opłaty, strzegą porządku publicznego, jak również rozwiązują inne kwestie o znaczeniu lokalnym.



Kontrola nad administracją

  • Brak wyodrębnionego sądownictwa administracyjnego;

  • Szczególna rola prokuratury, pełniącej funkcję nadzorczą wobec administracji;

  • Na najwyższym szczeblu sądownictwo administracyjne sprawuje Sąd Najwyższy;

  • Wyodrębnione jest sądownictwo konstytucyjne.



Pytania

  • Proszę scharakteryzować najważniejsze cechy szwedzkiej administracji centralnej;

  • Proszę wyjaśnić, na czym polega rozdział szwedzki model rozdziału polityki i administracji;

  • Proszę scharakteryzować cechy szczególne statusu szwedzkiego urzędnika;

  • Proszę opisać wybrane rozwiązania autonomiczne;

  • Proszę scharakteryzować administrację centralną Federacji Rosyjskiej;

  • Proszę scharakteryzować pozycję rosyjskiego premiera;

  • Proszę scharakteryzować sądową kontrolę administracji w Federacji Rosyjskiej.



Download 445 b.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling