Xatolarni topish uchun dasturni bajarish jarayoni

Dasturiy ta’minotni testlash (sinovdan o‘tkazish) - bu ma’lum bir tarzda tanlangan testlarning yakuniy to‘plami bo‘yicha dasturning haqiqiy xatti-harakati va kutilayotgan xatti-harakati o‘rtasidagi muvofiqlikni tekshirishga qaratilgan dasturiy mahsulotni tadqiq qilish, sinovdan o‘tkazish jarayoni.
Turli vaqtlarda va turli manbalarda testga turli xil ta’riflar berilgan, jumladan:

• 
  xatolarni topish uchun dasturni bajarish jarayoni;
  
• 
  ishonchli dasturiy ta’minotni sinab ko‘rish uchun ortiqcha harakatlarsiz ishlab chiqarishni maqsad qilgan intellektual intizom;
  
• 
  manfaatdor tomonlarning ma’lum bir doirasi nuqtai nazaridan uning sifati haqida ma’lumot olish uchun dasturni texnik jihatdan o‘rganish;
  
• 
  dasturning haqiqiy xatti-harakati va uning kutilgan xatti-harakati o‘rtasidagi muvofiqlikni ma’lum bir tarzda amalga oshirilgan cheklangan testlar to‘plamida tekshirish;
  
• 
  maxsus sharoitlarda dasturning bajarilishini nazorat qilish va shu asosda uning ishining har qanday jihatlariga baho berish jarayoni;
  
• 
  dasturning xatti-harakatlari noto‘g‘ri, istalmagan yoki spetsifikatsiyaga mos kelmaydigan vaziyatlarni aniqlashga qaratilgan jarayon;
  
• 
  Dasturiy ta’minot mahsuloti va tegishli ish mahsulotlarini rejalashtirish, tayyorlash va baholash bilan bog‘liq bo‘lgan dinamik va statik hayot tsiklining barcha faoliyatlarini o‘z ichiga olgan jarayon, ularning tavsiflangan talablarga javob berishini aniqlash, belgilangan maqsadlarga muvofiqligini ko‘rsatish va nuqsonlarni aniqlash.
  

Sinov bilan bog‘liq standartlar:

• 
  IEEE 829-2008 Dasturiy ta’minot va tizim test hujjatlari uchun IEEE standarti
  
• 
  ANSI/IEEE Std 1008-1987 - Dasturiy ta’minotni sinovdan o‘tkazish uchun IEEE standarti
  
• 
  ISO/IEC/IEEE 29119-1:2013 Dasturiy ta’minot va tizim muhandisligi - Dasturiy ta’minotni sinovdan o‘tkazish - 1-qism: Tushunchalar va ta’riflar
  
• 
  ISO/IEC/IEEE 29119-2:2013 Dasturiy ta’minot va tizim muhandisligi - Dasturiy ta’minotni sinovdan o‘tkazish - 2-qism: Sinov jarayonlari
  
• 
  ISO/IEC/IEEE 29119-3:2013 Dasturiy ta’minot va tizim muhandisligi - Dasturiy ta’minotni sinovdan o‘tkazish - 3-qism: Sinov hujjatlari
  

Birinchi dasturiy ta'minot tizimlari ilmiy tadqiqot dasturlari yoki mudofaa bo'limlari ehtiyojlari uchun dasturlarning bir qismi sifatida ishlab chiqilgan. Bunday mahsulotlarni sinovdan o'tkazish barcha sinov jarayonlari, sinov ma'lumotlari va olingan natijalarni qayd etish bilan qat'iy rasmiylashtirilgan tartibda amalga oshirildi. Sinov kodlash tugagandan so'ng boshlangan, lekin odatda bir xil xodimlar tomonidan amalga oshirilgan alohida jarayonga ajratilgan.
1960-yillarda "to'liq" testga katta e'tibor berildi, bu koddagi barcha yo'llar yoki barcha mumkin bo'lgan kirishlar yordamida amalga oshirilishi kerak. Ta'kidlanganidek, bunday sharoitlarda dasturiy ta'minotni to'liq sinovdan o'tkazish mumkin emas, chunki birinchidan, mumkin bo'lgan kirishlar soni juda katta, ikkinchidan, ko'plab yo'llar mavjud, uchinchidan, arxitektura va texnik xususiyatlarda muammolarni topish qiyin. Shu sabablarga ko'ra, "to'liq" test rad etildi va nazariy jihatdan imkonsiz deb topildi.
1970-yillarning boshida dasturiy ta'minotni sinovdan o'tkazish "mahsulotning to'g'riligini ko'rsatish jarayoni" yoki "dasturiy ta'minotning to'g'ri ishlashini tekshirish faoliyati" deb ataldi. Yangi paydo bo'lgan dasturiy ta'minot muhandisligida dasturiy ta'minotni tekshirish "to'g'riligini isbotlash" deb nomlandi. Kontseptsiya nazariy jihatdan istiqbolli bo'lsa-da, amalda ko'p vaqt talab qiladigan va etarlicha keng qamrovli emas edi. To'g'riligini isbotlash dasturiy ta'minotni sinab ko'rishning samarasiz usuli ekanligiga qaror qilindi. Biroq, ba'zi hollarda, to'g'ri ishlashning namoyishi bugungi kunda ham qo'llaniladi, masalan, qabul qilish testlari. 1970-yillarning ikkinchi yarmida sinov dasturni ishlaganligini isbotlamasdan, xatolarni topish maqsadida ishga tushirish sifatida qaraldi. Muvaffaqiyatli test - bu ilgari noma'lum muammolarni aniqlaydigan test. Ushbu yondashuv avvalgisiga to'g'ridan-to'g'ri qarama-qarshidir. Ushbu ikkita ta'rif ikkita qarama-qarshi bayonotga asoslangan "sinov paradoksini" ifodalaydi: bir tomondan, sinov mahsulotning yaxshi ishlashiga ishonch hosil qilish imkonini beradi, ikkinchi tomondan, u dasturlardagi xatolarni ko'rsatib beradi. mahsulot ishlamaydi. Sinovning ikkinchi maqsadi sifatni yaxshilash nuqtai nazaridan samaraliroqdir, chunki u dasturiy ta'minotdagi kamchiliklarni e'tiborsiz qoldirishga imkon bermaydi.
1980-yillarda sinovlar nuqsonlarning oldini olishni o'z ichiga olgan holda kengaytirildi. Sinov dizayni xatolarning oldini olishning eng samarali usuli hisoblanadi. Shu bilan birga, test metodologiyasi zarurligi, xususan, test ishlab chiqish jarayoni davomida tekshirishlarni o'z ichiga olishi kerakligi va bu nazorat qilinadigan jarayon bo'lishi kerakligi haqida fikrlar bildirila boshlandi. Sinov paytida nafaqat yig'ilgan dasturni, balki talablarni, kodni, arxitekturani va testlarning o'zini ham tekshirish kerak. 1980-yillarning boshlarigacha mavjud bo'lgan "an'anaviy" testlar faqat tuzilgan, tugallangan tizimni nazarda tutgan (hozirda odatda tizim testi deb ataladi), ammo o'sha paytdan boshlab testerlar rivojlanish hayot tsiklining barcha jabhalarida ishtirok etishdi. Bu talablar va arxitekturadagi muammolarni avvalroq topishga va shu bilan ishlab chiqish vaqtini va byudjetni qisqartirishga imkon berdi. 1980-yillarning o'rtalarida birinchi avtomatlashtirilgan test vositalari paydo bo'ldi. Kompyuter insonga qaraganda ko'proq sinovlarni amalga oshirishi va buni ishonchliroq bajarishi kerak edi. Dastlab, bu vositalar nihoyatda sodda edi va skript tillarida skript yozish qobiliyatiga ega emas edi.
1990-yillarning boshida “sinov” tushunchasi oʻz ichiga testlar va sinov muhitlarini rejalashtirish, loyihalash, yaratish, saqlash va bajarishni oʻz ichiga oldi va bu dasturiy taʼminotni ishlab chiqishning butun tsiklini qamrab oluvchi testdan sifat kafolatiga oʻtishni anglatardi. Bu vaqtda test jarayonini qo'llab-quvvatlash uchun turli xil dasturiy vositalar paydo bo'la boshladi: skriptlarni yaratish va hisobotlarni yaratish, testlarni boshqarish tizimlari va test dasturlarini yuklash qobiliyatiga ega bo'lgan yanada rivojlangan avtomatlashtirish muhitlari. 1990-yillarning oʻrtalarida Internetning rivojlanishi va koʻp sonli veb-ilovalarning rivojlanishi bilan “agile testing” (agile dasturlash metodologiyalariga oʻxshash) alohida mashhurlikka erisha boshladi.