Dasturlash tillari fanidan amaliy mashg’ulotini berilgan savollar orasidan jurnaldagi tartib raqamiga mos ravishda masala tanlab olinadi va bu mashg’ulot uchun amaliy mashg’ulot xisobotini tayyorlash kerak bo’ladi.
==========================================================
XISOBOT QUYIDAGI TARTIBDA TOPSHIRILADI.
1. Titul varaqasi: fan nomi; ish mavzusi va raqami; talabaning familiyasi, ismi va otasining ismi; bajarish vaqti.
2. Ishdan maqsad: Masalani qo’yilishi, talaba o’z masalasini keltiradi
3. Ishni bajarish uchun qisqacha nazariy malumot: masalani yechimini izlash uchun o’rganilgan ma’lumotlarning bayoni.
4. Kerakli jixozlar: talaba foydalangan texnik va dasturiy vositalar.
5. Ishning bajarish tartibi: talaba o’z masalasani yechimini java dasturlash tili yordamida yechimini aniqlashi va har bir jarayon uchun (komentariya) tavsif yozishi talab etiladi.
6. Masalaning yechimi: o’z masalasining natijalarini qo’yishi kereak bo’ladi.
7. Xulosalar: Labarato’riya mashg’ulotidan olingan natijalar va o’rgangan ma’lumotlarning qisqacha tavsifi keltiriladi.
==========================================================
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR.
1-amaliy mashg’uloti mavzusi: java tilida chiziqli masalalar yechish.
Barcha talabalar o’z jurnaldagi tartib raqami bo’yicha masalani bajaradilar.
t/r
|
Masalani
|
1
|
Button tugmasini formaga tashlab xossalaridan font xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
2
|
Button tugmasining Caption xusiyati bilan ishlash va Xabar chiqarish va dasturdan chiqish nomli buttonlar orqali dastur tuzish
|
3
|
Button tugmasining kursor xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
4
|
Button tugmasining showhint va hint hususiyati bilan ishlash
|
5
|
Button tugmasi yordamida formaning rangini o’zgartirish dasturini tuzish
|
6
|
Button tugmasi yordamida formaga o’zgartirish kiritish dasturining tuzing
|
7
|
Button tugmasida xodisalar bilan ishlash biror xodisaga kod yozish bilan komponentaga o’zgartirish kiritish misol uchun rangi o’zgarish
|
8
|
Button tugmasini formaga tashlab xossalaridan font xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
9
|
Button tugmasining Caption xusiyati bilan ishlash va Xabar chiqarish va dasturdan chiqish nomli buttonlar orqali dastur tuzish
|
10
|
Button tugmasining kursor xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
11
|
Button tugmasining showhint va hint hususiyati bilan ishlash
|
12
|
Button tugmasi yordamida formaning rangini o’zgartirish dasturini tuzish
|
13
|
Button tugmasi yordamida formaga o’zgartirish kiritish dasturining tuzing
|
14
|
Button tugmasida xodisalar bilan ishlash biror xodisaga kod yozish bilan komponentaga o’zgartirish kiritish misol uchun rangi o’zgarish
|
15
|
Button tugmasini formaga tashlab xossalaridan font xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
16
|
Button tugmasining Caption xusiyati bilan ishlash va Xabar chiqarish va dasturdan chiqish nomli buttonlar orqali dastur tuzish
|
17
|
Button tugmasining kursor xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
18
|
Button tugmasining showhint va hint hususiyati bilan ishlash
|
19
|
Button tugmasi yordamida formaning rangini o’zgartirish dasturini tuzish
|
20
|
Button tugmasi yordamida formaga o’zgartirish kiritish dasturining tuzing
|
21
|
Button tugmasida xodisalar bilan ishlash biror xodisaga kod yozish bilan komponentaga o’zgartirish kiritish misol uchun rangi o’zgarish
|
22
|
Button tugmasini formaga tashlab xossalaridan font xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
23
|
Button tugmasining Caption xusiyati bilan ishlash va Xabar chiqarish va dasturdan chiqish nomli buttonlar orqali dastur tuzish
|
24
|
Button tugmasining kursor xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
25
|
Button tugmasining showhint va hint hususiyati bilan ishlash
|
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR.
2-amaliy mashg’uloti mavzusi: Standard va Additional bo‘limi komponentlaridan foydalanish yo‘llari.
Barcha talabalar o’z jurnaldagi tartib raqami bo’yicha masalani bajaradilar.
t/r
|
Masalani
|
1
|
Edit, label va button komponentalari orqali kvadrat yuzini toping
|
2
|
Edit componentasi yordamida dastur tuzing.
|
3
|
Button Edit va label obyektlari orqali ikki sonni qo’shish dasturini tuzing
|
4
|
Button Edit va label obyektlari orqali ikki sonni ayrish dasturini tuzing
|
5
|
Button Edit va label obyektlari orqali ikki sonni ko’paytirish dasturini tuzing
|
6
|
Button Edit va label obyektlari orqali ikki sonni bo’lish dasturini tuzing
|
7
|
Button Edit va label obyektlari orqali sonni darajaga ko’tarish dasturini tuzing
|
8
|
Button Edit va label obyektlari orqali uchburchak perimetrini topish dasturini tuzing
|
9
|
Edit va button obyektlari orqali label komponentalari.
|
10
|
Edit componentasi yordamida dastur tuzing.
|
11
|
Button Edit va label obyektlari orqali ikki sonni qo’shish dasturini tuzing
|
12
|
Button Edit va label obyektlari orqali ikki sonni ayrish dasturini tuzing
|
13
|
Button Edit va label obyektlari orqali ikki sonni ko’paytirish dasturini tuzing
|
14
|
Button Edit va label obyektlari orqali ikki sonni bo’lish dasturini tuzing
|
15
|
Button Edit va label obyektlari orqali sonni darajaga ko’tarish dasturini tuzing
|
16
|
Button Edit va label obyektlari orqali uchburchak perimetrini topish dasturini tuzing
|
17
|
Button tugmasini formaga tashlab xossalaridan font xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
18
|
Edit componentasi yordamida dastur tuzing.
|
19
|
Button Edit va label obyektlari orqali ikki sonni qo’shish dasturini tuzing
|
20
|
Button Edit va label obyektlari orqali ikki sonni ayrish dasturini tuzing
|
21
|
Button Edit va label obyektlari orqali ikki sonni ko’paytirish dasturini tuzing
|
22
|
Button Edit va label obyektlari orqali ikki sonni bo’lish dasturini tuzing
|
23
|
Button Edit va label obyektlari orqali sonni darajaga ko’tarish dasturini tuzing
|
24
|
Button Edit va label obyektlari orqali uchburchak perimetrini topish dasturini tuzing
|
25
|
3 Ta Edit va bitta button orqali sonlarni kvadratlarini yig’indisini toping
|
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR.
3-amaliy mashg’uloti mavzusi: C++ builderdagi dasturlarda tiplardan foydalanish.
Barcha talabalar o’z jurnaldagi tartib raqami bo’yicha masalani bajaradilar.
t/r
|
Masalani
|
1
|
Button tugmasini formaga tashlab xossalaridan font xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
2
|
Button tugmasining Caption xusiyati bilan ishlash va Xabar chiqarish va dasturdan chiqish nomli buttonlar orqali dastur tuzish
|
3
|
Button tugmasining kursor xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
4
|
Button tugmasining showhint va hint hususiyati bilan ishlash
|
5
|
Button tugmasi yordamida formaning rangini o’zgartirish dasturini tuzish
|
6
|
Button tugmasi yordamida formaga o’zgartirish kiritish dasturining tuzing
|
7
|
Button tugmasida xodisalar bilan ishlash biror xodisaga kod yozish bilan komponentaga o’zgartirish kiritish misol uchun rangi o’zgarish
|
8
|
Button tugmasini formaga tashlab xossalaridan font xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
9
|
Button tugmasining Caption xusiyati bilan ishlash va Xabar chiqarish va dasturdan chiqish nomli buttonlar orqali dastur tuzish
|
10
|
Button tugmasining kursor xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
11
|
Button tugmasining showhint va hint hususiyati bilan ishlash
|
12
|
Button tugmasi yordamida formaning rangini o’zgartirish dasturini tuzish
|
13
|
Button tugmasi yordamida formaga o’zgartirish kiritish dasturining tuzing
|
14
|
Button tugmasida xodisalar bilan ishlash biror xodisaga kod yozish bilan komponentaga o’zgartirish kiritish misol uchun rangi o’zgarish
|
15
|
Button tugmasini formaga tashlab xossalaridan font xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
16
|
Button tugmasining Caption xusiyati bilan ishlash va Xabar chiqarish va dasturdan chiqish nomli buttonlar orqali dastur tuzish
|
17
|
Button tugmasining kursor xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
18
|
Button tugmasining showhint va hint hususiyati bilan ishlash
|
19
|
Button tugmasi yordamida formaning rangini o’zgartirish dasturini tuzish
|
20
|
Button tugmasi yordamida formaga o’zgartirish kiritish dasturining tuzing
|
21
|
Button tugmasida xodisalar bilan ishlash biror xodisaga kod yozish bilan komponentaga o’zgartirish kiritish misol uchun rangi o’zgarish
|
22
|
Button tugmasini formaga tashlab xossalaridan font xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
23
|
Button tugmasining Caption xusiyati bilan ishlash va Xabar chiqarish va dasturdan chiqish nomli buttonlar orqali dastur tuzish
|
24
|
Button tugmasining kursor xususiyati bilan ishlash va chiqish dasturini tuzish
|
25
|
Button tugmasining showhint va hint hususiyati bilan ishlash
|
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR.
4-amaliy mashg’uloti mavzusi: C++ builder dasturlash tilida tarkibiy operatorlar va tanlash operatori.
Barcha talabalar o’z jurnaldagi tartib raqami bo’yicha masalani bajaradilar.
t/r
|
Masalani
|
1
|
Radiobutton komponentasidan foydalanib ixtiyoriy dastur tuzing
|
2
|
Checkbox komponentasidan foydalanib ixtiyoriy dastur tuzing
|
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR.
5-amaliy mashg’uloti mavzusi: C++ builder dasturlash tilida sikl operatorlari.
Barcha talabalar o’z jurnaldagi tartib raqami bo’yicha masalani bajaradilar.
t/r
|
Masalani
|
1
|
Combobox komponentasidan foydalangan holda ixtiyoriy dastur tuzing
|
2
|
Listbox komponentasidan foydalangan holda ixtiyoriy dastur tuzing
|
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR.
6-amaliy mashg’uloti mavzusi: C++ builder dasturlash tilida massivlar va satriy kattaliklar.
Barcha talabalar birgina masala yechishlari kerak bo’ladi.
t/r
|
Masalani
|
1
|
Edit elementidan kiritilgan ma’lumotlarning olib qayta ishlay oladigon dastur tuzing (masalan: shaxsga oid bo’lgan ism, familiya, Yoshi va boshqa edit maydoni orqali kiritiladi va bu ma’lumotlardan o’quvchi yoki boshqa ekanini bilish dasturi)
|
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR.
7-amaliy mashg’uloti mavzusi: C++ builder dasturlash tilida protsedura va funksiyalar.
Barcha talabalar o’z jurnaldagi tartib raqami bo’yicha masalani bajaradilar.
t/r
|
Masalani
|
1
|
Formaga 1 ta Edit, 1 ta button va 1 label komponentasini tashlang va edit maydoniga kiritilgan matnni tanlashda yuzaga kelgan so’zni labelga biriktiring.
|
2
|
Formaga 1 ta Edit, 1 ta button va 1 label komponentasini tashlang va edit maydoniga kiritilgan matnni tanlashda yuzaga kelgan so’zni belgilar sonini labelga biriktiring.
|
3
|
Formaga 1 ta Edit, 1 ta button va 1 label komponentasini tashlang va edit maydoniga kiritilgan matnni tanlashda yuzaga kelgan so’zni boshlashdan oldingi belgilar sonini labelga biriktiring.
|
4
|
Convertor dasturini yarating (Dollordan so’mga o’tkazish)
|
5
|
Convertor dasturini yarating (Kg dan grammga o’tkazish)
|
6
|
Convertor dasturini yarating (metrdan santimetrga o’tkazish)
|
7
|
Convertor dasturini yarating (metrdan milli metrga o’tkazish)
|
8
|
Convertor dasturini yarating (kilometrni metrga o’tkazish)
|
9
|
Convertor dasturini yarating (shifrlash uchun harflar o’rnini almashtirish)
|
10
|
Convertor dasturini yarating (hajmni og’irlikka o’tkazish)
|
11
|
Berilgan kvadrat tenlama ildizlarini aniqlash dasturini tuzing
|
12
|
Chiziqli tenglama ildizini toping
|
13
|
Aylana uzunligini hisoblan
|
14
|
Doira yuzini hisoblash dasturini tuzing
|
15
|
Uchburchak uzunliklari berilgan u uchburchak yuzini toppish dasturini toping
|
16
|
Chiziqli tenglama ildizini toping
|
17
|
Aylana uzunligini hisoblan
|
18
|
Doira yuzini hisoblash dasturini tuzing
|
19
|
Uchburchak uzunliklari berilgan u uchburchak yuzini toppish dasturini toping
|
20
|
Chiziqli tenglama ildizini toping
|
21
|
Aylana uzunligini hisoblan
|
22
|
Doira yuzini hisoblash dasturini tuzing
|
23
|
Convertor dasturini yarating (Dollordan so’mga o’tkazish)
|
24
|
Convertor dasturini yarating (Kg dan grammga o’tkazish)
|
25
|
Convertor dasturini yarating (metrdan santimetrga o’tkazish)
|
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR.
8-amaliy mashg’uloti mavzusi: C++ builderda modullar va ulardan foydalanish.
Barcha talabalar o’z jurnaldagi tartib raqamiga mos karrali maslani bajaradilar.
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR.
9-amaliy mashg’uloti mavzusi: C++ builder dasturlash tilining Office dasturlari bilan hamkorligi.
Barcha talabalar o’z jurnaldagi tartib raqamiga mos karrali maslani bajaradilar.
t/r
|
Masalani
|
1
|
Word dasturiga export qilish dasturi
|
2
|
Word dasturidan iport qilib olish dasturi
|
3
|
Excel dasturiga export qilish dasturi
|
4
|
Excel dasturidan import qilib olish dasturi
|
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR.
10-amaliy mashg’uloti mavzusi: C++ builder dasturlash muhitida fayllar bilan ishlash. Mul’timedia ilovalari.
Bu mavzuda barcha talabalar birgina audio o’tkazish dasturini tuzish.
t/r
|
Masalani
|
1
|
Audio dasturini yaratish (qo’shiqlarni ijro etishi kerak bo’ladi)
|
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR.
11-amaliy mashg’uloti mavzusi: C++ builderda MBni boshqaradigan ilovalar tuzish.
Bu mavzuda barcha talabalar birgina test o’tkazish dasturini tuzish.
t/r
|
Masalani
|
1
|
Test o’tkazish dasturini yaratish
|
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR.
12-amaliy mashg’uloti mavzusi: C++ builderning grafik komponentlari.
Barcha talabalar o’z jurnaldagi tartib raqami bo’yicha masalani bajaradilar.
t/r
|
Masalani
|
1
|
Button tugmasi bosilganda to’g’ri to’rtburchak shakli chiqarilsin
|
2
|
Button tugmasi bosilganda uchburchak shakli chiqarilsin
|
3
|
Button tugmasi bosilganda aylana shakli chiqarilsin
|
4
|
Button tugmasi bosilganda ellipse shakli chiqarilsin
|
5
|
Button tugmasi bosilganda kvadrat shakli chiqarilsin
|
6
|
Button tugmasi bosilganda ichi bo’yalgan to’g’ri to’rtburchak shakli chiqarilsin
|
7
|
Button tugmasi bosilganda ichi bo’yalgan aylana shakli chiqarilsin
|
8
|
Button tugmasi bosilganda ichi bo’yalgan ellipse shakli chiqarilsin
|
9
|
Button tugmasi bosilganda ichi bo’yalgan doira shakli chiqarilsin
|
10
|
Button tugmasi bosilganda besh burchak shakli chiqarilsin
|
11
|
Button tugmasi bosilganda oltiburchak shakli chiqarilsin
|
12
|
Button tugmasi bosilganda sakkisburchak shakli chiqarilsin
|
13
|
Button tugmasi bosilganda kvadratga ichki chizilgan aylana shakli chiqarilsin
|
14
|
Button tugmasi bosilganda to’g’ri to’rtburchakka tashqi chizilgan aylana shakli chiqarilsin
|
15
|
Button tugmasi bosilganda telefon shakli chiqarilsin
|
16
|
Button tugmasi bosilganda akvariumda baliq shakli chiqarilsin
|
17
|
Button tugmasi bosilganda bayroq shakli chiqarilsin
|
18
|
Button tugmasi bosilganda bayroq shakli chiqarilsin
|
19
|
Button tugmasi bosilganda olimpiada bayrog’i chiqarilsin
|
20
|
Button tugmasi bosilganda uchburchak shakli va uning tomonlarining uzunligi chiqarilsin
|
21
|
Button tugmasi bosilganda to’g’ri to’rtburchak shakli va uning tomonlari oldida uzunligi chiqarilsin chiqarilsin
|
22
|
Button tugmasi bosilganda kvadrat shakli va uning yuzi chiqarilsin
|
23
|
Button tugmasi bosilganda kubik shakli chiqarilsin
|
24
|
Button tugmasi bosilganda aylanaga ichki chizilgan uchburchak chiqarilsin
|
25
|
Button tugmasi bosilganda aylanaga tashqi chizilgan uchburchak chiqarilsin
|
==========================================================
AMALIY MASHG’ULOTI UCHUN XISOBOT NAMUNASI. (keying betda keltirilgan)
O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O'RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
INFORMATIKA VA UNI O’QITISH METODIKASI KAFEDRASI
DASTURLASH TILLARI fanidan
______________________________________________________________________________________
Mavzusidagi _______amaliy mashg’uloti
XISOBOTI
______kurs______guruhi
Bajardi: _____________________
_____________________
O’qituvchi: _____________________
Qo’yilgan baho: ___________
TOSHKENT 2020
1-amaliy mashg’ulot
Mavzu: Komponent xosslarini dinamik va statik o‘zgartirish.
Ishdan maqsad: Button obyekti xossalarini o’rganish.
Ishni bajarish uchun qisqacha nazariy malumot: Nazariy malumot yozayotganda malumotning chiziqli ekaniga etibor bering.
Ilovalar interfeysini yaratish uchun C++ builder vizual komponentalarining ulkan (keng) to'plamini taqdim qiladi. Ularning asosiylari komponentalar palitrasining Standart, Additional va Win32 varaqlarida joylashgan. Biz ushbu componentalardan foydalanishni turli dasturlash muhitlarida kurishimiz mumkin,
Standart varaqda interfeys komponentalarining aksariyati Windows boshlang'ich versiyalirida ishlatilgan interfeys komponentalaridan iborat:
Frames – Freymlar
MainMenu - Asosiy Menu
PopurMenu - Paydo bo'luvchi menu
Label – Yozuv
Edit - Bir satrli taxrir
Memo - Ko'pqatorli taxrir
Button - Standart tugma
CheckBox - Bog'liqmas (pereklyuchatel)
RadioButton - (pereklyuchatel)
ListBox - Ro'yxat
ComboBox - Ro'yxatli Maydon
ScrollBar - Harakatlantirish yulagi
GroupBox – Guruh
RadioGroup - O'zaro bog'liq (pereklyuchateli) guruhi
Panel – Panel
ActionList - Amallar ro'yhati
Standart Varog'i
Rasmdagi komponentalar , ular sanab utilishiga mos keladi.Birinchi piktogramma komponenta hisoblanmaydi va u varoqda tanlangan komponentadan voz kechish uchun xizmat qiladi. 
Additional varog'ida komponentalar quyidagicha joylashgan:
BitBtn - Rasmli tugma
SpeedButton - Tezkor murojaat tugmasi
MaskEdit - Qolip buyicha berilganlar kiritiluvchi bir qatorli taxrir
StringGrid - Satrlar jadvali
DrawGrid – Jadval
Image - Grafik shakl
Shape - Geometrik figura
Bevel – Faska
ScrollBox - Harakatlantirishlar soxasi
CheckListBox - Pereklyuchatellar ro'yhati
Splitter – Ajratuvchi
Statictext - Statik (turg'un) matn
ControlBar - Vositalar (instrumentlar) paneli uchun konteyner
ApplicationEvents - Ilovaning hodisalari
Chart - Diagramma
Kerakli jixozlar: kompyuter, C++ builder.
Ishning bajarish tartibi:
ShowMessage('Hello world!..');
Close();
Masalaning yechimi:
Xulosalar: bu labarato’riya mashg’ulotini bajarish davomida
C++ builder dasturida button komponentasi vazifasi nima ekanligi o’rganildi;
C++ builder dasturida button komponentasining xususiyatlari ko’rib chiqildi;
Button komponentasi xususiyatlariga tarif berildi;
Button komponentasinidan foydalanib xabar chiqarish va dasturdan chiqish dasturi yaratildi;
Do'stlaringiz bilan baham: | 
