Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati

Reja:

1. 
   Foiz haqida umumiy tushuncha.
   
2. 
   Real foiz stavkasi.
   
3. 
   Oddiy va murakkab foizlar.
   

Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati.

Foiz (bir deb qabul qilinuvchi) har qanday qiymatning yuzdan bir qismidir. % belgisi bilan ifodalanadi. Masalan: 23% (23 foiz) = 23 / 100.

Bank foiz stavkasi - bank ssudasidan foydalanganlik uchun belgilangan haq miqdori; qarz summasiga nisbatan foiz hisobida undiriladi. Uning miqdori kredit turi, muddati va qarzning vaqtida qaytarilishiga bogʻliq. Tijorat va davlat banklari Markaziy (milliy) bank boshchiligida kreditlar uchun belgilaydigan Bank foiz stavkasi s. miqdori foiz stavkalarning butun bir tizimini tashkil etadi. Davlat shu tizimga investitsiyalar darajasi va pul muomalasini tartibga soladigan yoʻnalishda taʼsir koʻrsatadi, yaʼni qulay iqtisodiy konʼyunkturani yaratadi. Bank foiz stavkasi s. qarzning kaysi tarzda va qanday berilishiga ham bogʻliq. Uzoq muddatli qarzning Bank foiz stavkasi s. past, qisqa muddatlisiniki yuqori boʻladi. Qarz yordam tarzida berilganda ham Bank foiz stavkasi s. imtiyozli boʻladi. Agar korxona va tashkilotlarni oʻz qoʻlidagi mablagʻni yaxshi ishlatishga undash zarur boʻlsa, Bank foiz stavkasi s. oshiriladi. Bank foiz stavkasi s.ning minimal va maksimal darajasi bor. Minimal darajadagi Bank foiz stavkasi s. bankning harajatlarini qoplab, zarar koʻrmasligini taʼminlashi kerak, maksimali esa bankka el qatori foyda koʻrishni taʼminlashi lozim. Bank omonat (depozit)lar uchun toʻlaydigan foiz stavkalari ssudadan foydalanganlik uchun belgilangan foiz stavkalaridan past boʻladi, bu esa banklarning foyda olib ishlashini taʼminlaydi.
Real foiz stavkasi - bu qarz oluvchiga pul mablag'larining real qiymati va qarz beruvchiga yoki investorga real rentabellikni aks ettirish uchun inflyatsiya ta'sirini yo'q qilish uchun tuzatilgan foiz stavkasi. Real foiz stavkasi hozirgi tovarlarning kelajakdagi tovarlarga nisbatan vaqtga bo'lgan ustunligini aks ettiradi. Real foiz stavkasi nominal foiz stavkasi va inflyatsiya darajasi o'rtasidagi farq sifatida hisoblanadi:
Real foiz stavkasi = nominal foiz stavkasi - inflyatsiya (kutilgan yoki haqiqiy)
*real foiz stavkasi inflyatsiya ta'siri uchun kuzatilgan bozor foiz stavkasini moslashtiradi.
* real foiz stavkasi investitsiya yoki kredit bo'yicha to'langan foizlarning sotib olish qobiliyatini aks ettiradi va qarz oluvchi va qarz beruvchining vaqtini afzal ko'radi.
* inflyatsiya darajasi doimiy bo'lmaganligi sababli, istiqbolli real foiz stavkalari ssuda yoki investitsiya muddati tugashi bilan kelajakda kutilayotgan inflyatsiyaning taxminlariga tayanishi kerak.