YÜzey geriLİMİ


Download 0.91 Mb.
Pdf ko'rish
Sana11.12.2020
Hajmi0.91 Mb.
#164250
Bog'liq
tyt kimya-26-sivilar


 

www.kimyafull.com 

 

 

 

 

YÜZEY GERİLİMİ 

  Bir sıvı içindeki molekül diğer moleküller tarafından sarılmıştır. 

  Her yöne eşit kuvvetle çekilir.Daha düşük enerjilidir. 

Yüzeydeki molekül için durum farklıdır 

  Her yönde çekilmediklerinden yüksek enerjili bir durumda daha düşük enerjili 

olma isteği oluşur. 

  Yüzeydeki moleküller içteki moleküllere göre birbirine daha çok yaklaşır. 

  Yüzeyde bir büzülme ve küçülme meydana gelir 

  Bir molekül kalınlığında sıvı zarı oluşur.. 

 

  Havuza  atlarken  suya  dik  olarak  girersek  sıvı  zarı 



yırtılır.  

  Yüksekten dengesiz bir şekilde suya düşersek sıvı zar 

beton etkisi yapar. 

YÜZEY GERİLİMİNE ÖRNEKLER 

  Böcekler su üzerinde rahatlıkla durabilmekte ve yürüyebilmektedir. 

  Fırça  sudan  çıkarıldığında  bütün  kıllar  birbirine  yapışır.  Kıllar  üzerindeki 

suyun yüzey gerilimidir. 

 

Sıvı yüzeyindeki tanecikler içe ve yanlara çekilir. Büzülerek en 



küçük yüzeye sahip olmak isterler.  

 

             

 

 

 

   SIVILAR 



 

www.kimyafull.com 

 

YÜZEY GERİLİMİNİ ETKİ EDEN FAKTÖRLER 

1- SIVININ CİNSİ 

 

  



 

Kaynama noktası büyük olan sıvıların yüzey gerilimi daha büyüktür. 



2- SICAKLIK 

Sıcaklığı arttırılan bir sıvının yüzey gerilimi azalır. 



3-BASINÇ:Sıvı üzerindeki  gaz  yoğunluğunun artırılması  yüzey  gerilimini bir miktar 

azaltır.4- SIVININ SAFLIĞI (Yabancı madde ilavesi) 

Çözücünün yüzey gerilimini düşüren maddelere YÜZEY AKTİF MADDELER denir. 

SABUN,  DETERJAN,  ORGANİK  ASİTLER,  ALKOLLER,  AMİNLER, 

KETONLAR 

Yüzey  aktif  bir  madde  sulu  çözeltiye  konduğunda  polar  kısmı  suda,  apolar  kısmı 

dışarıda olacak şekilde yüzeye yerleşir. Yüzey gerilimini azaltır. 

Bu maddelerin az miktarı suyun yüzeyini tek bir katmanla bütünüyle örter. 

                          

 

Çözücünün  yüzey  gerilimini  değiştirmeyen  maddeler  YÜZEY  İNAKTİF 



MADDELER denir.    

       ORGANİK ASİTLERİN TUZLARI, ŞEKER, GLİSERİN 



TUZLAR  YÜZEY  GERİLİMİNİ  NASIL  DEĞİŞTİRİR?İyonik  tuzlar,  genellikle 

sulu  çözeltilerin  yüzey  gerilimini  saf  suya  göre  arttırırlar,  fakat  bu  artma  yağ  asitleri  ve 

benzeri bileşikler (yüzey aktif maddeler) tarafından meydana getirilen düşme kadar değildir. 

Her sıvının kendine ait yüzey gerilim katsayısı vardır.ve ayırtedici özelliktedir. 

Tanecikler arası çekim 

kuvveti büyük olan 

sıvı yüzey gerilimi 

Tanecikler arası çekim 

kuvveti küçük olan 

sıvıların yüzey gerilimi 


 

www.kimyafull.com 

 

ADHEZYON- KOHEZYON 

ADHEZYON:    Sıvı- cam arasındaki çekim kuvvetleridir. 

KOHEZYON:      Sıvı molekülleri arasındaki çekim kuvvetleridir. 

ADHEZYON > KOHEZYON : Yüzeyi ıslatır. 

 

 

KOHEZYON > ADHEZYON : Yüzeyi ıslatmaz. 



KAPİLER ETKİ 

ADHEZYON > KOHEZYON  

 

Sıvı  molekülleri  kılcal  boruda  yükselir. 



Buna KAPİLER ETKİ denir. 

KAPİLER ETKİYE ÖRNEKLER: 

  Süngerin kağıt havlunun suyu emmesi 

  Kesme şekerin ucunu yavaşça suya dokunduğumuzda şekere temas eden çayın 

hızlıca üst kısımlara doğru hareket etmesi 

  Gaz lambalarında sıvı haldeki gazın içine fitil daldırılır. 

  Ağaçlar kökleri ile topraktan aldıkları suyu kapiler etki ile yapraklarına kadar 

iletir. 

  KOHEZYON > ADHEZYON  

 

Sıvı kılcal boruda azalır. 



  NOT:  Kılcal  borudaki  sıvının  yükselme  miktarı  borunun  çapı  ile  ters 

orantılıdır. 

Çap arttıkça yükselme miktarı azalır. 

 

 



 

www.kimyafull.com 

 

 

 



Sıvıların akmaya karşı gösterdiği dirençtir. 

 

 



 

  AKICILIK- VİSKOZİTE ters orantılıdır. 

 

Viskozite büyük olan sıvının akıcılığı azdır. 



 

Viskozite küçük olan sıvının akıcılığı fazladır. 



  VİSKOZİTE- SICAKLIKLA ters orantılıdır. 

 



Sıcaklık arttıkça VİSKOZİTE azalır. AKICILIK artar. 

  TANECİKLER arası çekim kuvveti- VİSKOZİTE doğru orantılıdır. 

 

Tanecikler arası çekim kuvveti fazlaysa viskozite büyük    



Bal,Gliserin,Etilkol,ve suyun viskozitelerini kıyaslayalım 

 

 



 

 

 

 

 

 VİSKOZİTE 

 

www.kimyafull.com 

 

1.TEST: 

1.soru: 

Aşağıdaki maddelerden hangisi yüzey 

aktif madde değildir? 

A)Organik Asitler 

B)Alkoller 

C)Esterler 

D)Şeker 

E) Aminler 



 

 

2.soru: 

Bir sıvının yüzey gerilimi  



I-sıcaklık 

II-Maddenin cinsi 

III-Saflık 

Niceliklerinden hangilerine bağlıdır? 

A)Yalnız I 

B)Yalnız II 

C)I ve II 

D)I ve III 

E)I,II,III 

                                  

 

 



3.soru: 

I-Akıcılık 

II-Viskozite 

III-Moleküller arası çekim kuvveti 

Niceliklerinden hangileri balda suya göre 

daha fazladır? 

 

A)  Yalnız I 



B)  Yalnız II 

C)  Yalnız III 

D)  II ve III 

E)  I ve III 

 

 

 



 

 

 



 

 

4.soru

 

 



 

 

                     X 

Bir sıvı için yukarıdaki grafik çizilmiştir. 

Bu grafikteki X ve Y değişkenleriyle ilgili  

 

I-X viskozite ise   Y sıcaklıktır 



II-X akıcılık ise Y viskozitedir. 

III-X sıcaklık ise Y yüzey gerilimidir 

 

Yargılardan hangileri doğru olabilir? 



 

A)Yalnız I           B) Yalnız II        C) I ve II 

D) II ve III          E) I,II,III 

 

5.soru: 

Yüzey gerilimi ile ilgili 

I-Moleküller arası çekim kuvveti yüksek 

olan sıvıların yüzey gerilimi büyüktür 

II-Şeker ilave edilen suyun yüzey gerilimi 

azalır 


III-Yağmur damlalar şeklinde yağması 

yüzey geriliminin sonucudur. 



 

Yargılardan hangileri doğrudur? 

 

A)  YalnızI      B) Yalnız III   C) I ve II 



D) I ve III         E)I,II,III 

 

 

 

 

 

 

www.kimyafull.com 

 

6.soru: 

 

        

 

 

Kılcal boruya a ve b sıvıları konulduğunda aynı 

sıcaklıkta yukarıdaki şekiller elde ediliyor.Buna 

göre: 


 

I-a sıvısı su olabilir 

II-b sıvısı civa olabilir 

III-Kılcal boruda a sıvısının yükselmesine 

adezyon,b sıvısının alçalmasına kohezyon 

kuvvetleri yol açar 

İfadelerden hangileri doğrudur?  

a)Yalnız I     b) Yalnız III  c) I ve II 

d) I ve III      e) I,II,III 

 

 

7.soru 

sıcaklık 

H

2



Etilalkol 



7,56.10

-4 

2.10

-4 

25 

7,17.10

-4 

2,18.10

-4 

50 

6,79.10

-4 

1,98.10

-4 

 

Tabloda farklı sıcaklıkta yüzey gerilimi 

değerleri verilmiştir. 

Bu tabloya göre 



I-Sıcaklık arttıkça yüzey gerilimleri düşer 

II-Farklı sıvıların aynı sıcaklıklardaki yüzey 

gerilimleri farklıdır. 

III-Aynı sıcaklıkta yüzey gerilimi ayırt edicidir

Sonuçlarından hangileri çıkarılabilir? 

 

A)  Yalnız I     B) Yalnız II    C) I ve II 



D) I ve III         E) I,II,III 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

8.soru: 

 

Akışkanların akmaya karşı gösterdikleri 



dirence viskozite denir. 

Buna göre aynı koşullarda  



I-Viskozitenin tersine akıcılık denir 

II-Viskozitesi küçük sıvılar viskozitesi 

büyük sıvılara göre daha hızlı akar 

III-Sıcaklık ve basınç değişimi viskoziteyi 

etkilemez 

Açıklamalarından hangileri doğrudur? 

 

A)  Yalnız I       B) Yalnız II       C) I ve II      



D) I ve III           E)I,II,III 

 

9.soru: 



I-Sıcaklık artışı sıvıların yüzey gerilimini 

artırır. 

II-Yüzey Aktif maddeler yüzey gerilimini 

azaltır. 

III-Viskozitesi büyük olan sıvıların yüzey 

gerilimi de büyüktür. 

 

Yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur? 



A)Yalnız I     B) Yalnız II    C) I ve II 

D) II ve III       E) I,II,III 

 

 

10.soru: 



 

Aşağıdaki özelliklerden hangisi yüzey 

gerilimine etki etmez.? 

A)  Sıcaklık 

B)  Safsızlık 

C)  Basınç 

D)  Maddenin cinsi 

E)  Tanecik sayısı 



11.SORU:

 

Sıvılarla ilgili; 

 

I-Sıcaklık arttıkça yüzey gerilimi azalır 

II-Kohezyon>Adhezyon ise zemini ıslatmaz 

III-Moleküller arası etkileşim azaldıkça akıcılık 

artar 

Yargılardan hangileri doğrudur? 

A)Yalnız I           B) Yalnız II     C) I ve II 

D) II ve III          E) I,II,III 



 

 





Download 0.91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling