# Suvning tuzli tarkibini o‘ziga xosligi quyidagi omillarni kelib chiqishiga sabab bo‘lishi mumkin : (1)

# 18-29 yoshdagilar uchun 1 kunlik kartoshka me’yori qancha? (1)
+260g
-280g
- 270g
-250g


# 18-29 yoshdagilar uchun 1 kunlik tuxum me’yori qancha? (1)
+1ta
-2ta
-3ta
-4ta


#18-29 yoshdagilar uchun 1 kunlik go`sht me’yori qancha? (1)
+100-150g
-50-100g
-200-250g
-300-350g


#Oqsil, yog‘, uglevodlarning 1 kunlik ehtiyoji qancha? (1)
+Oqsil 93g, yog‘ 120g, uglevod 440g
-Oqsil 120g, yog‘ 50g, uglevod 200g
-Oqsil 85g, yog‘ 150g, uglevod 150g
-Oqsil 100g, yog‘ 90g, uglevod 419g


#Katta kishilar mehnat qobiliyatiga ko‘ra necha guruhga bo‘linadilar? (1)
+5ta
-3ta
-2ta
-6ta

# Toshkent shaxridagi barcha maktabgacha BM ida shamollash kasalliklarining profilaktik tadbiri sifatida uchinchi ovqatlarni «C» vitamini bilan boyitish ko‘zda tutilgan; mazkur tadbirni amalga oshirishda «C» vitaminiga bo‘lgan kunlik ehtiyojini qanday miqdordan kelib chiqqan holda xisoblash kerak bo‘ladi: (1)

-20-30 mg
+60-70 mg
-90-100 mg
-120-140 mg
-1-1,5 gr.
# Uchastka terapevtiga bemor C- gipovitaminoziga doir klinik simptomlar borligi bilan shikoyat qilgan. Mazkur klinik holatni tasdiqlash uchun bemorni jarohatlanmaydigan qanday tekshirishni o‘tkazish mumkin: (1)
-kapillyar spazmini aniqlash
-qonda vitamin konsentratsiyasini aniqlash
-badan terisi xaroratini aniqlash
+siydikda C vitaminining mg\soatlik ekskretsiyasini aniqlash.
-o‘rtacha kunlik siydik solishtirma og‘irligini aniqlash.

#Uchastka terapevtiga C-gipovitaminozining klinik belgilari bor bo‘lgan bemor murojaat etgan; mazkur kasallik xolatini tasdiqlash uchun bemor organizmini jarohatlamaydigan qanday ikkita tekshirish o‘tkazish mumkin: (2)

+vitaminning siydikdagi mg\soatlik
-teri haroratini aniqlash
+teri kapillyarlarining rezistentligini aniqlash
-kapillyar spazmini tekshirish
-siydikning o‘rtacha kunlik solishtirma og‘riligini aniqlash.

#Quriladigan tug‘ruqxonaning yer uchastkasini rejalashtirishda ko‘kalamzorlashtirish uchun umumiy maydonning 30 % ajratilgan. Bu rejaga asoslangan holda baho bering: (1)

-ko‘kalamzorlashtirish maydoni 40% dan kam bo‘lmasligi kerak
+ko‘kalamzorlashtirish maydoni 60% dan kam bo‘lmasligi kerak
-ko‘kalamzorlashtirish uchun ajratilgan yer maydoni yetarli
-ko‘kalamzorlashtirish maydoni ortiqcha
-tug‘ruqxona uchun ko‘kalamzorlashtirish maydoni ko‘zda tutilmaydi.
# Fiziologik tug‘ish bo‘limidagi №3 palataga tuqqan ayollarning hammasi bir vaqtda yotqizilgan va bir kunda chiqarilgan. Tug‘ishdan keyingi palatani bunday to‘ldirish shakliga nima deyiladi va uning ustunligi nimada: (1)
+siklli to‘ldirish, palatani vaqti-vaqti bilan to‘liq sanitar ishlovdan o‘tkazishga imkon beradi
-to‘liq to‘ldirish, tug‘ish bo‘limidagi koykalar fondidan maksimal foydalanishga imkon beradi
-bir kunlik to‘ldirish, bo‘limdagi koykalardan faol foydalanishga imkon yaratadi.
-to‘ldirishning oddiy shakli, uning hech qandan ustunligi yo‘q
-tug‘ishdan keyingi palatalarni bunday to‘ldirish shakli normal, shuning uchun gigiyenik ahamiyatga ega emas.

# Jarrohlik xonasiga yangi havo beruvchi va so‘rib oluvchi shamollatish sistemasi o‘rnatildi va bunda havo so‘rish, beriluvchi havodan ustunlikka ega bo‘lishini ta’minlaydi. Vaziyatni baholang: (1)

-jarrohlik xonasi shamollatilmaydi, chunki xonaga tashqaridan mikroblar kirishi mumkin.
-shamollatish tizimi gigiyenik talabga to‘liq javob beradi.
-agar filtrda havoni tozalash ta’minlansa, qo‘llanilishi mumkin.
-agar bu tizimda konditsionerdan foydalanilsa, qo‘llash mumkin.
+jarrohlik xonasida kiritiladigan havo, chiqariluvchi havo hajmidan ustun bo‘lishi kerak

# Tuman kasalxonasida jarrohlik bo‘limini rekonstruksiya qilishda jarrohlik xonasini shimoliy oriyentatsiyaga ega bo‘lgan xonada tashkil etish rejalashtirilgan. Bunday variantga rozilik berish mumkinmi: (1)

-operatsiya xonasi sharqiy rumblarga qarashi kerak.
-ha, og‘ir operatsiya xonasini boshqa xonalarda joylashtirish imkoniyati bo‘lmasa.
-operatsiya xonasi janubiy oriyentatsiyaga ega bo‘lishi kerak.
+ha, jarrohlik xonasi uchun aynan shimoliy oriyentatsiyaga ega bo‘lgan xona kerak
-yo‘q, operatsiya xonasining bunday oriyentatsiyasini qo‘llash mumkin emas.

# Tuman kasalxonasidagi rentgenologik bo‘limida shaxsiy dozimetrlar faqat vrachlargagina beriladi. Vaziyatni baholang: (1)

-rentgenologiyada faqat umumiy dozimetrik nazorat o‘tkaziladi.
-bu to‘g‘ri, chunki rentgenologik tekshirishlarni vrach o‘tkazadi.
-dozimetrlar vrachlarda emas, balki hamshiralarda ham bo‘lishi kerak.
+shaxsiy dozimetrlar ionlantiruvchi nurlanish manbalari bilan ishlaydigan hamma xodimlarda bo‘lishi kerak
-rentgenologiyada dozimetrik nazorat emas, radiometrik nazorat o‘tkaziladi.

# Radiologik bo‘limdagi muolaja xonasidan chiqishda qo‘llarning radioaktiv ifloslanganligini o‘lchashda, asbob qo‘llarning ruxsat etilgan darajadan ortiq ifloslanganligini qayd qildi. Bunda hamshira nima qilishi kerak: (1)

+protsedura xonasiga qaytishi, qo‘llarni qayta yuvishi va yana zararlanish darajasi aniqlanishi kerak
-qo‘llarni spirt bilan artish kerak.
-bo‘limdagi hojatxonaga kirib, qo‘llarni sovunlab yuvish kerak.
-qo‘lning bir martalik ifloslanishi hech qanday xavf tug‘dirmaydi.

#Quriladigan tug‘ruqxonaning yer uchastkasini rejalashtirishda ko‘kalamzorlashtirish uchun 60%, qurilish maydoniga – 20% ajratilgan (umumiy maydondan ). Mazkur rejaga asoslangan baho bering: (2)

+ko‘kalamzorlashtirish maydoni to‘g‘ri rejalashtirilgan, chunki bu maydon 60% dan kam bo‘lmasligi kerak
+qurilish maydoni gigiyenik me’yordan ortiqcha (15% dan ortiq bo‘lmasligi kerak)
-qurilish maydoni yetarlicha
-ko‘kalamzorlashtirish maydoni ortiqcha
-tug‘ruqxonalar uchun ko‘kalamzorlashtirish maydoni ko‘zda tutilmaydi.

# Jarrohlik xonasiga yangi havo beruvchi-so‘rib oluvchi shamollatish tizimi o‘rnatildi, bunda so‘rib chiqariladigan havo, beriladigan havo xajmidan ustunlikka ega va xonadagi havoning harakat tezligi 2 m\s. Vaziyatni baholang: (2)

+jarrohlik xonasida beriluvchi havo, chiqariluvchi havodan ustun bo‘lishi kerak.
-agar sistemada konditsionerdan foydalanilsa, shamollatishni qo‘llash mumkin
-agar filtrda havo tozalansa, shamollatish tizimini qo‘llash mumkin
+havoning harakat tezligi juda yuqori.
-jarrohlik xonasini shamollatish mumkin emas, chunki mikroblar havo orqali kirishi mumkin

#Tuman kasalxonasidagi jarrohlik bo‘limini rekonstruksiya qilish ko‘zda tutilgan bo‘lib, jarrohlik xonasini shimoliy oriyentatsiyaga ega bo‘lgan va maydoni 40 kv.m. ga teng bo‘lgan xonaga jihozlash rejalashtirilgan. Keltirilgan 2 ta ta’rifni hisobga olib, bu variantga rozilik berish mumkinmi: (2)

-yuq, bunday turdagi oriyentatsiya jarrohlik xonasi uchun muvofiq emas
+ha, umumiy sohadagi jarroxlik uchun xona maydoni yetarlicha.
-jarrohlik xonasining oriyentatsiyasi janubiy bo‘lishi kerak
-xona maydoni jarrohlik xonasi uchun juda katta
+ha, jarrohlik xonasi uchun aynan shimoliy oriyentatsiya zarur.

#DPM ga bo‘lgan gigiyenik talablarni reglamentlovchi xujjatning nomi va raqamini ayting(2)

+SanK va M -0231-07.
+davolash profilaktika muassasalrini loyihalashtirish va foydalanishdagi sanitar me’yorlari va qoidalari.
-950-2000 Davlat Standarti
-Davolash-profilaktika muassasalarining suvni loyixalashtirish va foydalanishdashi qurilish meyorlari va qoidalari

# San Q va M 0231-07 rejalashtiruvchi tadbirlar bo‘yicha qanday 2 ta talabni ko‘zda tutadi(2)

+uchastka va hududga bo‘lgan talablar.
+turli bulimlarning arxitektura-rejalashtirish va konstruktiv qarorlariga bo‘lgan talablar.
-yer maydonini tanlashga bo‘lgan talablar
-suv ta’minoti, kanalizatsiya, isitilishi, yoritilishiga bo‘lgan talablar.

# SanQ va M 0231-07 DPMlarni jihozlash bo‘yicha qanday 3 ta asosiy bo‘limni ko‘zda tutadi(3)

+sanitar-texnik jihozlarga bo‘lgan talablar.
+isitish, mikroiqlim, havo muhitiga bo‘lgan talablar.
+yoritilishiga bo‘lgan talablar.
-hududni rejalashtirishga bo‘lgan talablar
-yer maydonini tanlashga bo‘lgan talablar
-hududni mintaqalarga bo‘lishga bo‘lgan talablar

#Kasalxona ichi infeksiyasi uzatilishi yo‘lini kesish bo‘yicha

3 tadan kam bo‘lmagan tadbirlarni ko‘rsating. (3)
+instrumentlar va buyumlarni sterilizatsiyalash (jarroxlik, tug‘uruqxona).
+xonalarni okilona shamollatish.
+xonalarni muntazam tozalash.
-havoni kvars lampalari bilan sanatsiya qilish
-dezinfeksiyalovchi vositalarni muntazam qo‘llash
-havo muxitini muntazam bakteriologik nazorati

#Opreatsiya xonalarini rejalashtirish va sanitar-texnik jihozlashga bo‘lgan muhim 4 gigiyenik talablarni ayting. (4)

+yetarlicha yer maydoni (soxani inobatga olib).
+shimoliy oriyentatsiya, yetarlicha yoritilish darajasi.
+ichki pardozlashda moddalarni o‘ziga yutmaydigan materiallardan foydalanish.
+8-10 tadan kam bo‘lmagan havo almashinish karraligi bilan samarali shamollatish.
-xonaning ichki pardozini sillik bulishi
-asboblar va jihozlarning minimal tuplami
-janubiy-sharq yoki sharqiy oriyentatsiya
-1%dan ortiq bo‘lmagan TYoK (jarrohlik xonasi)

# San Q va M 0292-11 bo‘yicha DPM -ni rejalashtirishga qanday talablar qo‘yiladi. (3)

+DPM-larning yer uchastkasi va territoriyasiga talablar.
+Turli bo‘limlarning arxitektura-rejalash va konstruktiv tuzilishiga talablar.
+Xonalarning ichki pardozlariga bo‘lgan talablar.
-Tibbiyot xodimlarining ichki tartibiga bo‘lgan talablar
-Bemorlarning kasalxonada davolanishiga bo‘lgan talablar

# San Q va M-0292-11 DPM-larni jihozlash bo‘yicha qanday bo‘limlarni nazarda tutadi. (3)

+sanitar-texnik jihozlanishiga bo‘lgan talablar.
+isitilishi, yoritilishi, mikroiqlimi, havo muhitiga bo‘lgan talablar.
+suv ta’minotiga bo‘lgan talablar.
-chiqindilarni yo‘qotishga bo‘lgan talablar
-xodimlarning kiyinishiga bo‘lgan talablar
-bemorlarning ovqatlanishiga bo‘lgan talablar

#Davolash-profilaktika muassasalarining sanitariyaga oid obodonlashtirishning 4 ta asosiy elementini ko‘rsating. (4)

+kasalxonaning oqilona rejalashtirilganligi.
+territoriyaning sanitariyaga doir obodonlashtirilganligi.
+markazlashgan suv ta’minoti va kanalizatsiya.
+xonalarning ratsional shamollatilishi.
-xonalarning tozalinishi
-chiqindilarning yo‘qotilishi
-asboblarni zararsizlantirilishi

# Dozimetrik nazoratning qanday turlarini bilasiz: (2)

-alohida dozimetrik nazorat
+umumiy dozimetrik nazorat
-rejali dozimetrik nazorat
-shoshilinya dozimetrik nazorat
+shaxsiy dozimetrik nazorat

# Dozimetrik nazorat o‘tkazish uchun qo‘llanadigan asboblarning 2 turini ayting:(2)

-radiometrlar – radioaktiv moddadan tarqaladigan nurlanishning jadalligini o‘lchash uchun asboblar
+rentgenmetrlar – ionlantiruvchi nurlanishning ekspozitsion doza quvvatini o‘lchash uchun qo‘llanadigan asboblar
-lyuminoforlar – yutilgan dozani o‘lchash asboblari
+shaxsiy dozimetrlar – ekspozitsion yoki yutilgan dozani o‘lchash asboblari
-rentgenmetrlar – rentgen nurlanishlarining jadalligini o‘lchash uchun ishlatiladigan asboblar

# Umumiy dozimetrik nazoratni o‘tkazish uchun qo‘llanadigan asboblarni ko‘rsating: (3)

+DRGZ-03
+DRG-05M
-IFKU
+DRG-107M
-TLD

# Shaxsiy dozimetrik nazorat o‘tkazish uchun qo‘llanadigan asboblarni ko‘rsating:(2)

+IFKU – shaxsiy fotonazorat
-UIM
-DRG-05
+TLD - termolyuminissentli dozimetrlar
-RUP-1

# Radiometrik nazorat asboblarining 2 turini ko‘rsating (radiometrlar):

-universal radiometrlar.(2)
+statsionar radiometrlar - UIM-2-1eM, SP SS va b.q.
-indikatorli radiometrlar
+ko‘tarib yuriladigan radiometrlar - RUP-1, MK S.
-signal beruvchi asboblar

# Nurlanish dozasining o‘lchov birligini ayting: (3)

-effektiv ekvivalent doza (EED) - zivert (Zv), sistemadan tashqaridagi birlik – grey (Gr)
+ekspozitsion doza: -I - kulon/kg. (Kl/kg); sistemadan tashqari birligi - rentgen (R).
+yutilgan doza: -I - grey (Gr); sistemadan tashqari birligi – rad.
-ekspozitsion doza: -I - grey (Gr); sistemadan tashqari birligi - rentgen (R)
+ekvivalent doza: -I - zivert (Zv); sistemadan tashqari birligi – ber.

#Yuzalarning radioaktiv moddalar bilan ifloslanish darajasini qanday aniqlash mumkinligini ko‘rsating (3)

-ssintillyatsion usul bilan
+ko‘tarib yuriladigan radiometrlar yordamida - RUP-1 yoki MK .
-surtma usuli yordamida.
-kolorimetrik usul bilan
+UIM yoki SP SS turkumidagi statsionar radiometrlar yordamida

#IFKU asbobining 2 asosiy qismini ko‘rsating: (2)

-qabul qiluvchi qismi – ionizatsion xisoblagich
+qabul qiluvchi qismi – kassetaga joylangan rentgen plenkasi.
-qayd qiluvchi qismi – qizdirish bloki va keyin o‘lchash
+qayd qiluvchi qismi - densitometr, ekvivalent doza birligida darajalangan strelkali asbob – ber.
-olingan nurlanish dozasini qayd qilish uchun qayta sanash moslamasi

#TLD ning asosiy qismlarini ayting: (2)

+qabul qiluvchi qismi - detektor DTG (ftor litiyli lyuminofor bo‘lib, plastmassali idishga solingan).
-qabul qiluvchi qism –plastmassa kassetasiga joylashtirilgan sezgir fotoplenka
-qabul qiluvchi qism – DTK (kalsiy ftorli lyuminofor bo‘lib, idishga solingan)
+qayd qiluvchi qism – lyuminoforlarda to‘langan nurlanish dozasini qayd qilish uchun bloklar to‘plami.
-qayd qiluvchi qism – ber larda darajalangan densitometr

#DSENMdagi radiologik guruh faoliyatining 3 ta asosiy turini ko‘rsating: (3)

-dozimetrik nazorat
-RM tashish va saqlanishini nazorat qilish
+ogohlantiruvchi sanitariya nazorati.
+atrof-muhitning radioaktivligini nazorat qilish.
-radiologik ob’ektlarni pasportizatsiya qilish
+joriy sanitariya nazorati.

#Rentgen kabinetlarini joylashtirishga bo‘lgan 3ta asosiy talablarni ko‘rsating: (3)

-rentgen kabineti tarkibida kam deganda 2ta xona – kabinetning o‘zi va fotolaboratoriya bo‘lishi kerak
+vertikal va gorizontal yo‘nalishlar bo‘yicha xonada doimo odamlar bo‘ladigan muolaja xonalar yonida bo‘lmasligi kerak.
-rentgen kabinetlari binoning maxsus blokida joylashtirilishi kerak
+rentgen kabinetlari turar-joy binolari va bolalar muassasalarida joylashtirilmasligi kerak.
+xonalar to‘plami va maydoni SanQvaM 4090-86 ga muvofiq bo‘lishi kerak.
-osonroq foydalanish maqsadida rentgen kabinetlari binoning markaziy qismida joylashtirilishi kerak

#Qaysi 2ta mutaxassis radiologik ob’ektning loyihasini ekspertizadan o‘tkazishi mumkin: (2)

-kommunal gigiyena bo‘yicha vrach
+radiatsion gigiyena bo‘yicha vrach bo‘lmaganda sohaga oid vrach ekspertizadan o‘tkazadi.
-DSENMdagi barcha vrachlar o‘tkazishi mumkin
-mehnat gigiyenasi bo‘yicha vrach
+DSENMdagi radiologik laboratoriyaning vrachi.

#Radiologik ob’ektning sanitariya tekshiruvidan o‘tkazishda qanday 2 ta hujjat rasmiylashtirilishini ko‘rsating (2)

-QvaM 0029-94 buzilishi haqida bayonnoma
+dozimetrik nazorat bayonnomasi.
-radiatsion xavfsizlikni ta’minlash bo‘yicha tavsiyalar
+tekshirish bayonnomasi.

#Radiologik ob’ektlarning loyihasini ekspertizadan o‘tkazish qaysi 3ta guruhdagi hujjat asosida amalga oshiriladi: (3)

+har bir muayyan ob’ektga qo‘llanuvchi qurilish me’yorlari va qoidalari.
+1992yildagi UzR-ning Davlat sanitariya nazorati haqidagi Qonuni.
-sohaga oid qurilish M va Q-lari
+Q va M 0029-94.
sohaviy QvaM-lari


#Ochiq turdagi INM-dan foydalanadigan ob’ektlarda radiatsion nazoratning 3ta elementi nimalar ekanligini ko‘rsating: (3)
-mikroiqlim parametrlarin o‘lchash va baholash
+ turli yuzalarning RM bilan ifloslanish darajasini aniqlash.
+xodimning ish joyidagi ekspozitsion nurlanish doza quvvatini o‘lchash.
+xodimlarning shaxsiy nurlanish dozalarini o‘lchash.
-elektromagnit maydonining qiymatini o‘lchash va baholash
-ishchi xonalar havosining kimyoviy ifloslanishini aniqlash va baholash


#Radiologik ob’ektlardagi xodimlarning mehnat sharoitlarini kundalik nazorati kimning zimmasiga yuklatilishini 2ta javobda ko‘rsating: (2)
-qo‘riqlovchi xizmat xodimlariga
+agar ob’ekt yirik bo‘lsa, radiatsion xavfsizlik xizmati zimmasiga
-yirik ob’ektlarda DSENM zimmasiga
-kichik ob’ektlarda radiologik ob’ektni qo‘riqlovchi xodimlarga
+kichik ob’eklarga –maxsus tayyorgalikdan o‘tgan xodim zimmasiga


#Ochiq RM bilan ishlaydigan xonalar uchun tavsiya etiladigan jihozlash materiallarining 4ta turini ko‘rsating: (3)
-borli bo‘yoqlar
+emalli bo‘yoqlar.
-linoleum.
-yog‘ochli pol
+glazurlangan plitkalar.
-suv emulsiyali bo‘yoqlar
+plastikatli plenka.

#Havoning fizikaviy xususiyatlariga gigiyenadagi qaysi omillar ko’rsatilgan? (1)

-Havoning kimyoviy va bakterial tarkibi

+Havo harorati, namligi, xavoning xarakat tezligi, bosim va elektirik xolati.
-quyosh radiatsiyasining jadalligi, xavoning elektrlanganlik xolati
-havoning kimyoviy tarkibi , zaxarli aralashmalar.

# Xona havosi mikroiqlimini aniqlash uchun kursatilgan asboblardan minimal tuplamini ko’rsating? (1)

-Katotermometr, anemometr, barometr

-Barometr, anemometr, flyuger
+Aspiratsion psixrometr, katotermometr.
-Qanotli animometr, katotermometr, aktinometr

#Normal kiyimdagi odam uchun yashash xonalarida qanday xavoning xarorati qaysi chegarada kamfort xisoblanadi?

-22-25⁰
-15-25⁰
+18-20⁰.
-16-20⁰

# Xavoning nisbiy namligini ulchaydigan va yozib boradigan asbobga nima deyiladi? (1)

-Pirometr

-Termograf
-Barograf
+Gigrograf.

#Nisbiy namlik qaysi darajadan sung oshgan xisoblanadi? (1)

-91%
-71%
+60%
-61%

#Havoning xarakat tezligini aniqlash uchun qaysi asbob qullaniladi? (1)

-Avgust va Assman psixrometrlari
-Assman psixrometri, flyuger, termograf
+Anemometr, termoanimometr, katotermometr.
-Termometr, Avgust psixrometri, gigrograf

# Shamol yunalishini urganish uchun qaysi asbob eng mukammal xisoblanadi? (1)

-Lyuksmetr
-Katotermometr
-Anemometr
+Flyuger.

#Turar-joy binolari uchun eng muofiq nisbiy namlikning gigiyenik normasi qanday? (1)

-20-40%
- 10-90%
+40-60%
-30-80%

#Assman psixrometri kaysi omilni aniqlash uchun qullaniladi? (1)

+Namlikni aniqlash uchun.
-Barmetrik bosimni aniqlash uchun
-Xavo xarakati tezligini aniqlash uchun
-Xavo xarakati yunalishini aniqlash uchun

#Barometrik bosimni uzgarishini yozib boruvchi asbobning nomini ayting? (1)

-Psixrometr
- Barometr
-Gigrograf
+Barograf.

#Kesson kasalligini kelib chikishiga nima sababchi? (1)

-Yuqori balandliklarga kutarilish
+Yuqori bosimdan normal bosimga tez utish.
- suv ostiga tushish
-Yuqoridan tez tushish

# Kesson kasalligini kelib chiqishiga asosan qaysi gaz sababchi?(1)

-Kislorod
+Azot.
-Vodorod
-Inert gazlar

# Kasalxona xonalari havosining tozaligining gigiyenik ahamiyati.(2)

-bemorlarning ish qobiliyatiga ta’sir etadi
+bemorlarning ahvoliga.
-tez sog‘ayishiga
+kasalxona ichi infeksiyalarining yuzaga kelishida ahamiyatga ega.
-xodimlarning ish qobiliyatiga.

# Kasalxona havosining tozaligini belgilovchi 2 asosiy ko‘rsatkich(2)

+1m3 havodagi mikroorganizmlar soni.
+karbonat angidrid gazining konsentratsiyasi.
-uglerod oksidining konsentratsiyasi
-patogen mikroorganizmlar miqdori
-merkaptanlarning bo‘lishi

# Kasalxonaning qaysi bo‘limlarida havoning bakteriologik ifloslanganligini nazorat qilish muhim hisoblanadi: (2)

-ginekologik
+jarrohlik.
-stomatologik
+tug‘ruqxonalar.
-bolalar

# Bakterial ifloslanishning qaysi 2 ko‘rsatkichida turar joylardagi xona havosi toza hisoblanadi:(2)

+yozda - 1500 gacha.
+qishda - 4500gacha.
-yozda – 4500 gacha
-qishda – 1500 gacha
-yilning har qanday faslida ham mikroblarning umumiy soni 1500dan oshmasligi kerak

# Havoning bakteriologik ifloslanganligini aniqlashning 2 usulini aytib bering.(2)

-aspiratsion
+sedimentatsion.
-kalorimetrik
+filtratsion.
-havo oqimining urilish harakatiga asoslangan

# Xona havosining tozaligini belgilovchi 3 asosiy omilni ayting: (3)

-yoritilganlikning yetarligi
+yetarli maydon.
+shamollatish sifati.
-san.epid tartibning qoidalariga rioya qilish
+insolyatsiya darajasi.

# Xonaning shamollatilish sifatini qaysi 3 ko‘rsatkich bo‘yicha baholash mumkin:(3)

+havoning kimyoviy tozaligi bo‘yicha.
+havoning bakteriologik tozaligi bo‘yicha.
-changlanganlik bo‘yicha
-Ishlab chiqarish muhitini shamollatilishi bo‘yicha
+havo almashinish karraligi bo‘yicha.

# Xonadagi amaldagi havo almashinish karraligini hisoblash uchun zarur bo‘lgan

3 asosiy ko‘rsatkichni ayting: (3)
+shamollatish tuynugini maydoni.
-xonaning maydoni
+xonaga kirayotgan havoning tezligi.
-xonadagi odamlar soni
+xonaning maydoni.

# Kasalxona palatalari havosining tozaligini belgilovchi 3ta omilni ayting: (3)

-palata maydoni isxodya iz chisla razmeщennыx bolnыx
+bemorlarning sonini hisobga olgan holda maydon va hajmning yetarligi.
+xonani tozalash va shamollatishning muntazamligi va sifatliligi.
-yoritilganlik darajasi
+izolyatsion tartib turiga.

#Xona uchun talab etiladigan havo almashinish karraligini aniqlash uchun zarur bo‘lgan ko‘rsatkichlar qaysi: (3)

-shamollatish tuynugining maydoni
+1 ta odam uchun bir soatga kerak bo‘lgan toza havo miqdori.
-xonadagi havoning tezligi
+xonadagi odamlar soni.
+xona hajmi.

# Xavoning tabiiy tarkibiy kismidagi kaysi gaz xona xavosining shamolatish sifatini ko’rsatkichi bulib xizmat qiladi? (1)

- Kislorod
- Azot oksidlari
+Karbonat angidridi
-Ammiak

# Sanitariya amaliyotida СO2 ni aniklash usuli nimaga asoslangan? (1)

-СO2 ta’sirida reaktivlarning rangini uzgarishiga
-СO2 bilan ta’siridan sung reaktivlar ogirligini ulchashga
-.Havodagi СO2 ni maxsus eritmalar bilan titrlashga
+Havodagi СO2 ning kuchsiz ishqoriy eritma bilan kirishishiga.

#Inson hayoti uchun suvning gigiyenik ahamiyatini tavsiflang: (3)

-to‘qimalarning turgorini ta’minlaydi
+badanning tozaligini ta’minlaydi.
+turar joylarning tozaligini ta’minlaydi.
-organizmning normal issiqlik boshqarilishini ta’minlaydi
+ovqat tayyorlash.

#O’zR hududidagi 2 guruh suv manbalarini ayting va misollar keltiring (2)

-yer usti suv manbalari – verxovodka, ko‘l, buloqlarozera, rodniki
+yer osti suv manbalari - artezian, sizot suvlari.
-yer osti suv manbalari – buloqlar, artezian suvlari, kanallar
+ochiq suv manbalari – daryolar, ko‘llar, suvomborxonalari, kanallar.
-yer osti suv manbalari – yuzaki suvlar, sizot suvlari, yer osti suv omborxonalari

#Ho‘jalik-ichimlik suvi maqsadida artezian suvlaridan foydalanish afzalligini ko‘rsatuvchi 3 sifatni ayting: (3)

-yaxshi kimyoviy ko‘rsatkichlar
-organik ifloslanish miqdorining kamligi
+organoleptik ko‘rsatkichlari yaxshi .
+bakteriologik tozaligi.
+fizikaviy ko‘rsatkichlari yaxshi.

#Suv iste’molining gigiyenik me’yolarini belgilovchi 2 omilni ko‘rsating: (2)

+aholi yashash punktlarining kommunal obodonlashtirilganlik darajasi.
+ob’ektlavrning vazifasi.
-aholi yashash punktlaridagi aholining soni
-ishlab chiqarish ob’ektlarning chiqindilari xarakteri
-hududning ko‘klamzorlashtirish darajasi

#DPMning suv iste’moli me’yorlarini belgilovchi 3 omilni ko‘rsating: (3)

+DPMda o‘rinlar soniga.
+DPM sohasiga.
-bemorlar tarkibiga
-DPMning obodonlashtirish darajasiga
+DPM turiga (kasalxona, poliklinika).

#DPM sohasiga ko‘ra suv iste’molining 3 me’yorini keltiring: (3)

-jarrohlik kasalxonalari – 1 bemorga 200 l
+yuqumli va balneologik DPM – sutkada 1 bemorga 240 l.
-sil kasalxonalari – 1 bemorga 300 l
+somatik kasalxonalar - sutkada 1 bemorga 115l.
+poliklinikalarda – 1 qabulga 13 l.

# Sifatsiz suvni iste’mol qilish natijasida kelib chiqadigan kasalliklarning 3 guruhini ayting: (3)

- somatik kasalliklar
+yuqumli kasalliklar.
+parazitar kasalliklar.
-jarrohlik kasalliklari
+gelmintozlar.

#Davlat standarti 950-2000 bo‘yicha suvning 3 asosiy organoleptik ko‘rsatkichlarini ko‘rsating: (3)

+rangliligi.
-kurinishi
+hidi.
+ta’mi.
-harorat

#Davlat standarti 950-2000 bo‘yicha ta’m va hidning me’yorlarini ko‘rsating: (2)

+ 2 ball.
+2 ball.
-3,5 ball
-4 ball
-2,5 ball

#Ichimlik suv uchun talab etiladigan ranglilk va tiniqlikning me’yorlarini ayting: (2)

-rangliligi – 30 gradus
+rangliligi – 20 gradus.
- rangliligi – 10 %
+tiniqligi – 30 sm.
-tiniqligshi – 10 sm

#Ichimlik suvi uchun bakteriologik ko‘rsatikichlarning talab etiladigan darajalarini ko‘rsating: (2)

-koli-titr – 100 kam emas
+koli-indeks – 3 ko‘p emas.
-gelmint tuxumlari – 5 ko‘p emas
+umumiy mikroblar soni - 100 ko‘p emas.
-patogen mikroorganizmlar – 10 ko‘p emas

#Agar koli-titr 300, 500, 100 bo‘lsa, koli-indeks qanday bo‘ladi: (3)

+300 uchun – 3.
-100 uchun - 4
+500 uchun – 2.
+100 uchun – 10.
-300 uchun- 2

#Davlat standarti 950-2000 muvofiq ichimlik suvining tuzli tarkibi va mikroelementlar bo‘yicha 3 to‘g‘ri ko‘rsatkichlarni keltiring: (3)

-temir – 1 mg\l kam emas
+quruq qoldiq - 1000 mg/l ko‘p emas
-rux – 5 mg\l
+xloridlar - 350 mg/l ko‘p emas
+sulfatlar - 500 mg/l gacha

#Davlat standarti 950-2011 muvofiq ichimlik suvining tuzli tarkibi va mikroelementlar bo‘yicha 2 to‘g‘ri ko‘rsatkichlarni keltiring: (2)

+ftor – 0,7 mg/l
-yod – 0,5 mg\l
+nitratlar - 45 mg/l. gacha
-nitritlar – 50 mg\l gacha
-ammoniyli azot – 10 mg\l gacha

#Laboratoriyada aniqlanadigan ichimlik suvining 3 organoleptik va fizikaviy ko‘rsatikichni ko‘rsating: (3)

-tiniqlik
+rangliligi
+xidi
-nordonligi
+loyqaligi
#Oqsil uchligi bo‘yicha suvning oldindan ifloslanib kelayotganini tavsiflashi mumkin bo‘lgan 3 ko‘rsatkichni ayting:
+ammoniy tuzlarining borligi – yangi ifloslanganlikdan
+nitritlarning borligi – yaqinda ifloslanganligini
+nitratlarning borligi – anchadan beri ifloslanganligini
-ammoniy tuzlarining borligi – uzoq vaqt ifloslanganligini
-nitritlarning borligi – yangi ifloslanganligini

#Kerakli koagulyant dozasini aniqlashning 3 bosqichini ko‘rsating: (3)

-umumiy qattiqlikni aniqlash
+vaqtinchalik qattiqlikni aniqlash
+jadvaldan taxminiy koagulyant dozasi aniqlash.
+namunani koagulyatsiya qilish va kerakli dozani hisoblash.
-jadvaldagi ma’lumotlar asosida kerakli koagulyant dozasini hsioblash

# Suvni zararsizlantirishning 2 asosiy usullarini ayting: (2)

-biologik usul
-fiziologik usul
+fizikaviy usul
+kiyoviy usul
-toksikologik usul

#Suv omili orqali tarqalidan 5 yuqumli kasalliklarni kursating. (5)

+qorin tifi
+paratif
+ichburug`
+vabo
+gepatit A
-gepatit V
-kariyes
-ichak tayokchasi
-stafilakokk
-flyuoroz

#Ichimlik suvining kimyoviy tarkibi sifatiga bog`liq kelib chiqadigan 4 ta noyuqumli kasalliklarni kursating. (4)

+tish kariyesi
+endemik flyuoroz
+endemik bukok
+nitratli metgemoglobinemiya
-asbestoz
-kadmioz
-vabo
-gepatit

#Maхalliy suv taminotida suvni zararsizlantirish uchun zarur bo`lgan qanday 4 ta malumotni bilish zarur. (4)

+suvning xajmi
+ma’nbaning debiti
+suvning xloryutuvchanligi
+istemolchilar tomonidan bir kunda olinadigan suv miqdori
-oddiy xlorlanishiga
-ikki marta xlorlanishiga
-dezinfeksiya qilinishiga
-suvning dezinseksiyasiga
#Suv xavzalarini ifloslantiruvchi 3 ta asosiy manbani ko’rsating. (3)
+sanoat chiqindi suvlari
+maishiy – xo’jalik chiqindi suvlari
+yomg’ir qor erishidan xosil bo’ladigan suvlar
-axolining kir yuvishi
-chorvachilik xayvonlarini sug’orish
-xavo xaroratini pasayib ketishi

#Suv xavzalarini ifloslanitiruvchi manbalardan 2 ta xavflisini kursating. (2)

+maishiy xo’jalik chiqindi suvlari
+sanoat chiqindi suvlari
-kompost dalalari suvlari
-assenizatsiya mashinalari chiqindilari

#Kimyoviy moddalar va pestitsidlarni suv xavzalari suvlaridagi 3 ta zararlilik limit kursatkichlarini kursating. (3)

+organoleptik
+umumiy sanitariya rejimi
+sanitariya toksikologik
-maksimal bir martalik
-urtacha kunlik
-maksimal yillik

# Suv xavzalarini o`z – o`zini tozalash jarayonini meyorida ketishini taminlovchi 4 ta ko’rsatkichni ayting. (4)

+kislorodga biokimyoviy extiyoj
+erigan kislorod
+faol reaksiya
+suvning xarorati
-shartli patogen mikroorganizmlar
-muallak moddalar mikdori
-suvning tami
-suvning tezligi
-kislorod miqdori

# Kanalizatsiya tarmogining 4 ta sxemasini ko’rsating. (4)

+markazlashtirilgan
+tarqoq
+aralash
+qisman ajratilgan
-umumiy oqizdiradigan
-tuliq ajratilgan
-shaxsiy

#Shahar kanalizatsiya tarmog`iga quyidagi 4 ta sanoat chiqindi suvlarini tashlash taqiqlanadi. (4)

+tarkibida toksik moddalar tutuvchi.
+biologik tozalash tizimiga salbiy tasir ko’rsatuvchi.
+portlash xavfi bulgan gazlarni ajratuvchi.
+tarkibida patogayen mikrofloralar tutgan suvlarni.
-tozalash inshootlarini loyixadan chetlashishi
-prinsipial sxemaga mos kelishi
-tozalashga tushayotgan chikindi suv xajmi
-tozalash sifati va samaradorligi

#Suv xavzalarini sanoat chiqindi suvlari bilan ifloslanishini kamaytirish bo`yicha olib boriladigan texnologik tadbirlarning 4 ta yunalishi. (4)

+texnologik jarayonni o’zgartirish
+chiqindi suvdan qayta foydalanishini tashkil qilish
+yopiq suv taminoti tizimini tashkil qilish
+suvdagi qimmatbaxo xom ashyoni ajratib olish
-dvigatel quvvatini tekshirirish
-texnik xolatini baxolash
-yoqilgi sifatini tekshirish
-dvigatelning ishlash rejimiga rioya qilish

#Xonadonlardagi 5 ta mikroiqlim ko’rsatkichlari. (5)

+havo xarorati
+havo xarakat tezligi
+nisbiy namlik
+xonaning radiatsion nurlanishi
+urab turuvchi sirt xarorati
-ventilyatsiya tizimini tugriligi
-xavo almashinish xajmini yetarliligi
-berilayotgan xavoni gigiyenik talabga javob berishi
-ventilyatsiya tizimini tugri kurilganligi
-shamollatish tizimini maksadga muvofiq ishlayotganligi

#Inson organizmiga xonadon mikroiqlim sharoitlarini nomaxsus ta`sirini ifodalovchi 4 gurux ko’rsatkichlarni sanang. (4)

+yurak urush tezligi
+nafas olish tezligi
+arterial qon bosimining ortishi
+asab tizimining funksional xolati
-yuqumli kasalliklar usishi
-tirnoqlarni rangi uzgarishi
-bugimlar ishib ketishi
-kurish soxasini qiyinlashishi

# Ko`p profilli shifoxonada alohida joylashishi kerak bo`lgan 4 ta bo`limni ko`rsating. (4)

+yuqumli kasalliklar.
+jarroxlik bo`limi.
+doya-ginekologik bo`lim.
+bolalar kasalliklari bo`limi.
-ichki kasalliklar
-mualaja xonasi
-ordinatorlar xonasi
-katta xamshira xonasi

#Shahar kanalizatsiya tizimiga qanday suvni oqizish mumkin emas (3)

+tarkibida metan bo`lgan
-tarkibida virusdan bo`lgan
-tarkibida patogen ichak tayoqchalari bo`lgan
+organik erituvchilar bo`lgan
+mineral neft kobiga bo`lgan
-polimer materiallar destruksiyasi maxsulotlari bo`lgan

# Kanalizatsiya orqali chiqindi suvlarni 3 xil chetlatish tizimi: (3)

+Alohida-alohida;
+Yarim alohida;
+Umumiy oqiziluvchi;
-Qisqartirilgan ;
-Chegaralangan;

# Chiqindi suvlarni zararsizlantirishning texnik va gigiyenik 3 ta ko’rsatkichlari: (3)

+Bakteriyalar soni - 98-99,5 foiz.
+Qoldiq xlor- 1-2 mg/l.
+Koli indeks 1000.
-Gijja tuxumlari 100 foiz;
-oksidlanish 0,5-1 foiz;
-Qoldiq xlor- 5-7 mg/l;

#Tozalash qurulmalarining ish samaradorligini aniqlash 3 ta yo`llari: (3)

+Chiqindi suvlardan sinamalar olinadi;
+Olingan sinamada tajriba yo`li bilan asosiy ko`rsatkichlarini aniqlanadi;
+Hisob yo`li bilan formula bo`yicha R-samaradorligini foizlarda aniqlanadi;
-Suzib yuruvchi moddalarni aniqlanadi;
-Matematik modellashtirib baholanadi;
-Cho`kmalarni sifatini aniqlash;

#Tindirgichlarni texnik ish samaradorligini baxolash 3 ta maxsus ko`rsatkichlari: (3)

+Tiniqligi;
+Muallaq moddalarning xajmi va og’irligi;
+Gijja tuxumlari soni;
-Oksidlanish ;
-Erigan kislorod;
-Pashsha g`umbaklari;

#Biologik xovuzlarning texnik ish samaradorligini baholovchi 5 ta maxsus ko’rsatkichlar: (5)

+Kislorodga bo`lgan bioximik extiyoj.
+Kislorodga bo`lgan kimyoviy extiyoj.
+Azot ammoniy nitrit va nitratlarning miqdorlari.
+Permanganatli oksidlanuvchanligi.
+Erigan kislorod.
-Qoldiq xlor;
-Gijja tuxumlari soni;
-Patogen mikroorganizmlar;
-Umumiy mikroblar soni;
-Ichak tayoqchasi soni;

# Maxalliy suv taminotida zararsizlantirish maqsadida qanday 4 ta malumotlarni bilish kerak: (4)

+Suvning xajmi.
+Debiti.
+Xloryutuvchanligi.
+Istemol mikdori.
-Muallaq moddalar miqdori;
-Suvning rN;
-PAA mikdori;
-Tiosulfat titri;

#Zararsizlantirish effektivligi qaysi 5 ta kursatkichlar yordamida tekshiriladi:

+Umumiy mikroblar soni. (3)
+Koli-indeks.
+Erkin qoldiq xlor.
+Koli-titr.
+Boglangan qoldik xlor.
-Xlorni optimal dozasi;
-Xloryutumliligi;
-Xlorni bakteriotsid ta’siri;
-Umumiy viruslar soni;
-Anaerob titr;

#Suvni xlorlashda texnologik jarayonning 4 ta bosqichlari: (4)

+Ishchi eritmani tayyorlash;
+Xlor dozasini meyorlashtirish;
+Suv bilan aralashtirish;
+Muloqat vaqtini yetarliligini taminlash;
-Muallaq moddalarni tozalash;
-Xlorning ta’mini aniqlash;
-Suvning rangini aniqlash;
-Suvni koagulyatsiya sungi xolatini baxolash;

#Mikroblarni hayot jarayonida va o`lishi natijasida suvning qaysi 4 ta ko’rsatkichlari yomonlashadi: (4)

+Xidi;
+Tiniqligi;
+Rangi;
+Bakteriologik kursatkichlar;
-Qattiqligi;
-Ta’mi;
-Filtrlar samaradorligi;
-Koagulyatsiya jarayoni xolati;

#Suvni xlorlashning sanitariya nazoratida 3 ta nimalarni tekshirish zarur: (3)

+Xlorli oxaktoshdagi faol xlorning miqdorini;
+Xlor dozasining tugri belgilanganligini;
+Xlorlash samaradorligini;
-Biologik tozalash;
-Mexanik tozalash;
-Zararsizlantirish;

#Suvning sifatini yaxshilashda qo’llaniladigan 3 ta asosiy usullar: (3)

+Rangsizlantirish;
+Tindirish va filtrlash;
+Zararsizlantirish;
-Koagulyatsiya;
-Xlor dozasini tanlash;
-Flokulyant dozasini aniklash;

#Koagulyatsiyaning samaradorligini baholaydigan 4 ta asosiy ko’rsatkichlar: (4)

+Loyqaligi;
+Tiniqligi;
+Rangi;
+Qoldiq reagent;
-Ta’mi;
-qattiqligi;
-Filtratsiya xolati;
-Koagulyatsiya;

#Ichimlik suvini muallaq moddalardan tozalash 3 ta yo`llari: (3)

+Koagulyatsiya;
+Tindirish;
+Filtrlash;
-Xlorlash;
-Ozonlash;
-Biologik tozalash;

#Batometr qaysi maqsadda ishlatiladi. (1)

+Suvni tekshirish uchun namuna olishda
-Suvning qattiqligini tekshirishda
-Suvda xlor miqdorini aniqlashda
- Suvning sifatini aniqlashda

#Senelen jadvali nima uchun ishlatiladi. (1)

+Suvninig tiniqligini aniqlash
- Suvninig ta’mini aniqlash
- Suvninig hidinianiqlash
- Suvninig organoleptik xossasini aniqlash

#Gelenssilindrining ishlatish maqsadi. (1)

+Suvda ammiak miqdorini aniqlash
- Suvda oqsil miqdorini aniqlash
- Suvda nitratlar miqdorinianiqlash
- Suvninig tiniqligini aniqlash

# Tilmans suyuqligi yordamida qanday modda aniqlanadi. (1)

+ ovqat mahsulotlarida vitamin C ni aniqlash
- go‘shtda ammiakni aniqlash
- suvninig ta’mini aniqlash
- bug‘doyda B1 vitamini miqdorini aniqlash

# Sut va sut mahsulotlarida yog‘ miqdori qaysi asbob bilan o‘lchanadi. (1)

+laktodensiometr
- termometr
- Rekord 4 asbobi
- gigrograf

# Bombaj nima. (1)

+konservalar devorini gazlar ta’sirida bo‘rtib chiqishi
- sutning idishdan oshib ketishi
- go‘shtning hidlanganligi
- go‘shtda amiakning ko‘pligi

#Kasalxonani daraxtlar va o‘tlar bilan qoplanib ketgan qabriston eniga joylashtirish mumkinmi? (1)

+ kasalxona qabriston yaqiniga joylashtirilmasligi kerak
- xa bu juda qulay
- Kasalxonadan qabristongacha bo’lgan masofa 50 m dan kam bo’lmasin
- Buning hechqanday ahamiyati yo’q

#Oqilona ovqatlanish nima: (1)

+organizmning fiziologik ehtiyojlariga mos va yuqori reaktivlikni tutuvchi, umr ko‘rish davomiyligini uzaytirishga olib keluvchi ovqatlanish
- ratsionda ko‘p miqdorda oziq moddalarni tutgan va yuqori energetik qiymatga ega bo‘lgan ovqatlanish
- hozirgi vaqtda organizmning fiziologik ehtiyojlariga mos keladigan ovqatlanish
- oqsil, yog‘ va uglevodlar o‘zaro muvozanatlashgan oqvatlanish

#Oqilona ovqatlanish ahamiyatga ega: (1)

+aholi salomatligining barcha ko‘rsatkichlari uchun
- yuqumli bo‘lmagan kasallanish darajasi uchun
- jismoniy rivojlanish uchun
- oshqozon-ichak yuli holati uchun

# Ovqat ratsionining energetik qiymati nimaga mos bo‘lishi kerak: (1)

+organizmning fiziologik ehtiyojlariga
- minimal energiya sarfiga
-3000 kkal
-2700 kkal

# Muvozanatlashtirilgan ovqatlanish deb nimaga aytiladi. (1)

+Ovqatli moddalarning eng muvofiq nisbatda bo‘lishi
- Suv-tuz muvozanatini taminlovchi ovqatlanish
- Azot muvozanatini taminlovchi ovqatlanish
- Ovqat moddalarini teng miqdorda tutuvchi ovqatlanish

# Necha marta ovqatlanish kerak: (1)

+ uch martadan kam emas
- ikki martadan kam emas
- albatta to‘rt mahal
- albatta besh mahal

# Adekvat ovqatlanish deb nimaga aytiladi. (1)

+barcha gigiyenik talablarga javob beradigan ovqatlanish
- vitaminlarni ko‘p tutgan ovqatlanish
- yog‘sizlantirilgan mahsulotlarni tutuvchi ovqatlanish
- odamning shaxsiy talablariga javob beruvchi ovqatlanish

# Shaxsiy tarzda ovqatlanishni tahlil qilishda qanday asosiy hisoblashlar bajarilishi kerak: (1)

+ oziq moddalarning miqdori, ularning nisbati, energetik qiymati va kun davomidagi taqsimoti
- ratsionning energetik qiymati va uning kun davomidagi taqsimotini
- ratsionning energetik qiymati va oqsillar, yog‘lar va uglevodlarning taqsimotini
- oziq-ovqat mahsulotlarining grammlardagi o‘rtacha sutkalik iste’moli va ularning energetik qiymatini

# Taomnoma nima: (1)

+taomlar, mahsulotlar ro‘yxati, ularning miqdori, kimyoviy tarkibi va energetik qiymati keltirilgan ro‘yxat
- har bir ovqatlanish uchun taomlarning nomi va ularni tayyorlash uchun ko‘rsatma va mahsulotlarning miqdori keltirilgan ro‘yhat
- ovqatlanish ratsioni tarkibiga kiruvchi oziq-ovqat mahsulotlarining nomi va miqdori
- sutkalik ratsionga kiruvchi oziq-ovqat mahsulotlarining kimyoviy tarkibi

# Shaxsiy ovqatlanish adekvatligini sutkalik ovqat mahsulotlari to‘plamini aniqlashda qaysi usuldan foydalaniladi. (1)

+so‘rov-anketa usuli
- eksperimental usul
- hisoblash usuli
- kimyoviy usul

#Shaxsiy tarzda ovqatlanishni tahlil qilishda qanday asosiy hisoblashlar bajarilishi kerak: (1)

+oziq moddalarning miqdori, ularning nisbati, energetik qiymati va kun davomidagi taqsimoti
- ratsionning energetik qiymati va uning kun davomidagi taqsimotini
- ratsionning energetik qiymati va oqsillar, yog‘lar va uglevodlarning taqsimotini
- oziq-ovqat mahsulotlarining grammlardagi o‘rtacha sutkalik iste’moli va ularning energetik qiymatini

#Agar o‘rta yoshdagi odamning ovqat ratsioni tarkibiga 20 gr oqsil, 100 gr yog‘ va 150 gr karbonsuv kiritilgan bo‘lsa, shu ovqatlanishning sifatini baholang. (1)

+ ovqatlanish adekvat emas chunki har qanday odam uchun ham oqsil va karbonsuvlarning miqdori yetarlicha emas
- ovqatlanish adekvat emas, chunki u muvozanatlashtirilgan
- karbonsularning ortiqchaligi hisobiga ovqatlanish muvoazanatlashmagan
- Ovqatlanish muvozanatlashgan, ammo past kaloriyali

# Ovqat ratsionidagi oqsil, yog‘, karbonsuvlarning nisbati 1:1.2:2 bo‘lsa uning sifatiga baho bering. (1)

+ ovqatlanish karbonsuvlar hisobiga muvozanatlashmagan
- oqsil bo‘yicha ovqatlanish muvozanatlashmagan
- yuqori kaloriyali ovqatlanish
- oqilona ovqatlanish

# Ratsiondagi ozuqaviy moddalarni qanday usulda xisoblanadi. (1)

+energiya sarfi bo‘yicha
- bajariladigan ishga sarflanadigan energiya bo‘yicha
- faqat laborator iya usullari bilan
- qabul qilingan ovqat mahsulot miqdoriga qarab

#Kaloriyaligi bo‘yicha ovqatlanish quyidagicha taksimlangan bo‘lsa.nonushta-10%.tushlik-20%.kechki ovqat-70% uning sifatliligiga baxo bering. (1)

+ ovqatlanish oqilona tashkil etilmagan
- oqilona ovqatlanish
- ovqatlanish mutlaqo oqilona tuzilgan
- ovqatlanish tartibi faqat yoz fasli uchun

# Agar o‘rta yoshli odamning ovqat ratsioni tarkibidagi oqsil miqdori 180 grammni tashkil etsa buni adekvat deb xisoblash mumkinmi. (1)

+yuq, bu me’yordan 1,5-2 marta ko‘p
- xa, bu o‘rta yoshli odamning fiziologik ehtiyojiga mos
- xa,bu ruxsat etilgan qiymatlar doirasida
- xa, bu 1-guruxga kiruvchi kishilar uchun

# Fiziologik ovqatlanish me’yorlari bo‘yicha ishga yaroqli axoli nechta guruxga bo‘lingan. (1)

+beshta guruxga
- uchta yosh guruxiga
- ikki guruxga /erkaklar va ayollar guruxi/
- oltita guruxga

# Oqatlanishning fiziologik me’yorlari bo‘yicha katta yoshdagi aholining birinchi guruhiga kimlar kiradi: (1)

+aqliy mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar
- o‘rtacha og‘irlikdagi mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar
- og‘ir jismoniy mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar
- juda og‘ir mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar

# Ovqatlanishning fiziologik me’yorlari bo‘yicha katta yoshdagi aholining ikkinchi guruhiga kimlar kiradi: (1)

+ yengil mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar
- aqliy mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar
- og‘ir jismoniy mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar
- o‘rtacha og‘irlikdagi mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar

# Jarroxlar va jarrox hamshiralari uchun ovqat me’yorlarni aniqlashda qaysi gurux bo‘yicha ish yuritiladi. (1)

+3 gurux bo‘yicha
-5 gurux bo‘yicha
-6 gurux bo‘yicha
-4 gurux bo‘yicha

# Agar ratsionda 100 gr oqsil bo‘lsa yog‘lar miqdori qancha bo‘lishi kerak. (1)

+120 gramm
-50 gramm
-80 gramm
-180 gramm

# Agar ratsionda 100 gr oqsil bo‘lsa, karbonsuvlar miqdori qancha bo’ladi. (1)

+460g
-200g
-300g
-50g

# Organizmdagi energiya sarfining necha foizi oqsillar hisobiga tuldiriladi. (1)

+13%
-49%
-5%
-50%

# To‘la qiymatli oqsillar nima: (1)

+ aminokislotalarning barcha to‘plamini tutuvchi oqsillar
- oliy navli undan tayyorlangan non tarkibidagi oqsillar
- don ekinlarining oqsillari
- yuqori ta’mli xossaga ega bo‘lgan oqsillar

# To‘la qiymatli oqsillar tutuvchi mahsulot-manbalar - bu: (1)

+go‘sht, tuxum, baliq, sut
- go‘sht, non, tuxum, sut
- go‘sht, sariyog‘, sabzavotlar
- dukkaklilar va sabzavotlar

# Himoyalangan uglevodlar nima. (1)

+0,4%dan yuqori miqdorda kletchatka tutuvchi uglevodlar
-0,1%dan kam miqdorda kletchatka tutuvchi uglevodlar
- guruch va kartoshka
- mevalar va sabzavotlar

# Himoyalangan uglevodlarni kimlarga keng miqyosda tavsiya etiladi. (1)

+ vazni ortiqcha bo‘lgan odamlar uchun
- homilador ayollar uchun
- emiziklik ayollar uchun
- himoyalangan uglevodlarni iste’mol qilish mumkin emas

#Ko‘p miqdorda uglevodlarni iste’mol qilish qanday oqibatlarga olib keladi: (1)

+ semizlikka
- vaznning kamayishiga
- buyraklar faoliyatining buzilishiga
- allergik kasalliklarning shakllanishiga

# Monosaxaridlarning manbalarini ko‘rsating: (1)

+ uzum va asal
- shakarqamish
- qand lavlagi
- kartoshka

# Polisaxaridlar manbalarini ko‘rsating: (1)

+ non, kartoshka, yormalar
- kartoshka, non, baliq
- baliq , mevalar, sabzavotlar
- mevalar, sabzavotlar, uzum, asal

# Ko‘p miqdorda kletchatka tutuvchi mahsulotlarni aytib bering. (1)

+ qora non, suli va grechixa yormalari, sabzavotlar
- asal va non maxsulotlari
- turshak, guruch, manniy yormasi
- olma, qora olho‘ri, asal

# Gipovitaminoz nima: (1)

+ organizmga vitaminlarning etarli miqdorda tushmasligi sababli yuzaga keladigan holat
- organizmga vitaminlarning ko‘p miqdorda tushishi
- organizmda vitaminlarning ko‘p miqdorda bo‘lishi
- sutkali ovqat ratsionida vitaminlarning bo‘lmasligi

# Ko‘p uchraydigan gipovitaminozlarni aytib bering: (1)

+ C, D va A gipovitaminozlari
- D va E gipovitaminozlari
- B guruhi gipovitaminozlari
- turli gipovitaminozlar

# C vitaminini tutuvchi mahsulotlarni aytib bering: (1)

+ na’matak, qorag‘at, mevalar, sabzavotlar
- bargli sabzavotlar, guruch, non
- non, no‘xat, guruch, mosh
- guruch, loviya, kartoshka, piyoz

# Qaysi mahsulotlar tarkibida provitamin A- karotin bor: (1)

+ sabzi, qovoq, pomidor
- piyoz, qorag‘at, petrushka, go‘sht
- kartoshka, karam, lavlagi
- non, guruch, grechixa yormasi

# C vitaminining mg/soatlik ekskretsiyasi deb nimaga aytiladi(1)

+1 soat davomida siydik orqali chiqariladigan C vitamini miqdori
-2 soat davomida istemol qilinadigan C vitamini miqdori
- kerak bo’lgan miqdorda C vitamini tutuvchi mahsulot massasi
-1 soat davomida ter bezlari orqali chiqariladigan C vitamin

# Organizm etarlicha ta’minlanganda siydik orqali chiqariladigan C vitamining mg/soatlik ekskretsiyasi nimaga teng. (1)

+1 mg/soatdan kam bo‘lmasligi kerak
-5 mg/soat
-0.5mg/soat
-1 mg/soat ortiq emas

# C vitaminining mg/soatlik ekskretsiyasini aniqlashning asosiy boskichlari qaysi xolda tugri ko‘rsatilgan. (1)

+ siydikni to‘plash, uning hajmini o’lchash, tajriba va nazorat namunalarini titrlash va xisoblash
- siydik hajmini aniqlash, uning hammasini Tilmans bo‘yog‘i bilan titrlash hisoblash
- kerakli siydik xajmini xisoblash.namuna olib uni titrlash
- olingan siydik namunasini titrlash B vitamin ekskretsiyasini hisoblash

# Tekshirilgan teri yuzasida 25 petexiy aniqlangan bo‘lsa Nesterov namunasining natijasini baholang. (1)

+1 bosqichli gipovitaminoz
- mayor
- gipervitaminoz
- avitaminoz

# Agar tekshirilgan uchastkada 3 petexiy bo‘lsa, Nesterov namunasining natijasini baholang. (1)

+ C vitamini bilan organizm to‘liq ta’minlangan
-1 bosqichli gipovitaminoz
-2-bosqichli gipovitaminoz
-3-bosqichli gipovitaminoz

# Qaysi holatlarda davolovchi ovqatlanishning asosiy prinsiplari to‘g‘ri keltirilgan: (1)

+ fiziologik to‘la qiymatlik va terapevtik xususiyati
- fiziologik to‘la qiymatlik, mahsulotlarni oqilona tanlash
- terapevtik xususiyati va to‘g‘ri termik ishlov berish
- terapevtik xususiyati va yuqori kaloriyligi

# Bemorlarni ovqatlantirishda nechta asosiy davolovchi stollardan foydalaniladi: (1)

+15 stoldan
-6 stoldan
-24 stoldan
- har bir kasallik uchun o‘z stoli mavjud

# DPM-larida davolovchi ovqatning sifati uchun kim javobgardir. (1)

+ kasalxona bosh xakimi, palataning dietvrachi, oshpaz
- hamshira va oshpaz
- omborxona mudiri, oshpaz va katta hamshira
- katta hamshira va oshpaz

# DPM-dagi diet vrachning asosiy vazifasi nimadan iborat. (1)

+ bemorlarning ovqatilanish sifatini, ovqatblokdagi sanitariya holati va u yerdagi xodimlarning salomatligini nazorat qilish
- taomnomani tuzish
- taomnomani tahlil qilish
- tayyor ovqatni vitaminlashtirish, mahsulotlarning saqlanishini nazorat qilish va ovqatni vaqtida berilishini nazorati

# Kasalxona ovqatxonasining turlari. (1)

+ markazlashgan va markazlashmagan
- ko‘p qavatli va bir qavtli
- blokli markazlashgan
- blokli markazlashmagan

# Kasalxonadagi markazlashgan ovqatxona turi nima. (1)

+ DPM-da oziq-ovqat maxsulotlarini kabul qilish, saqlash va to‘liq ishlovdan o‘tkazish siklini o‘tkazuvchi bo‘linma
- ko‘p qavatli binoda joylashgan ovqatblok
- bemorlar tomonidan foydalaniladigan jamoat ovqatxonasi
- bunday tushuncha yo’q

# Qanday turkumdagi ovqat blok uchun tayyorlovchi- oshxona kerak bo’ladi. (1)

+ markazlashmagan oshxona uchun
- katta ovqatxona uchun
- kichik turdagi ovqatxona uchun
- Harqanday ovqatxona uchun

# Uzoq vaqt davomida oqilona ovqatlanmaslik natijasida kelib chiqadigan kasallik bu-:(1)

+ Alimentar
- alimentar marazm
- gipovitaminozlar
- avitaminozlar

# Alimentar kasalliklar qanday turlarga bo‘linadi. (1)

+ juda to‘yib ovqatlanish, yetarlicha bo’lmagan ovqatlanish va ovqatdan zaharlanish
- gipotrofiya, avitaminoz va zaharlanish
- modda olmoshinish kasalligi, ateroskleroz, gipovitaminozlar
- oshqozon-ichak kasalliklari, gipotrofiya va gipovitaminozlar

# Quyida keltirilgan qaysi kasalliklar uchun ortiqcha ovqatlanish xavfli omil bo‘lib hisoblanadi: (1)

+ yurak qon-tomir kasalliklari, ateroskleroz, qandli diabet
- qandli diabet, gepatit, yurak qon-tomir kasalliklari
- teri kasalliklari, podagra, revmatizm
- buyrak tosh kasalliklari, nefrit, gepatit

# Ovqatdan zaharlanishlar qaysi guruhlarga bo‘linadi: (1)

+ mikrobli, mikrobli bo‘lmagan va etiologiyasi aniqlanmagan
- bakterial, mikrobli, zamburug‘li
- kimyoviy, mikrobli, zamburug‘li
- bakterial, bakterial bo‘lmagan, kimyoviy, zamburug‘li

# Mikroblarga oid ovqatdan zaharlanish guruhiga kiradi. (1)

+ bakterial, zamburugli, mikstlar
- Botulizm, zaharli o‘tlar orqali kelib chiqqan toksikozlar
- Aflotoksikoz, geliotropli toksikoz
- stafilokokkli intoksikatsiya va Gaff kasalligi

# Bakterial ovqatdan zaharlanishlarga nimalar kirmaydi. (1)

+ fuzarioz, ergotizm
- stafilokokkli intoksikatsiyalar, mikstlar va aflatoksikozlar
- botulizm, toksikoinfeksilar, geliotrop toksikoz
- toksikoinfeksiyalar va bakterial intoksikatsiyalar

# Botulizm .......... ist’emol qilish natijasida kelib chiqadi. (1)

+ konserva mahsulotlarini
- go‘sht va go‘sht mahsulotlari
- suvda suzuvchi parrandalarning tuxumlari
- sabzavot va mevalar

# Sifatsiz sutni ist’emol qilganda qaysi ovqatdan zaharlanish kelib chiqadi. (1)

+ stafilokokkli intoksikatsiya
- Ergotizm
- trixodesmotoksikoz
- fuzarioz

#Aytingchi, O‘z.R. hududida keltirilgan zaharli qo‘ziqorinlarning qaysilari ko‘proq uchraydi. (1)

+ oq muxomor, sarg‘ayuvchi shampinon
- ko‘k-sariq openok, oq cho‘l qo‘ziqorini
- oq poganka, shampinonlar
- strochok, zontiksimon qo‘ziqorin, satanin qo‘ziqorini

# Ovqatdan zaharlanish xodisalarini tekshirishni kim o‘tkazadi. (1)

+ DSENM vrachi
- infeksionist
- tez yordam vrachi
- bunday tekshirish o‘tkazilmaydi

# Ovqatdan zaharlanish aniqlanganda vrach DSENMga qanday hujjat jo’natadi. (1)

+ shoshilinch xabar
- zaharlanishni tekshirish bayonnomasi
- klinik analizlarning natijasi
- bak analiz natijalari

# Ovqatdan zaharlanish o‘choqlarida davolovchi shifokorning vazifalari: (1)

+ birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish, birlamchi so‘rov, DSENMga shoshilinch xabarnoma yuborish
- laborator tekshirishlar uchun namunalar olish
- bemorni birlamchi so‘rash, unga tibbiy yordam ko‘rsatish
- DSENM shoshilinch xabarnoma yuborish va laborator tekshirishlar uchun namunalar olish

# Sutning sifati tekshirilayotganida quyida keltirilgan tekshirishlardan qaysilari amalga oshiriladi: (1)

+ organoleptik, zichligi, kislotaligi va begona aralashmalarning borligi
- rangi, hidi, konsistensiyasi, ta’mi, bombaj, kraxmalning borligi
- soda va kraxmalning mavjudligi, zichligi, suyuqligi, quruq qoldiq
- oqsil, yog‘, uglevodlar va mineral moddalarning miqdori

# Go‘shtda gelmintlarning borligini qaysi usulda aniqlanadi. (1)

+ ezilgan preparatni mikroskopiyadan o‘tkazish
- namunani termostatda tekshirish
- ko‘rish orqali
- bunday tekshirish o‘tkazilmaydi

# Konservalarning bombaji deb nimaga aytiladi. (1)

+ konserva bankasi tublarining shishib qolishi
- banka ichidagi mahsulotning buzilishi
- konserva bankasidagi chuqur zang izlari
- banka germetikligining buzilishi

# Katatermometr shunday asbobki uning yordamida o‘lchanadi. (1)

+ xonadagi juda kichik havo harakati tezligini
- katta havo harakati tezligini
- ochiq joylardagi havo haroratini
- xonadagi havo harakati yo’nalishini

# Nima uchun g‘ovvosni suv ostidan sekinlik bilan ko‘tarilsa kesson kasalligi rivojlanmaydi. (1)

+ Bunday holatda qonda erigan azot gazi o‘pka oraqali chiqishga ulguradi
- G‘ovvos organizmi asta-sekinlik bilan moslashadi
- Bunday sharoitda g‘ovvoslarda nafas olish chuqurlashadi
- Bunda arterial bosim ko‘tarilmaydi

# Havo kislorodining sanitar ahamiyati nimada. (1)

+ havoni suvni va tuproqni mikroblar hamda oqsil birikmalaridan tozalaydi
- oksidlanish-qaytarilish jarayonidagi ishtirokida
- kislorodning faqat fiziologik ahamiyati bor
- havoda kislorod konsentratsiyasining kamayishi uning ifloslanishidan darak beradi

# Kasalxona palatasi havosidagi karbonat angidrid gazining konsentratsiyasi qanday ko‘rsatkich. (1)

+ palata havosi tozaligining qiyosiy ko‘rsatkichi
- zaharlilik ko‘rsatkichi
- palata havosining polimer destruksiyalari bilan ifloslanishidan
- palataning gigiyenik tavsifi uchun befarq

# Kasalxona ichi infeksiyasi nima. (1)

+ bemorni kasalxona sharoitida davolaganda yuqumli kasalikka chalinishi
- faqatgina DPM-da uchraydigan yuqumli kasallik
- bu grippning turli toifalari
- bir bemordan ikkinchisiga yuqadigan kasallik

# Krotov apparati yordamida...aniqlanadi. (1)

+ Xona havosining mikroblar bilan ifloslanishini
- Palataning yoritilganlik darajasini
- Xona havosini antropogen ifloslanganligini
- Havodagi gazlarning konsentratsiyasi

# Palataning insolyasiyasi deb... (1)

+ Palataga quyosh nurining to’g‘ridan to‘g‘ri tushishi
- Xonaning sun’iy yoritilganlik darajasi
- Xona havosining bakteriologik tozalik darajasi
- Palata havosidagi dorivor moddalarning miqdori

# Palatalarning tabiiy yoritilishi va eng optimal insolyasion tartibini ta’minlaydigan orientatsiyaining eng optimal variantini ko‘rsating. (1)

+ Sharqiy, janubi-sharqiy
- Garb va janubi-garb
- Shimoli-sharq va shimoli-garb
- Xonaning insolyasiyasi orientatsiyaga bog‘liq emas

# Atrof muxitning ifloslanishini odam organizmiga uzoq muddatdan so’nggi ta’sir samarasiga nimalarni kiritish mumkin. (1)

+ Nasliy kasalliklar va xavfli o‘sma kasalliklari sonining o‘sishi
- O‘tkir zaharlanish va nafas organlari kasalliklarining ortishi
- Surunkali zaharlanish, jsimoniy rivojlanish ko‘rsatkichlarining pasayishi
- Jigarning toksik jarohatlanish

# Rumblar bo‘yicha shamolning qaytalanishini grafik ifodasiga nima deyiladi. (1)

+ Shamollar guli
- Shamol tezligi
- Albedo
- Gigiyenaga buning hech qanday aloqasi yo’q

# Shamollar guli nima maqsadda foydalaniladi. (1)

+ Obyektlarni joyda to‘g‘ri joylashtirish maqsadida
- Shamolning tezligini belgilash uchun
- Shamolning yo’nalishini belgilash uchun
- Hisob-kitoblar uchun

# Yuzaga kelgan kesson kasalligini belgilarini qanday yuqotish mumkin. (1)

+ Odamni barokameraga joylashtirib bosimni oshirish kerak
- Analgeziyalovchi preparatlar bilan
- Bemorni tulik tinchlantirish orqali
- Xonani shamollatish bilan

# Ozon teshigini paydo bo‘lishi qanday biologik oqibatlarni keltirib chiqaradi. (1)

+ Teri rak kasalligini oshiradi
- Yerdagi tirik mavjudotlarni o‘ldiradi
- Iqlimni o‘zgartiradi
- Erda iqlimni isitadi

# Operatsiya xonasini operatsidan oldin va keyin bak.ifloslanishiga qiyosiy baho berishda qaysi usuldan foydalanish mumkin. (1)

+ sedimentatsion
- titrometrik
- tortish
- visual

# Kasalxona quyida keltirilgan qaysi obyektlar bilan yaqin qurilmasliligi kerak. (1)

+ Kimyo sanoati
- Tikuvchilik korxonalari
- Stadionlar
- Parklar

# Kasalxona qabriston bilan yonma-yon joylashtirish mumkinmi. (1)

+ Yo’q bu bemorlar uchun psixologik ta`sir ko`rsatadi
- Xa, bu juda qulay
- Agar uchastka tutashmagan bo‘lsa unda mumkin
- Yo’q bu ko‘mish marosimlariga halaqit beradi

# Markazlashtirilgan kasalxona nima degani. (1)

+ Kasalxonaning barcha bo‘limlari bitta binoda joylashadi
- Har bir bo‘lim alohida binoda joylashadi
- Hamma binolar bir-biri bilan tutashtirilgan
- Hamma bo‘limlar ma’muriy korpus bilan bog‘langan

# Markazlashmagan kasalxona nima. (1)

+ Harbir bo‘lim alohida binoda joylashadi
- Bo‘limlar kasalxona territoriyasining cheti bo‘ylab qurilgan
-Hamma bo‘limlar bitta binoda joylashgan
- Ma’muriyat va dorixona aloxida boshqa bo‘limlar bitta binoda

# Kasalxona uchastkasida qaysi zona uchun eng ko‘p joy ajratiladi.(1)

+ Ko‘kalamzorlashtirish zonasi uchun
- Xo‘jalik zonasi uchun
- Patologoanatomik korpus uchun
- Maydonlar yo`llar va yo`lkalar uchun

# Suvning ta’mi va begona ta’mini kim aniqlaydi.(1)

+ degustatorlar
- laborantlar
- suvning xidi aniqlanmaydi
- odoratorlar
# Ovqatdan zaxarlanish xodisalarini tekshirishni kim o‘tkazadi. (1)
- uchastka vrachi
- infektsionist
+ DSENM vrachi
- tez yerdam vrachi
- bunday tekshirish o‘tkazilmaydi

# Ovqatdan zaxarlanish aniklanganda vrach DSENMga qanday xujjat junatadi(1)

- kasallik taxiri
+ shoshilinch xabar
- zaxarlanishni tekshirish bayonnomasi
- klinik analizlarning natijasi
- bak analiz natijalari

# Doimiy ravishda kimyoviy omillarni organizmga surunkali ta’siri qanday samara beradi. (1)

- Odam organizmi uchun farqsiz
- Surunkali zaharlanishlar
- Surunkali kasalliklarni qo‘zg‘ashi
+ Organizm immun himoya tizimini pasayishi, asoratlar
- O‘tkir kasalliklarni surunkaliga o‘tishi

# Shaxarlarda atmosfera xavosini ifloslovchi asosiy manbalar kaysi. (1)

- avtotransport temir yullar pestitsdlardan foydalanish
- kozonxonalar aeroportlar zaxarli ximikatlar
- aeroport temir yullar pestitsidlardan foydalanish
- shaxsiy uy pechlari tarnsport magistrallari
+ sanoat korxonalari, avtotransport

# O‘zbekistonning qishloq tumanlarida atrof muxitni ifloslovchi manbadarni kursating. (1)

+ pestitsidlarni qo‘llash, chorvochilik komplekslari shaxarlardan
- iflosliklarning chikarilishi
- tarnsport magistrallari aeroport pestitsidlardan foydalanish
- sanoat korxonalari avtotransport chorvochilik ob’ektlari
- temir yullar pestitsidlardan foydalanish
# “Qurum” nima. (1)
- Ishchi zona havosini ifloslanishi
+ Toksik zaharli tuman
- Yashash joylarini havosini ifloslanishi
- Avtomobil chiqindilarini tozalash vositasi
- Ishlab chiqarish texnologiyasi o‘zgarishi

# Kasbga oid infektsiyani oldini olish uchun kundalik - tadbirlarning qaysi biri yeng axamiyatli. (1)

- Dezinfektsiyalovchi yeritmalarldan foydalanish
- Profilaktik yemlashlar o‘tkazish
+ Shaxsiy gigiena koidalariga muntazam rioya qilish
- Maxsus Ovqatlanishni joriy qilish
- Sanitariya- okartuv ishlarini olib borish

# Ishlab chiqarish muxitidagi kimyoviy omillar qaysi guruxlarga bulinadi. (1)

- Qo‘zg‘otuvchi, kuydiruvchi, umum ta’sir yetuvchi
- Tanlab va spetsifik ta’sir yetuvchi
- Allergen.mutagen va umumzaxarli ta’sir yetuvchi
+ Umumzaxarli maxalliy va spetsifik ta’sir yetuvchi
- O‘ta zaxarl, umumzaxarli va kam zaxarli

# Ko‘rsatilgan ta’sir yeffektlarining qaysi biri ishlab chiqarish muxitidagi kimyoviy omillarning umumzaxarli ta’sir guruxiga kiradi. (1)

+ O‘tkir va surunkali zaxarlanishlar
- Allergik va mutagen ta’sirlar
- Spetsifik va organotrop ta’sir
- Kantserogen va teratogen ta’sir
- Kantserogen va mutagen ta’sir

# Keltirilgan qaysi samara ishlab chiqarish zaharlarinig maxsus ta’siriga kiradi. (1)

+ allergen, mutagen, kantserogen, teratogen
- uo‘tkir va surunkali zaharlanishlar
- ayrim organlarni maxsus zararlashi
- mutagen va maxalliy ta’sirlovchi
- surunkali zaharlanish va kantserogen samara

# Kasbga oid zaxarlanishlarni oldini olish uchun keltirilgan tadbirlarning qaysi biri yeng muxim. (1)

+ Texnologik jarayonlarni germetik berkitish.xonalarni shamollatish
- Ishchilarning nafas olish organlarini maxsus ximoya vositalari bilan ximoyalash
- Bemorlarni uz vaqtida davolash
- Maxsus kiyimlardan foydalanish
- Davolovchi- parxezli Ovqatlardan foydalanish

# Kimyoviy moddalarning qaysi xossalari uzoq davomli asoratlar bilan bog‘liq. (1)

- kumulyativ, allergen
- toksik, teri- rezorbtiv
- kantserogen, neyrotoksik
- mutagen, umumtoksik, qitiqlovchi
+ teratogen, kantserogen, mutagen

# Ishlab chiqarishda qizib ketishning oldini olish asosiy choralari. (1)

+ konditsionerlashgan havo, ichimlik ichish tartibi
- ichimlik ichish tartibi, ShXV, manbada xaroratni kamaytirish
- ichimlik ichish tartibi, trenirovka, mikroiqlimni yaxshilash
- ShXV, to‘g‘ri ovqatlanish;to‘g‘ri ovqatlanish, manbada xaroratni kamaytirish
- oqilona ovqatlanish, dush kabinalari

# Gigienik nuqtai nazardan ishlab chiqarish zararli omillari quyidagilarga bo‘linadi. (1)

- travmatik, ximik, fizik, sotsial
- psixofizik, sotsial- gigienik
+ fizik, ximik, psixofiziologik, biologik
- ishlab chiqarish omillari guruxlarga bo‘linmaydi
- fizik, ximik, yemotsional, mikroskopik

# Ishlab chiqarishdagi quyidagi sog‘lomlashtiruvchi choralar sovutuvchi miqroiqlimning ta’sirini kamaytirishga qaratilgan. (1)

- sovuq xavo oqimini izolyatsiya qilish
- xonalarni isitish
- kalorifer o‘rnatish
+ issiq kiyim, issiq xavo oqimi, isitish moslamalari
- maxsus kiyimlar, xavoni isitish

# Qanday kasb kasalliklari nomaxsus kasalliklar deyiladi. (1)

- Ishlab chiqarish zararlari yetiologik omil hisoblangan kasalliklar
- Ayni ishlab chiqarish uchun xarakterli bo‘lgan barcha kasalliklar
- Ayni ishlab chiqarish uchun xarakterli bo‘lmagan barcha kasalliklar
- Ishchilarning yuqumli bo‘lmagan kasalliklari
+ Ishlab chiqarish zararlari kelib chiqishiga sabab bo‘luvchi omillar

# Kasb kasalliklari. (1)

- semirish qandli diabet
- gipertoniya, o‘sma
+ shovqin kesson kasalliklari
- pnevmoniya, YuNYK
- ovqatdan zaharlanishlar

# Ekologik havflilik manbalari. (1)

+ biosferani ifloslanishi, ozon qatlamini yemirilishi ovqat tanqisligi
- iqlimning issib ketishi
- suv havzalarini ishlab chiqarish chiqindilari bilan ifloslanishi
- favqulodda hodisalar, xavo muhitini ifloslanishi
- aholini ko‘payishi iqlimni issib ketishi

# Vrach rentgenologning mexnatini o‘ziga xosligi. (1)

- mexnat va ish sharoitini me’yorlanmaganligi
+ xonada nurlanishni borligi, ishning me’yorlaganligi
- nurlanishni va gazlanganlikni mavjudligi
- jixozlar shovqini va gazlanganlik
- radioaktiv moddalar bilan ifloslanishi

# Xonani o‘ta qizib ketishi olib keladi. (1)

- organizmdan issiqlikni nurlanish orqali chiqib ketishiga
- ter ajralishini kuchayishi mineral tarkibini buzilishi
+ oqsil almashinuvi, tuz- suv almashinuvini buzilishi,ter ajralishini buzilishi
- organizmdan issiqlikni o‘tkazish yo‘li bilan ajralishini ortishi
- oqsil almashinuvini buzilishi, issiqlikni o‘tkazish yo‘li bilan ajralishini ortishi

# Ishlab chiqarish sharoitida zaharlarni organizmga tushish yo‘llari. (1)

- teri qoplamalari
- shilliq qavatlar
- oshqozon ichak yo‘li
+ nafas olish yo‘li
- peros

# Qaysi kasalliklar tananing majburiy xolatda bo‘lishi bilan bog‘liq. (1)

- churra, yassi tovonlik, silikatoz
- pnevmokonioz, sil
- yassitovonlik, gemorroy
- yaqinni ko‘raolmaslik, venalarni varikoz kengayishi
+ venalarni varikoz kengayishi, churra, yassitovonlik

# Ekosistemani yaxshilash uchun atmosfera havosini himoyalash bo‘yicha chora tadbirlar. (1)

+ administrativ, rejali, texnologik, sanitar- texnik
- administrativ jarimalar, yashil o‘simliklar yekish
- texnologik, administrativ, san. Oqartuv ishlari
- sanitar oqartuv ishlar, ob’ektlarni pasportlash, administrativ
ko‘kalamzorlashtirish, rejali

# Mehnat gigienasining o‘qitish predmeti hisoblanadi. (1)

- texnika havfsizligi, ishchilarni salomatlik holati, sanitar obodonlashtirish
- tibbiy ko‘riklar o‘tkazish, ishchilarni ish sharoiti
kasbiy zararlar, texnologik jarayon
+ ish xarakteri, ishlab chiqarish jarayoni, salomatlik holati, ish sharoiti
- ishlab chiqarish jarayoni, texnik xujjatlar tayyorlash, ishchilar salomatlik holati

# Changning toksikligi nimaga bog‘liq. (1)

- kontsentratsiya, konsistentsiyasi
- agregat holati, kontsentratsiya
- yeruvchanligi, kimyoviy strukturasi, kontsentratsiyasi
- konsistentsiyasi, yeruvchanligi, agregat xolati
+ kimyoviy strukturasi, agregat holati

# Mehnatning sanitar sharoitlari bilan bog‘liq zararlar. (1)

+ gazlanganlik, changlanganlik, mikroiqlim
- changlanganlik, sanitar jihozlanish
- mikroiqlim, ish sharoiti
- ish sharoiti, gazlangnalik, changlanganlik
- sanitar jihozlanish, mikroiqlim

# Ishlab chiqarish jarayoni omillari bo‘ladi. (1)

- ijtimoiy, klinik, biologik
+ kimyoviy, fizik, biologik
- kimyoviy, ijtimoiy, fizik
- klinik, mexanik, ijtimoiy
- biologik, klinik, alimentar

# Avvalgi avlodga nisbatan hozirgi zamon avlodining jismoniy rivojlanish ko‘rsatkichlarini yaxshilanishiga nima deyiladi. (1)

- rivojlanishni stimulyatsiyasi
- adaptatsiya
+ akseleratsiya
- akkomodatsiya
- akklimatizatsiya

# Akseleratsiya bilan bog‘liq gigienik muammolar. (1)

- seksual tarbiyaning zarurligi
- xonalar mikroiqlimining gigienik reglamentlarini o‘zgarishi
- maktab dasturini o‘zgarishi, mehnatga o‘rgatish jarayoni jadalligining oshishi
+ jismoniy rivojlanishning nazoratini takomillashtirish, yuklamalar reglamentini, kiyim- bosh, oyoq kiyim, mebel standartlarini, seksual tarbiyani qayta ko‘rib chiqish
- yekologik tarbiyaning zarurligi

# Maktab o‘quvchilarini salomatligi va jismoniy tarbiy guruhlarini nechtaga bo‘lish kerak. (1)

- 5ta salomatlik guruhi va 2ta jismoniy tarbiya guruhi
- 3ta salomatlik guruhi va 3ta jismoniy tarbiya guruhi
- 3ta salomatlik guruhi va 2ta jismoniy tarbiya guruhi
- 3ta salomatlik guruhi va 5ta jismoniy tarbiya guruhi
+ 5ta salomatlik guruhi va 3ta jismoniy tarbiya guruhi

# Keltirilgan vazifalarning qaysi biri maktab vrachining vazifasiga kirmaydi. (1)

+ kamerali dezinfektsiya o‘tkazish
- Bolalarning salomatligini nazorat qilish
- Sog‘lomlashtirish tadbirlarini rejalashtirish va amalga oshirish
- Rejali yemlash
- sanitar- oqartuv ishlari

# Maktab vrachining sanitar- oqartuv ishining asosiy yo‘nalishini ayting. (1)

- Ma’ruzalar o‘qish
+ O‘quvchilarni gigienik tarbiyalash
- Ota- onalar o‘rtasida sanitar- oqartuv ishlari
- maktab bitiruvchilari o‘rtasida kasbiy yo‘naltirish
- O‘qituvchilarni gigienik o‘qitish

# O‘zbekistonda bolalar va o‘smirlar o‘rtasida qaysi kasalliklar yeng ko‘p uchraydi. (1)

- Alimentar taqchillik kasalliklari
- Yaqinlan ko‘rish, kifoz, skolioz
+ Yuqumli kasalliklar
- nasliy kasalliklar
- Endemik kasalliklar

# O‘zbekiston bolalari o‘rtasida yuqumli kaslliklarning ko‘tarilishi nima bilan bog‘liq, asosiy sababi. (1)

- Katta yoshdagi aholining sanitar madaniyatining past darajada yekanligi
- tibbiy bilimlar va gigienik ko‘nikmalarning yo‘qligi
- yuqumli kasalliklar kasalxonalari sonining kamligi
+ aholi yashash punktlarining kommunal obodonlashtirilganligining past darajada yekanligi
- respublikada iqlimining o‘ziga xosligi

# Katta maktab yoshidagi o‘quvchilarning miopiya va qad- qomatning buzilish holatlarining o‘sishini nima bilan tushuntiriladi. (1)

- o‘quvchilarining salomatlik holati va jismoniy rivojlanishi ustidan nazoratning yetarli yemasligi
- korrektsiyalovchi sog‘lomlashtiruvchi tadbirlarning o‘tkazilmasligi
- nasliy omillar ta’siri bo‘ladi
- bu akseleratsiyaning bir ko‘rinishi
+ o‘qitish va tarbiyalash sharoitlari gigienik talablarga javob bermaydi

# Ko‘rsatilganlarning qaysi biri jismoniy rivojlanishning somatoskopik belgilariga kiradi. (1)

+ skelet holati, doimiy tishlar soni, ikkilamchi jinsiy belgilarning rivojlanishi
- bo‘y, vazn, ko‘krak qafasi aylanasi
- O‘TS va hayotiy kuchi
- ko‘krak qafasi aylanasi, ikkilamchi jinsiy belgilarning rivojlanishi, O‘TS
- ko‘krak qafasi aylanasi, mushaklar kuchi, jinsiy rivojlanish

# Ko‘rsatilganlarning qaysi biri rivojlanishning somatometrik belgilarga kiradi. (1)

- skelet holati, ikkilamchi jinsiy belgilarning rivojlanishi
+ bo‘y, vazn, ko‘krak qafasi aylanasi
- O‘TS, arterial bosim qiymati
- O‘TS va ko‘krak qafasi aylanasi
- mushaklar kuchi va ikkilamchi jinsiy belgilarning rivojlanishi

# Keltirilganlarning qaysi biri jismoniy rivojlaishning fiziometrik ko‘rsatkichlarga kiradi. (1)

- bo‘y, vazn, ko‘krak qafasi aylanasi
- skelet holati, ko‘krak qafasi aylanasi va O‘TS
+ O‘TS va mushak kuchi
- doimiy tishlar soni, skelet va mushaklar holati
- ko‘krak qafasi aylanasi, mushaklar kuchi, jinsiy yetilish darajasi

# Fiziometrik ko‘rsatkichlarni o‘lchash uchun qaysi asboblar va jihozlar zarur. (1)

- dinamometr, lyuksmetr
- spirometr, tibbiy tarozi
- rostomer va spirometr
+ dinamometr, spirometr
- psixrometr va lyuksmetr

# Jismoniy rivojlanishning somatometrik ko‘rsatkichlarni aniqlash uchun nimalar kerak. (1)

- rostomer, tibbiy tarozi, spirometr
- tibbiy tarozi, dinamometr, spirometr
- lenta santimetrli, dinamometr, spirometr
- dinamometr, psixrometr, lyo‘qsmetr
+ bo‘yo‘lchagich, tibbiy tarozi va lenta santimetrli

# Somatoskopik rivojlanish ko‘rsatkichlarini aniqlash uchun qaysi asboblar zarur. (1)

+ hech qanday
- dinamometr
- tibbiy tarozi
- bo‘yo‘lchagich
- spirometr

# Bolalar va o‘smirlarning jismoniy rivojlanishini shaxsiy tarzda baholash usullarini ayting. (1)

- dispanser, statistik va antropometrik usullar
+ regressiya shkalasi, kompleks sxema bo‘yicha, sentil
- sigmali og‘ish usuli, regressiya shkalasi, antropometrik ma’lumotlar bo‘yicha
- fiziologik va statistik usullar
- regressiya shkalasi bo‘yicha, dispanser va anketa usuli

# Faqat somatometrik ko‘rsatkichlar qaysi usullar yordamida baholanadi. (1)

- sigmali og‘ish usuli va kompleks sxema
- regressiya shkalasi va kompleksnaya sxema
+ sigmali og‘ish usuli va regressiya shkalasi
- kompleks sxema va anketa usuli
- dispanser va fiziologik usul

# Nima uchun regressiya shkalasi sigmali og‘ish usulidan afzal hisoblanadi. (1)

- jismoniy rivojlanishning barcha ko‘rsatkichlari baholanadi
- usul juda oddiy va ishonchli
- yeng aniq usul
+ bo‘yning KQA, vazn bilan bog‘liqligi baholanadi
- yeng tushunarli usul

# Qaysi keltirilgan jismoniy rivojlanishning ketma- ketliklari regressiya shkalasi bo‘yicha baholashga kirmaydi. (1)

- berilgan bo‘yda vazn va ko‘krak qafasi aylanasi qiymatini topish
- bo‘y qaysi guruhga kirishi aniqlanadi
- vazn va KQA uchun sigma qiymati aniqlanadi
- jismoniy rivojlanish baholanadi
+ jismoniy rivojlanish profili chiziladi

# O‘zR Qurolli Kuchlarida sanitariya nazorati bo‘yicha ishlarga rahbarlikni kim bevosita boshqaradi. (1)

+ MSEN
- O‘zR MV ning tibbiy boshqarmasi
- DSENM bosh gigienisti
- MSEN ning radiolog- toksikologi
- MPXL

# SEO nima degani. (1)

- MSEN dagi san. yepid. bo‘lim
- laboratoriyadagi san. yepid.bo‘lim
- diviziyadagi san. nazoratini amalga oshiruvchi san. yepid. otryad
- harbiy xizmatchilarning gigienik ta’mintiga javob beruvchi san. yepid. otryad
+ garnizonlardagi san nazoratni amalga oshiruvchi san. yepid. otryad

# Brigada zvenosida sanitariya nazoratini kim amalga oshiradi. (1)

- san. yepid. otryad – SEO
+ san. yepid. vzvod – SEV
- SEL
- MV- dagi tibbiy boshqarma
- SES

# Harbiy shaharcha nima. (1)

- qo‘shinlarni dala sharoitida joylashtirish uchun binolar kompleksi
- harbiy tayyorgarlik uchun inshootlar kompleksi
+ qo‘shinlarni statsionar joylashtirish uchun binolar va inshootlar kompleksi
- oddiy askarlarni joylashtirish uchun kazarmalar
- dala sharoitida qism askarlarini joylashtirish uchun vaqtinchalik joylar

# Qo‘shinlarni dala sharoitida joylashtirish nimadan boshlanadi. (1)

- joylashish yerini aniqlashdan
- lagerni joylashtirish uchun yer uchastkasini ajratishdan
- dala yashash joylarini qurishdan
+ joyni razvedkadan o‘tkazishdan
- lager hududini tozalashdan

# Vaqtinchalik yashash joylari nima. (1)

+ dala yashash joylaridan foydalanish bilan harbiy xizmatchilarni vaqtinchalik joylashtirish yeri
- fortifikatsion inshootlarda xizmatchilarni lagerga oid joylashtirilishi
- harbiy qismlarni jangdan keyin dam olishi uchun joylashtirish
- harbiy xizmatchilarni joylashtirish uchun kazarmalar
- harbiy xizmatchilarni dala sharoitida yer to‘lalarda joylashtirish

# Qo‘shinlarni vaqtinchalik joylashtirganda hojatxonalar qaerga joylashtiriladi. (1)

- uchta qatorning har birida
- lagerning o‘rtasida
- ikkinchi qatorda
+ uchinchi qatorning oxirida
- dala yashash joylarining yonida

# Askarlarni dala sharoitida joylashtirganda ularga maishiy xizmat ko‘rsatish (yuvintirish- cho‘miltirish) uchun nimadan foydalaniladi. (1)

+ dala hammomlari
- harqanday suv havzasi
- yeng yaqin aholi yashash punktidagi hammom
- vaqtinchalik inshootlar
- suv oqib ketadigan ochiq maydonchalar

# Xizmatchilarni cho‘miltirish va ichki kiyimlarni, yotish anjomlarini almashtirish tezligi qanday. (1)

- zaruriyat tug‘ilganda
- oyiga 1 marta
- oyiga 2 marta
- agar kazarma sharoiti bo‘lsa har haftada
+ har haftada
# Kazarmadagi yashash xonalaridagi suv idishlarining suvini almashtirish tezligi qanday. (1)
+ har kuni
- 3 kunda 1 marta
- haftasiga 1 marta
- sarflanish me’yoriga qarab
- yertalab va kechqurun

# Kazarmadagi suv idishlarini dezinfektsiya qilish tezligi qanday. (1)

- har kuni
- haftasiga 2 marta
+ haftasiga 1 marta
- oyiga 1 marta
- ifloslanishiga qarab

# Kazarmadagi yuvinish jo‘mragi nechta askar uchun mo‘ljallanadi. (1)

- 10
- 2
- 4
+ 6
- 8

# Kazarmadagi 1 unitaz nechta xizmatchiga mo‘ljallanadi. (1)

- 2
- 4
+ 10
- 6
- 8

# Germetikligi ta’minlangan panagohlarda xizmatchilar joylashtirilgan sharoitda havoning tozaligini belgilovchi muhim omillarni ayting. (1)

- porox oid gazlar
- kislorod
- uglerod oksidi
- azot oksidlari
+ karbonat angidrid
# Panagohlarda talab yetiladigan havo almashtirish karraligi qanday hisoblanadi. (1)
- amalda kirayotgan havo hajmini panagoh hajmiga bo‘lish
+ kiritilishi kerak bo‘ladigan havo hajmini panagoh hajmiga bo‘lish
- panagoh hajmini unga joylashtirilgan xizmatchilar soniga ko‘paytirish
- talab yetiladigan havo hajmidan amalda kirayotgan havo hajmini ayirish
- talab yetiladigan havo hajmini joylashtirilgan xizmatchilar soniga bo‘lish

# Bir kunga 1 xizmatchi uchun belgilangan ovqat mahsulotlarining miqdori va tarkibiga nima deyiladi. (1)

+ kunlik oziq- ovqat me’yorlari
- xizmatchilarning ovqatlanish me’yorlari
- xizmatchilarning fiziologik ovqatlanish me’yorlari
- kerak bo‘ladigan ovqatlanish ratsioni
- ovqat ratsionining muvozanatlashtirish

# MDH armiyalarida necha turdagi payoklardan foydalanilanishni ko‘rsating. (1)

- 10
- 20
- 30
- 50
+ 40

# Umumqo‘shinlar payyogi tarkibiga necha nomdagi mahsulotlar kiritilganligini ko‘rsating. (1)

+ 20
- 10
- 30
- 40
- 50

# Keltirilganlardan qaysi mahsulotlar askarlarning quruq payoklari tarkibiga kirmaydi. (1)

- suxarilar
+ kontsentratlar
- konservalar
- choy
- qand

# H/x ovqatlanishini nazorat qilishdagi vazifalardan qaysi biri faqat tibbiy xizmat xodimi vazifasiga kirmaydi. (1)

- taomnomani tuzish va xizmatchilarning ovqatlanishining sifatini baholash
- mahsulotlarning to‘g‘ri saqlanishi tashilishini nazorat qilish
+ harbiy xizmatchilarning ovqatlanish taomnomasini tuzish
- ovqat mahsulotlarining sifatini nazorat qilish
- tayyorlangan issiq ovqatlarning sifatini nazorat qilish

# Xizmatchilarning ovqatlanishini nazoratidagi muhim nolaborator usulni ko‘rsating. (1)

+ taomnomani hisoblash va kunlik ovqatlanish me’yorlari bilan taqqoslash
- xizmatchilarning vaznini aniqlash va me’yor bilan taqqoslash
- vazn dinamikasi va vitaminlar bilan ta’minlanganlikni nazorati
- kunlik ratsiondagi vitaminlar miqdorini hisoblash
- siydik bilan chiqadigan vitamin yekskretsiyasini aniqlash

# Xizmatchilarning hisobdagi va taomning yenergetik qiymatini laborator tekshirish natijalari bo‘yicha farq qilish mumkin . Hisobdagai va amaldagi ovqatlanishi kaloriyasi o‘rtasidagi ruxsat yetilgan maksimal farq qanday bo‘lishi kerak(foizlarda). (1)

- 5
- 15
- 20
+ 10
- 25
# Suv va oziq- ovqat mahsulotlarini ZM, BV va RM bilan zararlanganda undan foydalanish mumkinligi haqidagi hulosa kim tomonidan beriladi. (1)
- kimyoviy xizmat
- injenerlik xizmati
- qism komandiri
+ tibbiy xizmat xodimi
- ta’minot bo‘yicha qism komandiri

# Shifokor RM bilan zararlangan mahsulotlarni organizm uchun zararsiz oqibat keltirib chiqarmasligi bo‘yicha iste’mol qilish mumkinligi haqida xulosa berishi kerak. Nimaga asoslanib bunday xulosa beriladi. (1)

+ maxsus nomogramma bo‘yicha
- jadvallar bo‘yicha
- ruxsat yetiladigan zararlanish darajasi bo‘yicha
- gamma- radiatsiyasining doza quvvati bo‘yicha
- mantiqiy

# ZM zararlangan suv va oziq- ovqat mahsulotlarini yekspertiza o‘tkazishda 1 raqamli namuna olinadi. 1 raqamli namuna nima. (1)

- tuproq namunasi
- o‘simlik namunasi
- suvning nazorat namunasi
- zararlangan mahsulot yoki suv
+ tamponlar bilan shubhali tomchi yoki dog‘larni olish
# Suvni maxsus ishlovdan o‘tkazish qaerda amalga oshirilishini ko‘rsating. (1)
+ suv ta’minoti punktida
- medsanbatda
- maxsus jihozlangan maydonchada
- pana joylarda
- 30 gradus qiyalikka yega bo‘lgan maydonchada

# O‘zR Qurolli Kuchlarida foydalaniladigan payoklarning turlarini ayting. (1)

- asosiy, qo‘shimcha, qozon ovqati
- qozon ovqati, asosiy quruq
+ qozon ovqati, quruq payok, qo‘shimcha payok
- asosiy soldat payogi, ofitserlar payogi
- asosiy va quruq soldat payogi

# H/x- ni lagerda joylashtirganda ob’ektlar qanday joylashishi kerak. (1)

- zona bo‘yicha
+ uch qator
- uchastkaning perimetri bo‘ylab
- ketma- ket, yashash- joylari, ovqatxona, ho‘jalik qurilishlari
- buning ahamiyati yo‘q

# Kazarmada xizmatchining krovati yoniga nima maqsadlarda taburetka qo‘yiladi. (1)

- o‘tirish uchun
- yuvinish anjomlarini qo‘yish uchun
- kitoblar va yuvinish anjomlarini qo‘yish uchun
+ kechasi kiyimlarni taxlab quyish va dam olish soatida utirish uchun
- yotish joyida taburetkaning hech keragi yo‘q

# Qaysi hujjatda oziq- ovqat mahsulotlarining sifatini laboratoriyada tekshirish usullari keltirilgan. (1)

- MV- ning 288- 96 sonli bo‘yrug‘ida
- MV- ning 54- 93 sonli bo‘yrug‘ida
+ Mudofaa Vazirligining 85- 94 - sonli bo‘yrug‘ida
- O‘zR QK- ning ichki xizmat Ustavida
- O‘zR Davlat sanitariya nazorati hakidagi bo‘yruqda

# BOP- kengaytmasini ayting. (1)

- batalondagi oziq- ovqat mahsulotlari punkti
- brigadaga oid ovqatlantirish punkti
- yaqin orada joylashgan ovqatlantirish punkti
+ batalon ovqatlantirish punkti
- dala oshxonasi bo‘lgan avtomobil

# Quyida keltirilganlarning qaysi biri BOP- ni jihozlash uchun zarur. (1)

- PAK- 200. PKS- 250. TUF- 200
- KP- 125. PAK- 200. MAFS
- KG- 30D. PAK- 200. OPS
- Tuf- 200. MAFS. OPS
+ KP- 125. PAK- 200. PKS- 250

# Dala sharoitida BOP tashqil yetilganda harbiy xizmatchilarni kuniga necha marta ovqatlantirish kerak. (1)

+ 3 marta
- 2 marta
- kam deganda 2 marta
- 5 marta
- 4 marta

# BOP- da ovqat tayyorlangandan so‘ng necha soatgacha uni tarqatish mumkin. (1)

- 1 soat
- 3 soat
- 5 soat
+ 2 soat
- 0,5 soat

# Qaysi sharoitlarda harbiy xizmatchilarga quruq payok beriladi. (1)

- joy radioaktiv zararlanganlik sharoitida
- ommaviy qirg‘in quroli qo‘llanilganda
- yuqori tog‘li sharoitda
- harbiy harakatlar olib borilganda
+ qozon ovqatini tashqil yetish mumkin bo‘lmaganda

# Harbiy xizmatchilarda yuqori darajadagi C- gipovitaminoz holatining xavfi nimalarga bog‘liq. (1)

+ asosan C vitaminini kam tutgan mahsulotlar bilan ovqatlantirilganda
- uzoq muddatli termik ishlov berilganda
- quruq payoklardan foydalanilganda
- konservalangan mahsulotlardan foydalanilganda
- harbiy xizmatchilarda gipovitaminozlik holatlar bo‘lmaydi

# Ommaviy qirg‘in qurollari qo‘llangan sharoitda oziq- ovqatlar va tayyor ovqatni himoyalash uchun quyida keltirilgan tadbirlarning qaysi birining ahamiyati kamroq. (1)

- minimal ishlov berish talab yetiladigan mahsulotlardan foydalanish
- yopiq transportlardan foydalanish
- ovqatni yopiq qozonlarda tayyorlash
- ovqatni zararlanmagan joylarda tayyorlash
+ maxsus ishlovdan o‘tkazilgan mahsulotlardan foydalanish

# Joy qanday darajadagi radioaktiv zararlanishga yega bo‘lganda ovqatlanish faqat germetik yopilgan joylarda amalga oshirilishi kerak. (1)

- 1 dan 5 r/soatgacha bo‘lganda
- 1 r/soatgacha bo‘lganda
+ 5 r/soatdan ortiq bo‘lganda
- 10 r/soat dan ortiq bo‘lganda
- 5 mr/soat dan ortiq bo‘lganda

# Ovqat mahsulotlarining radioaktiv zararlanishi mumkin bo‘lgan turlarini ko‘rsating. (1)

+ yuzaki, hajmiy, tarkibiy
- yuzaki, hajmiy, umumiy
- umumiy, hajmiy, mahalliy
- mahaliy, lokal, umumiy
- su’niy radioaktilangan, yuzaki zararlanish

# Non kontsentratlari bu. (1)

- zichlashtirilgan suxari
+ turli qo‘shilmalar bilan tayyorlangan briketli suxari
- konservatsiyalangan non
- boyitilgan non
- oq nondan tayyorlangan suxari

# Dala sharoitida xizmatchilarni yangi non bilan qanday ta’minlash mumkin. (1)

- nonvoyxona ko‘rish orqali
- front orti bo‘linmalaridan tashish orqali
+ konservatsiyalangan nondan foydalanish bilan
- suxarilarni qayta tiklash bilan
- buning imkoniyati yo‘q

# H/x ovqatlanishining to‘la qiymatltgi va sifatligini baholash uchun ularni necha marta antropometrik ko‘rikdan o‘tkazish kerak. (1)

- oyiga 2 marta
- kvartalda 1 marta
- har oyda
- har haftada
+ yiliga 2 marta
# Qism vrachi oyiga 1 marta xizmatchilarning ovqatlanishini ratsiondagi mahsulotlar miqdorini taomnoma bo‘yicha kunlik ovqatlanish me’yorlariga mosligini baholaydi. Vrachning ishini baholang. (1)
- bunday hisoblash kunda qilinishi kerak
- bunday hisoblash kvartalda 1 marta qilinadi
- vrachning qilgani to‘g‘ri
+ bunday hisoblash haftasiga qilinishi kerak
- bunday hisoblash umuman qilinmaydi

# Xizmatchilar ratsionining yenergetik qiymati va kimyoviy tarkibini hisoblash muddati qanday. (1)

+ oyiga 1 marta
- haftasiga 1 marta
- har kuni
- yiliga 1 marta
- kvartalda 1 marta

# Xizmatchilarning ovqatlanishini nazorat qilishda tortish usuli qanday maqsadlarda o‘tkaziladi. (1)

- ovqatli moddalarning miqdorini aniqlash uchun
- hamma mahsulotlarni to‘liq berilayotganligini aniqlash uchun
- mahsulotlarning sifatini baholash uchun
- xizmatchilarning og‘irligini aniqlash uchun
+ mahsulotni ovqatga haqiqiy chiqishini aniqlash uchun

# Amalda xizmatchilarning ovqatlanishini C vitamini bo‘yicha ta’minlanganligini nazorat qilish qanday bajariladi. (1)

+ oyiga 1 marta tayyor ovqatni laboratoriya tekshiruvi orqali
- tayyor ovqatlarni kvartalda kamida 1 marta laboratoriya tekshiruvi orqali
- haftasiga 1 marta tayyor ovqatni laboratoriya tekshirishi orqali
- hom mevalar va sabzavotlardagi S vitamini miqdorini laboratoriyada tekshirish
- S vitaminining miqdorini mg/soatli siydik yekskretsiyasi bo‘yicha

# Laboratoriya tekshiruvida tayyor ovqat tarkibidagi C vitamini 35 mg yekanligi aniqlandi. Vaziyatni baholang. (1)

- vitamin yetarlicha yemas
- vitamin talabdan 5 marta kam
+ vitaminning miqdori me’yoridan 2 marta kam
- yetarli miqdorda
- ovqatda S vitamini ortiqcha

# Go‘shtning to‘liq pishirilganlik sifati qanday tekshiriladi. (1)

- go‘sht kesimiga vodorod peroksidini qo‘yish orqali
- lakmus qog‘ozi yordamida
+ go‘sht kesimi orasiga vodorod peroksidi bilan ho‘llangan filtr qog‘ozini qo‘yish bilan
- ko‘rish orqali
- go‘shtning rangi bo‘yicha

# Harbiylar oshxonasida idish- tovoqlarning to‘liq yogsizlantirilganligi qanday muddatlarda amalga oshiriladi. (1)

- har kuni
- oyiga 1 marta
+ haftasiga 3 marta
- kuniga 3 marta
- yiliga 1 marta

# Idishlarning to‘liq yogsizlantirilishini tekshirish uchun qanday reaktivlardan foydalaniladi. (1)

+ yetil spirti, metilen ko‘ki, Sudan
- yetil spirti, metilen ko‘ki, yeozin
- Tilmans bo‘yog‘i
- Griss reaktivi va yetil spirti
+ metilen ko‘ki, yetil spirti va Nessler reaktivi

# Oshxonadagi idishlarning dezinfektsiya qilinish sifati qanday tekshiriladi. (1)

- kaliy yodi bilan ho‘llangan tampon yordamida
- kraxmal bilan ho‘llangan tampon yordamida
- hidi bo‘yicha
+ kaliy- yod va kraxmal aralashmasi bilan ho‘llangan tampon yordamida
- ko‘rish orqali

# Iztopning radiotoksikologik darajasi nimaga asoslangan. (1)

- izotopni ximiyaviy tuzilishiga,uning kelib chiqishiga, yarim yemirilish davriga
- uning ionizatsion kobiliyatiga
- yarim yemirilish davriga
- radioaktiv uzgarishlar turiga,emirilish aktining o‘rtacha yenargiyasiga,
+ organizmga tushish yuliga, organizmda bulgan vaqtiga
- organizmga izotopni tushish yuliga

# Axolini nurlanish dozasi xosil kuluvchi faktorlar. (1)

+ tabiy radiatsion fon, tibbiet mulojalari, Tashqi muxitni RM bilan ifloslanishi
- kosmik radiatsiya, tabiy radiaion fon, professional olgan nurlanish me’yori
- tibbiyot mulojalari, Tashqi muxitni RM bilan ifloslanishi
- atomofera xavosini, suvni, tuprokni, oziqOvqat moddalarini ifloslanishi
- qurilish materiallaridan radon va uni yemirilish maxsulatlari xosil bulgan nurlar

# Radiatsion gigiena sohasidagi joriy sanitariya nazoratining asosiy vazifasini ko‘rsating. (1)

- radiatsion fon qiymatini nazorat qilish
+ Ionlantiruvchi nurlanish manbalarini xisobga olish va pasprotizatsiya qilish, manbalarni saqlash va tashilishini nazorat qilish
- INM dan foydalanishga teknik xujjatlarni tuzish
- Ionlantiruvchi nurlanish manbalarini xisobga olish va pasprotizatsiya qilish,sanitar tekshirishlarni o‘tkazish
- manbalarni saqlash va tashilishini nazorat qilish

# Chiqindi suvlari bilan ochiq suv xavzalariga tushadigan radioaktiv moddalar quyida keltirilgan qaysi jarayonga uchraydi. (1)

+ xavza tublariga sorbtsiyalanish va cho‘kma qatlamlari
- suv saprofitlari ta’sirida parchalanish
- su’niy parchalanish
- biokimyoviy oksidlanish
- suyulishi va gidrokarbonatlar

# Brigada zvenosida sanitariya nazoratini o‘tkazishdagi 2 ta yo‘nalishni ayting. (2)

+ umumiy nazorat- barcha tibbiy xodimlar
+ maxsus nazorat- SEV- san.epid.vzvod
- tibbiy xizmat boshlig‘i
- injenerlik xizmati

# Qo‘shinlarni joylashtirishda qo‘llaniladigan 2 ta usul. (2)

+ doimiy – kazarma
+ vaqtinchalik – dala sharoitida
- rejali – aholi yashash punktlarida
- shoshilinch bivak

# Nurlanishning 2 ta asosiy biologik yeffekt guruhlarini ayting . (2)

- genetik
- toksik
+ stoxastik
+ samotik

# Nurlanishning somatik yeffektini ko‘rsating . (2)

+ surunkali nurlanish kasalligi
- o‘tkir zaxarlanish
- xavfli o‘smalarning xosil bo‘lishi
+ katarakta

# Nurlanishning 2 ta stoxastik yeffektini ko‘rsating . (2)

- sochlarning to‘qilishi
+ xavfli o‘smalarning xosil bo‘lishi
+ genetik o‘zgarishlar
- DNK molekulasining buzilishi

# Yuqori radiosezgirlikka yega bo‘lgan organni ayting . (2)

+ qizil suyak ko‘migi
+ gonada
- jigar
- mushak to‘qimasi

# Ionlantiruvchi nurlanishlarni qayd qiluvchi 2 usulini ayting . (2)

+ fizikaviy usul
- kolorimetrik
- dozimetrik usul
+ kimyoviy

# Umumiy radiatsion fonni Tashqil qiluvchi 2 ta manbalarni ko‘rsating . (2)

+ tabiiy radiatsion fon
- tuproqning radioaktiv ifloslanishi
+ sun’iy radiatsion fon
- havoning va tuproqning radioaktiv ifloslanishi

# Tabiiy radiatsion fonni shakllantiruvchi tabiiy ionlantiruvchi nurlanish manbalarini ko‘rasting. (2)

+ kosmik nurlar
+ radionuklidlar
- sanoat korxonalari chiqindilari
- atom yelektrostantsiyalari chiqindilari, radionuklidlar

# Tabbiy radioaktivlik bog‘liq bo‘ladi. (2)

- radioaktiv qo‘rg‘oshin oilasiga mansub izotoplar
- og‘ir metallarning izotoplari
+ radioaktiv uran oilasiga mansub bo‘lgan izotoplar
+ radioaktiv aktiniy oilasiga mansub bo‘lgan izotoplar

# Odam organizmiga radioaktiv moddalarning tabiiy holda tushishi nimalarga bog‘liq. (2)

+ oziq- ovqat mahsulotlari
+ havo, suv
- tuproq
- don mahsulotlari

# Dozimetrik nazoratning qanday 2 turini bilasiz. (2)

+ umumiy dozimetrik nazorat
- alohida dozimetrik nazorat
- rejali dozimetrik nazorat
+ shaxsiy dozimetrik nazorat

# Dozimetrik nazorat o‘tkazish uchun qo‘llanadigan 2 ta asbob turini ayting. (2)

+ rentgenmetrlar
+ shaxsiy dozimetrlar
- radiometrlar
- lyuminoforlar

# Umumiy dozimetrik nazoratni o‘tkazish uchun qo‘llanadigan 2 ta asbobni ko‘rsating. (2)

+ DRG- 05M
- IFKU
+ DRGZ- 03
- TLD

# Shaxsiy dozimetrik nazorat o‘tkazish uchun qo‘llanadigan 2 ta asboblarni ko‘rsating . (2)

+ IFKU
+ TLD
- UIM
- RUP- 1

# Radiometrik nazorat asboblarining 2 tasini ko‘rsating (radiometrlar). (1)

+ RUP- 1
- signal beruvchi asboblar
- DRG- 05
+ UIM

# IFKU asbobining 2 ta asosiy qismini ko‘rsating. (2)

+ qabul qiluvchi qismi – kassetaga joylangan rentgen plenkasi
+ qayd qiluvchi qismi - densitometr
- qabul qiluvchi qismi – ionizatsion xisoblagich
- qabul qiluvchi qismi – qizdirish bloki va keyin o‘lchash

# TLD ning 2ta asosiy qismlarini ayting. (2)

+ qayd qilish uchun bloklar to‘plami
- qabul qiluvchi qism –plastmassa kassetasiga joylashtirilgan sezgir fotoplenka
+ qabul qiluvchi qismi – detektor
- qayd qiluvchi qism – DTK

# DSENM radiologik guruhi faoliyatining 2 ta ko‘rinishi ayting. (1)

- dozimetrik nazorat
- RM tashish va saqlanishini nazorat qilish
+ ogohlantiruvchi sanitariya nazorati
+ joriy sanitariya nazorati

# Tashqi muxitni sanitar- dozimetrik nazoratining 2 turini ayting nimadan iborat. (2)

+ tashqi muxitni ifoslantiruvchi chiqindi manbalarini aniqlash
- axolni individual dozasini xisoblash
+ saqlash va chiqindilarni yo‘qotish
- sanitar ximoya maydonlarini belgilash

# Rentgen- radiologik bulimlarda dozimetrik nazorat o‘tkazishda ulchov ishlarini kaerda o‘tkazish zarur. (2)

+ xodimning ish joida
+ stattsionar ximoya vositalari ortida, laboratoriyaga kirish joyi oldida
- rentgen- radiologik bulimning xamma xonalarida
- ko‘rish oynasi oldida, texnologik teshiklar oldida,deraza va yeshik oraligidagi poldan 50 sm, 100sm, 150 sm balandlikda

# Yopiq manbaga kiruvchi 2 ta manba ko‘rsating

- AES, TVELlar
- radiofarmatsevtik preparatlar
+ rentgen aparatlari
+ radioizotop asboblari

# Nur tasirida tukimlarda kelib chiqadigan yeffekt. (2)

+ nurlanish tasiri ostida xosil buladigan N+ radikallari va ularning ta’siri bilan
+ nurlanish tasiri ostida xosil buladigan ON- , NO2 radikallari va ularning ta’siri bilan
- nurlanish turiga
- organizm xolatiga

# Nur tasiri natijasida qaysi 2 ta genetik asorat kelib chiqadi

- tsitoplazmadagi oqsil malekulasini ionlanishuvi
+ xromosom aberratsiya
+ gen mutatsiyasi
- DNK ni Tashqil yetuvchi oqsillar gidrolizi

# Nur tasirida qaysi nostoxastik yeffek kelib chiqadi. (2)

+ katarakta, o‘tkir va surunkali nur xastaligi
- somatik va genetik yeffektlar
- organlar va tukimalarda usma xastaliklarni xosil bo‘lishi
+ kusush, nur tasirida kuyush

# Bolalarni gigienik tarbiyalashning nima asosiy negizlari bo‘la olmaydi. (2)

+ bolalar kontingentini hisobga olish
- ma’lumot ko‘rgazmali bo‘lishi
- ma’lumot yetarli bo‘lishi
+ ma’lumotning kreativligi

# Bolalar va o‘smirlarni yoshga doir bo‘lishning asoslarini ayting . (2)

+ organizmning anatomo- fiziologik xususiyatlari
+ bolalarning yoshi
- bolalarning salomatligi
- bolalarning jismoniy rivojlanishi

# O‘g‘il bolalar va qizlarning jinsiy rivojlanishi darajasini baholash formulasini ko‘rsating . (2)

- o‘g‘il bolalar. (1) R_o,Ax_o, Ma₂
+ o‘g‘il bolalar. (1) R₁, Ax ₁
+ qizlar. (1) R₂, Ax ₁, Ma₁
- qizlar. (1) R₁, Ax ₂ V

# Bolalar jismoniy rivojlanishida qaysi usullar bo‘yicha baholashda faqat somatometrik ko‘rsatkichlardan foydalaniladi . (2)

+ sigmali og‘ish usuli
+ regresiya shkalasi usuli
- sigmali og‘ish va kompleks sxema usullari
- regresiya shkalasi va kompleks sxema usullari

# Regressiya shkalasi usulining sigmali og‘ish usulidan 2 ta afzalligini ayting . (2)

+ bo‘yga nisbatan tana vazni va ko‘krak qafasi aylanasi baholanadi
- barcha ko‘rsatkichlar alohida- alohida o‘rganiladi
- jismoniy rivojlanishni baholashda grafik usuldan foydalanish uni ko‘rgazmali bo‘lishini ta’minlaydi
+ jismoniy rivojlanishni grafik tarzda ifodalashning hojati yo‘q

# Bolalar va o‘smirlarning jismoniy rivojlanishini kompleks sxema bo‘yicha baholashning 2 bosqichini ko‘rsating . (2)

- barcha tekshirilayotgan ko‘rsatkichlar bo‘yicha standartlardagi sigmali og‘ish ko‘rsatkichlarini aniqlash
- biologik rivojlanish darajasini sigmali og‘ish va jismoniy rivojlanishni profil bo‘yicha bahaolash
+ biologik rivojlanish darajasini fiziometrik va somatoskopik ko‘rsatkichlar bo‘yicha baholash
+ morfofunktsional rivojlanish darajasini regressiya shkalasi bo‘yicha baholash

# O‘quvchilarning yeng past ish qobiliyati haftaning qaysi 2 kunlarida kuzatiladi . (2)

+ dushanba
- seshanba
- payshanba
+ shanba

# Tibbiy sanitariya qismiga 2 to‘gri tushuncha bering (TSQ) . (2)

- tuman aholisiga tibbiy yordam ko‘rsatadigan tibbiy- profilaktik muassasa
+ korxonada davolash- profilaktik ishlarini olib borishga mo‘ljallangan tibbiy- profilaktik muassasa
+ yo‘llanmalar bo‘yicha korxona ishchilariga va aholiga tibbiy xizmat ko‘rsatuvchi tibbiy- profilaktik muassasa
- sanoat korxonalari ishchilariga xizmat ko‘rsatishga mo‘ljallangan ko‘p profilli kasalxona

# Zararli ishlab chiqarishda ishlovchilarni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazishning 2 turini ko‘rsating. (2)

+ dastlabki tibbiy ko‘rik
- joriy tibbiy ko‘rik
+ davriy tibbiy ko‘rik
- rejali

# Bolalar va o‘smirlarning jismoniy rivojlanishning somatometrik ko‘rsatkichlari guruhiga qaysi 3 asosiy ko‘rsatkich kirishini ayting. (3)

+ bo‘y
- o‘pkaning tiriklik sig‘imi (O‘TS)
+ vazn
+ ko‘krak qafasining aylanasi (KQA)
- doimiy tishlar soni
- tuklarning rivojlanishi

# Bolalar va o‘smirlarning jismoniy rivojlanishning somatoskopik ko‘rsatkichlari guruhiga qaysi 3 asosiy ko‘rsatkich kirishini ayting: (3)

- bo‘y
- O‘TS
+ doimiy tishlar soni
+ skelet holati
+ jinsiy rivojlanishi
- mushaklar kuchi

# Bolalar va o‘smirlarning jismoniy rivojlanishning fiziometrik ko‘rsatkichlari guruhiga qaysi 3 asosiy ko‘rsatkich kirishini ayting: (3)

+ O‘TS
+ AD ko‘rsatkichi
- jinsiy rivojlanishi
+ qo‘l mushaklari kuchi
- skelet holati
- doimiy tishlar soni

# Somatometrik ko‘rsatkichlarni aniqlash uchun kerak bo‘ladigan 3 asbob va jihozning nomini keltiring: (3)

- metalli yoki yog‘ochli bo‘y o‘lchagich
+ tibbiy tarozi
- spirometr
- qo‘l va bel dinamometri
+ santimetr tasmasi
- shtangentsirkul

# Fiziometrik ko‘rsatkichlarni aniqlash uchun kerak bo‘ladigan 3 asbob va jihozning nomini keltiring: (3)

+ manometr, fonendoskop
- tibbiy tarozi
+ spirometr
+ qo‘l yoki bel dinamometri
- santimetr tasmasi
- metalli yoki yog‘ochli bo‘y o‘lchagich

# Bolalar va o‘smirlarning jismoniy rivojlanish ko‘rsatkichlarini baholashning 3 usulini ayting: (3)

- jamoani baholash usuli
- shaxsiy baholash usuli
+ regressiya shkalasi bo‘yicha baholash
+ kompleks sxema bo‘yicha baholash
+ sentil usulida baholash
- progressiya bo‘yicha baholash

# Bolalar va o‘smirlarning jismoniy rivojlanishini baholashda bolaning shaxsiy ko‘rsatkichlarini nima bilan taqqoslanadi: (3)

+ jinsi bo‘yicha standartlar bilan
+ yoshi bo‘yicha standartlar bilan
- tekshirilgan guruhdagi bolalarning o‘rtacha ko‘rsatkichlari bilan
+ millati va turar joyi bo‘yicha standartlar bilan
- o‘rtacha yosh ko‘rsatkichlari bilan
- teri rangi bo‘yicha taqqoslash

# Bolalar va o‘smirlarning jismoniy rivojlanishini sigmali og‘ish usulida baholashning to‘g‘ri harakatini ko‘rsating: (3)

+ jismoniy rivojlanish profilini chizish
- bo‘yi bo‘yicha standartni topish
+ profil bo‘yicha jismoniy rivojlanishga baho berish
- bo‘y, vazn va ko‘krak qafasi aylanasining amaldagi ko‘rsatkichini standartlar bilan taqqoslash
- amaldagi ko‘rsatkichlar bilan standartdagi sigmalar farqi topiladi
- vazni bo‘yicha standartni topish

# Sigmali og‘ish usuli bo‘yicha jismoniy rivojlanish qanday 3 ko‘rsatkich bo‘yicha baholanadi: (3)

+ bo‘y
- O‘TS
+ vazn
- dinamometriya
+ ko‘krak qafasi aylanasi
- tuklarning rivojlanganligi

# Keltirilgan ko‘rsatkichlardan qaysi biri jismoniy rivojlanishni regressiya shkalasi bo‘yicha baholashda qo‘llaniladi: (3)

+ bo‘y
- O‘TS
+ vazn
- dinamometriya
+ ko‘krak qafasi aylanasi
- tuklarning rivojlanganligi

# Vazn va KQA sigmali og‘ish qiymatiga ko‘ra jismoniy rivojlanishning garmonikligini 3ta javobda belgilang: (3)

- 1σ- keskin disgarmonik rivojlanish
+ 1- 2 σ – disgarmonik rivojlanish
+ 2- 3 σ- keskin disgarmonik rivojlanish
- 1- 2 σ- o‘rta bo‘yda keskin disgarmonik rivojlanish
+ 1 σ gacha garmonik rivojlanish
- 3 σ gacha garmonik rivojlanish

# Maktab jihozlarining o‘quvchilarining bo‘y ko‘rsatkichiga mos kelmaganida kelib chiqadigan 3ta nomuvofiq oqibatni ko‘rsating: (3)

- uzoqni yahshi ko‘ra olmaslik
+ qomatning buzilishi
+ tez toliqish
- xotiraning susayishi
+ uzoqni yaxshi ko‘rmaslik rivojlanadi
- jinsiy rivojlanishning orqada qolishi

# 1- 4 sinf o‘quvchilarining o‘quv kuni davomidagi ish qobiliyatining 3 xil tipik dinamikasini ko‘rsating: (3)

+ 1 dars – ish qobiliyati o‘rtachadan past
- 2 dars – ish qobiliyati o‘rtacha
- 3 dars – ish qobiliyati yuqori
+ 4 dars - ish qobiliyati past
+ 2 dars – ish qobiliyati yuqori
- 2 dars – ish qobiliyati past

# Maktabda jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanish uchun qaysi 3ta guruh tashkil yetilishi kerak: (3)

- sog‘lomlashtiruvchi guruh
+ asosiy guruh
- davolovchi fizkultura guruhi
+ tayyorlov guruhi
+ maxsus guruh
- ijodiy guruh

# O‘quvchilarning qad- qomatining buzilishini tavsiflovchi 3tadan kam bo‘lmagan belgilarini ayting: (3)

+ kifoz
- uzoqdan ko‘raolmaslik
- past bo‘y
+ lordoz
+ yelkalarning past- balandligi
- jinsiy belgilar mavjudligi

# Bolalarning jismoniy rivojlanish ko‘rsatkichlari qanday ahamiyatga yega: (3)

- moddiy ta’minlanganlik darajasini aks yettiradi
+ rivojlanishning me’yorda yekanligini ko‘rsatadi
+ o‘qitish sharoitlarining gigienik jihatdan yaxshi ta’minlanganlik darajasini aks yettiradi
+ tarbiyalash sharoitlarining gigienik jihatdan yaxshi ta’minlanganlik darajasini aks yettiradi
- bolalarning intellektual rivojlanish darajasini aks yettiradi
- ma’naviy rivojlanganlik darajasini aks yettiradi

# Jismoniy rivojlanishni kompleks sxema usulida baholash tartibini usullarini aytib bering): (3)

+ regressiya shkalasi bo‘yicha morfo- funktsional rivojlanish darajasini baholash
- sigmali og‘ish usulida morfo- funktsional rivojlanish darajasini baholash
- fiziometrik ko‘rsatkichlar bo‘yicha biologik rivojlanish darajasini baholash
+ somatoskopik ko‘rsatkichlar bo‘yicha biologik rivojlanish darajasini baholash
+ yoshi, jinsi, millati va turar joyiga mos biologik rivojlanish standartlari bilan taqqoslash orqali biologik rivojlanish darajasini baholash
- fiziologik ko‘rsatkichlar bo‘yicha biologik rivojlanish darajasini baholash

# Akseleratsiya bilan qaysi gigienik muammolar bog‘langan: (3)

- mikroiqlimning gigienik reglamentlarini o‘zgartirish
+ jismoniy rivojlanishni nazorat qilishni takomillashtirish
+ jismoniy yuklamalar reglamentini qayta ko‘rib chiqish
- maktab dasturini o‘zgartirish
+ kiyim- kechak va oyog‘ kiyimlarga bo‘lgan standartlarni qayta ko‘rish
- jinsiy rivojlanishning standartlarini qayta ko‘rib chiqish

# Chaqaloqlar orasida kasallanish va o‘lim holatlarning oldini olishda keltirilgan chora- tadbirlardan qaysi muhim hisoblanadi: (3)

+ aseptik sharoitlarda parvarishlash
- bolaning organizmini chiniqtirish
+ muvofiq mikroiqlim
+ oqilona ovqatlantirish va kiyintirish
- chaqaloqlarni yemlash
- chaqaloqlarni ko‘rikdan o‘tkazish

# Maktabda bolalarning o‘qitish sharoitlarini belgilovchi 3ta asosiy omillarni ayting: (3)

- bolaning tayyorgarligi
+ maktabni rejalashtirish va jihozlash
+ maktab xonalaridagi mikroiqlim, yoritilganlik, isitilish, shamollatish holatlari
+ jismoniy tarbiya darslarni tashkili yetish va ularning sifati
- kuni uzaytirilgan guruhlardan foydalanish
- kuni kamaytirilgan guruhlardan foydalanish

# Maktab qurilishi uchun joy tanlash uchun 3 kam bo‘lmagan shartlarni ayting: (3)

+ turar joy kvartallari yonida, lekin uylardan 50 metr masofadan yaqin yemas
- turar joy kvartallari yonida, lekin uylardan 100m masofadan yaqin yemas
+ shaharda xizmat ko‘rsatish radiusi 1,0- 1,5 km, qishloq joylarida yesa 3 km gacha
- shaharda xizmat ko‘rsatish radiusi 2–3 km, qishloq joylarida yesa 4–5 km
+ havoni ifloslantiruvchi, shovqin manbalari va transport magistrallaridan uzoqda
- havoni ifloslantiruvchi, shovqin manbalari va transport magistrallaridan yaqinida

# Maktab uchastkasida ajratiladigan 3 dan kam bo‘lmagan zonalarni ko‘rsating: (3)

+ ko‘kalamzorlashtirish zonasi
- transport zonasi
+ qurilish zonasi
+ xo‘jalik zona
- seliteb zona
- apteka zonasi

# Sinf xonalariga qo‘yiladigan 3 asosiy talablarni ayting: (3)

- zamonaviy mebellar bilan jihozlash
+ o‘lchamlari yetarli bo‘lishi
+ tabiiy yoritilganlik yaxshi bo‘lishi
- rekreatsiya xonalarining birgalikda bo‘lishi
+ muvofiq mikroiqlim
- yetarli moddiy ta’minlanganlik

# Maktab jihozlarining (parta, stol) bolaning bo‘yiga mos kelmasligi natijasidagi 3ta nomuvofiq oqibatni ko‘rsating: (3)

- ichki organlarning kasalliklari
+ tez toliqish
+ qomatning buzilishi
- jihozlarni tez-tez ta’mirlash
+ uzoqni yaxshi ko‘rolmaslik
- kasallanishning pasayishi