& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

&Jazlauda
Auιllar sa`uirdin` samalι elpip-esip, jereg ko`k ko`gerer-ko`germesten-aq, qιslaudan onsha uzaq bolmaydι. Qιsta qara uydin` qanatlarιna qalιn` kiyiz ya shιpta tutιlsa, jazda olarg`a jez shiy, yamasa qog`a, qamιs shiyler tutiladι. Jazlauda da ulken, kishkene uyler qatarlasιp tigiledi. Auιldιn` sιyιrlarι, eshkileri xa`m qoylarι, buzau, ιlaq-qozιlarι ubir-shubir bolιp o`rip ketedi. Mallar ko`klep jabag`ι junlerin taslaydι. Uylerdin` aldιnda moyιnlarιnda burshag`ι (jibi) turilgen buzaularι oynaqlap, ιlaq, qozιlar – xAmmesi ba`ha`rdin` jarasιg`ιnday bolιp ko`rinedi. Buzau, ιlaq, qozιlardι bag`ιu balalardιn` uaziypasιna tiyedi. Jazlaudag`ι auιl ko`rinisi adamnιn` keulin ayιrιqsha o`zine tartadι.
&Kesirtkeler
Jer betinde kesirtkelerdin` 2500 turi, al, bizin respublikamιzda 12 turi bar. Kesirtkeler ma`yek xam tiri
tuιu jolι menen kobeyedi. Tiri tuuιlg`an kesirtkeler 20 sm dan aspaydι. Kesirtkelerdin bul turi suda da jaksι
suzedi xam suulι togaylι jerlerde jasaydι. Kesirtkelerdin ayaksιz jιlanga megzes turleride bar. Uzιnlιgι 1,2 mert
keletugιn kesirtkeler bizin jerimizde dariyaga jakιn palιz egilgen atιzlarda, baglarda ushιrasadι. Olar agashlarga
emin erkin ormelep kete beredi. Baska mamleketlerde uzιnlιgι 60 sm ga jetetugιn kesirtkenin uulι turide
ushιrasadι. Olardιn uuι xatteki adamdι da oltiriui mumkin.
&Aziya
Aziyanιn` 75 % ke jakιn aymagι taulardan ibarat. Aziyanι xakιykattan da taular ulkesi dep atasa boladι. bul taulardιn en ulkenleri – Pamir, Tyan-shan, Tibet, Gimalay, Indikush xam Qaraqum taularι esaplanadι. Aziyanιn tabiyatι de ogada gozzal xam xar kιylι. Onda kalιn togaylar, ken jazιk adιrlar, ulken tau dizbekleri, muzlιklar, daryalar, kolller xam sholistanlιklar bar. Ondagι Pamir, Tyan-Shan, Qarakaum, Gimalay taularιnda 1150 kvadrat kilometr maydandι muzlιklar iyelep jatιr. Kontinenttegi dariyalar arka muz okeanιna, Tιnιsh xam Xind okeanlarιna kuyadι. Dariyalardιn ishindegi en uzιnι Yantszi bolιp, ol 5800 kilometrge ten`. Okeanlarg`a quyιlatug`ιn dariyalardan tιskarι, kontinent ortasιnda payda bolιp, jer suugarιuga paydalanιlgan Amiudariya menen Sιrdariya usagan dariyalar da bar.