& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

Leksikalιq sinonimler. Leksikalιq sinonimlerge, tiykarιnan, ma`nilik jaqtan bir-birine ju`da` jaqιn, al sιrtqι tu`ri jag`ιnan tu`rlishe bolιp ushιrasatug`ιn so`zlerdin` toparι kiredi. Mιsalι: aytιw, qulaq-qag`ιs etiw, aldιnan o`tiw; boldιrιw, halι ketiw, dimarι qurιw; menmensiw, murnιn ko`teriw, mise tutpaw, pιsqιrιp qaramaw, o`zin joqarι tutιw; o`ldi, ko`z jumdι, qaytιs boldι, qaza taptι, shetnedi, uzaq jolg`a uzatιldι, du`n`yadan qayttι; ha`mme, gu`lla`n, barlιq, tamamι, ja`mi; u`lken, gidiman, na`ha`n taynapιr; ku`shli, qarιwlι, g`ayratlι, quwatlι, mιqlι; mazalι, shiyrin, tatlι; qasι, janι, qaptalι; biyik, ba`lent, za`wlim, asqar; semiz, tompaq, juwan; so`ylemew, jumg`an awzιn ashpaw, tis jarmaw; tez, jιldam, da`rriw, shaqqan, shapshan`; tu`ri, tu`si, a`psheri, kelbeti, pishini, sιyqι t.b.
Bul leksikalιq sinonimler tu`ri jag`ιnan tu`rlishe bolg`anι menen, ma`nisi jag`ιnan o`z-ara birdey. Sonlιqtan bunday so`zlerdin` toparι o`z-ara leksikalιq sinonim bolιp tabιladι.
Degen menen leksikalιq sinonimler ma`nilik jaqtan o`z-ara ju`da` jaqιn bolsa da, olardιn` bir-birinen kishigirim o`zine ta`n na`zik ma`nilik o`zgeshelikleri de boladι. Bul na`zik o`zgeshelikler, a`sirese ha`r tu`rli stillik talaplarg`a, sonday-aq tildin` qollanιlιw normalarιna muwapιq sinonim so`zlerdi ornι-ornι menen tan`lap alg`anda, ju`da` anιq sezilip turadι. Ma`selen, o`ldi, qaytιs boldι, du`n`yadan qayttι, sonday-aq u`lken, na`ha`n, gidiman, taynapιr so`zleri o`z-ara sinonimlik qatarlardι du`zedi. Biraq olardιq arasιnda ha`r bir so`zdin` o`zine ta`n stillik qollanιlιw o`zgesheligine ha`m kishigirim ma`nilik parqιnιn` bar ekenligin ko`riwge boladι.Aytaylιq, o`ldi so`zi menen qaytιs boldι so`zine ha`m u`lken so`zi menen gidiman yamasa taynapιr so`zlerinde o`zine ta`n ma`nilik o`zgeshelikler bar. O`ytkeni qollanιlιwι jag`ιnan o`ldi so`zin qaytιs boldι so`zi menen, u`lken so`zin gidiman so`zi menen ten` dep qarawg`a bolmaydι. Bunday sinonim so`zler o`zlerinin` qanday da bir ma`nilik belgileri arqalι, stillik talaplarg`a muwapιq qollanιlιwι arqalι ayιrιlιp turadι.