? Vrachning kasbiy faoliyatining asosiy maqsadi + inson hayotini asrash va saqlash
? Protestant madaniyati bo'lgan mamlakatlarda bioetikaning xususiyatlari o'z ichiga olmaydi
Download 0.67 Mb.
|
Biotika semister savollar
- Bu sahifa navigatsiya:
- Pravoslav axloqiy antropologiyasida bioetikaga munosabatning oziga xos xususiyatlariga kirmaydi.
- = ilmiy va intellektual elitaning tijorat manfaatlari ="hayotning muqaddasligi" tamoyili
? Protestant madaniyati bo'lgan mamlakatlarda bioetikaning xususiyatlari o'z ichiga olmaydi
+ adolat g'oyasi =insonning ma'naviy erkinligi huquqi va qadriyatini tasdiqlash =xalq salomatligi qadriyati =javobgarlik g'oyasi ? Pravoslav axloqiy antropologiyasida bioetikaga munosabatning o'ziga xos xususiyatlariga kirmaydi. + sinergiya printsipi (hayotni o'zgartirishda inson va Xudo o'rtasidagi hamkorlik qilish imkoniyati) =Xudoni insonning komillikka intilish manbai sifatida tushunish = ilmiy va intellektual elitaning tijorat manfaatlari ="hayotning muqaddasligi" tamoyili ? Islom diniy axlokiy ananalariga kuydagilar xos: + Kuroni karimiga va musulmonchilik konun-koidalari tuplamalariga amal kilish = inson erkin xoxish- irodasining ustuvorligi = davlat ijtimoiy- siesiy man nfaatlarining ustunligi ? Sogliqni saqlash sohasidagi faoliyatni tartibga soluvchi musulmonchilik qonun-qoidalarining asosi: + umumiy milliy manfaatlar va Islom qonun-qoidalarining toplamlari = Islom qonun-qoidalarining toplamlari = qiyosiy mushohada yuritish = mutaxassisning talqin qilish qobiliyati va huquqi ? Islomda inson shaxsi haqidagi tushuncha quyidagilar bilan belgilanadi: + quroni karimning homilaga jon uch oyu bir haftada, yani homiladorlikning yuzinchi kunida kirishi togrisidagi qoidalaridan kelib chiqib = ota-onaning mominligi bilan = insonning hayotda faolligi bilan = professionalning oz fikri bilan ? Quyidagi prinsiplardan boshqa sanab otilgan barcha prinsiplar buddaviylar axloqiy ongi uchun muhim ahamiyatga ega: + fikri ravshanlik va shaxsiy majburiyat = Xudoning irodasi = ichki erkinlik = azob-uqubatlardan qutulishga intilish = bexabarlikni yengish va inson ruhini bilish ? Buddaviylik etikasi insonni qanday tushunishga asoslanadi: + Xudoning bandasi deb = tabiiy jonzot deb = ota-onaning «ong kontinuumi» («yangi tugilgan jonzot») jinsiy hujayralarining qolishili natijasida dunyoga kelgan odam deb ? "Bemorlarning xotirjamligi uchun jarrohga tashrif buyurish operatsiya arafasida ham, operatsiyadan oldin ham, operatsiyadan keyin ham zarur" qoidasi printsiplarga mos keladi. + bioetika =Paracelsus modellari = Gippokrat modellari =deontologiya ? Jarrohlik uchun bemorga emas, bemorga jarrohlik qoidasi tamoyillarga mos keladi + deontologiya =Paracelsus modellari =bioetika = Gippokrat modellari ? "Bemorga faqat hozirgi vaziyatda o'zingiz rozi bo'ladigan operatsiyani bajarishni tavsiya eting ..." qoidasi tamoyillarga mos keladi. + deontologiya =Paracelsus modellari =bioetika = Gippokrat modellari ? "Men o'z kuchim va tushunchamga ko'ra, har qanday zarardan o'zini tiyib, bemorlarning rejimini ularning foydasiga yo'naltiraman" majburiyati mavjud. + Gippokrat qasamyodi =Tibbiyot etikasining xalqaro kodeksi =Fakultetning va'dasi = Rossiya Federatsiyasi shifokorining qasamyodi ? "Mendan so'ragan o'ldiradigan vositani hech kimga bermayman va bunday dizaynga yo'l ko'rsatmayman" majburiyati mavjud. + Gippokrat qasamyodi =Xalqaro tibbiy etika kodeksi =Fakultetning va'dasi = Rossiya Federatsiyasi shifokorining qasamyodi ? Qaysi uyga kirsam, kasallar manfaati uchun kiraman degan majburiyat oz ichiga oladi. + Gippokrat qasamyodi =Xalqaro tibbiy etika kodeksi =Fakultetning va'dasi = Rossiya Federatsiyasi shifokorining qasamyodi ? Davolash paytida ham, davolanmasdan ham, inson hayotidan hech qachon oshkor etilmasligi kerak bo'lgan narsaga qaramay, men bunday narsalarni sir deb bilgan holda jim turaman degan majburiyat mavjud. + Gippokrat qasamyodi =Xalqaro tibbiy etika kodeksi =Fakultetning va'dasi = Rossiya Federatsiyasi shifokorining qasamyodi ? Tibbiyot institutini tugatgandan so'ng, bitiruvchilar beradi + Ozbekiston shifokorining qasamyodi =Ozbek shifokorining qasamyodi =Ozbekiston Konstitutsiyasiga qasamyod qilish = Gippokrat qasamyodi ? Bioetikaning asosiy printsipi - bu + inson huquqlari va qadr-qimmatini hurmat qilish = o'ldirmang =sevgi qilish =yaxshilik qilish ? R. WITCHga ko'ra shifokor-bemor munosabatlarining muhandislik modeli uchun printsip xarakterlidir + texnokratik =ijtimoiy shartnoma = tenglik =sevgi, rahm-shafqat ? R. WITCHga ko'ra shifokor-bemor munosabatlarining paternalistik modeli uchun printsip + tenglik =ijtimoiy shartnoma =sevgi, rahm-shafqat =texnokratik ? R.WITCH bo'yicha shifokor va bemor munosabatlarining kollegial modeli printsipi bilan tavsiflanadi. + adolat =ijtimoiy shartnoma =texnokratik =sevgi, rahm-shafqat ? R.WITCHU fikricha, shifokor va bemor munosabatlarining shartnoma modeli printsipi bilan tavsiflanadi. + tenglik =ijtimoiy shartnoma =texnokratik =sevgi, rahm-shafqat ? "Evropa Kengashining Inson huquqlari va biotibbiyot bo'yicha konventsiyasi" (1997) maqsadi + inson qadr-qimmatini himoya qilish =saylov huquqini himoya qilish =bolaning jinsini tanlash huquqini himoya qilish =eksperimental hayvonlarga insoniy munosabatda bo'lish kafolati ? "Evropa Kengashining Inson huquqlari va biotibbiyot bo'yicha konventsiyasi" (1997) maqsadi + shaxsning individual daxlsizligini himoya qilish =saylov huquqini himoya qilish =bolaning jinsini tanlash huquqini himoya qilish =eksperimental hayvonlarga insoniy munosabatda bo'lish kafolati ? "Evropa Kengashining Inson huquqlari va biotibbiyot bo'yicha konventsiyasi" (1997) maqsadi + insonning asosiy huquqlarini himoya qilish kafolati =saylov huquqini himoya qilish =bolaning jinsini tanlash huquqini himoya qilish =eksperimental hayvonlarga insoniy munosabatda bo'lish kafolati ? "Evropa Kengashining Inson huquqlari va biotibbiyot bo'yicha konventsiyasi" (1997) maqsadi + insonning asosiy erkinliklarini himoya qilish =saylov huquqini himoya qilish =bolaning jinsini tanlash huquqini himoya qilish =eksperimental hayvonlarga insoniy munosabatda bo'lish kafolati ? Sog'liqni saqlash va tibbiy yordam olish huquqi huquqlardan biridir + siyosiy =shaxsiy =ijtimoiy =iqtisodiy ? Bemorning huquqlari + tibbiyot xodimlarining hurmatli va insonparvar munosabatda bo'lish huquqi =har bir shifokor uchun imkoniyatlar tengligi = embrionning yashash huquqi =saylov huquqi ? Bemorning huquqlari + shifokor tanlash huquqi =har bir shifokor uchun imkoniyatlar tengligi =saylov huquqi = embrionning yashash huquqi ? Bemorning huquqlari + boshqa mutaxassislarga murojaat qilish huquqi =har bir shifokor uchun imkoniyatlar tengligi =saylov huquqi = embrionning yashash huquqi ? Bemorning huquqlari + tibbiy sirni saqlash huquqi =har bir shifokor uchun imkoniyatlar tengligi =saylov huquqi = embrionning yashash huquqi ? Bemorning huquqlari + xabardor qilingan ixtiyoriy rozilik huquqi =har bir shifokor uchun imkoniyatlar tengligi =saylov huquqi = embrionning yashash huquqi ? Bemorning huquqlari + tibbiy aralashuvni rad etish huquqi =har bir shifokor uchun imkoniyatlar tengligi =saylov huquqi = embrionning yashash huquqi ? Bemorning huquqlari + sog'likka zarar yetkazilganda etkazilgan zararni qoplash huquqi =har bir shifokor uchun imkoniyatlar tengligi =saylov huquqi = embrionning yashash huquqi ? Bemorning huquqlari + diniy xizmatchini qabul qilish huquqi =har bir shifokor uchun imkoniyatlar tengligi =saylov huquqi = embrionning yashash huquqi ? Bemorning huquqlari + sanitariya-gigiyena talablariga javob beradigan sharoitlarda tekshirish va davolanish huquqi =har bir shifokor uchun imkoniyatlar tengligi =saylov huquqi = embrionning yashash huquqi ? Bemorning huquqlari + og'riqni qulay usullar va vositalar bilan bartaraf etish =har bir shifokor uchun imkoniyatlar tengligi =saylov huquqi = embrionning yashash huquqi ? Etika qo'mitasi tomonidan bolalarda o'tkazilgan klinik sinov axloqiy jihatdan maqbul deb hisoblanishi mumkin emas + tadqiqotchi tadqiqotning mumkin bo'lgan salbiy ta'sirini oldindan aytish mumkinligi haqida etarli ma'lumotga ega emas =tadqiqot noqulaylik va invaziv muolajalarni minimallashtirishni hisobga olgan holda oqilona rejalashtirilgan; =tadqiqot bolalar kasalliklarini tashxislash va davolashni takomillashtirishga qaratilgan muhim natijalarni olishga qaratilgan = katta yoshli bemorlar haqida kerakli ma'lumotlarni olish mumkin emas ? Ota-onalar bolani davolashdan bosh tortganda, shifokorlar + bolaning manfaatlarini himoya qilish uchun sudga, vasiylik organlariga murojaat qilish =kollegial qaror qabul qilish, ota-onaning roziligisiz davolanishni amalga oshirish =davolashni amalga oshirmang =hech qanday ruxsatisiz davolanishni amalga oshirish ? Voyaga etmaganlar ustidan klinik tadqiqotlar o'tkazish shartlaridan biri hisoblanadi + vasiylik va homiylik organlarining voyaga etmaganning klinik sinovda ishtirok etishiga ruxsati =bemorning klinik tadkikotda ixtiyoriy ishtiroki =ota-onasi bo'lmagan voyaga etmaganning xabardor qilingan roziligi = voyaga etmaganlar ustidan o'tkazilgan klinik tadqiqotlar natijalarining yo'qligi ? "Inson huquqlari va biotibbiyot to'g'risidagi konventsiya" (1997), biologiya va tibbiyot yutuqlaridan foydalanganda, himoya qilish va kafolatlash majburiyatini olmaydi. + iqtisodiy manfaatlar va moddiy manfaatdorlikni ta'minlash = inson qadr-qimmatini hurmat qilish =har bir insonning individualligini himoya qilish =shaxsning daxlsizligi va daxlsizligini hurmat qilish ? "Inson huquqlari va biotibbiyot to'g'risidagi konventsiya" (1997) biologiya va tibbiyot yutuqlaridan foydalanganda ustuvorlikni e'lon qiladi. + inson manfaatlari va farovonligi =fan va ilmiy taraqqiyot manfaatlari =mehnatga layoqatli aholi manfaatlari =boshqa manfaatlar ? Sog'liqni saqlash sohasidagi har qanday aralashuvni, shu jumladan tadqiqot maqsadlarida aralashuvni o'tkazishda e'tiborga olinmaydi + tadqiqotchining iqtisodiy manfaatlari =xalqaro huquq =professional biotibbiy axloqiy standartlar =bemorning axloqiy g'oyalari ? Inson salomatligi sohasida aralashuv amalga oshirilishi mumkin + bemorning erkin, ongli va xabardor roziligi asosida =tibbiy ko'rsatkichlar bo'yicha =kasallik rasmining noyobligi va uning kognitiv qiymatiga asoslangan =qarindoshlarning iltimosiga binoan ? Tibbiy aralashuvni rad etgan bemor bemordir + kompotentli =qobiliyatsiz =vaqtincha layoqatsiz =qisman qobiliyatsiz ? Kompotentli bemor - bu bemor + o'rta ma'lumotga ega =15 yoshdan katta =orta maxsus malumotga ega =18 yoshdan katta Paternalistik modelning maqsadi emas + bemorning zavqi =bemorning salomatligi =bemorning farovonligi = sabrli baxt ? "Axborotlangan rozilik" atamasi o'z ichiga olmaydi + mumkin bo'lgan xavf bilan solishtirganda aralashuvning afzalliklarining shubhasiz ustuvorligi to'g'risidagi ma'lumotlar =taklif etilayotgan aralashuvning tabiati to'g'risidagi ma'lumotlar =yuzaga kelishi mumkin bo'lgan salbiy oqibatlar haqida ma'lumot =aralashuv bilan bog'liq xavf haqida ma'lumot ? Axborotli rozilik berishga qodir bo'lgan shaxslar kiradi + 15 yoshdan oshgan shaxslar =aqliy kasalligi bo'lgan qobiliyatsiz shaxslar =ongni to'sib qo'yadigan kasalliklarning og'ir shakllari bo'lgan shaxslar =voyaga yetgan fuqarolar ? Ruhiy kasalning tibbiy yordam olish uchun xabardor qilingan roziligi + faqat rejali kasalxonaga yotqizish uchun =shart emas =faqat qobiliyatli bemorlar uchun = talab qilinadi ? Ichki qonunchilikka muvofiq tibbiy sir tashuvchilar hisoblanadi + tibbiyot va farmatsevtika xodimlari =texnik xodimlar =bemorning qarindoshlari =surishtiruv organlari xodimlari ? Ma'lumotlar tibbiy sir emas + bemorning ish joyi haqida =kasallikning tashxisi haqida = shifokorga borish fakti haqida =tug'ma patologiya haqida ? Bemorning davolanishdan bosh tortish huquqiga asoslanadi + tinch tabiiy o'lim huquqi =cheklangan tibbiy vositalarni tan olish =avtonomiya huquqi =altruizm ? Kasbiy faoliyatda murakkab axloqiy muammolarni hal qilishda shifokorga rahbarlik qilmaslik kerak + dunyoviy axloq =kasbiy etika tamoyillari = xalqaro huquq =milliy qonunchilik ? Maksim "yolg'on guvohlik bermang" faqat axloqiy tamoyil sifatida qabul qilinadi. + Gippokrat axloqi =ibtidoiy jamoa tuzilmalari =neopagan oqimlari =Baron Munchausen nomidan hikoyalar ? "Bemorning qarori shifokor uchun qonundir" maksimi ma'naviy jihatdan oqlanadi, agar bu qaror: + bemorning ahvoli yomonlashishiga olib kelmaydi (bemor uchun kontrendikedir bo'lgan tibbiy asboblar bilan ta'minlash) ="axborotlangan rozilik" bilan asoslanadi va boshqa inson hayotiga tahdid solmaydi (abort, bemorning qarindoshlarining iltimosiga binoan majburiy evtanaziya) =Sog'liqni saqlash vazirligining pozitsiyasiga to'g'ri keladi ? Agar shifokor bemorga tibbiy aralashuv shakli haqida xabar bermasligi kerak + bemor yo voyaga yetmagan, yoki uning kasalligi ongni "to'sib qo'ysa" = ushbu qaror moliyaviy foyda bilan belgilanadi =bemorda kasallikning butun murakkabligini tushunishga imkon beradigan tibbiy ma'lumot yo'q =bemorning kelishmovchiligi uning sog'lig'ining yomonlashishiga olib kelishi mumkin ? Tibbiy aralashuvga rozilik bemor tomonidan beriladi + 14 yoshga to'lganda =15 yoshga to'lganda =16 yoshga to'lganda =18 yoshga to'lganda ? Davolovchi shifokor tomonidan shaxsning shaxsiy hayotiga hurmat ko'rsatishni nazarda tutadi + sog'lig'ining holati to'g'risidagi sirni saqlash = uning saylov huquqiga rioya qilish =bemorning kasalliklarining tabiati to'g'risidagi ma'lumotlarni uning ish beruvchilariga o'tkazish =o'z oila a'zolarini ularning iltimosiga binoan bemorning sog'lig'i to'g'risida xabardor qilish ? Fuqarolarning sog'lig'ini muhofaza qilish» har bir fuqaro huquqiga ega + davolash natijalari to'g'risidagi ma'lumotlar =tibbiyot xodimlarining hurmatli va insoniy munosabati = og'riqni yo'qotish uchun =xabardor qilingan rozilik ? Sog'liqni saqlash holati to'g'risida ma'lumot olishning mavjudligi tushuniladi + davolovchi shifokor tomonidan kasallikning sabablari, uning kechishi va prognozi to'g'risida unga ochiq bo'lgan shaklda to'liq ma'lumot taqdim etishi. =bemorning manfaatlarini ko'zlab, noqulay prognoz to'g'risidagi ma'lumotlarni yashirish = bemorning qarindoshlarini kasallik tarixi bilan tanishtirish, ularga kasallik tarixining nusxasini taqdim etish =voyaga etmaganlarga ma'lumot berish ? Agar bemorning ahvoli unga o'z xohish-irodasini bildirishga imkon bermasa va tibbiy aralashuv shoshilinch bo'lsa, uni bemorning manfaatlarini ko'zlab amalga oshirish masalasi hal qilinadi. + tibbiy muassasaning mansabdor shaxslarini keyinchalik xabardor qilgan holda davolovchi (navbatchi) shifokor =hamshira =katta hamshira =bosh hamshira ? Bemorning yoki uning qonuniy vakilining roziligisiz tibbiy sirni tashkil etuvchi ma'lumotlarni berishga yo'l qo'yilmaydi. + bemorning ish joyidan iltimosiga binoan =yuqumli kasalliklar, ommaviy lezyonlar va zaharlanishlar tarqalishi xavfi bilan =agar bemorda OIV infektsiyasi bo'lsa = ahvoliga ko'ra o'z xohish-irodasini bildira olmaydigan bemorni tekshirish va davolash uchun ? Fuqarolarning huquq va erkinliklarini himoya qiluvchi asosiy xalqaro hujjatlar o'z ichiga olmaydi + Xelsinki deklaratsiyasi =Bemor huquqlari to'g'risidagi Lissabon deklaratsiyasi = Bemor huquqlari bo'yicha Evropa siyosati deklaratsiyasi =Rus shifokorining axloq kodeksi ? Shifokor tomonidan bemorning roziligisiz tibbiy sirni oshkor qilish mumkin + o'z xohish-irodasini bildira olmaydigan bemorni tekshirish va davolash manfaati uchun =tadqiqot ishlari uchun =ilmiy adabiyotlarda nashr etilganda = ommaviy axborot vositalari uchun ma'lumotlardan foydalanishda ? Tibbiy sirni oshkor qilganlik uchun huquqiy va ma'naviy javobgarlik o'z zimmasiga oladi + tibbiyot, farmatsevtika xodimlari, tibbiyot talabalari = kasal =bemorning palatadagi qo'shnilari =davolovchi shifokorning tashabbusi bilan tibbiy sirni oshkor qilgan bemorning qarindoshlari. ? Tibbiy sirni oshkor qilish uchun bemorning roziligi talab qilinadi + malakali fuqaroga tibbiy yordam ko'rsatishda =o'z xohish-irodasini bildirishga qodir bo'lmagan fuqaroga tibbiy yordam ko'rsatishda =yuqumli kasalliklar, ommaviy zaharlanish va shikastlanishlar tarqalishi xavfi bilan =tergov yoki sud muhokamasi munosabati bilan surishtiruv va tergov organlari, prokuratura va sudning iltimosiga binoan; ? Davolovchi shifokor kasallikning noqulay prognozi haqida nozik ma'lumot beradi + bemorga =vakolatli bemorning irodasiga qarshi bemorning qarindoshlari =bemor ishlayotgan yoki o'qiyotgan muassasa ma'muriyati =vakolatli bemorning irodasiga qarshi bemorning hamkasblari ? Tibbiy sirni tashkil etuvchi ma'lumotlarni fuqaroning roziligisiz berishga yo'l qo'yiladi + oz xohish-irodasini bildirishga qodir bolmagan fuqaroni tekshirish va davolash maqsadida = ilmiy tadqiqotlar uchun =ilmiy adabiyotlarda nashr etish uchun =o'quv jarayonida foydalanish uchun ? Tibbiy sirni tashkil etuvchi ma'lumotlarni fuqaroning roziligisiz berishga yo'l qo'yiladi + yuqumli kasalliklar tarqalish xavfi bilan =ilmiy adabiyotlarda nashr etish uchun = ilmiy tadqiqotlar uchun =o'quv jarayonida foydalanish uchun ? Tibbiy sirni tashkil etuvchi ma'lumotlarni fuqaroning roziligisiz berishga yo'l qo'yiladi + ommaviy havflarning tarqalish xavfi bilan =ilmiy adabiyotlarda nashr etish uchun = ilmiy tadqiqotlar uchun =o'quv jarayonida foydalanish uchun ? Tibbiy sirni tashkil etuvchi ma'lumotlarni fuqaroning roziligisiz berishga yo'l qo'yiladi + ommaviy zaharlanishning tarqalish xavfi bilan =ilmiy adabiyotlarda nashr etish uchun = ilmiy tadqiqotlar uchun =o'quv jarayonida foydalanish uchun ? Tibbiy sirni tashkil etuvchi ma'lumotlarni fuqaroning roziligisiz berishga yo'l qo'yiladi + prokuratura va sudning iltimosiga binoan =ilmiy adabiyotlarda nashr etish uchun = ilmiy tadqiqotlar uchun =o'quv jarayonida foydalanish uchun ? Tibbiy sirni tashkil etuvchi ma'lumotlarni fuqaroning roziligisiz berishga yo'l qo'yiladi + 15 yoshga to'lmagan voyaga etmaganga yordam ko'rsatilganda =ilmiy adabiyotlarda nashr etish uchun = ilmiy tadqiqotlar uchun =o'quv jarayonida foydalanish uchun ? Tibbiy sirni tashkil etuvchi ma'lumotlarni fuqaroning roziligisiz berishga yo'l qo'yiladi + qonunga xilof harakatlar sodir etilganda fuqaroga zarar yetkazilgan bo'lsa =ilmiy adabiyotlarda nashr etish uchun = ilmiy tadqiqotlar uchun =o'quv jarayonida foydalanish uchun ? Noqulay tashxis yoki yomon prognozning "muqaddas yolg'on" foydasiga dalillar. + bemorning ma'naviy va jismoniy himoya kuchlarini safarbar qilish =shifokorga ishonchni shakllantirish ="Fuqarolarning sog'lig'ini himoya qilish bo'yicha Rossiya Federatsiyasi qonunchiligining asoslari" ga rioya qilish =bemorga meros, oxirgi muloqot muammolarini hal qilish imkoniyatini berish ? Noqulay prognozli "muqaddas haqiqat" foydasiga dalillar + fojiali haqiqatni bilib olganlar ko'pincha o'z joniga qasd qilishadi =qo'rqinchli, halokatli tashxis va prognozning haqiqati "o'ldiradi", bemorning barcha himoya kuchlarini bostiradi. =tashxis va prognoz noto'g'ri bo'lishi mumkin ="davolab bo'lmaydigan" kasallik tushunchasi - nisbatan ? 15 yoshgacha bo'lgan bemorni sog'lig'ining holati, tekshirish va davolash rejasi to'g'risida u xabardor qilinishi kerak. + ota-onalar yoki ularning vasiylari, vasiylari =sinfdoshlar =sinf o'qituvchisi =maktab direktorlari ? Bemorni sog'lig'i, tekshirish va davolash rejasi to'g'risida xabardor qilish huquqiga ega + davolovchi shifokor yoki bo'lim mudiri =hamshira =qarindoshlar =funksional diagnostika fanlari doktori ? Tibbiy aralashuv haqida ma'lumot bo'lishi kerak + ixtiyoriy, bemorning iltimosiga binoan =rasmiy, byurokratik = beixtiyor, bemorning xohishiga qarshi =paternalistik, direktiv, diktatorlik ? Bemorning tibbiy aralashuvga roziligi uchun maqbul ma'naviy va huquqiy variant + kamponentli (vakolatli, mas'uliyatli, mazmunli) = shubhali qobiliyatli (giyohvandlik, alkogolizm, toksik "mastlik") =qobiliyatsiz (15 yoshgacha bo'lgan bolalar, koma, og'ir ruhiy kasalliklar) =qisman qobiliyatsiz (kasallik, giyohvandlik va boshqalar natijasida). ? Siz qonuniy, axloqiy deb hisoblagan xavfli, "tajovuzkor" tibbiy aralashuv (jarrohlik)ning bajarilishi. + vakolatli bemorning yozma roziligi bilan =vakolatli bemorning roziligisiz =vakolatli bemorning ota-onasining roziligi bilan = vakolatli bemorning og'zaki roziligi bilan ? Vakolatli bemorning jarrohlik aralashuvidan voz kechishi qonuniy va ma'naviy kuchga ega bo'ladi + xabardor qilingan bemorning uning imzosi bilan tasdiqlangan yozma rad etishi bilan = shifokor kasallik tarixida bemorning og'zaki ravishda rad etishini qayd etganda; =bemorning xohish-irodasini e'tiborsiz qoldirishda (davolovchi shifokor tomonidan majburiy davolash) =kuratsiya dasturi komissiya tomonidan qabul qilinganda ? Agar kerak bo'lsa, operatsiya davomida operatsiya oldidan kelishilgan aralashuv doirasini o'zgartirish ma'naviy va huquqiy jihatdan to'g'ri keladi. + operatsiyani bemorni behushlik holatidan chiqarmasdan, optimal hajmda bajarish = operatsiyani bemorni behushlikdan olib tashlangandan keyin va operatsiya xonasida og'zaki roziligini olgandan so'ng amalga oshirish. =bemorni behushlikdan chiqarib, yozma roziligini olgandan keyin operatsiyani bajarish =jarrohlik aralashuvni diagnostika bilan cheklash va bemorning yozma roziligi bilan bir kundan keyin yoki undan ko'proq vaqt o'tgach operatsiya qilish. ? Sog'liqni saqlash holati to'g'risida ma'lumot olish imkoniyati tushuniladi + davolovchi shifokor tomonidan kasallikning sabablari, uning kechishi va prognozi to'g'risida to'liq ma'lumotni mavjud shaklda taqdim etish = bemorning qarindoshlarini kasallik tarixi bilan tanishtirish, ularga kasallik tarixining nusxasini taqdim etish =bemorning manfaatlarini ko'zlab, noqulay prognoz to'g'risidagi ma'lumotlarni yashirish =voyaga etmaganlarga ma'lumot berish ? Agar bemorning ahvoli unga o'z xohish-irodasini bildirishga imkon bermasa va tibbiy aralashuv shoshilinch bo'lsa, uni bemorning manfaatlarini ko'zlab amalga oshirish masalasi hal qilinadi. + tibbiy muassasaning mansabdor shaxslarini keyinchalik xabardor qilgan holda davolovchi (navbatchi) shifokor =hamshira =katta hamshira =bosh hamshira ? Bemorning yoki uning qonuniy vakilining roziligisiz tibbiy sirni tashkil etuvchi ma'lumotlarni berishga yo'l qo'yilmaydi. + bemorning ish joyidan iltimosiga binoan =yuqumli kasalliklar, ommaviy lezyonlar va zaharlanishlar tarqalishi xavfi bilan =agar bemorda OIV infektsiyasi bo'lsa = ahvoliga ko'ra o'z xohish-irodasini bildira olmaydigan bemorni tekshirish va davolash uchun ? Axloqiy va huquqiy nuqtai nazardan, tajriba o'tkazilishi mumkin + shifokorlar, biologlar, vakolatli "tibbiy bo'lmaganlar", ularning yozma roziligi bilan =qamoqqa olinganlar, harbiy asirlar = aqli zaif shaxslar =ruhiy bemorlar ? "Axborotlangan rozilik" tushunchasi birinchi marta ishlatilgan + Evropa davlatlarining "Biologiya va tibbiyot yutuqlarini qo'llash munosabati bilan inson huquqlari va qadr-qimmatini himoya qilish to'g'risida"gi Konventsiyasi =Inson huquqlari bo'yicha Lissabon deklaratsiyasi =Fuqarolarning sog'lig'ini muhofaza qilish bo'yicha Rossiya Federatsiyasi qonunchiligining asoslari =Nyurnberg kodeksi ? Axborotli rozilik tushunchasining kamchiliklari orasida + bemorni yuqori professional sifatli ma'lumotlar bilan ta'minlash =bemorni mutaxassisning eksperimental va sinov niyatlaridan himoya qilish = o'z irodasini va shifokorning davolanish usuli haqidagi g'oyalarini majburlashdan xalos bo'lish =bemorning avtonomligi tamoyilini amalga oshirish ? Axborotli rozilik tushunchasining kamchiliklari orasida + shifokor va bemor o'rtasidagi begonalashish ehtimoli =bemorni mutaxassisning eksperimental va sinov niyatlaridan himoya qilish =bemorni yuqori professional sifatli ma'lumot bilan ta'minlash =bemorning avtonomligi tamoyilini amalga oshirish ? Axborotli rozilik tushunchasining kamchiliklari orasida + bemorning to'liq huquqiy himoyalanmaganligi =bemorni mutaxassisning eksperimental va sinov niyatlaridan himoya qilish =bemorni yuqori professional sifatli ma'lumot bilan ta'minlash =bemorning avtonomligi tamoyilini amalga oshirish ? Axborotlangan rozilikning afzalliklariga kirmaydi + bemorga yuqori professional sifatli ma'lumotni taqdim etish =bemorni mutaxassisning eksperimental va sinov niyatlaridan himoya qilish =qaror qabul qilishda qobiliyatsiz bemorning ustuvor roli =bemorning avtonomligi tamoyilini amalga oshirish ? "Axborotlashtirilgan rozilik" turidagi munosabatlar tizimidagi shifokorning vazifasiga kirmaydi + bemorga o'z irodasini yuklash =axborot majburlash va manipulyatsiya elementlaridan xoli bo'lishi kerak = bemorni to'g'ri qaror tanlashga olib kelishi kerak bo'lgan ma'lumotlarni tayyorlash va taqdim etish =bemorning avtonom qarorini tan olish ? Rossiya Federatsiyasi qonunchiligi tibbiy sirni oshkor qilishni nazarda tutmaydi + ma'naviy javobgarlik =fuqarolik javobgarligi =ma'muriy javobgarlik =jinoiy javobgarlik ? Ma'lumotlar tibbiy sir emas + tibbiy yordam so'rash fakti to'g'risida =kasallikning tashxisi haqida =tekshirish va davolash natijalari to'g'risida =bank hisobvarag'ining holati to'g'risida ? Maxfiylik qoidasi nazarda tutilmagan + shifokorning avtonomiya huquqini ta'minlash =bemorning iqtisodiy manfaatlarini himoya qilish =shaxsiy daxlsizlikni himoya qilish = bemorning ijtimoiy mavqeini himoya qilish ? Etika qo'mitalari to'g'risidagi nizom birinchi marta paydo bo'lgan + Evropada bemorning huquqlarini ta'minlash sohasidagi deklaratsiyalar =Nyurnberg kodeksi =Evropada bemorning huquqlarini ta'minlash sohasidagi deklaratsiyalar = Xelsinki WMA deklaratsiyasi ? Birinchi marta tajribada ishtirok etuvchi shaxsning "ixtiyoriy roziligi" tushunchasi paydo bo'ldi + Biologiya va tibbiyot yutuqlaridan foydalanish munosabati bilan inson huquqlari va qadr-qimmatini himoya qilish to'g'risidagi konventsiya =Lissabon deklaratsiyasi =Evropada bemorning huquqlarini ta'minlash sohasidagi deklaratsiyalar =Nyurnberg kodeksi ? Axborotlashtirilgan rozilik huquqi amalga oshiriladi + haqiqat qoidasi =maxfiylik qoidasi =bemorning avtonomligi printsipi = adolat ustuvorligi ? Axborotlangan rozilik huquqi axborotlashtirilgan rozilik bilan amalga oshiriladi + shifokor irodasini bemorga yuklashni bartaraf etish =maxfiylik qoidasi = adolat ustuvorligi =haqiqat qoidasi ? Axborotlashtirilgan rozilik huquqi amalga oshiriladi + bemorni bemorning eksperimental-sinov niyatlaridan himoya qilish =maxfiylik qoidasi = adolat ustuvorligi =haqiqat qoidasi ? "Axborotlangan rozilik" turi bo'yicha shifokor va bemor munosabatlari tizimida shifokorning roli + axborotni tayyorlash va taqdim etishda =bemorlar tomonidan ma'lumot berishda manipulyatsiya elementlaridan foydalanishda =bemor noto'g'ri qarorni tanlaganida uning irodasiga rioya qilishdan bosh tortishda =bemorning qarindoshlarini xabardor qilishda ? "Axborotlangan rozilik" turi bo'yicha shifokor va bemor munosabatlari tizimida shifokorning roli + bemorning avtonomiyasini tan olish =bemorlar tomonidan ma'lumot berishda manipulyatsiya elementlaridan foydalanishda =bemor noto'g'ri qarorni tanlaganida uning irodasiga rioya qilishdan bosh tortishda =bemorning qarindoshlarini xabardor qilishda ? "Axborotlangan rozilik" turi bo'yicha shifokor va bemor munosabatlari tizimida shifokorning roli + bemor tanlagan davolanishni vijdonan amalga oshirishda =bemorlar tomonidan ma'lumot berishda manipulyatsiya elementlaridan foydalanishda =bemor noto'g'ri qarorni tanlaganida uning irodasiga rioya qilishdan bosh tortishda =bemorning qarindoshlarini xabardor qilishda ? Shaxs manfaati va farovonligi fan va jamiyat manfaatlaridan ustunligi g'oyasi birinchi marta ma'qullangan. + Xelsinki deklaratsiyasida =Nyurnberg kodeksi =Evropada bemorning huquqlarini ta'minlash sohasidagi deklaratsiyalar =Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasi ? "Biologiya va tibbiyot yutuqlaridan foydalanish munosabati bilan inson huquqlari va qadr-qimmatini himoya qilish to'g'risidagi konventsiya" da qoida birinchi marta paydo bo'ldi. + ixtiyoriy rozilik to'g'risida =klinik tadqiqot haqida =axloqiy qo'mitalar to'g'risida =tibbiy tajribalar haqida ? Odamlar ishtirokida tadqiqot o'tkazishning asosiy axloqiy tamoyillari qo'llanilmaydi + bemorning ijtimoiy mavqeining pastligi = loyihaning ilmiy asoslanishi =xavf va foyda nisbati =bemorni xabardor qilish ? Agar inson tajribasi bilan bog'liq xavf potentsial foydadan ustun bo'lsa, klinisyen shunday qilishi kerak + sub'ektga xabar bering va rad javobini olgandan keyin tajribani to'xtating =tajribani to'xtatish =sub'ektni xabardor qilish va rozilik olgandan so'ng, tajribani davom ettirish =mavzuni aldash va tajribani davom ettirish ? Agar tadqiqot ishtirokchisi tadqiqotchi shifokorga qaram bo'lsa, uning roziligini olish kerak + loyihaning ilmiy rahbari = tadqiqotda ishtirok etayotgan boshqa shifokor =ma'muriyat vakili =bir nechta shifokorlar ? Tibbiy (tibbiy) xato hisoblanadi + shifokor tomonidan o'z vazifalarini beparvolik bilan bajarish =vijdonli shifokor oldindan ko'ra olmaydigan va oldini ololmaydigan tasodifiy holatlar bilan bog'liq bo'lgan davolanishning noqulay natijasi =tashxis qo'yish, davolash texnikasi, jarrohlik amaliyotida shifokorning vijdonan xatosi =malakali bemorning adekvat davolanishdan bosh tortishi bilan bog'liq davolanishning noqulay natijasi ? Eng keng tarqalgan tibbiy xatolar + tibbiy va texnik =diagnostika = tibbiy va taktik =tashkiliy ? Baxtsiz hodisa + vijdonli shifokor oldindan ko'ra olmaydigan va oldini ololmaydigan tasodifiy holatlar bilan bog'liq bo'lgan davolanishning noqulay natijasi = malakali bemorning tegishli tekshiruvdan bosh tortishi bilan bog'liq davolanishning noqulay natijasi =tashxis qo'yish, davolash texnikasi, jarrohlik amaliyotida shifokorning vijdonan xatosi =malakali bemorning adekvat davolanishdan bosh tortishi bilan bog'liq davolanishning noqulay natijasi ? Tibbiy xatolarning eng keng tarqalgan sababi + klinik tadqiqot va davolash qoidalariga rioya qilmaslik = bugungi tibbiyotning nomukammalligi =bemorning og'ir ahvoli =kasallikning yashirin kechishi ? Tibbiy diagnostika xatolari eng kam uchraydi + endoskopist = morfolog =ultratovush diagnostikasi shifokori =rentgenolog ? Bemorlarni tashxislash va davolashni murakkablashtiradigan omillarga kirmaydi + shifokor tomonidan o'zlashtirilishi va o'zlashtirilishi kerak bo'lgan tibbiy ma'lumotlarning katta hajmi va progressiv o'sishi =diagnostika va davolashning instrumental va laboratoriya usullari bilan qilingan xatolar =aholi immunitetining pasayishi =keksa va keksa bemorlar ulushining ortishi ? Tibbiy xatolarni kamaytirish usullari o'z ichiga olmaydi + " tibbiy xatolar faktlarini yashirish =Tajriba donoligimizni oshiradi (B.Shou) =o'z xatolaridan va hamkasblarining xatolaridan saboq olish qobiliyati =xatolar uchun etarli darajada jazolash ? Tibbiy xato (I. Davydovskiy bo'yicha) shifokorning biron bir sababga ko'ra harakatlarining natijasidir + o'z vazifalariga beparvo munosabat =omadsizlik =vijdon xatosi =kasallikning atipik kechishi ? Tibbiy xatolar tasnifida + ob'ektiv xatolar = bilimlarning nomukammalligi bilan bog'liq xatolar =diagnostik xatolar =qo'shimcha tadqiqotlar ma'lumotlarini qayta baholash ? Tibbiy xatolar tasnifida Yu.Ya. Gritsman kiritilgan + tibbiy va taktik xatolar =ob'ektiv xatolar = bilimlarning nomukammalligi bilan bog'liq xatolar =qo'shimcha tadqiqotlardan olingan ma'lumotlarni qayta baholash ? Tibbiy xatolar tasnifida Yu.Ya. Gritsman kiritilgan + tibbiy va texnik xatolar =ob'ektiv xatolar = bilimlarning nomukammalligi bilan bog'liq xatolar =qo'shimcha tadqiqotlar ma'lumotlarini qayta baholash ? Tibbiy xatolar tasnifida Yu.Ya. GRITZMAN kiritilgan + noto'g'ri hujjatlar bilan bog'liq xatolar =ob'ektiv xatolar = bilimlarning nomukammalligi bilan bog'liq xatolar =qo'shimcha tadqiqotlar ma'lumotlarini qayta baholash ? Tibbiy XATOLAR tasnifida Yu.Ya. GRITZMAN kiritilgan + xodimlarning noto'g'ri xatti-harakatlari bilan bog'liq xatolar =ob'ektiv xatolar = bilimlarning nomukammalligi bilan bog'liq xatolar =qo'shimcha tadqiqotlar ma'lumotlarini qayta baholash ? Tibbiy XATALAR sabablarini tasniflashda N.N. PETROV sabablarni o'z ichiga oladi + diagnostika jarayoni bilan bog'liq =sub'ektiv = maqsad =hozirgi bosqichda bilimlarning nomukammalligi bilan bog'liq ? Tibbiy xatolarning sabablarini tasniflashda N.N. PETROV sabablarni o'z ichiga oladi + klinik tekshirish qoidalariga rioya qilmaslikka bog'liq =sub'ektiv =diagnostika jarayoni bilan bog'liq = maqsad ? Tibbiy XATALAR sabablarini tasniflashda N.N. PETROV sabablarni o'z ichiga oladi + bemorning ahvoliga qarab =sub'ektiv =diagnostika jarayoni bilan bog'liq = maqsad ? Xatolar haqidagi fan deyiladi + yatrogeniya = ekologiya =erologiya =valeologiya МОРАЛЬНО-ЭТИЧЕСКИЕ ПРОБЛЕМЫ АБОРТА И ВСПОМОГАТЕЛЬНЫХ РЕПРОДУКТИВНЫХ ТЕХНОЛОГИЙ ? Ayolning iltimosiga binoan homiladorlikni sun'iy ravishda to'xtatishni amalga oshirgan shifokor uchun qonuniy jazo + tibbiy ko'rsatma =Tibbiy abort bo'yicha WMA axloqiy deklaratsiyasi (1983) = ayolning xohishi ? Inson hayotining boshlanishini belgilovchi mezonlar + xomilalik nafas olish tizimining shakllanishi = homilaning asab to'qimalarining shakllanishi =birinchi yurak urishi ? An'anaviy xristian axloqiy antropologiyasida inson hayotining qiymati aniqlanadi + shaxsning o'ziga xosligi =ijtimoiy mavqe =aqliy va jismoniy foydalilik = yosh (yashash yillari) ? An'anaviy xristian axloqiy antropologiyasida abortga munosabat aniqlanmagan + "o'ldirmang" amrining buzilishi =ruhlarning ko'chishi haqidagi ta'limot (metempsikoz) =shaxsning insonning psixofizik tabiati xususiyatlariga qaytarilmasligi =gunoh ? Liberal mafkurada abortga ruxsat berishning asosi + shaxsiy daxlsizlik; =bolaning huquqlari = homilaning shaxsiyat holatini inkor etish =homiladorlikni sun'iy ravishda tugatish bo'yicha tibbiy operatsiya mavjudligi ? Xristian etikasida abort zaruriy chora sifatida qabul qilinadi, chunki + ektopik homiladorlik bo'lsa, embrion dastlab o'limga mahkum bo'ladi =embrion onaning tanasidir =homila gapira olmaydi =hayotning yo'q qilinishi bola tug'ilgandan keyingina qotillikka aylanadi ? Tug'ilishning pasayishiga ta'sir qiluvchi omillarga quyidagilar kiradi + mustahkam oilaning an'anaviy asoslarini yo'qotish, erkakning oila boshlig'i rolini yo'qotishi = axloqiy qadriyatlar tizimini qayta tiklash va mustahkamlash =jamiyatda gender masalalariga nisbatan konservativ qarashlarning tarqalishi va kuchayishi =ko'p bolali oilalarni ijtimoiy qo'llab-quvvatlash ? Tug'ilishning pasayishiga ta'sir qiluvchi omillarga quyidagilar kiradi + xalqni din va axloqdan chetlashtirish =dinning tiklanishi =axloqiy qadriyatlar tizimini qayta tiklash va mustahkamlash =jamiyatda gender masalalariga nisbatan konservativ qarashlarning tarqalishi va kuchayishi ? Tug'ilishning pasayishiga ta'sir qiluvchi omillarga quyidagilar kiradi + ommaviy madaniyatni ekish =dinni qayta tiklash =axloqiy qadriyatlar tizimini tiklash va mustahkamlash =jamiyatda gender masalalariga nisbatan konservativ qarashlarning tarqalishi va kuchayishi ? Tug'ilishning pasayishiga ta'sir qiluvchi omillarga quyidagilar kiradi + ayolning yuqori ijtimoiy mavqei =dinni qayta tiklash =axloqiy qadriyatlar tizimini tiklash va mustahkamlash =jamiyatda gender muammolari bo'yicha konservativ qarashlarning tarqalishi va kuchayishi ? Tug'ilishning pasayishiga ta'sir qiluvchi omillarga quyidagilar kiradi + ayolning yuqori moddiy ahvoli =dinni qayta tiklash =axloqiy qadriyatlar tizimini qayta tiklash va mustahkamlash =jamiyatda gender muammolari bo'yicha konservativ qarashlarning tarqalishi va kuchayishi ? Tug'ilishning pasayishiga ta'sir qiluvchi omillarga quyidagilar kiradi + jamiyatda zulmkor va bezovta qiluvchi muhitni yaratadigan salbiy ma'lumotlar bilan ortiqcha yuk =dinni qayta tiklash =axloqiy qadriyatlar tizimini tiklash va mustahkamlash =jamiyatda gender masalalariga nisbatan konservativ qarashlarning tarqalishi va kuchayishi ? Tug'ilishning pasayishiga ta'sir qiluvchi omillarga quyidagilar kiradi + iqtisodiy inqiroz =dinni qayta tiklash =axloqiy qadriyatlar tizimini tiklash va mustahkamlash =jamiyatda gender masalalariga nisbatan konservativ qarashlarning tarqalishi va kuchayishi ? "Aholi asoslari to'g'risida" risolaning muallifi (1798). + Tomas Maltus =Margaret Sanger =Zigmund Freyd =Robert Edvards ? "Amerika tug'ilishini nazorat qilish ligasi" tashkilotchisi + Margaret Sanger = Tomas Maltus =Zigmund Freyd =Karl Yung ? Tanlovni qo'llab-quvvatlash harakatining argumenti (ayolni tanlash uchun). + ayol o'z tanasini tasarruf etishga haqli =embrion homiladorlikning har qanday bosqichida insondir =istalmagan bolaning yashash huquqiga ega bo'lishi = embrion ayol tanasining bo'lagi emas ? Tanlovni qo'llab-quvvatlash harakatining argumenti (ayolni tanlash uchun). + embrion odam emas, shaxs emas =embrion homiladorlikning har qanday bosqichida insondir = embrion ayol tanasining bir qismi emas =istalmagan bola yashash huquqiga ega ? Tanlovni qo'llab-quvvatlash harakatining argumenti (ayolni tanlash uchun). + embrion homiladorlikning har qanday bosqichida insondir = embrion ayol tanasining bo'lagi emas =har bir bolani orzu qilish kerak =istalmagan bola yashash huquqiga ega ? Tanlovni qo'llab-quvvatlash harakatining argumenti (ayolni tanlash uchun). + abort qilish va kontratseptsiya xavfsizdir =embrion homiladorlikning istalgan bosqichida insondir = embrion ayol tanasining bo'lagi emas =istalmagan bola yashash huquqiga ega ? Hayotni qo'llab-quvvatlovchi harakatning argumenti (bolaning hayoti uchun). + har bir bolani orzu qilish kerak =embrion inson emas = ayol o'z tanasini boshqarishga haqli =embrion ayol tanasining bo'lagi emas ? Hayotni qo'llab-quvvatlovchi harakatning argumenti (bolaning hayoti uchun). + embrion homiladorlikning har qanday bosqichida insondir =embrion odam emas =har bir bola orzu qilingan bo'lishi kerak = ayol o'z tanasini boshqarish huquqiga ega ? Hayotni qo'llab-quvvatlovchi harakatning argumenti (bolaning hayoti uchun). + abort qilish xavflidir =embrion odam emas =har bir bola orzu qilingan bo'lishi kerak = ayol o'z tanasini boshqarish huquqiga ega ? Pro-hayot harakatining argumenti (bolaning hayoti uchun). + istalmagan bola yashash huquqiga ega =embrion odam emas =har bir bola orzu qilingan bo'lishi kerak = ayol o'z tanasini boshqarish huquqiga ega ? Abortni qonuniylashtirishning asosiy sabablari orasida + homiladorlikni sun'iy ravishda to'xtatish usulining xavfsizligi =gender masalalari bo'yicha konservativ qarashlarni kuchaytirish =ayollarning ijtimoiy hayotga kam jalb etilishi = jinoiy abortlar sonining keskin o'sishi ? Abortni qonuniylashtirishning asosiy sabablari orasida + jamoatchilik fikridan qo'rqish ("gunoh uchun uyat") = gender masalalari bo'yicha konservativ qarashlarni kuchaytirish = ayollarning ijtimoiy hayotga kam jalb etilishi = homiladorlikni sun'iy ravishda to'xtatish usulining xavfsizligi ? Abortni qonuniylashtirishning asosiy sabablari kiradi + ijtimoiy standartlarga moslashish = gender masalalari bo'yicha konservativ qarashlarni kuchaytirish = ayollarning ijtimoiy hayotga kam jalb etilishi = homiladorlikni sun'iy ravishda to'xtatish usulining xavfsizligi ? Abortni qonuniylashtirishning asosiy sabablarini o'z ichiga oladi + homiladorlikni sun'iy ravishda to'xtatishning texnologik qulayligi = gender masalalari bo'yicha konservativ qarashlarni kuchaytirish = ayollarning ijtimoiy hayotga kam jalb etilishi = homiladorlikni sun'iy ravishda to'xtatish usulining xavfsizligi ? Embrionning axloqiy holatini aniqlashning tabiiy-ilmiy yondashuvlari kiradi + bosqichma-bosqichlik = psixologik = falsafiy va antropologik =nafas olish tizimining shakllanishi ? Embrionning axloqiy holatini aniqlashning tabiiy-ilmiy yondashuvlari kiradi bosqichma-bosqichlik + blastotsistning bachadon devoriga joylashtirilishi = psixologik = falsafiy va antropologik ? Embrionning axloqiy holatini aniqlashning gumanitar yondashuvlari kiradi + psixoanalitik = yurak-qon tomir tizimining shakllanishi = nafas olish tizimining shakllanishi = blastotsistning bachadon devoriga joylashtirilishi ? Embrionning axloqiy holatini aniqlashning gumanitar yondashuvlari kiradi + axloqiy = nafas olish tizimining shakllanishi = yurak-qon tomir tizimining shakllanishi = blastotsistning bachadon devoriga joylashtirilishi ? Embrionning axloqiy holatini aniqlashning gumanitar yondashuvlari kiradi + falsafiy va antropologik = nafas olish tizimining shakllanishi = yurak-qon tomir tizimining shakllanishi = blastotsistning bachadon devoriga joylashtirilishi genom shakllanishi ? Embrionning axloqiy holatini aniqlashning gumanitar yondashuvlari kiradi + teologik = nafas olish tizimining shakllanishi = yurak-qon tomir tizimining shakllanishi = blastotsistning bachadon devoriga joylashtirilishi ? Embrionning axloqiy holatini aniqlashning gumanitar yondashuvlari kiradi + sotsiologizm = nafas olish tizimining shakllanishi = yurak-qon tomir tizimining shakllanishi = blastotsistning bachadon devoriga joylashtirilishi ? Inson hayotining boshlanishini nafas olish tizimining shakllanish momenti bilan bog'laydigan biotibbiyot yondashuvi tarafdorlarining argumenti: + onaning tanasidan tashqarida odam homilasi mavjud bo'lish ehtimolining paydo bo'lishi = his qilish qobiliyatining homilada paydo bo'lishi = preembrionda asab tizimining yo'qligi (14 kungacha) = embrionlarning 8 dan 60% gacha bachadon devoriga joylashmasligi ? Inson hayotining boshlanishini asab tizimining shakllanish momenti bilan bog'laydigan biomedikal yondashuv tarafdorlarining argumenti. + his qilish qobiliyatining homilada paydo bo'lishi = onaning tanasidan tashqarida odam homilasi mavjud bo'lish ehtimolining paydo bo'lishi = preembrionda asab tizimining yo'qligi (14 kungacha) = embrionlarning 8 dan 60% gacha bachadon devoriga joylashmasligi = embrion shu paytdan boshlab noyob va takrorlanmas genetik materialga ega ? Inson hayotining boshlanishini birlamchi chiziq paydo bo'lish momenti bilan bog'laydigan biotibbiyot yondashuvi tarafdorlarining argumenti. + his qilish qobiliyatining homilada paydo bo'lishi = onaning tanasidan tashqarida odam homilasi mavjud bo'lish ehtimolining paydo bo'lishi = preembrionda asab tizimining yo'qligi (14 kungacha) = embrionlarning 8 dan 60% gacha bachadon devoriga joylashmasligi ? Inson hayotining boshlanishini bachadon devoriga blastotsist implantatsiyasi momenti bilan bog'laydigan biotibbiyot yondashuvi tarafdorlarining argumenti. + embrionlarning 8 dan 60% gacha bachadon devoriga joylashmasligi = his qilish qobiliyatining homilada paydo bo'lishi = preembrionda asab tizimining yo'qligi (14 kungacha) = onaning tanasidan tashqarida odam homilasi mavjud bo'lish ehtimolining paydo bo'lishi ? Inson hayotining boshlanishini gametalarning birlashishi momenti bilan bog'laydigan biotibbiyot yondashuvi tarafdorlarining argumenti. + embrion shu paytdan boshlab noyob va takrorlanmas genetik materialga ega = onaning tanasidan tashqarida odam homilasi mavjud bo'lish ehtimolining paydo bo'lishi = his qilish qobiliyatining homilada paydo bo'lishi = preembrionda asab tizimining yo'qligi (14 kungacha) ? Surrogatlik - bu = evtanaziya turi = ayolning onalik majburiyatlarini bajarmasdan bola tug'ish to'g'risidagi qarori = genetik tadqiqotlar = klonlash turi ? Rossiyada surrogat onalik + qonun bilan ruxsat etilgan = qonun bilan ruxsat etilmagan = ushbu masala bo'yicha qonun hujjatlari mavjud emas = surrogat onalik to'g'risidagi qonun muhokama qilinmoqda ? Ekstrakorporal urug'lantirish texnologiyasini yaratuvchisi hisoblanadi + R. Edvards = V. Demixov = K. Bernard = T.Maltus ? Ekstrakorporal urug'lantirish orqali homilador bo'lgan birinchi bola tug'ildi + 1978 yil = 1901 yil = 1990 yil = 2001 yil ? In vitro urug'lantirish (IVF) mamlakatimizda birinchi marta amalga oshirildi + 1986 yil = 1900 yilda = 1960 yilda = 1996 yil ? Ekstrakorporal uruglantirish texnologiyasini yaratuvchisi Robert Edvards Nobel mukofotiga sazovor boldi + 2010 yil = 1960 yilda = 1986 yil = 1996 yil ? Islomda sun'iy ekstrakorporal urug'lantirishda surrogat onalikning axloqiy jihatdan joizligini tan olinishiga + erning ikkinchi xotini homilador ona bo'lishi mumkin degan taxmin = tuxum donorligini taqiqlash = surrogat onalikni axloqiy jihatdan qabul qilib bo'lmaydigan hodisa sifatida baholash ? Prenatal diagnostikadan yevgenik maqsadlarda foydalanish islom etikasi: + qoralaydi = tan oladi = betaraf, shaxsning oz fikriga tayanadi ? Yordamchi reproduktiv texnologiyalardan foydalanish taqiqlanadi + tug'ilmagan bolaning jinsini tanlash uchun = jinsiy aloqa bilan bog'liq og'ir kasallikning irsiylanishining oldini olish = genital organlarning rivojlanishidagi anomaliyalar bilan = erkaklarning bepushtligi bilan ? Kontratseptsiya vositalarini ommaviy joriy etish mo'ljallanmagan + nikoh va oila haqidagi an'anaviy qarashlarni saqlab qolish = insonning o'z oilasi sonini rejalashtirish huquqini tasdiqlash = diniy axloqiy qadriyatlarga qarshilik; = dunyoning turli mintaqalarida ma'lum aholini saqlash bo'yicha turli davlat buyurtmalarini va xalqaro loyihalarni amalga oshirish ? Evropa tarixi quyidagi jinsiy inqiloblarni boshdan kechirgan (inson jinsiy hayotini qayta baholash davrlari) + ikkita (birinchisi - Rim imperiyasining qulashi davrida, ikkinchisi - 20-asrning 2-yarmida) = 20-asrning 2-yarmida tibbiy seksologiyaning paydo boʻlishi bilan bogʻliq boʻlgan = Evropa tarixining birinchi asrlarida xristian madaniyatining shakllanishi bilan bog'liq ? Yordamchi reproduktiv texnologiyalar kiradi + ekstrakorporal uruglantirish = klonlash = transplantatsiya = prenatal diagnostika ? Yordamchi reproduktiv texnologiyalar kiradi + sun'iy urug'lantirish = klonlash = transplantatsiya = prenatal diagnostika ? Yordamchi reproduktiv texnologiyalar kiradi + "surrogatlik" = klonlash = transplantatsiya = prenatal diagnostika ? Ekstrakorporal urug'lantirish jarayonida foydalanilmagan oositlar bo'lishi mumkin + donorning roziligi bilan yo'q qilingan = donorning roziligisiz yo'q qilingan = donorning roziligisiz kriokonservatsiyaga uchragan = donorning roziligisiz urug'lantirilgan va kriokonservatsiyaga uchragan ? "Surrogat onalik" tartibi taqiqlanadi + Frantsiya = Italiya = Rossiya = Niderlandiya ? "Surrogat onalik" tartibi taqiqlanadi + Germaniya = Italiya = Rossiya = Niderlandiya ? "Surrogat onalik" uchun ko'rsatma hisoblanadi + bachadonning yo'qligi (tug'ma yoki orttirilgan) = reproduktiv organlarning o'tkir yallig'lanish kasalligi = turmush o'rtog'ining nogironligi = ayolning homilador bo'lishni istamasligi ? "Surrogat onalik" uchun ko'rsatma hisoblanadi + bachadon bo'shlig'ining obliteratsiyasi = reproduktiv organlarning o'tkir yallig'lanish kasalligi = turmush o'rtog'ining nogironligi = ayolning homilador bo'lishni istamasligi ? "Surrogat onalik" uchun ko'rsatma hisoblanadi + homiladorlik mumkin bo'lmagan birga keladigan patologiya = reproduktiv organlarning o'tkir yallig'lanish kasalligi = turmush o'rtog'ining nogironligi = ayolning homilador bo'lishni istamasligi ? "Surrogat onalik" uchun ko'rsatma hisoblanadi + yaxshi sifatli embrionlarni qayta-qayta olish bilan muvaffaqiyatsiz takrorlangan IVF urinislari = reproduktiv organlarning o'tkir yallig'lanish kasalligi = turmush o'rtog'ining nogironligi = ayolning homilador bo'lishni istamasligi ? Sun'iy urug'lantirish qachon oqlanadi + immunologik mos kelmaslik = yaxshi sifatli embrionlarni qayta-qayta olish bilan muvaffaqiyatsiz takrorlangan IVF urinishlari = bachadonning yo'qligi (tug'ma yoki orttirilgan) = bachadon bo'shlig'ining obliteratsiyasi ? Sun'iy urug'lantirish qachon oqlanadi + erkak va ayol gametalarining birlashishida kutilmagan to'siqlarning mavjudligi = turmush o'rtoqlarning ma'lum bir jinsdagi bolaga ega bo'lish istagi = bachadonning yo'qligi (tug'ma yoki orttirilgan) = bachadon bo'shlig'ining obliteratsiyasi Download 0.67 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling