022 yil mavzu: Dilshodi Barno hayoti va ijodi

Oʻz ijodiy faoliyatini ishqiy gʻazal, muxammaslar yozishdan boshlagan Zavqiy tez orada ijtimoiy mavzularda, davrning dolzarb muammolariga diqqatini qaratdi, mehnatkash xalq hayotidan, shahar va qishloqning ezilgan tabaqasi turmushidan lavhalarni badiiy tahlil etishga kirishdi. Mustamlaka voqeligiga va ijtimoiy hayotdagi salbiy hodisalarga tanqidiy baho yondoshuv, shaxslar faoliyati va tabiatidagi yaramaslik, pastkashlik, nopoklik, firibgarlik kabi belgilariga hajviy munosabat shoir asarlarining yetakchi gʻoyaviy mazmuni darajasiga koʻtarildi. Davr milliy adabiyotimizda Muqimiy bosh boʻlgan hajviy yoʻnalishning keng taraqqiy topishida koʻplab hajviy asarlar yozgan Zavqiyning xizmatlari juda katta boʻldi.

“Zamona kimniki?” deb yuritiluvchi muxammasida Zavqiy ilgʻor ijtimoiy-siyosiy qarashlarini badiiy yuksak misralarda nihoyatda taʼsirchan va keskin bayon etadi. Chor mustamlakasi maʼmuriyati va mahalliy zoʻrovonlar hukmron boʻlgan mavjud tuzumda shoirning qatʼiy fikricha:

“Zamona kimniki?” deb yuritiluvchi muxammasida Zavqiy ilgʻor ijtimoiy-siyosiy qarashlarini badiiy yuksak misralarda nihoyatda taʼsirchan va keskin bayon etadi. Chor mustamlakasi maʼmuriyati va mahalliy zoʻrovonlar hukmron boʻlgan mavjud tuzumda shoirning qatʼiy fikricha:

…Davlagu izzu sharaflar mardi bodunyoniki!

…Bu zamona gʻarch kavush kiygan silliq salloniki!

…Davru davron hama joyda hokimu mirzoniki!

Zavqiyning “Muncha koʻp” radifli hamda “Ajab zamonadur, ahbob, bosh qotib qoddi” misrasi bilan boshlanuvchi muxammaslari XIX asr boshlari sheʼriyatimizdagi eng oʻtkir ijtimoiy asarlar jumlasiga kiradi muxammasida savol ohangidan koʻra qatiy tasdiq, xitob ohangi ustivor:

Zavqiyning “Muncha koʻp” radifli hamda “Ajab zamonadur, ahbob, bosh qotib qoddi” misrasi bilan boshlanuvchi muxammaslari XIX asr boshlari sheʼriyatimizdagi eng oʻtkir ijtimoiy asarlar jumlasiga kiradi muxammasida savol ohangidan koʻra qatiy tasdiq, xitob ohangi ustivor:

Zolim falak bisotida ozor muncha koʻp!