yetkazish imkoniyati. Kamchiliklariga yuk ta’riflarining yuqoriligi va
meteo sharoitlar kiradi (yetkazib berish jadvaliga rioya qilish
imkoniyatini tushiradigan meteo sharoitlar).
Transport turini tanlashda ta’sir ko‘rsatuvchi asosiy omil farq
lanadi (3-jadval)
3-jadval
Transport turini tanlashga ta’sir qiladigan omillar bo'yicha turli
transportlar bahosi
Transport
turi
Transport turini tanlashga ta’sir qiluvchi omil
Yetka
zib
berish
muddat
i
Yuk
io ‘na-
tish
chasto
tasi
Yetkazib
berish
jadvaliga
rioya qilish
ishonchliligi
Turli xil
yuklarni
tashish
qobiliyati
Hududning
istalgan
nuqtasiga
yukni
yetkazish
qobiliyati
Ta
shish
qiy-
mati
Temir y o ‘l
3
4
3
2
2
3
Suv
4
5
4
1
4
1
Avtomobil
5
1
1
5
5
2
Quvur
5
1
1
5
5
2
Havo
1
3
5
4
3
5
5 9
0 ‘zbekiston Respublikasi transport tarmog‘i temir yo‘l, avtomo
bil, aviatsiya, truboprovod va daryo transportidan iboratdir.
Respublika transportining barcha turlari bilan har yili katta
miqdordagi yuklar va yodovchilar tashiladi. 2004-yilda yuk aylanishi
64,5 milliard tonna-kilometrni, yodovchi aylanishi 40,1 milliard
yodovchi-kilometmi tashkil etdi (1940-yilda tegishlicha 3,3 va 2,2;
1960-yilda — 18,4 va 1,9 ni tashkil etgan).
4-jadval
Transport turlari bo‘yicha yuk tashish
Odchov
birligi
1999-y.
2000-y.
2001-y.
2002-y.
Transport -ja m i
niln t
280,5
277,8
246,5
714,9
shu jumladan:
temir yo‘l
mln t
41,4
42,4
41,5
45,5
avtomobil
mln t
205,1
199,1
168,2
601,8
truboprovod
mln t
34,0
36,3
36,8
37,7
havo
m ingt
81,0
19,2
7,6
5,6
Bu borada asosiy o ‘rinni yukning katta qismidan ko‘proq qismini
tashiydigan temir yo‘l transporti egallaydi. Mazkur transportning
eng muhim afzalligi shundan iboratki, uning tashish qobiliyati juda
yuksak va yil bo‘yi ob-havo sharoitiga qaramasdan (haso va daryo
transportidan farqli o'laroq) muntazam ishlaydi.
1. Avtomobil transporti
U yuklar va yodovchilarni relssiz yo'llarda tashuvchi transport
turiga kiradi. Ular asosan quyidagi vazifalami bajaradi:
1. Yuklarni magistral transporti (paroxod, samolyot poyezd va
h.k.) ga tushirish va olib borish.
2. Sanoat va qishloq xo‘jaligi yuklarini qisqa vaqt ichida tashish.
3. Yuklami qurilish va savdo uchun tashish.
4. Uzoq masofalarga avtomobil transportida tez buziladigan,
qimmatbaho, tez olib borilishi kerak bodgan transportning boshqa
turlari bilan tashish, tushirish, ortish qiyin bodgan yuklami tashish.
Do'stlaringiz bilan baham: |