1 – Амалий машғулот Насос, компрессор ва вентилятор, уларнинг турлари, уларни ҳисоби ва лойихаси

Насосни танлаш
(2.11) формула ёрдамида керакли напор топилади:

1) Берилган иш унумдорлиқца бундай напорни бир босқичли марказдан қочма насос бера олади (иловадаги 6 - жадвал).
2) Ушбу насоснинг фойдали қувватини (2.9) формула орқали ҳисоблаб топиш мумкин:

_уз= 1 ва - 0,6 деб қабул қилиб, (2.12) формуладан двигатель ўқидаги қувватни аниқлаймиз:
N = = 6,02 кВт
Иловадаги 6 - жадвалдан ушбу иш унумдорлик ва напорга мос, ҳамда энг яқини Х45/31 маркали марказдан қочма насос тўгри келади. Бу насоснинг оптимал иш режимида Q = 1,25-10² м³/с, Н=31 м, _н = 0,6. Насосга А02-52-2 злектр двигатели ўрнатилган бўлиб унинг номинал қуввати N = 13 кВт, _дв = 0,89. Двигатель ўқининг айланиш частотаси n = 48,3 с^-1.
Кавитация учун напорнинг заҳираси қуйидагича топилади:
h _зах = 0,3 • (0,012 • 48,3)^2/3 = 2,77 м
Тўйинган сув буғининг босими [4,5] дан аниқланади ва у 20°С да р_t = 2,35'10³ Па га тенгдир. Атмосфера босими р₁ =10⁵ Па ва сўриш патрубкасининг диаметри труба қувурининг диаметрига тенг деб қабул қиламиз. Унда, (2.1) формула орқали

эканлигини топамиз. Шундай қилиб, насосни идишдаги суюқлик сатхидан 4 м баландликда ўрнатиш мумкин.
Вентиляторни ҳисоблаш намунаси
Ҳавонинг температураси 20°С, сарфи эса - 0,4 м³/с. Ҳаво адсорбернинг пастки қисмига юборилмоқда. Адсорбент қатламининг остидаги ва устидаги ҳавонинг босими атмосфера босимига тенгдир. Сорбент заррачаларининг зичлиги р_к - 800 кг/м³, ўртача ўлчами d= 0,0020 м ва шакл фактори Ф = 0,8. Қўзғалмас сорбент қатламининг баландлиги Н = 0,65 м, ғоваклиги =0,4 м³/м³. Адсорбернинг ички диаметри В = 1,34 м. Ҳаво сўриб олиш жойидан адсорбергача бўлган жойидан труба қувурининг узунлиги 1 = 20 м. Труба қувурида 90° ли 4 та тирсаклар ва 1 та задвижка ўрнатилган.
Адсорбер орқали ҳавони узатиш учун вентилятор танлансин.
Қатлам ҳолатини аниқлаймиз.
Қурилмадаги ҳавонинг фиктив тезлигани топамиз:

Архимед критерийсини қуйидаги формуладан ҳисоблаймиз:

Rе_мк ни проф. Тодес О.М. формуласи орқали исоблаб топиш мумкин [1]:

Мавҳум қайнаш тезлигини эса ушбу формуладан аникланади:

Шундай қилиб, демак қатлам қўзғалмас ҳолатда.
Қатламдаги Рейнольдс критерийсининг қиймати аниқланади:

Қаршилик коэффициенти ушбу формуладан топилади:

Адсорбент қатламининг гидравлик қаршилиги ҳисобланади:

Адсорбердаги газ тақсимловчи тўр парда ва бошқа ёрдамчи элементларнинг гидравлик қаршилиги қатлам қаршилигининг 10% ни ташқил этади деб қабул қиламиз. Унда, қурилманинг гидравлик қаршилиги қуйидагига тенг бўлади:
_кур = _кат • 1,1 = 1705 • 1,1 = 1876 Па
Труба қувуридаги ҳавонинг тезлигини w = 10 м/с деб қабул қиламиз. Унда, труба қувурининг диаметри қуйидаги формуладан ҳисоблаб чиқарилади.

Ташқи диаметри 245 мм ва деворининг қалинлиги 7 мм бўлган пўлат труба танланади. Трубанинг ички диаметри д = 0,231 м ва ундаги ҳақиқий тезлик қуйидагига тенг бўлади:

Труба қувуридаги оқим учун Рейнольдс критерийси:

Труба қувури ишлатилган, озгина емирилган деб қабул қиламиз. Унда = 0,15 мм бўлса, қуйидаги натижалар олинади:

Шундай қилиб, ни ҳисоблашаралаш ишқаланиш зонаси учун чиқарилган қуйидаги формуладан топиш керак.

Маҳаллий қаршилик коэффициентлари аниқланади:
1) трубага кириш (ўткир қиррали):
2) задвижка: d = 0,231 м учун
3) тирсак;
4) трубадан чиқиш:
Маҳаллий қаршилик коэффициентларининг йиғиндиси
га тенг бўлади.
Труба қувурининг гидравлик қаршилиги (1.1) формула орқали аниқланади:

Қурилма ва труба қувурларининг қаршиликларини енгиш учун вентилятор қуйидаги миқдорда ортиқча босим бера олиши керак:
= _кур + _йук= 1876 + 432 = 2308 Па
Шундай қилиб, ўрта босимли вентилятор керак экан. Вентиляторнинг фойдали қуввати (2.9) формуладан аниқланади:

Агар _уз =1 ва _н - 0,6 деб қабул қилинса, унда электродвигатель ўқидаги қувват (2.12) формулага биноан қуйидагага тенг бўлади:

Иловадаги 14 - жадвалдан кўриниб турибдики, олинган маълумотларга Ц1-1450 вентилятори мос келади.
ЦИКЛОННИ ҲИСОБЛАШ
20000 кг/с микдордаги чангли газ аралашмасида чанг заррачаларининг бошланғич концентрацияси у_б = 0,5% тозаланган газ аралашмасидаги чанг заррачаларининг охирги концентрацияси у₀ = 0,05%, дисперс фаза системасининг зичлиги _с = 1250 кг/м³, дисперс мухитнинг зичлиги _м = 1,06 кг/м³, дисперс мухитнинг қовушокдиги = 2,01-10^-5 Н-с/м². Циклонда чўкаётган чанг заррачаларининг энг кичик диаметри d = 30 -10"⁶ м.
Циклонни ҳисоблаш учун жараённинг моддий баланс тенгламаси асосида тозаланган газ ва чанг заррачаларининг миқдорини аниқлаймиз:

бу ерда G_с – тозаланаётган газ аралашмасининг миқдори
G_с= 20000 кг/с.

Газ аралашмасидан ажратилган чанг заррачаларининг миқдори.
G_r = С_с - С₀ = 20000 - 19909,95 = 90,05 кг/с
G_с = G₀ + G_r = 19909,95 + 90,05 = 20000 кг/с
Системанинг зичлиги:
Циклонга кираётган чангли газ аралашмасининг зичлиги:

Тозаланган газнинг зичлиги:

Системанинг хажми:
Кираётган чангли газ аралашмасининг хажми :

Тозаланган газ аралашмасининг хажми:

Ажратилган чангли газ заррачаларининг хажми:

Қурилманинг унумдорлиги.