1 – Laboratoriya ishi frontal tajriba ishi fizikaviy kattaliklarni o’lchash va xatoliklarni hisoblash

6. Shunday qilib o’lchanadigan kattalikni haqiqiy qiymati:

intervalda bo’ladi. Ko’pchilik hollarda ayrim kattaliklarni son qiymati beriladi. Bu vaqtda absolyut xatolik uchun eng kichik razryad birligini yarimisini olinadi. Masalan: m532,45 g. jism massasi bo’lsin, bu vaqtda absolyut xato m0,05 g. bo’ladi.

Demak: m_max532,40,05 g. ga teng.

Bilvosita o’lchash usulida xatolikni hisoblash

Faraz qilaylik aniqlanishi lozim bo’lgan: x-kattalik bevosita o’lchanadigan xf(a) funktsiya bo’lsin. Agar bevosita o’lchanadigan -kattalik o’rtacha arifmetik qiymati va uning absolyut xatoligini o’rtacha arifmetik qiymati ma’lum bo’lsa, u holda, x-kattalikning absolyut xatoligi:

(1)

ifoda bilan hisoblanadi.

Demak: xf(a); (a)-funktsiyaning absolyut xatosi shu funktsiyadan olingan birinchi tartibli hosilasi bilan, argument xatoligini modulining algebraik yigindisiga teng.



bu yerda: va va , bevosita o’lchanadigan kattaliklarning xatoligi.