1 – laboratoriya ishi mavzu: Materiallarni cho’zilishga sinash po’lat namunani cho’zilishga sinash


Download 484.44 Kb.
Sana23.04.2023
Hajmi484.44 Kb.
#1383767
Bog'liq
1-laboratoriya ishi



1 – LABORATORIYA ISHI

Mavzu: Materiallarni cho’zilishga sinash po’lat namunani cho’zilishga sinash




Ishdan maqsad: 1. Tajriba jarayonining oddiy shaklini va uning baholanishini o’rganish. Turli hil namunalarda cho’zilish yuzasidan sinovlar o’tkazish.
Namunalarga va ularning o’lchamlariga bog’liq bo’lgan katta yuklanishda va kichik yuklanishlarda o’tkazilishi mumkin.
Masalan namuna ishchi qismining uzunligi 100 mm va ko’ndalang kesim yuzasi diametri 10 mm bo’lsa bunday namuna cho’zilishga P-20 mashinasida o’tkazish mumkin.
Agar ishchi qismi uzunligi L=30 mm va ko’ndalang kesim yuzasi diametri 6 mm bo’lsa bu namunani WP-300 qurilmasida cho’zilishga sinash mumkin.
Sinov WP-300 universal 20 kN li kasbiy texnik ta’lim uchun mahsus mo’ljallangan qurilmasi bo’lib, materiallarni sinash uchun klassik qurilma hisoblanadi.

1

Dinomometr

2

Mahkamlash kallagi

3

Yuqori to’sin

4

Doiraviy shkalali o’lchov uskunasi

5

Transport fiksatori

6

Yo’naltiruvchi rama

7

Asosiy silindr bilan maxovik

8

pastki to’sin

9

Asosiy silindr

10

Tayanch tovoni

11

Transportlash rukoyatkasi

1.1-rasm: WP 300 sinov uchun
uneversal qurilma, 20 kN.



1.2-rasm: Cho’zilish uchun namuna.

Lo=30mm


do=6 mm




1.3 – rasm. Namuna sinovdan so’ng

Cho’zilsh uchun namuna


DIN 50 125 bo’yicha alyuminiy, mis, jez va po’latdan tayyorlangan (1.1-rasm) B shakldagi M10 rezbali galovkali dumaloq namuna uzunligi Lo=30mm va diametri do=6 mm ga ega bo’lgan kalta mutanosib (proportsional)namunadan iborat.
1.1-jadval

Kuchlanish

Boshlang’ich kesim yuza

Absolyut uzayish

(1.1)

(1.2)

(1.3)

va - boshlang’ich va deformatsiyadan keyingi uzunlik
Cho’zilish diogrammasi (1.4)





namuna





1.5-rasm. Namuna uzunligini o’lchash

O’lchov natijalari. Ikkitaga ajratilgan namuna bo’laklarini bir-biriga biriktirib, nazorat nuqtalari oralig’i masofalarini o’lchaymiz va cho’zilishdan keyingi namuna uzunligi lF ni topamiz
1.4 - rasm: CHo’zilish yuzasidan sinov
va (1.5 )
1.2-jadval

namuna

material

F, kN

l0, mm

lF, mm

1

ENAW -2007

8,7

30

34,6

2

CW004A

8,3

30

36,2

3

CW614N

15,4

30

32,1

4

11SMU30

13,0

30

38,3

Tahlil. Cho’zilish yuzasidan sinovlar uchun barcha namunalar uchun 6 mm diametrli yakuniy ko’ndalang kesim formulasiga muvofiq

hisoblanadi

Uzayish:
1.3-jadval

Namuna


Material


Kuchlanish ,

Uzayish. ,% da

Hisoblangan

Adabiyotdan

Hisoblangan

Adabiyotdan

1

ENAW 2007

308

340-370

15

7

2

CW004A

294

220-260

21

33

3

CW614N

544

400

7

15

4

11SMn30

460

380-570

27

6


1.6-rasm. CHo’zilish diagrammasi
Mavzu: Po’lat namunani cho’zilishga sinash


Ishdan maqsad: 1. Po’latning cho’zilishidagi asosiy mexanik harakteristikalarini aniqlash, plastik materiallarning cho’zilishga qarshilik ko’rsatish hususiyati va ularning mexanik xossalarini ifoda etuvchi miqdorlar bilan tanishish;
2. Namuna materialining taxminiy markasini aniqlash.
Sinov R – 20 sinash mashinasida bajariladi.
Namunaning umumiy ko’rinishi:

1.7– rasm. Namuna sinovdan oldin

1.8 – rasm. Namuna sinovdan so’ng
4- jadval

Namuna o’lchamlari

Diametri, mm

Hisob uzunligi, mm

Ko’ndalang kesim yuzasi, mm2

Sinovgacha

d0= 10

l0= 100



Sinovdan keyin

d1= 6

l1= 130



Eslatma: d1 – miqdor bo’yincha hosil bo’lgan joydan olinadi.

1.9 – rasm. CHo’zilish diogramasi.
(masshtab: gorizontal – 2:1, vertikal 1 mm – 1 kN)
Sinov natijalari va ko’rsatkichlari

Taritib raqami

Aniqlanayotgan harakteristikalarning nomi

Hisob formulalari va natijalari (kN)

1

Proporsionallik chegarasiga to’g’ri keluvchi kuch

FP.CH=22,5 kN

2

Oqim chegarasiga to’g’ri keluvchi kuch

F0.Q=24,5 kN

3

Eng katta kuch

Fmax=36 kN

4

Uzilish (emirilish) paytiga to’g’ri keluvchi kuch

Fuzil=34 kN



I. Mustahkamlik harakteristikalari (kuchlanishlar), MPa

1

Proporsionallik chegarasi



2

Oqish chegarasi



3

Mustahkamlik chegarasi



4

Uzilish paytiga to’ri keluvchi kuchlanish (xaqiqiy kuchlanish)





II. Plastik ko’rsatkichlari




Uzilgandan keyingi namunaning absolyut uzayishi



1.

Nisbiy qoldiq uzayishi



2

Ko’ndalang kesim yuzasining nisbiy qisqarishi






Namuna materialining taxminiy markazi

St 2 rusumli po’lat



Ish yuzasidan asosiy xulosalar:
Tajriba natijalari asosida namunaning asosiy mexanik harakteristikalarini aniqladik. Ularning yordamida esa loyihalanayotgan tuzilma materiali tanlandi. Olingan natijalarga va mahsus jadvallariga asoslanib namuna materialini taxminiy navini aniqladik ya’ni 2 navli po’lat Sm 2.


Nazorat savollari

  1. Ishdan maqsad nima?

  2. Qanday kattaliklar materialning mustahkamligini tafsiflaydi?

  3. CHo‘zilishga sinashda qanday namunalar qo‘llaniladi?

  4. Qanday kattaliklar plastiklik tafsiflaridir?

  5. Normal va proportsional namunalarni tushuntiring.

Download 484.44 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling