1 – laboratoriya ishi mavzu: tarmoq qurilmalarida dastlabki xavfsizlik sozlamalarini o’rnatish-telnet, ssh ishdan maqsad

3-LABORATORIYA ISHI 
MAVZU: TARMOQ QURILMALARI XAVFSIZLIGINI TAHLIL QILISH 
Ishdan maqsad: Cisco kommutatorlarida va marshrutizatorlarida parolni olib 
tashlash (сброс) bo`yicha amaliy ko`nikmalar olish 
Nazariy qism 
 
 
Qurilma sozlamalariga kirish uchun kerak bo`ladigan parolning yo`qotilishi yoki 
unutilish holatlari tez-tez uchrab turadi. Ushbu laboratoriya ishida Cisco 
kommutatorlari va marshrutizatorlarida parollarni olib tashlash (Сброс) jarayoni 
ko`rib chiqiladi. 

---

Quyida keltiriladigan usullar qurilmaga to`g`ridan-to`g`ri konsol kabel orqali 
ulanishni ko`zda tutadi. Shuning uchun ham qurilma joylashgan xonaga faqat kirish 
huquqiga ega foydalanuvchilar kirishi, xavfsizlik nuqtai nazaridan e`tiborga olinishi 
kerak. 
Ushbu metodikalarning mohiyati quyidagicha: 
paroli unutilgan yoki yo`qolgan konfiguratsion faylsiz qurilmaning 
sozlamalariga imtiyozli rejimda (Privileged EXEC) kirish va konfiguratsion faylni 
almashtirish orqali barcha parollarni o`zgartirish. 

---

---

4–LABORATORIYA ISHI 
MAVZU: REZERVLASH PROTOKOLLARI-STP, PVSTPNI SOZLASH. 
Ishdan maqsad: STP (spanning-tree protocol), RSTP protokollari sozlash va 
ishlash tamoyillari bo`yicha amaliy ko`nikmaga ega bo`lish. 
Nazariy ma’lumot 
STP protokoli OSI modelining kanal pog`onasi protokoli bo`lib, IEEE 802.1d 
standartida asosida tavsiflangan. STP protokoli 1985 yilda Radia Perlman 
tomonidan ishlab chiqilgan. Protokolning quyidagi spetsifikatsiyalari mavjud: 
PVSP+, RSTP, MSTP, SPM. 
STP protokolining asosiy maqsadi Ethernet tarmog`idagi ixtiyoriy 
topologiyada bir-biriga bog`langan bir nechta kommutatorlar o`rtasidagi kanalda 
pet (petel) hosil bo`lishini oldini olishga qaratilgan. STP protokoli tarmoqda 
kommutatorlar bir-biri bilan bog`lanishlarning mantiqiy daraxtini yaratishga 
asoslangan. 

---