1- laboratoriya ishi

r - kapillyar radiusi;
L - kapillyar uzunligi;
V - kapillyardan oqib o‘tadigan suyuqlikni hajmi;
- V hajmga ega bo‘lgan suyuqlikni oqib tushish vaqti.

Kinematik qovushqoqlikni aniqlashda suyuqlik o‘z og‘irligi bosimi ostida kapillyardan oqib o‘tadi. Suyuqlikni zichligi va balandligi bilan suyuqlikni kapillyardan oqib o‘tayotgandagi bosimni ham quyidagi formula yordamida hisoblash mumkin:
(8)
Bu erda : g - og‘irlik kuchining tezlanishi;
h- suyuqlikning balandligi;
р - suyuqlikning zichligi.
Агар (2) ни қийматларини (1) га қўйсак ва тенгламаларни иккала томонини р га бўлсак, унда кинематик қовушқоқликни ҳисоблаш формуласи (9) қуйидаги кўринишга эга бўлади: (9)
unda (10) yoki (11)
C - viskozimetr doimiysi deyiladi, u haroratga bog‘liq bo‘lmasdan, faqat viskozimetrning geometrik o‘lchamlariga bog‘liq.
Neft mahsulotlarini shaffoflik va qovushqoqlik darajasini e’tiborga olgan holda tajriba bajarish uchun quyidagi viskozimetrlardan foydalanish mumkin:
-shaffof neft mahsulotlarini qovushqoqligini noldan yuqori haroratda aniqlash uchun VPJ-1 viskozimetri qo‘llaniladi;
-shaffof neft mahsulotlarini qovushqoqligini istalgan haroratda aniqlash uchun VPJ-2 va Pinkevich viskozimetrlari qo‘llaniladi;
- shaffof bulmagan neft mahsulotlarini qovushqoqligini aniqlash uchun VPJ viskozimetri qo‘llaniladi (2-rasm);
Ish bajarish tartibi: tanlangan Pinkevich viskozimetri benzin bilan yaxshilab yuviladi, etil spirti bilan chayiladi va quritish shkafida quritiladi (2-rasm). Toza va quruq viskozimetrga suyuq neft mahsuloti solinadi. Buning uchun viskozimetrdagi 3-chi trubkaga rezina shlang kiygiziladi, kulning bosh barmog‘i bilan 2-chi trubka yopiladi, viskozimetr pastga aylantiriladi va 1 -chi trubka neftli idishga botiriladi, so‘ngra rezina grusha yordamida neft mahsuloti M₂ belgigacha to‘ldiriladi (bunda havo pufakchalari hosil bo‘lmasligi kerak), viskozimetr neftli idishdan olinadi va normal holatga keltiriladi. Agar viskozimetr tashqarisi suyuqlik bilan ifloslansa, uni filtr qog‘oz bilan artib tozalanadi va 1-chi trubkaga rezina shlang kiygiziladi. So‘ngra vizkozimetr belgilangan haroratdagi termostatga tushiriladi, shtativga mahkamlanadi va 15-20 minut o‘tgandan so‘ng 1-chi trubkadagi shlang bilan rezina grusha yordamida neft mahsuloti M₁, gacha to‘ldiriladi va M₁ dan M₂ gacha oqib o‘tish vaqti yozib olinadi. Tajriba uch marta qaytariladi va olingan natijalar bir-biridan 0,2 % farq qilmasa, ularni o‘rtacha arifmetik qiymatlari asosida kinematik qovushqoqlikni ushbu formula yordamida hisoblash mumkin:
(12)
Bu erda: С - viskozimetr doimiysi, mm /s;
- neftni viskozimetrdan oqib o‘tishini o‘rtacha vaqti, sek.

2- Rasm. VPJT-1 viskozimetri: 1- kapillyar nay; 2- ochik tirqishi; 3- so‘riladigan tirqish; 4- rezervuar. M1-M2- oqim tezligini o‘lchash qismi.

Dinamik qovushqoqlik esa quyidagi formuladan hisoblanadi:

Bu erda: v - kinematik kovushqoqlik, mm²/s;