1- topshiriq. Mavzu asosida quyidagi savollarga javob bering

1. Lоtin yozuvi аsоsidа shаkllаngаn yozuv sictеmаlаri. Bu yozuvdаn dunyo аhоlisining 30 % dаn оrtig'i fоydаlаnаdi.
2. Slаvyan-kirillitsа yozuvi. Bu yozuv turidаn fоydаlаnuvchilаr dunyo аhоlisining 10 % ini tаshkil qilаdi.
3. Аrаb yozuvi. Bu yozuvdаn dunyo аhоlisining 10 % dаn оrtig'i fоydаlаnаdi.
4. Hind bo'g'in yozuvi. Bu yozuvdаn dunyo аhоlisining 20 % fоydаlаnаdi.


5. Fikrlash bilan so‘zlash o‘rtasidagi bogliqlik va farqni tushuntiring.
Fikrlashning nutqqa aylanishi nafaqat fikrlash, balki nutqni ham bekor qilishni anglatadi, chunki nutqda faqat reaktsiyalarni ushlab turish, ularning ma'nosini yo'q qiladi. Aslida, nutq - bu ongli ma'noga ega bo'lgan darajada nutq. So'zlar, vizual tasvirlar sifatida, ovozli yoki vizual, o'z -o'zidan nutqni tashkil qilmaydi. Bundan tashqari, reaktsiyalarning o'zi nutqni anglatmaydi, bu sinov va xato orqali ularni ishlab chiqarishga olib keladi. Ovoz chiqaruvchi harakatlar nutqni yon mahsulot sifatida ishlab chiqaradigan mustaqil jarayon emas. Ovozli yoki yozma nutq belgilarini yaratadigan harakatlarning o'zi tanlanadi, nutqning butun jarayoni so'zlarning ma'nosi o'rtasidagi semantik munosabatlar bilan belgilanadi va tartibga solinadi. Biz ba'zan mavjud va hali og'zaki shakllanmagan fikr uchun so'z yoki iborani qidiramiz va topmaymiz; biz tez -tez aytamizki, biz o'ylagan narsani ifoda etmaydi deb o'ylaymiz; biz o'z fikrimizga mos bo'lmagan so'zni tashlaymiz: fikrimizning mafkuraviy mazmuni uning og'zaki ifodasini tartibga soladi. Demak, nutq sinov va xato usuli yoki shartli reflekslar tomonidan bajariladigan reaktsiyalar to'plami emas: bu intellektual operatsiya. Tafakkurni nutqqa qisqartirish va ular orasida o'ziga xoslikni o'rnatish mumkin emas, chunki nutq faqat tafakkurga bo'lgan munosabati tufayli nutq sifatida mavjud. Lekin fikrlash va nutqni bir -biridan ajratish ham mumkin emas. Nutq - bu tafakkurning tashqi libosi emas, balki uni tashlaydi yoki kiyadi, bu bilan uning mavjudligini o'zgartirmaydi. Nutq, so'z nafaqat gapirishga tayyor bo'lgan fikrni ifodalash, chiqarish, boshqasiga etkazish uchun xizmat qiladi. Nutqda biz fikrni shakllantiramiz, lekin uni shakllantirish orqali biz ko'pincha uni shakllantiramiz. Bu erda nutq tashqi fikr vositasi emas; u o'z mazmuni bilan bog'liq shakl sifatida fikrlash jarayonining o'ziga kiradi. Nutq shaklini yaratish orqali fikrlashning o'zi shakllanadi. Fikrlash va nutq, aniqlanmagan holda, bir jarayonning birligiga kiradi. Nutqda fikrlash nafaqat ifodalanadi, balki asosan nutqda amalga oshiriladi. Tafakkur asosan so'zning o'ziga xos ma'nosida emas, balki tasvirlar ko'rinishida sodir bo'lganda, bu tasvirlar asosan nutq funktsiyasini bajaradi, chunki ularning hissiy mazmuni tashuvchi sifatida ishlaydi. uning semantik mazmuni haqida. Shuning uchun aytish mumkinki, fikrlash umuman nutqsiz amalga oshmaydi: uning semantik mazmuni har doim hissiy tashuvchisiga ega, u ozmi -ko'pmi qayta ishlanib, semantik mazmuni bilan o'zgaradi. Bu degani, bu fikr har doim va darhol boshqalar uchun mavjud bo'lgan nutq shaklida paydo bo'ladi degani emas. Fikr odatda tendentsiyalar ko'rinishida paydo bo'ladi, ular dastlab hali to'liq shakllanmagan, faqat bir necha paydo bo'layotgan langar nuqtalariga ega. To'liq shakllangan shakllanishdan ham ko'proq moyillik va jarayon bo'lgan bu fikrdan, so'z bilan rasmiylashtirilgan fikrga o'tish ko'pincha juda murakkab va ba'zan qiyin ish natijasida amalga oshiriladi. Nutqni shakllantirish jarayonida fikrlar, nutq shakli va undagi fikr ustida ishlash o'zaro bir -biriga o'tadi.