1 10-maruza. Ma’lumotlarni tarmoqli qayta ishlash tеxnologiyalari Reja

17

 

 

ulanishni uydagi bir necha kompyuterlar orqali amalga oshirishdir. Uy tarmogini internetga ulash uchun, 

odatda Ethernet kabelь yoki DSL kabelь modemiga ulanadi. 

2)  Tarmoqdagi  kompyuterlar  xakerlardan  va  viruslardan  ximoya  qilinishi  kerak.  Buning  uchun 

tarmoq Firewall (olovli devor) dan foydalanadi 

3)  Tarmoqni  yaratish  uchun  Hub  yoki  marshrutizatordan  foydalanadi.  Ular  tarmoqdagi 

kompyuterlarni  bir-biriga  boglaydi.  Natijada  barcha  kompyuterlar  bir-biri  bilan  ma’lumot  almashib, 

umumiy  printerdan  foydalana  oladilar.  Bundan  tashqari,  tarmoqdagi  barcha  kompyuterlar  bitta  modem 

orqali internetga ulanadi. Internetga ulanish uchun Hub IP manzilga ega bo’lishi kerak. Unga IP manzilni 

provayder beradi. 

4)  Xar bir kompyuter tarmoq kartasiga ega bo’lishi kerak. Tarmoq kartalari xar bir kompyuterni 

Hub ga ulaydi. 

5)  PC  yoqilgach,  internetga  ulanish  uchun  IP  manzilga  ega  bo’lishi  kerak.  Kompyuter  modem 

orqali bevosita internetga ulanganda unga IP manzilni provayder beradi. Tarmoqda esa IP manzilni Hub 

beradi.  Bunda  NAT  (Network  address  translation-tarmoq  manzilini  uzatish)  texnologiyasidan 

foydalaniladi.  NAT kompyuterga, masalan 192.168.1.100 manzilini beradi. Bu manzillar faqat maxalliy 

tarmoqda  foydalanish  uchun  ajratilgan.  Tarmoqdan  tashqaridagi  kompyuterlar  uchun  kompyuter  Hub 

manzilidan foydalanadi. SHu tariqa tarmoqdagi kompyuter internetga tuliq ulanadi. 

6)  Ikkinchi  kompyuter  yoqilganda  u  ham  shu  kabi  yul  tutadi.  Unga  ham  tarmoq  ichidagi 

manzillardan biri, masalan, 192.168.1.148 beriladi. Tarmoqdan tashqariga chiqish uchun u ham Hub ning 

tashqi manzilidan foydalanadi. 

7)  Tarmoqdagi kompyuterlar Hub orqali tarmoqning umumiy resurslaridan, masalan, printerdan 

foydalanadi. 

 

 

 

ELEKTRON POCHTA

 

Elektron pochta yoki email internetning juda keng kullaniladigan imkoniyatlaridan biridir. Elektron 

pochta yordamida internetga bevosita yoki maxalliy tarmoq orqali ulangan xar bir odamga xabar junatish 

mumkin. Millionlab odamlar xar kuni elektron xabar junatadilar va kabul qilib oladilar. Elektron pochta 

ko’plab karindosh va tanishlar, dustlar va urtoklar,  hamkasblar va siz faoliyat olib borayotgan  sohadagi 

mutaxassislar  bilan  mulokat  qilishning,  kolaversa,  yangi  tanishlar  ortirishning,  zamonaviy  va  kulay 

usulidir. 

1.1. Elektron xabarlarni Internet orqali junatish. 

1. Elektron  pochta  xabari  yaratilib,  junatilgach,  u  Internetning  TCP/IP  protokoli  yordamida 

paketlar ketma-ketligi kurinishida junatiladi. Xar bir paketda boshqa ma’lumotlar bilan birga junatuvchi va 

oluvchining manzillari ham ko’rsatiladi. 

2.  Internetdagi marshrutizatorlar xar bir paketdagi manzillarni kurib chiqadi va ularni eng maqbul 

yul  orqali  manziliga  junatadi.  Yullarni  tanlashga,  magistrallardagi  tirbandlik  kabi  turli  omillar  ta’sir 

ko’rsatadi. Bitta xabarga tegishli paketlar turli yul bilan junatilishi mumkin va  ular manzilga  ham turli 

tartibda yetib boradi. 

3. Xabarning barcha paketlari manzilga yetib borgach, bu xabar paketlardan qayta yigiladi va uni 

---