1. Abu Rayhon Beruniy shunday yozadi Inson hayvondan aql bilan farq qiladi

1. Abu Rayhon Beruniy shunday yozadi Inson
hayvondan aql bilan farq qiladi
Mazkur ko‘chirma gapli qo‘shma gapda
tushirib qoldirilgan tinish belgilari qaysi
javobda tartib bilan to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) « », -.
B):« »,
C):« ».
D):«-».
2. Millatlarni elatlarni deydi ijodkor buyuk
do'stlik birlashtiradi
Mazkur ko‘chirma gapli qo‘shma gapda tushirib
qoldirilgan tinish belgilari qaysi javobda tartib
bilan to‘liq va to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) «-», -.
B):« »,
C) «, , - , -».
D) «, -, -».
. Anvar jon siz ko‘p narsalami o‘rganishingiz
kerak dedim unga
Mazkur ko‘chirma gapli qo‘shma gapda
tushirib qoldirilgan tinish belgilari qaysi
javobda tartib bilan to‘g‘ri va to‘liq
ko‘rsatilgan?
A) « », -
B) «,»,
C) «,»
D):« »,
4. Kamgaplik deydi H. Olimjon donolik
yo‘lining boshlanishidir
Mazkur ko‘chirma gapli qo‘shma gapda
tushirib qoldirilgan tinish belgilari qaysi
javobda tartib bilan to‘liq va to‘g‘ri
ko‘rsatilgan?
A) «, -, -.»
B) «-, -».
C) «, -».
D) «-, -.»
5. Qaysi javobda tinish belgisi bilan bog‘liq
xatolik kuzatilmaydi?
A) Avval ular bizga yetib olishsin keyin birga
jo‘nayrniz.
B) Vaqting ketdi - baxting ketdi.
C) Yer dehqonning qonidir - suv joni.
D) Na qor, na yomg‘ir, na to‘fon va na
bo‘ron hech narsa dovyuraklarni qo‘rqita
olmadi.
6. Qaysi gapda tinish belgisi bilan bog‘liq
xatolik kuzatilmaydi?
A) Tabiat hodisalari; shamol, qor, yomg‘ir,
do‘l o‘z-o‘zidan paydo bo‘lmaydi.
B) Zorqishloq ko‘chalarida, adir va soylarida,
serdaraxt bog‘larida - ko‘klam namoyishi
kezadi.
C) Daraxtdagi barcha, sayroqi qushlar: sa’va,
mayna, bulbul va boshqalar unga jo‘r
bo‘libdi.
D) Yigitlar daraxtlarning ostini yumshatdilar:
qizlar maktab hovlisini supurdilar.
7. Qaysi gapda tire tinish belgisi tushirib
qoldirilgan?
A) Na qor, na yomg‘ir, na to‘fon va na bo‘ron
hech narsa dovyuraklarni qo‘rqita olmadi.
B) Shunday odamlar borki kelajakni oldindan
bashorat qila oladilar.
C) Mening opam ham tajribali shifokor.
D) Ehtimol, sizda ham shunday hollar
bo‘lgandir tun yarmidan og‘ganda birdan
uyg‘onib ketasiz.
8. Qaysi gapda tinish belgisi bilan bog‘liq
xatolik mavjud?
A) «Ertaga hammamiz kelamiz», - dedi usta.
B) Muharrir mehri tovlanib: «Rahmat, ona
qizim!» - dedi.
C) «Millatlarni, elatlarni, - deydi M. Ulug‘ova:
- buyuk do‘stlik birlashtiradi».
D) «Vatan ona kabi azizdir», - dedi ustozimiz.
9. «Hunari va odobi ЪоЧтадап kishidan deydi
Mahmud Koshg‘ariy baxt va davlat ketadi».
Ushbu gapda necha o‘rinda qaysi tinish
belgilari tushirib qoldirilgan?
A) 2 o‘rinda vergul, 2 o‘rinda tire
B) 1 o‘rinda vergul, 1 o‘rinda tire, 1 o‘rinda
ikki nuqta
C) 2 o‘rinda vergul, 1 o‘rinda tire
D) 1 o‘rinda vergul, 2 o‘rinda tire
10. «Temur tuzuklari»da shunday deb
bitilmish: «Tajribamdan ko‘rilgankim,
amri qat’iy, tadbirkor, hushyor, mard va
shijoatli kishi mingta tadbirsiz, loqayd
kishidan yaxshiroqdur».
Ushbu gapdagi tinish belgilarining qo‘llanish
qoidalari noto‘g‘ri izohlangan javobni aniqlang.
A) Ushbu gapda uyushiq aniqlovchilar
orasida vergul qo‘llangan.
B) Ushbu gapdagi vergullarning barchasi
uyushiq bo‘laklarni bog‘lash uchun
qo‘llangan.
C) Muallif gapi ko‘chirma gapdan oldin
kelgani uchun ikki nuqta qo‘llangan.
D) Ko‘chirma gap qo‘shtirnoq ichida yozilgan.
67
Punktuatsiya. Tinish belgilari qo‘llanilishi Ona tili va adabiyot
11. Qaysi gapda tinish belgisi bilan bog‘liq
xatolik mavjud emas?
A) «Odob o‘rgatsalar, quloq sol, - deydi
Yusufiy. - Birov odob o‘rgatsa,
o‘rganmagan kishi hayvon kabidir».
B) «Ha, - dedi Nafisa qat’iy qilib,
aytmoqchi emas edim, endi aytadigan
bo‘ldim».
C) «Anvarjon uka - dedim unga, - siz
o‘sishingiz kerak».
D) «Kenjatoyingiz qani? - deb so‘radi
u - Yordam bersa bo‘lmasmidi?»
12. Qaysi gapda / / shartli belgisi o‘rnida tire
tinish belgisi tushirib qoldirilgan?
A) Tarixni o‘rganishdan asosiy
maqsad / / milliy o‘zligimizni
chuqurroq anglash.
B) Mening opam ham / / talaba, bu yil
oliygohga kirdilar.
C) Bildi ota / / foydasizdir kurashmoq.
D) Ehtimol, sizda ham shunday
hollar bo‘lgandir / / tun
yarmidan og‘ganda birdan
uyg‘onib ketasiz.
13. Qaysi gapda / / shartli belgisi o‘rnida
tire tinish belgisi tushirib qoldirilgan?
A) Bugun bu yerda eshitganlarim ham //
haqiqat edi.
B) Shuni bilingki / / biz sizni aslo
unutmaymiz.
C) Saltanat ham // ikkinchi bosqich
talabasi.
D) Tilga ixtiyorsiz / / elga e’tiborsiz.
14. Qaysi gapda tire tinish belgisini
tushirib qoldirish bilan bog‘liq xatolik
kuzatilmaydi?
A) Bildi ota foydasizdir kurashmoq.
B) Shuni bilingki, mehmondo‘stlik o‘zbek
xalqining ezgu fazilati.
C) Tilga ixtiyorsiz elga e’tiborsiz.
D) Tinchlik farovon hayot manbayi.
15. Qaysi gapda tire tinish belgisi tushirib
qoldirilgan?
A) Ehtimol, sizda ham shunday hollar
bo‘lgandir tun yarmidan og‘ganda
birdan uyg‘onib ketasiz.
B) Yaxshi niyatli kishilarning ahdi
shu edi.
C) Mening opam ham mohir tikuvchi,
ular bejirim ko‘ylaklar tikib
charchamaydilar.
D) Vatan har bir inson tug‘ilib
o‘sgan, kindik qoni to‘kilgan
tabarruk go‘sha!
16. Surayyoning peshonasiga qo'limni qo‘yib
qo‘rqib ketdim: isitmasi nihoyatda baland
ekan.
Ushbu gapdagi ikki nuqtaning qo‘llanish
sababi qaysi javobda to‘g‘ri izohlangan?
A) qo‘shma gap qismlari orasida o‘xshatish
munosabati ifodalangani uchun
B) uyushiq bo‘laklardan oldin
umumlashtiruvchi bo‘lak qo‘llanganligi
uchun
C) qo‘shma gap qismlari orasida izohlash
munosabati ifodalangani uchun
D) o‘zidan oldin kelgan bo‘lak ma’nosini
izohlab kelgan ajratilgan bo‘lak
qo‘llangani uchun
17. Oltmishga kirib bildim: umrim bekorga
o‘tmabdi...
Ushbu gapdagi ikki nuqtaning qo‘llanish
sababi qaysi javobda to‘g‘ri izohlangan?
A) o‘zidan oldin kelgan bo‘lak ma’nosini
izohlab kelgan ajratilgan bo‘lak
qo‘llangani uchun
B) qo‘shma gap qismlari orasida izohlash
munosabati ifodalangani uchun
C) uyushiq bo‘laklardan oldin
umumlashtiruvchi bo‘lak qo‘llanganligi
uchun
D) qo‘shma gap qismlari ketma-ket sodir
bo‘ladigan voqea-hodisalarni ifodalagani
uchun

. Hojiyevning uzun gapidan chiqqan qisqa

xulosa shu bo‘ldi: bugungi avlod o‘z
ajdodlariga munosib voris bo‘lmoqda.
Ushbu gapdagi ikki nuqtaning qo‘llanish
sababi qaysi javobda to‘g‘ri izohlangan?
A) qo‘shma gap qismlari orasida izohlash
munosabati ifodalangani uchun
B) o‘zidan oldin kelgan bo‘lak ma’nosini
izohlab kelgan ajratilgan bo‘lak
qo‘llangani uchun
C) qo‘shma gap qismlari orasida o‘xshatish
munosabati ifodalangani uchun
D) uyushiq bo‘laklardan oldin
umumlashtiruvchi bo‘lak qo‘llanganligi
uchun
19. O'zingiz ko‘rib turgan edingiz: mening
hayotim masalasi, qalbim masalasi hal
bo'lmoqda edi.
Ushbu gapdagi ikki nuqtaning qo‘llanish
sababi qaysi javobda to‘g‘ri izohlangan?
A) qo‘shma gap qismlari orasida izohlash
munosabati ifodalangani uchun
B) uyushiq bo‘laklardan oldin
umumlashtiruvchi bo‘lak qo‘llanganligi
uchun
C) o‘zidan oldin kelgan bo‘lak ma’nosini
izohlab kelgan ajratilgan bo‘lak
qo‘llangani uchun
D) qo‘shma gap qismlari orasida o‘xshatish
munosabati ifodalangani uchun
20. Mening anglaganim shu bo‘ldi: yomonlik
jazosiz qolmas ekan.
Ushbu gapdagi ikki nuqtaning qo‘llanish
sababi qaysi javobda to‘g‘ri izohlangan?
A) uyushiq bo‘laklardan oldin umumlashtiruvchi
bo‘lak qollanganligi uchun
B) qo‘shma gap qismlari orasida izohlash
munosabati ifodalangani uchun
C) o‘zidan oldin kelgan bo‘lak ma’nosini
izohlab kelgan ajratilgan bo‘lak
qo‘llangani uchun
D) qo‘shma gap qismlari bir paytda sodir
bo‘ladigan voqea-hodisalarni ifodalagani
uchun
21. Qaysi gapda / / shartli belgisi o‘rnida
ikki nuqta tinish belgisi tushirib
qoldirilgan?
A) Dadam shu atrofdan / / qishloqdan
chiqaverishdan, do‘kon qidirdi.
B) Aql ko‘pga yetkazadi / / hunar bo‘lsa
insonni ulug‘likka yetkazadi.
C) Uylar, devorlar, daraxtlar //
hamma narsa qorong‘ilikka jimgina
cho‘kdi.
D) Men bu qizni yaxshi taniyman //
o‘tgan yil tanlovda birga qatnashgan
edik.
22. Qaysi gapda tinish belgisi bilan bog‘liq
xatolik mavjud emas?
A) Ona tilim sen borsan, shaksiz, Bulbul
kuyin she’rga solaman.
B) Daraxtdagi barcha sayroqi qushlar sa’va,
bulbul, mayna va boshqalar unga jo‘r
bo‘ldi.
C) Yaxshi niyatli kishilarning ahdi - shu.
D) A’lo o‘qish bizning asosiy vazifamiz.
23. Qaysi gapda tinish belgisi bilan bog‘liq
xatolik mavjud emas?
A) Hamma narsa uylar, devorlar, daraxtlar
qorong‘ilikka jimgina cho‘kdi.
B) Na qor, na yomg‘ir, na to‘fon va^na
bo‘ron - hech narsa dovyuraklarni
qo‘rqitolmadi.
C) Muloyimlik rizq sari yetaklovchi kalit.
D) Xullas shuni bilginki, qars ikki qo‘ldan
chiqadi.
24. Qaysi gapda tinish belgisi bilan bog‘liq
xatolik mavjud emas?
A) Yer don, dehqon bo‘lsa xazinabondir.
B) Erkin o‘g‘lingman, qabul et,
0 ‘zbegim jon o‘zbegim.
C) Hech kim: na Dilobar, na Gulnoza
ertalab kelmadi.
D) Poytaxt bo‘lish uchun avvalambor
poytaxtlik maqomi kerak.
Millatlarni elatlarni deydi M. Ulug‘ova
buyuk do'stlik birlashtiradi
Ushbu ko‘chirma gapli qo‘shma gapda
tushirib qoldirilgan tinish belgilari qaysi
javobda tartib bilan to‘g‘ri va to‘liq berilgan?
A) «, -».
B) «, , -.»
C) «, , - , -».
D):«, -»■
30. Aqlli kishi sabr etar har nafas deydi Sa’diy
Sheroziy
Ushbu ko‘chirma gapli qo‘shma gapda
tushirib qoldirilgan tinish belgilari qaysi
javobda tartib bilan to‘g‘ri va to‘liq
berilgan?
A) «, -».
B) « »,
C):«,»,
31 Darhaqiqat 0 ‘zbekistonning qayeriga
borsangiz darxon kenagas jaloyir
bahrin nayman kabi joy nomlariga
duch kelishingiz mumkin.
Ushbu parchada necha o‘rinda vergul
tushirib qoldirilgan?
A) 4
. B) 7
C) 6
D) 5
D) «,»