1-амалий машгулот Гидравлика асослари ва унинг амалиётда қўлланиши

1-амалий машгулот
Гидравлика асослари ва унинг амалиётда қўлланиши.
Асосий жараёнлар ва ускуналарни ҳисоблашда ўзаро таъсир қилаётган муҳитларнинг физик-техникавий катталикларининг қийматлари (зичлик, солиштирма оғирлик, қовушоқлик, иссиқлик ўтказувчанлик коэффициенти, солиштирма иссиқлик сиғими, ҳарорат ўтказувчанлик коэффициенти ва бошқалар) ни билиш зарур бўлади.
Зичлик. Ҳажм бирлигидаги битта компонентдан ташкил топган бир жинсли модданинг массаси зичлик деб аталади ρ ва билан белгиланади:
, (1.1)
бу ерда – – масса, кг; V – ҳажм, м³. Халқаро бирликлар системаси (СИ) да зичлик кг/м³ да ўлчанади.
Бирорта модданинг зичлигини ( ) сувнинг зичлигига ( ) нисбати нисбий зичлик деб аталади:
1- масала: а) Сувнинг температураси ; б) Ҳавонинг температураси ва бўлганда, диаметри ва зичлиги бўлган шарсимон кварц заррачалари қандай тезликда чўктирилади.
Ечиш:
а) Сувли мухит чўктириш тезлиги қуйидаги формула орқали ҳисоблаб топилади:

бу ерда: - эркин тушиш тезланиши; - заррачалар диаметри; - мухит яъни, сувнинг температурадаги зичлиги; - мухит яъни, сувнинг температурадаги қовушқоқлиги;

б) температурали ҳаволи мухит чўктириш тезлиги қуйидаги формула орқали ҳисоблаб топилади:

бу ерда: - эркин тушиш тезланиши; - заррачалар диаметри; ҳаволи мухит яъни ҳавонинг температурадаги қовушкоклиги
Ҳаволи мухит яъни ҳавонинг температурадаги зичлигини ҳисоблаб топамиз.

бу ерда: - ҳавонинг молекуляр массаси.
Унда чўктириш тезлиги қуйидагига тенг бўлади.

б) температурали ҳаволи мухит чўктириш тезлиги қуйидаги формула орқали ҳисоблаб топилади:

бу ерда: - эркин тушиш тезланиши; - заррачалар диаметри; ҳаволи мухит яъни ҳавонинг температурадаги қовушвовлиги
Ҳаволи мухит яъни ҳавонинг температурадаги зичлигини ҳисоблаб топамиз.
бу ерда: - ҳавонинг молекуляр массаси.
У холда чўктириш тезлиги қуйидаги қийматни олади.