1. «Amaliy dasturiy paketlar» faniga kirish, uning maqsadi va vazifasi

5. Matlabда interpolyatsiya va aproksimatsiya masalalarini yechish


Кўпгина амалий масалаларни ечишда функцияларни аппроксимация ёки интерполяция ёрдамида яқинлаштириш масалаларини ечиш талаб этилади.
Аппроксимация деганда бир функция (аппроксимацияланувчи) ни берилган қийматлари ва маълум критерий асосида бошқа энг яхши яқинлашувчи функцияга алмаштириш тушунилади.
Инженерлик амалиётида одатда текис ва ўрта квадратик яқинлашиш критерийси қўлланилади.
Интерполяция деганда бир функциянинг кам сонли тугун нуқталари (интерполяция тугунлари)да берилган қийматлардан фойдаланиб, қийматлари берилган функциянинг тугун нуқталардаги қийматлари билан устма-уст тушувчи ва тугун нуқталар орасидаги ихтиёрий нуқтада функциянинг қийматларини ҳисоблашга имкон берувчи яқинлашувчи полином билан алмаштириш тушунилади.


6. Simulink paketi asosida murakkab tizimlarni modellashtirish va boshqarish
Simulink visual modellashtirish tizimi alohida o’rin egallaydi. Ma’lum ma’noda Simulink ni Math Works firmasining mustaqil mahsuloti sifatida qarash mumkin. Biroq u «Matlab» yadrosi bo’lgandagina ishlaydi va uning tarkibiga kirgan ko’pgina funksiyalarni ishlatadi.
Simulink sohalarida modellashtirishda talabalar, tinglovchilar va tadqiqotchilarda o’lchash vositalari, tartibga solish va tizimni boshqarish quyidagilarga bog’lanadi:
- tanlash ko’nikmalari, sozlash, avtomatlashtirishning zamonaviy vositalarini ishlatish;
- o’qish jarayonida zamonaviy texnologiyalarni ishlatish texnologiyalari;
- o’rganilyotgan ob’yektning static va dinamik tenglamalarini aniqlash;
- o’rganilyotgan ob’yekt tahlil qilish qobiliyati;
- o’rganilyotgan ob’yektni sintez qilish qobilyati.
«Matlab» paketi virtual elementlar, modullar, funksiyalarning katta to’plamiga ega. Ular real oddiy fizik elementlarning asosiy xususiyatini o’zida qamrab, shartli belgilar ko’rinishida namoyon bo’ladi.
Shunday qilib, monitor ektanida mos elementlardan kerakli virtual laboratoriya stendini yig’ib, yani o’rganilyotgan ob’yektning aniq tuzilishi sxemasini yig’ib, uni to’liq tahlil qilish mumkin, o’rnatilgan va o’tuvchi rejimlarda o’rganish, istalgan xususiyatlari bilan sintez qilish mumkin. Sxema to’g’ri yig’ilib, tajriba ustalik bilan olib borilsa tadqiqot natijasi real sxemadagi tadqiqot natijasiga mos keladi, aniqlik bo’yicha esa undan o’tadi. . «Simulink» dasturiy paketlarning asl mohiyati ana shundadir va albatta bular paketning afzalligi va qadr-qimmatidir.