1-Amaliy ish Burg‘ulash-portlatish ishlarida changni va gazni kamaytirish chora-tadbirlarini о‘rganish

Rasm 1.2 Zoldirli burg‘ulash uchun Gipronikel taklif qilgan chang ushlagich: sxemasi:
1-Markazdan qochirma qurilma; 2-chang ushlagich; 3-shinek; 4-siklon batareyasi; 5-havo yog‘gich; 6-elektromgnit ochgich; 7-chiqaruvchi quvur; 8-ventilyator; 9-qо‘lli tozalagich; 10-tozalash uchun uskuna; 11-reduktor elektrodvigatel bilan.

Burg‘ulangandan hosil bо‘lgan, katta chang bо‘lakchalarini bu chang ushlagich uskuna –chang ushlagich separatorida о‘tirishi uchun 8 siklonli SN-15 batareyalaridan, ya’ni katta bо‘lakni ushlash uchun va yengli material tozalagich, ya’ni mayda chang bо‘laklarini tozalovchilardan tashkil topgan. Yengli tozalagich tozalash yuzasi 18m², 8 ta yengi bо‘lib, uzunligi 2 m, diametri 0,35m dan iborat. Materialni regeneratsiyasi teskari siqilgan havo oqimi bilan avtomat usulida tozalanadi. Bu uskunani sinash vaqtida havoni tozalash samaradoriligi 99,5% ni tashkil qilganligi aniqlangan.

Quduqlarni olovli burg‘ulashdagi ishlash joyida yoqilg‘ini yonishidan gaz shaklidagi qiyin aralashma maxsuloti va maydalangan bо‘laklar xosil bо‘ladi. Garelkani sovutish uchun qо‘llanilgan suvdan jadal suv pari xosil bо‘ladi.
VNIIBTG ni izlanishi bо‘yicha aniqlanishicha gorelkani suv yordamida sovutish bо‘lganda gaz xolatdagi va chang maxsulotlarini jadal ajralishi quyidagi formuladan aniqlash mumkin.
Q_sm[(Q_gQ_ok)V_srT_smT_sr]0.785d V_b(Q_gE_gK_p.t- tC_vQ_v)L_n (11.3)
bu yerda Q_g-yoqilg‘i xarajati, kgs, Q_ok-okislitelni xarajati, kgs, V_sr-soplani qirqishdagi gazni solishtirma xajmi (aralashma yoqilg‘ikislorod uchun 10.5 m³kg, yoqilg‘isiqilgan havo uchun esa 5.25 m³kg), T_sm-aralashma xajmi aniqlanadigan temperatura, ^oS, T_sr – soplani qirqishdagi temperaturasi (yoqilg‘ikislorod uchun 2930 ^oS, yoqilg‘isiqilgan havo uchun esa 1740 ^oS), d_s-quduq diametri, m, V_b-burg‘ulash tezligi, ms, Yeg-yoqilg‘ini yonish issiqligi, Djkg, K_p.t-issiqlikni yо‘qotish koeffitsiyenti, t-suvni qaynashgacha bо‘lgan temperaturasi, ^oS, S_v-suvni solishtirma issiqlik yutishi, Djkg, _n-parni zichligi, kgm³.
Gorelkani sovushi uchun suvdan foydalanish chang karyer atmosferasi jadal ajralishini bir necha о‘n marotabaga kamaytiradi. quduqdan chiqadigan gazlar temperaturasi 560^oS dan 99^oS ga kamayadi.
Olovli burg‘ulash xar-xil bо‘lganda, changlarni bug‘lanishga ketadigan suv xarajati
Burg‘ulashda
q_s.bV_bd _b.p(W_m.m.v-We)(4100) (11.4)
Burg‘ulashdan chiqazishda
q_s.rV_r_b.p(d -d )(W_m.m.v-We)(4100) (11.5)
Yuvilganda
q_s.pV_p_b.pd (V_m.m.v-We)(4100K_k) (11.6)
bu yerda _b.p-burg‘ulangan kon jinsini zichligi, kgm³, W_m.m.v-burg‘ulanib maydalanganmaksimal molekula suv yutishi, %, We-burg‘ulangan kon jinsini tabiiy namligi, %, V_r-qozonni burg‘ulash tezligi, ms, d_k-qozonni diametri, m, k_r-quduqni burg‘ulashdagi kon jinsini maydalash koeffitsiyenti, V_n-qozonni bо‘shatishdagi tezlik, ms.
Suv tomchi chang bо‘laklarini bog‘laydi. Xuddi shuningdek bog‘lash jarayoni parni kondensatsiyasi xisobiga chang bо‘laklarida va ularni koagulatsiyalarida bо‘ladi. Parni kondensatsiyasi, bu issiqlik almashishda aralashmani kon jinsi bilan quduq bо‘ylab xarakat vaqtida issiqlik almashishdagi oqimni temperaturasini kamayishi natijasidir, keyinchali atmosfera havosini sо‘rib olinayotgan tartibdan xosil bо‘lgan natijadir. Chang ushlab qoluvchi bо‘lmaganda о‘tirgan va olib ketilgan chang tomchisini kо‘p qismi, о‘zining yо‘lida qarshilikga uchramasdan karyer atmosferasiga chiqazib yuboriladi, u yerda juda xam mayda tomchilar havo xarakati bilan xarakatlanadi, changdan suv parlanib, karyer bо‘ylab tarqaladi.
Institut VNIIBTG tomonidan bir nechta chang ushlagich uskunalari ishlangan, shulardan bittasi PGU-1 dir. Rasm 11.3 stanokda bu apparat о‘rnatilgan.