1-Amaliy ish Burg‘ulash-portlatish ishlarida changni va gazni kamaytirish chora-tadbirlarini о‘rganish

1-Amaliy ish
Burg‘ulash-portlatish ishlarida changni va gazni kamaytirish chora-tadbirlarini о‘rganish

Karyerlarda burg‘ulash vaqtida kon jinsini maydalash usullarini 2 ta asosiy guruhga mexanik va issiqlik burg‘ulashiga bо‘lish mumkin. Mexanik usulga zoldirli va urib aylanish burg‘ulash stanogi kiradi.

Burg‘ulash stanoglarining ishlashida karyer havosiga changni chiqarishini burg‘ulanishni yaxshilash bilan kamaytirish mumkin. Masalan: Optimal rejada burg‘ulash va maxsus urgich yordamida olib borilganda bо‘ladi. Bundan tashqari maqsadga muvofiq chang ushlagichni, ya’ni og‘irlik, inersiya, suyuqlik va g‘ovak chang ushlovchilar qо‘llash bilan hosil qilish mumkin. Shular bilan bir qatorda changni suvli usul bilan sо‘ndirishni qо‘llashda ham yaxshi samara olish mumkin. Bunda suv, aerovan eritma, havo-suv qо‘shilmasi, kо‘pik va boshqalar qо‘llaniladi.
Hozirgi vaqtda, zoldirli burg‘ulashda changni kamaytirishning asosiy yо‘nalishlaridan biri, changni sо‘ndirishni suvli usulidir, bunda chang ushlagich uskunasi bilan ushlab qolinadi.



Rasm 1.1 havo-suv qо‘shilmasi yordamida SBSH250 stanogida changni sо‘ndirish:
1-uyurmali nasos; 2-kompresordan siqilgan havo; 3-ventilyator «Proxodka-500-2m»; 4-nasos; 5-suv uchun idish sig‘imi 2,8m³; 6-elektr isitgich.

Stanokda havo-suv birlashmasi suvni oqimga berish bilan bо‘ladi va uni mayda tomchilarga bо‘lib yuboriladi. quduq tagida qо‘shilma tomchilardan fakel hosil qilib chang bо‘laklari bilan uchrashishadi. Girdob chang bо‘laklarini suv tomchilari bilan birgalikda tо‘qnashish mumkinligini oshiradi. quduqda changni kо‘tarilishida hо‘llanish va kagulyatsiya davom etadi. quduq boshida quyqa havo oqimi bilan ventilyator yordamida hosil qilingan shamol oqimi bilan olinadi, ventilyator 1-1,5m quduqdan narida о‘rnatilagn bо‘ladi. Suvlangan bо‘laklar oqimdan tushadi va u quduq atrofida yog‘iladi.

Changni sо‘ndirishga ketadigan suv xarajatini quydagi formala bilan aniqlanadi.
q_cd²_c^._b.p(W_l–W_e)(4^.100) kgm yoki (11.1)
q_v_b.p^.d²_c^._b.p(W_l–W_e)/(4^.100) kgs (11.2)

bu yerda: d_c -quduq diametri, m; _b.p –burg‘ulangan kon jinsi zichligi, kgm³;

W_l-burg‘ulangan mayda jinsning yopishqoqligini hisobga olgan holda optimal namligi, %; W_e –burg‘ulangan jinsini tabiiy namligi, %; _b -quduqni burg‘ulashdagi tezlik, ms.
Kon jinsini suvlanishini oshirish uchun PAV-yuza faol modda qо‘shimchasini ishlatish mumkin, bu esa suvni yuza tortilishuvini kamaytiradi va namlanishi qobiliyatini oshiradi. Masalan IGD Minchermet SSSR suv birlashmasi bо‘lgan VNIINP-17 uskunasidan foydalanishni taklif qiladi. Bu transformator yog‘i bо‘lib, u zangdan saqlaydi. Bu qо‘shilma 0,3-0,5% da suvga qо‘shiladi va u bilan emulsiya xosil qiladi. Uni havo bilan birgalikda havo emulsiya birgaligi kо‘rinishida quduq tagi ish joyiga yuboriladi.
Jadval 11.1

Changni sо‘ndirish	Namuna olingan joy	Changni о‘rtacha yig‘indisi, Mgm^2
Changni sо‘ndirmasdan	Ishchi maydonda 1 ta stanokdagi mashinist xonasida	192,856,2
Havo-suv birligi	Bu ham	32,4
Havo emulsiya birligi	--	1,80,8

Jadval 11.1 dan kо‘rinib turibdiki changni sо‘ndirish yuqori samarali bо‘lishiga qaramasdan havo-suv birligi bilan changni sо‘ndirish quyidagi kamchiliklarga ega; dolotoni turg‘unligini kamaytirish mumkinligi, qish vaqtida suvni chegaralanishi, quduqni yuzasini va ba’zi bir holatda kо‘zini buzulishi bо‘lish mumkinligi.

Zoldirli va urib-aylanib burg‘ulaydigan dastgoxlarni ishlatish davrida 1,2,3,4 zinali chang ushlagich uskunalari ishlatiladi. U quduq oldida changlangan havoni haydovchi uskunasi, chang ushlash apparati, ventelyator va havo yutuvchi tartiblardan tashkil topgan. Ushlanish prinsipi bо‘yicha oxirgi bо‘limda tozalanish og‘irlik bо‘yicha, inersiya, yutish qilish va g‘ovak chang ushlagichlar bilan bо‘ladi. Changni ushlash uskunasi quruq va hо‘l chang ushlash usullarida qо‘llaniladi.
3 zinali chang ushlagich uskunasi chang ushlashni quduq usulida zoldirli burg‘ulash stanogi 2 SBSH-200N da qо‘llanilgan. Bu uskunada quduqni burg‘ulash vaqtidagi quyqa, chang qabul qilgich orqali о‘tirish kamerasining о‘lchami 1,0x1,5x2,8m bо‘lgan sig‘imga kiradi. Katta bо‘laklardan tozalangani havo par sikloni orqali о‘tadi, diametri 0,45m, yengil materialli tozalagich bо‘lib, tozalaydigan yuzasi 50m² ga teng. Uskuna VVD-8 ventelyatori bilan jihozlangan. Bu uskunani qо‘llanganda, chang ajrash 10 marotabaga kamayadi va ishlash yerida havoni changlanishi 0,6-6,9mgm³ da bо‘ladi.
Chang ushlab qolish uskunasining burg‘ulash stanoklari uchun takomillashtirishning birdan-bir yо‘li, bu kо‘p qavatli material va teskari pulsirlovchi yoki yо‘naltirilgan tozalash qurilmasini qо‘llash bilan olib boriladi.
Ularni qо‘llagan vaqtda, materiallarga havo og‘irligi 3 marotabaga kо‘payadi, qolgan havo changi chiqish 20mgm³. Mana shunday tozalagichni institut Gipronikel taklif qilgan. U Rasm 11.2 da kо‘rsatiladi.