1 amaliy mashg‘ulot. JaG‘li maydalagich Hisobi Ishdan ko‘zlangan maqsad

3-rasm. Jag‘li maydalagichning unumdorligini aniqlash uchun sxema.
_(1.6)
Zaxira koeffitsentini xisobga olgan holda, (1,2...1,3 zaxira koeffitsenti) jag‘li maydalagichning elektr yuritgichining quvvati N (kVt) quyidagi formuladan topiladi:
_(1.7)
bu erda: oddiy harakatlanuvchi jag‘li maydalagichlar uchun: S₀ = (0,56..0,6)S; murakkab harakatlanuvchi jag‘li maydalagichlar uchun: S₀ = r ; - maydalagichning yuritmasi f.i.k.
( =0,85); H – qo‘zg‘almas jag‘ning balandligi; n – eksentrik vallning aylanish chastotasi; b - yuklash qismining uzunligi.


Masala:
1-jadvalda jag‘li maydalagichning hisobi uchun berilgan ma’lumotlardan foydalanib, 1-variant buyicha:
YUklanayotgan bulakning eni a=160 mm, yuklanayotgan bulakning uzunligi b=250 mm, jag‘lar orasining eng kichik ulchami e=16 mm, harakatlanuvchi jag‘ning yurishi o‘lchami S=8 mm, val ekssentrisiteti r=8 mm, Qo‘zg‘almas jag‘ning balandligi H=520 mm, qamrov burchagi α=16 grad, yuklanayotgan material bo‘lagining eng katta o‘lchami D=140 mm ga teng bo‘lsa, maydalagichdan jag‘ning bir marta harakatida tushayotgan material hajmini(V), maydalagich unumdorligini (P), elektr yuritgichining quvvatini (N) hisoblang.
1-jadval

№	Yuklanayotgan bulakning eni a, mm	Yuklanayotgan bulakning uzunligi b, mm	Jag‘lar orasining eng kichik ulchami e, mm	Harakatlanuvchi jag‘ning yurishi ulchami S, mm	Val ekssentrisiteti r, mm	Qo‘zg‘almas jag‘ning balandligi H, mm	Qamrov burchagi α, grad	Yuklanayotgan material bulagining eng katta ulchami D,mm
1	160	250	16	8	8	520	16	140
2	160	250	20	10	8	520	15	140
3	160	250	29	12	8	520	14	140
4	250	400	20	12	12,5	710	16	210
5	250	400	40	14	12,5	710	15	210
6	250	900	21	13	12	720	16	210
7	250	900	41	15	12	720	15	210
8	400	900	25	14	13	880	18	340
9	400	900	65	16	13	880	17	340
10	400	900	82	18	13	880	16	340
11	600	900	90	16	19	1100	20	510
12	600	900	135	20	19	1100	19	510
13	600	900	176	24	19	1100	18	510
14	400	600	36	18	19	1100	18	340
15	400	600	51	22	19	1000	17	340
16	400	600	74	26	19	1000	16	340
17	600	900	83	25	25	1580	20	510
18	600	900	102	29	25	1580	19	510
19	600	900	117	33	25	1580	18	510
20	900	1200	50	30	30	1900	20	700

Eslatma: a) 1..13 variantlar – murakkab harakatlanuvchi jag‘li maydalagichlar uchun; 14..25 variantlar – oddiy harakatlanuvchi jag‘li maydalagichlar uchun;
b) Maydalanayotgan material juft variantlar uchun granit;
Maydalanayotgan material toq variantlar uchun ohaktosh deb hisobga olinsin. (ohaktosh uchun = 1600 kg/m³, granit uchun = 2000 kg/m³)
Echish: Jag‘li maydalagichning ekssentrik o‘qining burchak tezligini topish uchun (1.2) formuladan foydalanamiz:


min/s

Maydalagichdan jag‘ning bir marta harakatida tushayotgan material hajmini (1.4) formula yordamida hisoblaymiz :
sm³=0,01313 m³
(1.5) formuladan jag‘li maydalagichning unumdorligini aniqlaymiz: P (m³/soat)
n – ekssentrik valni aylanish chastotasi
n=ω/2π=30,65/2*3,14=4,88 ayl/s (293 ayl/min)
m³/s.
Jag‘li maydalagichning elektr yuritgichining quvvati N (kVt) (1.7) formuladan topiladi:Bizning variantimizda murakkab harakatlanuvchi jag‘li maydalagich bo‘lgani uchun: =r teng buladi.
kVt


4. Nazorat savollari.
1.Tog‘ jinslarini maydalashda qanday maydalagichlar (turlari) qo‘llaniladi?
2.Jag‘li maydalagichlarda maydalashlar qanday turlarga ajratiladi?
3.Qo‘zg‘aluvchan yuzasi oddiy tebranadigan maydalagichlarning tuzilishini tushuntiring.
4.Qo‘zg‘aluvchan yuzasi murakkab tebranadigan maydalagichlarning tuzilishini tushuntiring.
5.Jag‘li maydalagichlarning unumdorligi qanday aniqlanadi?
6.Jag‘li maydalagichlarning elektr yuritgichining quvvati qanday topiladi?