1-amaliy mashg‘ulot. Tekislikda dekart koordinatalar sistemasini almashtirish. Qutb koordinatalar sistemasi Maqsad

---

1-amaliy mashg‘ulot. Tekislikda dekart koordinatalar sistemasini 
almashtirish. Qutb koordinatalar sistemasi 
 
Maqsad: Dekart koordinatalar sistemasidan qutb koordinatalar sistemasiga o‘tish, 
qutb koordinatalar sistemasida berigan chiziq grafigini yasash, dekart koordinatalar 
sistemasini almashtirish 
Zarur adabiyotlar va jihozlar:
1. Narmanov A. Ya. Analitik geometriya.T. O‘zbekiston Respublikasi faylasuflar 
milliy jamiyati nashriyoti, 2008 y., 26-30 betlar 
2. Ильин В.А., Позняк Э.Г. Аналитическая геометрия. М. “ФИЗМАТЛИТ”, 
2004.13-22 betlar 
3. 
http://journal.buxdu.uz/index.php/journals_buxdu/article/view/3388
  
4. 
https://www.youtube.com/watch?v=t9SL_0jK4U8
  
 
Ishning mazmuni: 
 
Ba’zi masalalarni yechishda berilgan 
to’g’riburchakli koordinatalar 
sistemasi o’rniga boshqa ma’lum ma’noda birinch sistemaga niabatan olingan 
to’g’riburchakli koordinatalar sistemasini qarash qulay bo’ladi. Masalan, 
planetalararo harakatni geossentrik (markazi erda bo’lgan) sistemadan foydalanish 
mumkin, ammo qulayroq bo’lgan geliossentrik (markazi quyshda bo’lgan) 
sistemadan foydalaniladi. 
Savol tug’iladi, bir sistemadan ikkinch sistemaga qanday o’tiladi? 
Koodinatalar sistemasini o’zgartirishning ikki holi mavjud: koordinatalar 
sistemasini parallel ko’chirush, koordinatalar sistemasini burish. Bu hollarni qarab 
chiqamiz. 
Koordinatalar sistemasini parallel ko’chirush. Bu holda koordinatalar 
boshi tekislikning boshqa nuqtasiga ko’chirilgan va koordinata o’qlarining 
yo’nalish o’zgarmagan (2-chizma). 
Faraz qilaylik, yangi koordinatalar sistemasining boshlang’ich nuqtasi 
“eski koordinatalar sistemasida” 
kordinatalarga ega bo’lsin. Unda 
tekislikning “eski koordinatalar sistemasida” 
kordinatalarga ega bo’lsin 
niqtasi yngi koordinatalar sistemasida qandaydir 
kordinatalarga ega 
bo’ladi.