1-Amaliy mashg`ulot Tеxnologiyalarni boshqarishga oid jarayonlar bilan tanishish Ishdan maqsad

---

1-Amaliy mashg`ulot 
Tеxnologiyalarni boshqarishga oid jarayonlar bilan tanishish
 
 
Ishdan maqsad: Tеxnologiyalarni boshqarishga oid jarayonlar bilan tanishish bo‘yicha amaliy 
ko`nikmalar ega bo`lish handa bilimlarni mustahkamlash 
Nazariy qism: 
Fizik kattalikning muayyan qiymati texnologik jarayonning rivojlanishi haqidagi 
ma’lumotning muhim qismidir. Turli usul va asboblar orqali ifodalangan texnologik jarayonning 
holati haqidagi axborotlarni m a ’lumot, ya’ni informatsiya deb bilamiz. Informatsiyalar, asosan, 
oichash asboblari va qurilmalari yordamida olinadi. Fizik obyektning sifat jihatdan umpmiy, 
lekin miqdor jihatdan har bir obyekt uchun alohida xususiyati fizik kattalik deb ataladi. Shunday 
qilib, har bir fizik kattalik aynan shu kattalikning sonli qiymati birligiga ko‘paytmasidan iborat 
boigan individual qiymati bilan ifodalanadi. Bir-biriga muayyan tarzda noerkin boglangan 
kattaliklar yiglndisi fizik kattaliklar tizimi deyiladi. Fizik kattaliklar tizimi asosiy, qo‘shimcha va 
hosila kattaliklardan iborat. Tizimga kirgan va boshqa tizimlarga nisbatan shartli ravishda erkin 
hisoblangan fizik kattalik asosiy fizik kattalik deb ataladi. Xalqaro birliklar tizimi — SI (Sistem 
International — SI) fan va texnikaning barcha sohalari uchun fizik kattaliklaming universal 
tizimi boiib, 1960-yilning oktabr oyida „Oichov va tarozilar“ XI Bosh konferensiyasida qabul 
qilingan. SI ning joriy etilishi shu tizimda nazarda tutilgan va uning tarkibiga kirmaydigan 
(ammo, hozir oichov birliklari sifatida qollanilayotgan) birliklarning ilmiy-tadqiqot natijalarini 
hisoblashda, ishlab chiqarish vositalari va asbob-uskunalarini loyihalashda, qurilish hamda 
qurilgan obyektlardan foydalanishda, shuningdek, o ‘quv-ta’lim ishlarida ko‘p qiyinchiliklar 
tug‘dirayotgan oichov birliklaridagi turli xillikka barham beradi. SI ning hozirgi qoilanilayotgan 
ayrim oichov tizimlariga nisbatan muhim afzalligi shundaki, u — universal; oichov birliklarini 
birxillashtirgan; asosiy, qo‘shimcha va o‘z hosilaviy birliklarini amaliyot uchun qulay 
oichamlarga mujassamlashtirgan; kogerent, ya’ni hosilaviy birliklar o ichamlarini aniqlovchi 
fizik tenglamalardagi mutanosiblik koeffitsiyentlarini tugatgan tizimdir. Uning tatbiqi bilan 
hisoblash tenglamalarining yozilishi ancha soddalashdi. Xalqaro birliklar tizimi (SI) da yettita 
asosiy va ikkita qo‘shimcha kattalik qabul qilingan. Shuningdek, ular asosida ko‘pgina hosilaviy 
kattaliklar va ularning birliklari ham tasdiqlangan. 1.1-jadvalda Xalqaro birliklar tizimi (SI) da 
ifodalangan asosiy va qo‘shimcha hamda o ‘quv jarayonida tez-tez uchrab turadigan muhim 
hosilaviy kattaliklarning oichov birliklari, belgilari keltirilgan. 

---

---

---

Topshiriq
1. Amaliy ishni o`qing. 
2. O`zingiz ham shu mavzu yizasidan biron bir Texnologik ishlab chiqarish haqida 
Word shaklida 3-4 betlik ma`lumot toping va unda asosiy parametrlar qaysi shuni 
izohlang yuzasidan olingan bilimlaringizdan krassvordlar tuzing. 
3. O`zingiz yozgan Texnologik ishlab chiqarish haqida xulosa yozing va hemis 
tizimiga yuklang. 
 
Asosiy adabiyotlar: 
1. Yusupbekov N.R. , Mu h amedov B. I . , G ‘ul omov Sh.M. Texnologik jarayonlarni 
boshqarish sistemalari. Texnika oliy o‘quv yurtlari uchun darslik. - Т.: ,,Olqituvchi“, 1997. — 
704 b. 
2. Yu s u p b e k o v N .R . , I g amb e r d i y e v X.Z. , Ma l i k o v A. Texnologik jarayonlarni 
avtomatlashtirish asoslari. — Т.: ToshDTY, 2007. — 237 b. 
5. Ла пше н к о в Г.И. , По л о с к и й Л.М. Автоматизация производственных
Qo‘shimcha adabiyotlar: 
1. Sokolov R.S. Ximicheskaya texnologiya. – M.: Vlados, 2000. – t.1-2.– 814 s.
2. Nurmuxamedov X.S. Nauchnie osnovi sozdaniya prostessov i apparatov dlya sushki i 
granulirovaniya zernisto-voloknistix materialov. – Diss.... dokt. tex. nauk, Tashkent, TashXTI, 
1993. – 440 s.