1-amaliy topshiriq Bilimlarga asoslangan tizimlar nazariyasi

Ma'lumotlar bazalari va bilim bazalari. 
Ma'lumotlarni saqlash uchun katta hajmli va ma'lumotlarni saqlashning nisbatan 
arzonligi bilan tavsiflangan ma'lumotlar bazalari, bilimlarni saqlash uchun esa kichik 
hajm va axborot massivlarining juda yuqori narxi bilan ajralib turadigan bilim bazalari 
qo'llaniladi. Bilimlar bazasi har qanday intellektual axborot tizimining asosidir. 
An'anaga ko'ra, bilim toifalarga bo'linadi: 
1. 
yuzaki - mavzu sohasidagi alohida hodisalar va faktlar o'rtasidagi 
ko'rinadigan munosabatlar haqida bilim. (Qo'ng'iroq tugmasi). 
2. 
chuqur - mavzu sohasida sodir bo'ladigan jarayonlarning tuzilishi va 
xarakterini aks ettiruvchi abstraktsiyalar, analogiyalar, sxemalar. Ushbu bilim hodisalarni 
tushuntiradi va ob'ektlarning xatti-harakatlarini bashorat qilish uchun ishlatilishi 
mumkin. (qurilmani chaqirish). 
Zamonaviy intellektual axborot tizimlari asosan yuzaki bilimlar bilan ishlaydi, bu 
bilimlarning chuqur tuzilmalarini aniqlash va ular bilan ishlash imkonini beruvchi 
universal usullarning yo‘qligi bilan bog‘liq. 
+ Bu tasnifga qo'shimcha ravishda bilimlar protsessual va deklarativga 
bo'linadi. Tarixiy 
jihatdan 
birinchisi protsessual bilim 
edi, 
ya'ni. ma'lumotlarni 
manipulyatsiya qiladigan algoritmlar bilan ifodalangan bilim. Ma'lumotlarni boshqarish 
texnologiyasidagi o'zgarishlar dasturga o'zgartirishlar kiritishni talab qildi. Biroq, yangi 

---

ma'lumotlar tuzilmalarining paydo bo'lishi (jadvallar, ro'yxatlar, ma'lumotlarning 
mavhum turlari) tobora ko'proq e'tiborni deklarativ bilimga o'tkazdi. Bugungi kunda 
bilim sof deklarativ shaklga ega bo'ldi , ya'ni. Bilim tabiiy tillarga yaqin va tashqi 
foydalanuvchilar uchun tushunarli bo'lgan bilimlarni ifodalovchi tillarda yozilgan 
jumlalar deb hisoblanadi.
Nazorat savollar. 
1.Intellekt nima. 
2.Suniy intelekt nima. 
3.Bilim va ma'lumotlar haqida umumiy tushunchalar. 
4. Ma`lumotlar bazasi. 

---

Document Outline

• Intellektual tizimlarning o'ziga xos xususiyati - muayyan fan sohasidagi muammolarni hal qilish uchun zarur bo'lgan bilimlarning mavjudligi. Bunday holda,tabiiy savol tug'iladi, bilim nima va u kompyuter tomonidan qayta ishlanadigan oddiy ma'lumotlardan qanday farq qiladi.Ma'lumotlar - ob'ekt sohasi ob'ektlari, jarayonlari va hodisalarini, shuningdek ularning xususiyatlarini tavsiflovchi haqiqiy xarakterdagi ma'lumotlar. Kompyuterni qayta ishlash jarayonida ma'lumotlar quyidagi transformatsiya bosqichlaridan o'tadi:• ma'lumotlar ma