1. Ammoniy fosfatlarning xossalari. Ammofos ishlab chiqarish jarayonining texnologik sxemalari. Reja

Neytrallagich issiqlik balansi

Issiqlik kirimi	kj	Issiqlik sarfi	kj
Boshlang’is fosfat kislota bilan: 1042∙2,30∙(40-25)	35949	Ammofos bo’tqasi bilan: (1219-x)∙2,96∙(120-25)	308041-253x
Gaz holatdagi ammiak bilan: 90∙2,22∙(50-25)	4955	Atrof-muhitga yo’qotiladigan issiqlik: 575030∙0,05	28752
Absorbtsiya tizimidan suyuqlik bilan: 87∙4,187∙(45-25)	5408	Suv bug’i bilan: 2575x	2575x
Kimyoviy reaktsiya issiqligi*: (90:17)∙99∙850	528618
Jami:	575030	Jami:	336792+2322x

* Reaktsiyaning issiqlik effekti: H3PO4 (s) + NH3 (gaz) = NH4H2PO4 (s) + 99850 kj/mol’

Quritish barabani issiqlik balansi. Hisobni ammofosni quritishga sarflanadigan mo’rili gaz miqdorini aniqlash uchun bajariladi (3-jadval).
3-jadval
1 t ammofos uchun quritish barabanining issiqlik balansi

Issiqlik kirimi	kj	Issiqlik sarfi	kj
Mo’rili gaz bilan: V∙1,319∙350	461,6 V	CHiqindi gazlari bilan: V∙1,315∙110	144,6 V
Barabanga kiradigan materiallar bilan: 5058∙1,256∙85	540009	Quritish barabanidan chiqadigan materiallar bilan: 5020∙1,214∙90	548563

		Bug’langan suv bilan: 38∙2688
102144
		Havrni qizdirishga: 0,1∙V∙0,31∙1,298(110-20)	11,7 M
		Atrof-muhitga yo’qotiladigan: 461,6V∙0,1	46,2 V
Jami:	540009+461,6 V	Jami:	202,5 V+650,707

Tayyor mahsulot tarkibida 52% P2O5o’zi, 11% N, 1% H2O bo’ladi.

Ammoniylashtirgich-donadorlagich qo’llanilgan holda ammofos ishlab chiqarish sxemasi uchun asosiy issiqlik hisoblari neytrallagich va quritish barabanining issiqlik balansini tuzishda bajariladi.
Neytrallagich issiqlik balansi. Issiqlik balansini tuzishda reagentlarning boshlang’ich harorati 25°C deb qabul qilingan.
Issiqlik balansi tenglamasidan neytrallash jarayonida bug’lanadigan suv miqdorini aniqlaymiz: x = 103 kg.
Issiqlik balansi tenglamasidan 1 t tayyor mahsulot uchun berilgan ammofosni quritishga sarflanadigan mo’rili gaz miqdorini aniqlaymiz:
V = 427,2 m3/t.
Quritish barabanidan chiqadigan mo’rili gaz unumi: 1,1∙427,2 + (38:0,804) = 517 m3/t ni tashkil etadi.