1. Avstrolopitekler Afrika daǵı dáslepki avstralopitexlerdin’ tasqatqan jayları kartası

Anatomiya - Kóplegen túrleriniń mıyları Avstrolopitek zamanagóy insan miyasinin’ shama menen 35 payızın quradı menen endokranial kólem ortasha 466 kubometr (28,4 kubometr).
Bul ortasha endokranial kólemnen kóbirek bolsa -de shimpanze mıylar 360 santımetrda (22 kub) eń áyyemgi avstralopitlar (A. anamensis) shimpanze aralıǵinda bolǵan kórinedi, Holbuki, keyinirek birpara avstralopit úlgileri endokranial kólemge iye bolıp, birpara dáslepki Homo qaldıqlarına qaraǵanda ádewir ulken.
Kóp túrleri Avstrolopitek kishkene hám oqlangan, ádetde 1, 2 - 1, 4 m biyiklikte (3 fut 11 den 4 fut 7 dyuymgacha) biyiklikte bolǵan. Itimal, olar sezilerli dárejede kórsetiwgen jınıslıq qapırıqorfizm, er adamlar hayallardan úlkenlew.
Zamanagóy populyatsiyalarda er adamlar urǵashılarǵa qaraǵanda ortasha 15% kóbirek, biraq Avstrolopitek, birpara shamalarǵa kóre er adamlar urǵashılarnikidan 50% ge shekem úlkenlew bolıwı múmkin. Biraq, jınıslıq qapırıqorfizm dárejesi avstralopit qaldıqlarınıń bólekleniw ózgesheligi sebepli tartıs etińip atır.
Zihlmannin’ sózlerine kóre, Avstrolopitek dene sáykeslikleri olarǵa uqsas bonobos (Pan paniskus), etakchi evolyutsion biolog Jeremi Grifit bonobolar fenotipik tárepten uqsas bolıwı múmkinligin shama qılıw Avstrolopitek.
Bunnan tısqarı, termoregulyatsiya modelleri sonı kórsetedi, avstralopitlar adamlardan ayrıqsha bolıp esaplanıw shimpanze hám bonoboga uqsas shashlar menen tolıq oralǵan.
Áyyemgi taslar sonı kórsetedi Avstrolopitek ushın ájdadlar Homo hám zamanagóy adamlar.
Burınları úlken miydiń úlkenligi bipedalizm ushın jańa ashılıw bolǵan, dep shama etilgen edi, biraq jańa ashılıw Avstrolopitek kishi mıy menen, lekin rawajlanǵan eki ayoqlilik bul teoriyanı buzdi.
Soǵan qaramay, bipedalizm birinshi bolıp qanday payda bolǵanlıǵı haqqında tartıslı másele bolıp qalıp atır.
Bipedalizmnin’ abzallıqları sonda, ol qoldı zatlardı ustaw ushın bos qaldırdı (mısalı, azıq-túlik hám jaslardı alıp júriw) hám kózlerge uzın ot ústine azıq-túlik dáreklerin yamasa jırtqısh haywanlardı qıdırıw imkaniyatın berdi, biraq bul artıqmashılıqlar onsha áhmiyetke iye emesligi de aytıp ótildi bipedalizm payda bolıwına sebep bolıwı ushın etarli.
Sıyaqlı aldınǵı qaldıqlar Orrorin tugenensis, altı million jıl aldın, adamlar hám shimpanzeler ortasında bóliniw dáwirinde, genetikalıq izertlewler kórsetkeninde, bipedalizmni kórsetedi.
Bul sonı kórsetedi, tik, tuwrı ayaqlı júriw terekzorlarga iykemlesiw retinde payda bolǵan. Tos súyeki hám ayaqlarda úlken ózgerisler ilgeri qashannan berli júz bergen edi Avstrolopitek.
Bir payıtlar adamlar a den kelip shıqqan dep oylawǵan buwın júriw ájdad, biraq bul jaqsı qollap -quwatlanmaydi.
Avstrolopitek zamanagóy adamlar sıyaqlı otız eki tishga iye. Olardıń tisleri úlken meshinlerge uqsap parallel bolǵan hám olardıń azǵantay tisleri aldındaǵı boslıq (diastema) bolǵan.
Olardıń ıytları zamanagóy adamlar sıyaqlı kishilew edi hám tisleri aldınǵı gomininlarga qaraǵanda kemrek baylanısqan edi. Haqıyqattan da, birpara avstrolopiteksiyalarda ıytlar tıs tesigine uqsap qáliplesedi.
Dıń tisleri Avstrolopitek Adamlarnikiga uqsas tárzde bir-birine sáykes keledi, tómen tajlar hám usaqlaw ushın isletiletuǵın tórtew tómenden jasalǵan domalaq. Olardıń tóbeliklerinde qırları bar. Usınıń menen birge, avstralopitlar, ádetde, qalıń emal menen postkanin tislerin rawajlantirdilar.
Ulıwma avstralopitlar qalıń bolǵan emal, sıyaqlı Homo, basqa ullı meshinlerde bolsa emal sezilerli dárejede juqalaw. Saw avstralopitlar ózleriniń molar ústlerin tegislew kiyip júriwgen, kerisinshe olardıń qırların ustap turıwshı kóbirek kelisikli túrlerden ayrıqsha bolıp esaplanıw.
Dieta
1979 jılda mikroto'lqinli dáslepki izertlewde Avstrolopitek fotoalbom tisleri, antropolog Alan Uolker bekkem avstralopitlar tiykarınan mıywe yeydi (puxta ).