1-боб. ИҚтисодиёт назарияси фанининг предмети ва ўрганиш усуллари

1-мавзу. ИҚТИСОДИЁТ НАЗАРИЯСИ ФАНИНИНГ ПРЕДМЕТИ ВА ЎРГАНИШ УСУЛЛАРИ
1

• Иқтисодиёт ва унинг бош масаласи

2

• Иқтисодиёт назариясининг фан сифатида шаклланиши

3

• Иқтисодиёт назарияси фанининг предмети ва вазифалари

4

• Иқтисодий қонунлар ва категориялар (илмий тушунчалар)

5

• Иқтисодий жараёнларни илмий билишнинг усуллари

РЕЖА:
Чекланган иқтисодий ресурслардан унумли фойдаланиб, кишиларнинг яшаши, камол топиши учун зарур бўлган ҳаётий воситаларни ишлаб чиқариш ва истеъмолчиларга етказиб беришга қаратилган, бир-бири билан боғлиқликда амал қиладиган турли-туман фаолиятлар
иқтисодий фаолият деб аталади.
Араб лексиконида
«иқтисод» тежамкорлик маъносида тушунилган
қадимги грек олимлари (Ксенофонт, Платон, Аристотель)
иқтисодиёт – уй хўжалиги ва уни юритиш қонунлари
ИҚТИСОДИЁТ

• – мулкчиликнинг турли шаклларига асосланган хўжаликлардан, хўжаликлараро, давлатлараро бирлашмалар, корпорациялар, концернлар, қўшма корхоналар, молия ва банк тизимларидан, давлатлар ўртасидаги турли иқтисодий муносабатлардан иборат ўта мураккаб ижтимоий тизимни англатади.

иқтисодиётнинг асосий мазмунини

• Чекланган иқтисодий ресурслардан оқилона фойдаланиб, аҳолининг тўхтовсиз ўсиб борувчи эҳтиёжларини қондириш мақсадига эришиш, ресурслар ва маҳсулотларни тўғри тақсимлаш йўлларини топиш

Иқтисодиёт қамров даражасига қараб қуйидаги турларга бўлинади
Иқтисодиёт
Макроиқтисодиёт
Микроиқтисодиёт
жаҳон
иқтисодиёти
Оила
иқтисодиёти
корхона ёки фирма
иқтисодиёти
минтақа
иқтисодиёти
миллий
иқтисодиёт
тармоқ
иқтисодиёти

• кишилик жамиятининг мавжуд бўлиши ва ривожланиши учун зарур бўлган ҳаётий неъматларни яратиш жараёни.

Ишлаб чиқариш –

• ишлаб чиқариш омиллари ва унинг натижаларини иқтисодиётнинг турли қисм ва субъектлари ўртасида тақсимлаш жараёни.

Тақсимот –

• – жамият аъзоларининг иқтисодий фаолият турлари ёки ишлаб чиқариш натижалари бўйича маълум бир ўлчам (масалан, қиймат миқдори) асосида ўзаро алмашиш жараёни.