1 bob. Jahon turizmi rivojlanish jarayonining nazariy jihatlari

1 BOB. JAHON TURIZMI RIVOJLANISH JARAYONINING NAZARIY JIHATLARI


1.1. Jahon turizmi rivojlanishi

Turizm sohasi global iqtisodiyotda katta o'rin tutadi. Bu sohada yuqori darajada innovatsion va digital rivojlanish ko'rsatiladi. Jahon turizmi, global tarmoqda ko'plab muammolar yuzaga kelayotganligini ham ko'rsatadi. Turizm sohasida e'tibor qaratilishi kerak bo'lgan bir nechta muammolar mavjud, masalan, turizmda mavjud turli xil subektlarning siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy o'rni haqida. Turizm sohasidagi kelajakdagi rivojlanish, bu sohaning innovatsion va digital asosda rivojlanishini ko'rsatadi. Turizm sohasidagi kelajakdagi rivojlanishni ta'minlash uchun turizm sohasida kelajakdagi xavfsizlik, ijtimoiy-tarixiy va ekologik chora-tadbirlar o'tilishi kerak. Turizm sohasidagi kelajakdagi rivojlanish va undagi strategiyalar yaratilishida, turizm sohasidagi muammolar ham e'tibor qaratilishi kerak. Shu bilan birga, jahon turizmi turizmning boshqa sohalari bilan ham integratsiyada yuqori darajada ishtirok etadi. Turizm tashqi siyosat, iqtisodiy, madaniy va boshqa sohalarga ta'sir ko'rsatishi mumkin. Turizm, jismoniy va maishiy axborot tizimlarini yaxshilaydi va yangi turizm subektlarini rivojlantirishga yordam beradi. Turizm sohasidagi bu muhim tarmoqda yana ko'p qatnashuvchilar va turizmning o'zida o'zgarishlar ko'rsatayotgan o'zgartiruvchi xususiyatlarga ega bo'lishi kerak.

Jahon turizmi o'zida o'zgarishlar ko'rsatayotgan o'zgartiruvchi xususiyatlarga ega. Turizm tarmog'i xavfsiz va boshqa turizm subektlarining xavfsizligi uchun katta e'tibor qaratiladi. Bunda, turizm xavfsizligi bo'yicha qonunlar va normativ-huquqiy hujjatlar tuziladi.
Jahon turizmi rivojlanishining asosiy sabablari o'rtasida, insonlar hayotida sayohat etishning oson va tezroq bo'lishi ko'rsatilishi mumkin. Sayohat agentliklari va onlayn platformalar, bilet narxlari va mehnat turizmi bo'yicha yangi xizmatlar taqdim etish yordamida turistlar uchun sayohat imkoniyatlari kengayib borayotganligini ko'rsatadi.
Jahon turizmi rivojlanishining boshqa muhim sababi esa global moliyaviy tizimning o'sishi va iqtisodiyotni rivojlantirishga katta e'tibor qaratilishi bo'lib ko'rsatilishi mumkin. Turizm sohasi moliyaviy rivojlanishga katta ta'sir ko'rsatadi va kelajakda turizm sohasidagi investitsiyalar va biznes boshqarish tizimlarining kengayishi kuzatilmoqda. Jahon turizmi rivojlanishining boshqa sabablari esa, turizm sohasida ta'lim va taqdim etilayotgan xizmatlarning sifati va ko'rsatish usullari bo'yicha rivojlanishlar, turizm sohasida tarixiy va madaniy ob'ektlarining tahlili va boshqa turizmga oid yo'nalishlardagi xususiyatlardir.
Barcha bu sabablar jahon turizmi sohasidagi taraqqiyot va rivojlanishning asosiy sabablari bo'lib ko'rsatiladi. Turizm sohasidagi rivojlanishning kelajakdagi xususiyatlari va rivojlanishning mohiyati, turizm sohasidagi integratsiya va hamkorlikning yuqori darajada o'ziga xos ko'rinishini olishiga olib keladi. Jahon turizmi rivojlanishining bir necha yillardan buyon yuqori darajada o'zgarishi, turizmga oid innovatsiyalar va yangiliklarning ko'payishi jahon iqtisodiyotida yirik ahamiyatga ega bo'lishini ta'minlagan.
Turizm sohasidagi innovatsiyalar va yangiliklar o'z navbatida jahon turizmi rivojlanishining yuqori darajada ko'payishiga va rivojlanishining sifatini oshirishiga yordam beradi. Bu, turizm sohasida iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy va ekologik oqibatlarini ko'paytirishdan, turizmning jahon iqtisodiyoti va ijtimoiy hayotdagi o'rni va ahamiyatining oshirilishiga qadar ko'p muhim oqibatlarni o'z ichiga oladi. Turizm sohasidagi yangiliklar va innovatsiyalar orasida, texnologiyalarning jahon turizmi sohasidagi roli jihatidan ko'proq e'tibor qaratilmoqda. Bunday innovatsiyalar sayohat va parvozlar uchun bilet xarid qilish va o'tkazishni osonlashtirish, joy tanlashni osonlashtirish, tariflarni taqqoslash va qidiruvni yaxshilashda yordam beradi. Boshqa innovatsiyalar orasida, sayohat agentliklari va onlayn platformalar sotish va sotib olish jarayonlarini osonlashtirish uchun avtomatlashtirilgan texnologiyalar, sayohatlar va ko'ngilochar joylarga oid ma'lumotlar va sharhlar olish uchun mobil ilovalar va boshqa ko'rsatish usullari keng foydalanilmoqda.
Shuningdek, turizm sohasidagi yangiliklardan biri ham ta'limni yaxshilashga oid. Turistlar uchun sayohatlar davomida ko'rsatiladigan ma'lumotlar, bir nechta tillarda turistlar bilan muloqot va aloqalar o'rnatish uchun tarjimalar, turistlar uchun online ta'lim tizimlari va ko'rsatuvlar shakllanishi, sayohatlar va tashriflar olib borish jarayonlarida turistlarning turli ko'rsatkichlari yaxshilashida yordam beradi. Bularning barchasi jahon turizmi sohasidagi innovatsiyalar va yangiliklar orqali turizm sohasidagi xizmatlar va xizmat ko'rsatish usullari eng yuqori darajada rivojlanishga tayyorlanmoqda.
Jahon turizmi, o'zining turli ko'rsatkichlari, taraqqiyot yo'nalishlari va tashkiliy tuzilmalari bilan birlikda rivojlanadi. Turizm sohasidagi taraqqiyot yo'nalishlari o'z navbatida uchta yo'nalishga bo'linadi: ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy, ekologik va sifatini oshirish. Ijtimoiy-iqtisodiy yo'nalishda, jahon turizmi bir necha iqtisodiy foydalar taqdim etadi, masalan, katta miqdordagi pul mablag'larini yagona mamlakatlarning budjetiga kiritadi va boshqa iqtisodiy foydalar keltirib chiqadi. Turizm tarmog'i, o'zining o'ziga xos omillari, tashkiliy tuzilmalari va ishlab chiqarish sanoati bilan jahon iqtisodiyoti uchun katta ahamiyatga ega.
Madaniy yo'nalishda, turizm tarmog’i jahon xalqaro aloqalarini rivojlantiradi va har xil madaniy, tarixiy va boshqa ob'ektlarni o'rganish va o'ziga xos madaniy tajriba olish imkoniyatini beradi. Madaniy turizm, turizmga qiziqishli bo'lgan sayohatsevarlar uchun eng yaxshi variant bo'lib, uning taraqqiyotiga ko'p muhim ahamiyat beriladi. Ekologik yo'nalishda, turizm tarmogi xalqaro ekologiya qoidalari va harakatlarini o'rganishga va unga rioya qilishga o'z hissasini qo'shadi. Turizm tarmogi ekologik hayotga aloqali savollar va ularning hal qilinishi uchun ilg'or mahsulotlar va xizmatlar taklif etish kabi ekologik xizmatlar taklif qiladi. Sifatini oshirish yo'nalishida, turizm tarmogi sayohatlar uchun tashkil etilgan ob'ektlarni sifatini oshirishni ko'rsatadi. Bu esa turizm sohasidagi yuqori sifatli xizmatlar, shuningdek, qulay joylarni ta'minlash, moliyaviy foydani oshirish va turizmga qiziqishli bo'lgan sayohatsevarlar uchun yo'qimli sharoitlarni ta'minlashga olib keladi. Jahon turizmi sohasida tashkiliy tuzilmalar ham turizm sohasidagi rivojlanishni ta'minlaydi. hamda unga qiziqishli bo'lgan sayohatsevarlar uchun turli xil imkoniyatlar yaratish maqsadida ishlab chiqariladi. Bu tuzilmalar o'z navbatida, turizmga aloqador xizmatlarni taqdim etadigan restoranlar, mehmonxonalarni, transport xizmatlarini, sayohat agentliklarini, muzey va boshqa ob'ektlarni qamrab oladigan agentliklar va turizmni qo'llab-quvvatlaydigan xizmatlar bilan ishlab chiqariladi.
Jahon turizm dinamikasi, turizmga qiziqishli bo'lgan sayohatsevarlar sonini o'shishi va mamlakatlar orasidagi xalqaro aloqalar rivojlanishi bilan ham birgalikda o'sadi. Turizm sohasidagi taraqqiyot yo'nalishlari va tashkiliy tuzilmalarning rivojlanishi jahon turizmi dinamikasiga ta'sir qiladi va uning mamlakatlarning iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy va ekologik taraqqiyotini ta'minlaydi.
Turizmning rivojlanishi va jahon turizm dinamikasiga ta'siri hukumatlar, tadbirkorlar va ommaviy sohada faoliyat yurituvchi tashkiliy tuzilmalar uchun ham ahamiyatga ega. Bu tuzilmalar turizmga aloqador tadbirlarni tashkil etish, sayohat agentliklari bilan hamkorlik qilish, turizmni rivojlantirish va qo'llab-quvvatlash uchun iqtisodiy, moliyaviy va sotsial dasturlarni amalga oshirish va turizm sohasidagi kadrlarni tayyorlash, o'qitish va ta'lim tizimini rivojlantirish kabi ko'plab masalalarni hal qilishda muhim rol o'ynaydi. Turizmning rivojlanishi va jahon turizm dinamikasi taraqqiyotining asosiy omiliga aholining hayotini zamonaviy qulayliklar bilan boyitish va dunyodagi turistik ob'ektlarni kuzatib boring uchun ba'zi qirraliklarning va mustaqil madaniyat tizimlarining saqlanishi kerakligi kabi ko'plab taraqqiyot yo'nalishlariga ta'sir qiladi. Shuningdek, jahon turizmi rivojlanishiga iqtisodiy, siyosiy, sotsial va ekologik taraqqiyotni ta'minlash uchun qo'llanadigan turizmni rivojlantirish strategiyalari va dasturlari, milliy va xalqaro xususiyatlarga ega bo'lgan turistik ob'ektlarni tashkil qilish, turistik rejalar va tadbirlar tashkil etish, turizmni rivojlantirish uchun xalqaro hamkorlikni oshirish kabi masalalarni ham hal qilish zarur bo'ladi.
Jahon turizm dinamikasi, turizmga aloqador barcha sohalar va tashkiliy tuzilmalar orasidagi hamkorlikni talab qiladi. Turizm sohasidagi rivojlanish, mamlakatlar orasidagi aloqalarning kengaytirilishi va sayohatsevarlar sonining o'sishi bilan birga o'sadi. Shuningdek, turizm sohasidagi taraqqiyot yo'nalishlari ham barcha sohalar va tashkiliy tuzilmalar orasida ta'sir ko'rsatishi mumkin. Moliyaviy sohada, turizmni rivojlantirish uchun investitsiyalarni jalb qilish, turizmga aloqador tadbirlarni tashkil etish, turizm sohasidagi sifatni oshirish uchun infrostruktura va xizmatlar tashkil qilish kabi ko'plab masalalarga ega bo'ladi. Siyosiy sohada, jahon turizmi rivojlanishi mamlakatlar orasidagi aloqalarni kengaytirish, diplomatik munosabatlar va turizmga aloqador siyosiy tadbirlar bilan ham birgalikda o'sadi. Sotsial sohada, turizm sohasidagi kadrlarni tayyorlash, turizm sohasidagi ish imkoniyatlarini kengaytirish, turizm sohasida kasb-hunar o'rganishni oshirish kabi masalalar o'zining keng ko'rinishi bilan jahon turizmi rivojlanishiga ta'sir qiladi. Ekologik sohada, turizm sohasidagi ekologik xavfli xususiyatlarni tahlil qilish, turizm sohasidagi ijtimoiy-ekologik ta'sirni kuzatish, turistik ob'ektlarni o'ziga xos ekologik talablarga javob beradigan tarzda tashkil etish kabi masalalar jahon turizm dinamikasiga ta'sir qiladi. Shunday qilib, jahon turizmi rivojlanishi uchun barcha sohalar va tashkiliy tuzilmalar orasida hamkorlik zarur bo'ladi va turizmni rivojlantirish uchun integratsiyalashtirilgan strategiyalar va dasturlar muhim ahamiyatga ega.
Jahon turizmi dinamikasi, globalizatsiya va informatika yoshlarining rivojlanishi bilan birgalikda, turizm sohasida yangi imkoniyatlar va talablar yaratdi. Shu bilan birga, jahon turizmi rivojlanishi bilan bir qatorda, turistik ob'ektlar va tashkiliy tuzilmalar, sayohat agentliklari va transport sohalarida yangiliklar va innovatsiyalar ko'rsatishni talab qiladi. Bunday holatda, turizmni rivojlantirish uchun xizmat ko'rsatishning yuqori sifatli bo'lishi, turistik ob'ektlarning o'ziga xosligini saqlash, turizm sohasidagi xavfli xususiyatlarga diqqat qaratish, turizm sanoati kadrlarini tayyorlash va turizm sohasidagi yangiliklarga harakat qilish hamda innovatsion hodisalar yuzaga kelishi, jahon turizmi rivojlanishiga o'z hissasini beradi. Shunday qilib, jahon turizmi rivojlanishi dunyodagi turizm sohasidagi talablarga mos kelish uchun xizmat ko'rsatish, turistik ob'ektlarni saqlab qolish va o'ziga xosligini oshirish, kadrlarni tayyorlash va turizm sohasidagi innovatsiyalar va yangiliklar bilan birga o'sishni talab qiladi. Bu esa, turizm sanoatining sifatini oshirish va jahon turizmi rivojlanishiga qo'shimcha samaradorliklar yaratishga yordam beradi.