1-bob. Ma`lumotlar bazasining asosiy tushunchalari

Ma‘lumotlar manipulyatsiya qilishda oddiy so‘rovlar yaratish.

Ko‘pgina amaliy masalarni yechishda ma‘lum shartlar asosida axborotlarni ajratib olish talab etiladi.

Masalan: Student jadvalidan Petrov familiyali talabalarni chiqarish kerak.

SELECT surname, Name, from Student

WHERE surname=‘Petrov
WHERE shartida solishtirish amallari jumladan, =>, <, <=, >=, shuningdek, mantiqiy amallar «end» “ot”, “not” amallari ishlashi mumkin. Ular yordamida murakkab shartlar tuzunlikiladi.
Masalan: 3-kurs stipendiya oladigan talabalarni ismi familiyasini chiqaring.

SELECT name, surname FROM Student WHERE kurs=3 and stipend>0;

Mantiqiy shartlarni berishda where parametri tarkibida IN, BETWEEN, LIKE,IS amallari ham ishlatiladi.

IN, NOT parametli ishlatilganda tekshirilayotgan maydon qiymati berilgan ro’yxat bilan solishtiriladi. Bu ro’yxat ni operator o’ng tomonidani () ichida yoziladi.
1 Exam baholari jadvaldan «4» va «5» baholi talabalar ro’yxatini chiqaring.

SELECT *

FROM Exam_marks WHERE mark IN (4,5);
Birorta ham 4,5 olmagan talaba haqidagi ma‘lumotlar olish uchun not in yoziladi. Between amali maydon qiymatini berilgan intervalga kirganligini tekshirish uchun ishlatiladi. 2: 30 va 40 soat doirasida o’qitiladigan fanlarni chiqarish so`rovini tuzing.

SELECT*; from Subject

WHERE hour BETWEEN 30 AND 40;
BETWREEN amali maydonla sonli va simvolli bluganda ham ishlatiladi.
LIKE amali f-t simvolli toifadagi maydonlar uchun ishlatiladi. Bu amal maydonni satrli matnlarni like dan so’ng ko’rsatilgan qism satr bilan solishtiradi.
3 studentlar jadvalida familiyasi «M» harfi bilan boshlanadigan talaba haqida ma‘lumot chiqaring.

SELECT* FROM Student WHERE surname LIKE P%;

%- foiz belgisi shu pozitsiyada ixtiyoriy simvollar ketma-ketligi kelishini anglatadi. Bundan tashqari « » ma‘nosi, shu pozitsiyada ixtiyoriy 1 ta simvol kelishini anglatadi.
Bu amallarni maydonda o`tkazib yuborilgan qiymatlarni yoki noaniq qiymatlarni topishda ishlatib bo`lmaydi. SQL tilida ma‘lumotlarni almashtiruchi va kiritilgan familiyalar ishlatilishi mumkin. Ular ustun qiymatlari bilan ishlashi uchun yoki const sifati ifodalarda keladi. Const sifatida simvolli const, sonli constlarni ishlatish mumkin. Ular ustunlar ro`yxatiga kiritiladi va huddi virtual ustun kabi aniqlanadi. Agar so`rovda ustun o`rnida son kelsa, bu sonli const hisoblanadi. Simvolli const() ichida yoziladi.
Misol: quyidagi so`rov ushbu jadvalni chiqaradi. SELECT ‘familiya‘, surname, ‘imya‘, ‘name’, 100 FROM Student
Sonli ma‘lumotlarni uzunlik o`zgartirish uchun atribut amallardan foydalanamiz. Bunda quyidagi amallar ishlatiladi: «-»,
«+», «*», «/»
Misol: