1-dars. Kompyuter bilan tanishuv. Asosiy tushunchalar. Dastlabki ishlarni bajarish

1-dars.

Kompyuter bilan tanishuv.

Asosiy tushunchalar.

Dastlabki ishlarni bajarish

“Kompyuter savodxonligi”
Raqamli texnologiyalar
o`quv markazi
Kompyuterning asosiy qurilmalari
Kompyuterning qo’shimcha qurilmalari
Kompyuterning qo’shimcha qurilmalari
Komyuterda ishni boshlash

• Kompyuterning kerakli uskunalarini ulang;
• Protsessordagi yoqish tugmasini bosing;

• Profilga kirishni tasdiqlang;

Asosiy tushunchalar
- Dastur – kompyuter uchun buyruqlarni tartibli va ketma- ketligi bajaruvchiga.
- Hardware (qattiq qism) – kompyuter qurilmalari.
- Software (yumshoq qism) – kompyuterning dasturiy ta’minoti.
- Disk – ma’lumot saqlanadigan qurilmaning umumiy nomi.
- Lokal disklar – kompyuter asosiy hotirasining ajralgan bo’laklari.
- Fayl – ma’lumotning biror turdagi ko’rinishi.
- Papka – fayllarni saqlovchi katalog.
- Yorliq – fayl yoki papka manziliga yo’naltirilgan belgi.
Fayl – ma’lumotning biror turdagi ko’rinishi. Unga nom berishda kiril, lotin, sonlar, belgilar (\, /, :, *, ?, ", <, > lardan tashqari) dan foydalanib, belgilar soni 255 dan ortmaydigan qilib nom berishimiz mumkin.
Fayl va uning turlari
Fayllarni juda ko’p kengaytmalari mavjud.
Masalan: pdf , doc , html , exe , rar , zip , msi va boshqalar.
Fayl qanday yaratiladi?
Papka
D:\Downloads yozuvni Ctrl va C tugmalarini bir vaqtda bosib
(Ctrl + C) nusxa olamiz. (eslab qoling!)
Papka qanday yaratiladi?
Yorliq
Yorliqlarning asosiy vazifasi biror obe’ktga yo’naltirish.
Yorliq yaratishni oson usullaridan biri.
Fayl va papkalar bilan amallar bajarish
Papka(lar) yoki fayl(lar) ni nusxasini yaratish ya’ni kopiya qilish uchun:

• Papka yoki faylni belgilab Ctrl + C ni bosamiz.
• Yoki sichqoncha yordamida quyidagicha bajaramiz:

Fayl va papkalar bilan amallar bajarish
Papka(lar) yoki fayl(lar) ni nusxasini yaratish ya’ni kopiya qilish uchun:

• Biror maydonda Ctrl + V ni bosamiz.
• Yoki sichqoncha yordamida quyidagicha bajaramiz:

Dasturim.uz
Fayl va papkalar bilan amallar bajarish
Papka(lar) yoki fayl(lar) ni ko’chirish ya’ni peremestit qilish uchun:

• Biror papka yoki fayni tanlab Ctrl + X ni bosamiz.
• Yoki sichqoncha yordamida quyidagicha bajaramiz:

Fayl va papkalar bilan amallar bajarish
Papka(lar) yoki fayl(lar) ni ko’chirish ya’ni peremestit qilish uchun:

• Biror maydonda Ctrl + V ni bosamiz.
• Yoki sichqoncha yordamida quyidagicha bajaramiz:

Fayl va papkalar bilan amallar bajarish
Papka(lar) yoki fayl(lar) ni qayta nomlash ya’ni pereimenovat qilish uchun:

• Papka yoki faylni belgilab F2 tugmasini bosing.
• Yoki sichqoncha yordamida quyidagicha bajaramiz:

Papka(lar) yoki fayl(lar) ni qayta nomlash ya’ni pereimenovat qilish uchun:
Fayl va papkalar bilan amallar bajarish
O’zingiz xohlagan nomni kiriting va Enter tugmasini bosing.
Matn bilan ishlash (asosiy ko’nikmalar)

• So’zlar orasida masofa qoldirish uchun Probel (Space) ni bosing;
• Tizim tilini o’zgartirish uchun Shift + Alt ni bosing;
• Matnni o’chirish uchun Backspace ni bosing;

Win+D — Ish stoliga (Desktop, Рабочий стол) o’tish Win+E — Papkalar tizimiga o’tish (Проводник) Win+F — Qidiruv xizmatiga o’tish Win+L — Tizimdan chiqib ketish ! Win+M — Barcha oynalarni ixchamlashtirish (Свернуть) ! Win+TAB — aktiv oydan boshqa oynaga ko’chish (64-bitlik tizim uchun)
Bonus! Kompyuterda tezroq ishlaymiz 
Amaliy topshiriqlar

• “Mening papkam” deb papka yarating;
• “Mening papkam” papkasi ichida “Fayllar” degan papka yarating;
• “Fayllar” papkasi uchun ish stolida yorliq yarating;
• “Fayllar” papkasi ichida 2 ta fayl yarating: maqola.docx va taqdimot.ppt
• Yaratilgan fayllar (maqola.doc va taqdimot.ppt) ni nomini o’zgartiring: yozma ish.docx va prezentatsiya.ppt
• Barcha oynalarni bir chekkaga yig’ing (Свернуть) ;
• Tizimdan chiqib keting;