1. Ekonometrika fanining mohiyati, vazifalari va predmeti Ekonometrika tushunchasi, turlari Ekonometrik modellashtirishning bosqichlari

Ekonometrik tadqiqotlar quyidagi masalalarni o’z ichiga oladi:

• Ekonometrik tadqiqotlar quyidagi masalalarni o’z ichiga oladi:
• - iqtisodiy o’zgaruvchilar orasidagi bog’lanishlarni sifat jihatdan tahlil qilish, ya’ni bog’langan ( ) va bog’liq bo’lmagan ( ) o’zgaruvchilarni ajratish;
• - ma’lumotlarni tanlash;
• - va o’zgaruvchilar orasidagi bog’lanish shaklini aniqlash;
• - model parametrlarini aniqlash;
• - sohta o’zgaruvchilarni kiritish;
• - avtokorrelyatsiyani aniqlash;
• - trendlarni, davriy va tasodifiy komponentalarni aniqlash;
• - bog’lanish shaklini aniqlash va birpaytli tenglamalar tizimini tuzish;
• - identifikatsiya shartlarini tekshirish;
• - birpaytli tenglamalar tizimining parametrlarini baholash;
• - davriy qatorlar tizimi asosida modellashtirish: statsionarlik va kointegratsiya muammolari;
• - integratsiya muammolari va parametrlarni baholash.
• Ekonometrik model o’zaro bog’langan o’zgaruvchilarning nazariy jihatlari va ular orasidagi bog’lanish xususiyatlariga asoslanadi.

Ekonometrik tadqiqotlar bosqichlariga quyidagilarni kiritish mumkin.

• Ekonometrik tadqiqotlar bosqichlariga quyidagilarni kiritish mumkin.
• muammoning qo’yilishi;
• ma’lumotlar yig’ish, ularni sifatini tahlil qilish;
• model xususiyatini aniqlash;
• parametrlarni baholash;
• echimlarni tushinish, muhokama qilish va amalga joriy etish.
• Bu bosqichlar barcha tadqiqotlar uchun xos bo’lib, qanday ma’lumotlardan foydalanishidan qat’iy nazar va zamonga bog’liq bo’lmagan holda amalga oshiriladi.

Model — bu shunday moddiy yoki xayolan tasavvur qilinadigan ob’ektki, qaysiki tadqiqot jarayonida haqiqiy ob’ektning o’rnini shunday bosadiki, uni bevosita o’rganish haqiqiy ob’ekt haqida yangi bilimlar beradi. Modellarni qurishda tadqiq qilinayotgan hodisani belgilovchi muhim omillar aniqlanadi va qo’yilgan masalani echish uchun muhim bo’lmagan qismlar chiqarib tashlanadi.

• Model — bu shunday moddiy yoki xayolan tasavvur qilinadigan ob’ektki, qaysiki tadqiqot jarayonida haqiqiy ob’ektning o’rnini shunday bosadiki, uni bevosita o’rganish haqiqiy ob’ekt haqida yangi bilimlar beradi. Modellarni qurishda tadqiq qilinayotgan hodisani belgilovchi muhim omillar aniqlanadi va qo’yilgan masalani echish uchun muhim bo’lmagan qismlar chiqarib tashlanadi.
• Bir tomondan, modellar oson o’rganiladigan bo’lishi kerak, shuning uchun ular juda murakkab bo’lmasligi kerak — binobarin, ular albatta faqat soddalashtirilgan nusxalar bo’ladi.