36.Eksperimental psixologiya bilan shug’ullanuvchi psixologga qo’yiladigan talablar
Psixodiagnostika bilan shugullanuvchi psixologga qo‘yiladigan talablar:
1 .Psixodiagnostikaning metodik vositalarini bilish.
2.Axloq qoidaiariga amal qilish.
3.Zarur kasbiy va shaxsiy sifatlarga ega boiish.
4.Psixologik muammoni qo‘ya bilish.
5.Sinaluvchilardan zarur maiumotlarni ola bilish.
o.Olingan maiumotlarni sinaluvchi qiziqishlariga mos tarzda
qoilay bilish.
Psixodiagnostika mutaxassisi ega bo’lishi kerak boigan
sifatlar:
■ Empatiya qobiliyati
■ 0 ‘z-o‘zini nazorat qilish
≫ Kasbiy odoblilik(takt)
“ Masuliyatni his qilqish
* Refleksiya qobiliyati
Psixologning kasbiy ish faoliyatining ajralmas va muhim jihati bu-psixodiagnostika qilish sanaladi. Bunday faoliyatda psixolog shaxsining ma'naviy axloqiy tomoniga katta e'tibor beriladi.
“Axloq” va “ma'naviyat” tushunchalari shunday meyor va prinsiplami o ‘z ichiga oladiki, ular individlarning o‘zaro va jamiyat o‘rtasida qiziqishlarini tartibga solish ehtiyojidan kelib chiqadi. Bu meyorlar insonlaming yaxshilik va yomonlik tushunchalariga mos ravishda xulqlarini tartibga solishga yo‘naltirilgan va shaxsiy fikr,
urf-odatlar, tarbiya, jamiyat fikri bilan qoilab quvvatlanadi. Uning o‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, bu tushunchalar shaxsning kasbiy ish faoliyatida o‘zini tutishi va fikrini tartibga solib turadi. Shaxsiy prinsiplar u yoki bu kasbning ma'lum sharoiti va o‘ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqadi va asosan mutaxassislarga nisbatan axloqiy kodeks talablar bilan ifodalanadi.
.
37.Psixologik tadqiqotning asosiy metodologik tamoyillari
Tamoyil - ma'lum faoliyatni bajarishda tayaniladigan dastlabki qoidalar tizimidir.
Determinizm tamoyiliga ko’ra, psixika yashash sharoiti bilan belgilanadi va sharoit o’zgarishi bilan o’zgaradi. hayvonlar psixikasining taraqqiyoti tabiiy saralanish bilan, odam psixikasi taraqqiyoti esa ijtimoiy taraqqiyot qonunlari bilan belgilanadi.
Ong va faoliyat birligi tamoyiliga ko’ra, ong va faoliyat bir-biriga qarama-qarshi ham, aynan bir narsa ham emas. Ular bir butunlikni tashkil etadi. Ong faoliyatni ichki rejasini, dasturini tashkil etadi. Bu tamoyil psixologlarga inson xulq-atvori, xatti-harakatlari va faoliyatlarini o’rganish orqali xatti-harakatlardan ko’zlangan maqsadlarga, muvaffaqiyatlarga erishishni ta'minlovchi ichki psixologik mexanizm, ya'ni psixikani ob'ektiv qonuniyatlarini ochishga imkon beradi.
Psixika va ongning faoliyatda taraqqiy etish tamoyiliga ko’ra, psixikaga taraqqiyot mahsuloti va faoliyat natijasi deb qaralsa, uni to’g’ri tushunish hamda tushuntirib berish mumkin. Bu tamoyil L.S.Vigotskiy, S.L.Rubinshteyn, V.M.Teplov kabi psixologlar ishlarida o’z aksini topgan. L.S.Vigotskiy ta'lim psixikani rivojlantirishga yo’naltirishini, P.P.Blonskiy esa tafakkurning kichik maktab yoshida o’yinlar bilan o’spirinlik yoshida o’qish bilan bog’liq tarzda rivojlanishini tahlil qildi. S.L.Rubinshteyn "Ong faoliyatda paydo bo’lib, faoliyatda shakllanadi" degan edi.
Do'stlaringiz bilan baham: |