1. Engel qonuni nima Engel qonunini tushunish Engel egri chizig'I 4

1. Engel qonuni nima 2.Engel qonunini tushunish 3. Engel egri chizig'I 4.

Mavzu: ENGEL QONUNI
Reja:

ENGEL QONUNI — bir mamlakat miqyosida daromad bilan isteʼmol oʻrtasidagi aloqadorlikni tavsiflaydigan qonun. Nemis iqtisodchisi va stastistigi ernst engel (1821 — 1896) tomonidan ifodalab berilgan. K°nunning asosiy gʻoyasi milliy daromadning oziqovqat mahsulotlari uchun sarflangan hissasi farvonlikning bevosita indikatori ekanligini koʻrsatishdan iborat. Bu hissaning past boʻlishi farovonlikning yuqori ekanligini koʻrsatadi. Oilaning daromadi oʻsishi bilan oziq-ovqatga qilinadigan xarajatlar salmogʻi pasayadi, kiyimkechak, uyjoy, kommunal xizmatlar xarajatlari nisbatan kam oʻzgaradi, madaniy extiyojlarni qondirish xarajatlari hissasi esa ortadi. Daromad bilan isteʼmol oʻrtasidagi teskari proporsionallikni ifodalashda engel egri chizigʻi qoʻllaniladi.

Engel egri chizig'i Yilda mikroiqtisodiyot, an Engel egri chizig'i uy xo'jaliklarining ma'lum bir tovar yoki xizmatga sarflanadigan xarajatlari uy daromadlariga qarab qanday o'zgarishini tavsiflaydi.[1][2] Engel egri chiziqlarining ikki turi mavjud. Byudjet ulushi Engel egri chiziqlari uy xo'jaligi daromadlarining tovarga sarflangan ulushi daromadga qarab qanday o'zgarib turishini tavsiflaydi. Shu bilan bir qatorda, Engel egri chiziqlari real xarajatlar uy xo'jaliklarining daromadlariga qarab qanday o'zgarishini ham tasvirlab berishi mumkin. Ular nemis statistik xodimi sharafiga nomlangan Ernst Engel (1821–1896), u 1857 yilda tovarlarning harajatlari va daromadlari o'rtasidagi ushbu bog'liqlikni muntazam ravishda tekshirgan. Maqoladan ma'lum bo'lgan yagona natija Engel qonuni Qaysi oila kambag'al bo'lsa, u ovqatlanish uchun qancha ko'p byudjet mablag'larini sarf qilsa, shuni ta'kidlaydi.

Rauf Parfi adabiy-estetik qarashlarining shakllanish omillari Inson ruhiyatini suratlantirish, uni tabiat olami va jamiyat voqeligi bilan bogʻliq mohiyatini kechinmalar mazmuniga aylantirish Rauf Parfi sheʼriyatining ijtimoiy yoʻnalishini belgilaydi. Shoir dunyoqarashining keng miqyoslar orttirishida, jahon badiiyati namunalari evaziga didi-saviyasini oʻsib borishida muttasil oʻqib-oʻrganib borish muhitining ahamiyati cheksizdir. Rauf Parfi badiiy didining shakllanishida, adabiy jarayonga, asarlarga, ijodkorning burchi-masʼuliyati masalasiga nisbatan nuqtai nazarning kamol topishida ustozi Abdurahmon Vodiliyning taʼsiri salmoqli boʻldi. Rauf Parfi ustozi Abdurahmon Vodiliy timsolida, yozuvchi-shoir odam favqulodda bir hodisa ekan, deb bildi. U, aksar, koʻpchilik koʻra olmagan, anglamagan hayot va jamiyat hodisalarini oʻz nigohi va nuqtai nazari bilan tushuntira bilishida, boshqalarning ham qiziqishlari, manfaatlari mujassamlashgan edi. Sharq va Gʻarb klassikasining nodir asarlari (“Biblioteka poeta” turkumidagi) ruhini vujudiga singdirish, Abdurahmon Vodiliy asarlari tahsili yosh Raufning koʻnglida mudrab yotgan shoirlikni erta uygʻotib yubordi. U oʻn toʻrt-oʻn besh yoshlarida inglizning Bayroni taxlit lirik shoir boʻlib shakllangan, betakror obrazlarga asoslangan goʻzal sheʼrlari (“Mart oqshomi” singari) ila oʻzligini namoyon eta boshlagan edi. Keyinchalik, Bayronning “Manfred” dramatik dostonini tarjima qilishiga ham ana shu ruhiy-psixologik yaqinlik sabab boʻlgan, deb oʻylayman. “Bayronning “Manfred” dramatik dostonini rus shoiri Shengeli tarjimasi asosida oʻgirganman, – degandi Rauf Parfi oʻzaro suhbatlarimizda. – Keyin, tarjima tugallanib, chiqib ketgandan keyin bildimki, yana Buninning ham goʻzal tarjimasi bor ekan. Erkin, goʻzal, shoirona. Shengeli domla ham zoʻr boʻlganlar. Faqat bizda unutilgan shoirlardan biri. Lekin goʻzal asarlari bor. “Manfred” menga judayam yoqib qoldi. Hamma narsani bilasiz-u, aslida, hech narsa yoʻq. Unda ruhiyat judayam baland, oʻzgacha. Ruhimga yaqin. Unda shunday ozod fikrlar borki, rohatlanib qotib qolasiz. Manfred dahshatli obraz. Manfred – ozod odam, hech narsaga boʻysunmaydi. Va, hech qanday mutelik koʻrinishlarini tan ham olmaydi. Hatto, allohga ham boʻysunmaydi. Itoat qilishni xohlamaydi. Ana shu joylari menga toʻgʻri kelmadi-da. Va, lekin, baribir, kuchli obraz sifatida qabul qildim”. Rauf Parfi rus tilini yaxshi bilganligi, jahon klassikasini rus tili orqali oʻqib oʻrgangani, oʻzlashtirgani bois, rus badiiy-estetik tafakkur madaniyati peshvolariga mehr-muhabbati, ixlos-eʼtiqodi baland edi. Lekin, ana shu mayl-intilishlari, qiziqishlariga ham keskin tanqidiy munosabatda boʻlguvchi edi: “Biz, endi Fapb adabiyoti bilan shugʻullanib, Sharq adabiyotini Gʻarb adabiyoti orqali aniqlab, anglab yurgan shoʻrlik balalarmiz-da”, degandi, oʻzaro suhbatlarimizdan birida (“Bolalar”ni “balalar” tarzida ifodalashni xush koʻrardi. Unda istehzo kuchli edi.)