1. Etologiya fanining predmeti va uslublari haqida? Etologiya

58.Hashorotlarning yil fasillariga nisbatan yuz beradigan fe`l –atvori? Foydali hasharotlar - qishloq xoʻjaligi ekinlari zararkunandalari miqdorini kamaytiradigan, shuningdek, odamga bevosita yoki bilvosita foyda keltiradigan hasharotlar. Foydali hasharotlar oʻsimlik gullarini changlatuvchi, oziq-ovqat mahsulotlari va sanoat uchun xom ashyo beruvchi, ekinlar zararkunandalari va boshqa zarar beruvchi hayvonlar hamda begona oʻtlarning tabiiy kushandalari, tabiiy jarayonlarda ishtirok etuvchilar kabi guruxlarga ajratiladi. Hasharotlarning, ayniqsa, ari va asalarilarning oʻsimlik gullarini changlatishdagi ahamiyati qadimdan maʼlum. Oziq-ovqat mahsulotlari va texnika materiallari beruvchi Foydali hasharotlarga asalarilar (asal va mum beradi), tut ipak qurti (pilla), ayrim chervetslar (lok ishlab chiqaradi) va boshqa kiradi. Zararkunanda hasharotlar kushandasi yoki ularda parazitlik qiluvchi koʻpgina Foydali hasharotlar maʼlum. Masalan, oltinkoʻzlar, sirfidlar, xonqizi qoʻngʻizlari, kanaxoʻr, tripslar, yirtqich qandala — oriuslar, afididlar va boshqa Oʻsimliklarni himoya qilishning biologik usulida parazit entomofaglardan trixogramma, gabrabrakondsh (tunlamlar tuxumi va qurtiga qarshi) foydalaniladi. Shumgʻiyap qarshi mahalliy gerbifag — fitomiza pashshasi muvaffaqiyatli qoʻllaniladi.Hasharotlar tuproq paydo boʻlishida ham ishtirok etadi (mas, birlamchi qanotsiz hasharotlardan oyoqdumlilar). Koʻpgina hasharotlar tuproq qatlamini organik moddalar bilan boyitadi (tuproqda yashovchi chumolilar, termitlar, chuvalchanglar va baʼzi qoʻngʻizlar). Ko'pgina hayvonlar turlarida, jumladan Qushlar , baliqlar, qisqichbaqasimonlar, amfibiyalar, sudraluvchilar, hasharotlar va sutemizuvchilar faol ko'chib o'tadilar. Bu hayvonlar o'z manziliga etib borish uchun quruqlik, dengiz yoki havo orqali sayohat qilishlari mumkin, ko'pincha katta masofalarni kesib o'tishadi.Hayvonlarning migratsiyasiga sabablar, yashash sharoitlarining o'zgarishi, hayvonlarning individual rivojlanishining turli bosqichlarida oziq –ovqat , ko’payish va o’z tanasini isitish kabi shartlarga bo'lgan talablari (ontogenetik migratsiya) yoki aksincha, tanish yashash sharoitlarini topish (saqlash) istagidi. Ba'zi hayvonlar reproduktiv sabablarga ko'ra ko'chib ketishadi: Juft topish, bolalarini ko’tarish yoki urug'lantirish uchun. Misol uchun, qizil ikra baliqlari daryolarda hayotni boshlaydi va ovqatlanish va o'sish uchun dengizga ko'chib o'tadi. Dengizda yetti yil yashagandan so'ng, ular urug'lantirish uchun o'zlari tug'ilgan daryolarga ko'chib o'tadilar