1. Glaukoma kasalligi katta yoshdagi odamlarda bir necha yo‘l bilan nasldannaslga o‘tadi. Bu kasallikning bir turi dominant autosoma geni bilan,ikkinchi turi retsessiv autosoma geni bilan ifodalanadi

1.Glaukoma kasalligi katta yoshdagi odamlarda bir necha yo‘l bilan nasldannaslga o‘tadi.Bu kasallikning bir turi dominant autosoma geni bilan,ikkinchi turi retsessiv autosoma geni bilan ifodalanadi.Bu genlar birbiri bilan birikmagan holda nasldan naslga o‘tadi.Agar otaona ikkala patologik genlar bo‘yicha geterozigotali bo‘lsa,ikki belgi bo‘yicha kasal bolalarning genotipini toping. A)aaBB B)AAbb C)AaBb D)AABB
2.Drozofila pashshasida qanot shakli va tana rangini ifoda etuvchi genlar bitta xromosomada joylashgan.Erkak va urg‘ochi drozofila pashalariga A va B genlari faqat otasidan o‘tgan.Digeterozigota kulrang tanali,normal qanotli urg‘ochi va erkak drozofila pashshalari o‘zaro chatishtirildi.Avlodda allel genlarning o‘rin almashishi natijasida krossingover foizi 17% ni tashkil etdi.Avlodning necha foizi genotip jihatdan otaonasiga o‘xshaydi? A)41,5B)83 C)25 D)20,75
3.Ma’lum bir navli piyoz o‘simligida piyozboshning qizil rangi sariq rangga nisbatan ustunlik qiladi,lekin ikkinchi juft noallel genning retsessiv alleli rang ta’sirini bo‘g‘ib,oq rangni yuzaga chiqaradi.Digeterozigota o‘simliklar chatishtirilganda olingan avlodning necha foizida piyozboshi qizil bo‘lmaydi? A)56,25%B)43,75%C)37,5%D)62,5%
4.Ma’lum bir navli piyoz o‘simligida piyozboshning qizil rangi sariq rangga nisbatan ustunlik qiladi,lekin ikkinchi juft noallel genning retsessiv alleli rang ta’sirini bo‘g‘ib,oq rangni yuzaga chiqaradi.Qizil va sariq piyozboshli o‘simliklar chatishtirilganda sariq,oq va qizil piyozboshli o‘simliklar hosil bo‘lgani ma’lum bo‘lsa,avlodning necha foizini piyozboshi qizil bo‘lmagan o‘simliklar tashkil etadi? A)25% B)50% C)37,5%D)62,5%
5.Kalamushlarda junining qoramtir rangi och rangga nisbatan, ko'zining pushti rangi qizilga nisbatan dominantlik qiladi. Bu genlar bitta autosoma xromosomaga joylashgan bo’lib krossingover darajasi 20% ni tashkil qiladi. Urg'ochilarda krossingover kuzatilmaydi. Ikkala belgi bo'yicha gomozigota dominant va retsessiv organizmlar chatishtirildi.Hosil bo’lgan F1 organizmlar o’zaro chatishtirilganda tug’ilgan qoramtir,kalamushlarning necha ko’zi foizi pushti rangli krossingoverga uchramagan gametalardan hosil bo'lgan? A) 62,5 B)40 C)60 D)37,5
6.Itning kokerspaniel zotining genotipidagi A va B genlari birgalikda junning qora rangda bo‘lishini ta’minlaydi.Genotipda har ikkala gendan faqat bittasi uchrasa rang malla,dominant genlar bo‘lmasa och sariq rangda bo‘ladi.Tajribada gomozigota malla itlardan qora rangli avlod olingan.F1 dagi qora rangli it bilan faqat B geni bo‘yicha gomozigota qora it chatishtirilsa,olingan avloddagi qora kuchukchalarning genotipi qanday nisbatda bo‘ladi? A)1:1:2:2B)3:1C)3:3:1:1D)1:1:1:1
7.O‘rta quloq suyakchalarining noto‘g‘ri rivojlanishidan otoskleroz kasalligi kelib chiqadi.Karlikka olib keluvchi bu kasallik autosomadominant holda irsiylanadi.Otaona geterozigotali bo‘lgan oilada genotipi otaonaninikiga o‘xshash bolalarning tug‘ilish ehtimolini toping. A)25% B)50% C)100%D)75%
8.Drozofilada ko‘zning oq rangda bo‘lishi retsessiv,qizil rangda bo‘lishi dominant hamda jinsga bog‘liq holda irsiylanadi.Erkak drozofila oq ko‘zli bo‘lsa,gametogenez jarayonida ikkita birlamchi jinsiy hujayradan hosil bo‘lgan spermatozoidlarning nechtasi shu retsessiv genga ega bo‘ladi? A)1 ta B)4 ta C)0ta D)2ta
9.Ma’lum bir navli piyoz o‘simligida piyozboshning qizil rangi sariq rangga nisbatan ustunlik qiladi,lekin ikkinchi juft noallel genning retsessiv alleli rang ta’sirini bo‘g‘ib,oq rangni yuzaga chiqaradi.Qizil va sariq piyozboshli o‘simliklar chatishtirilganda sariq,oq va qizil piyozboshli o‘simliklar hosil bo‘lgani ma’lum bo‘lsa,avlodning necha foizini piyozboshi qizil bo‘lmagan o‘simliklar tashkil etadi? A)25% B)62,5% C)37,5%D)50%
10.Ma’lum bir navli piyoz o‘simligida piyozboshning qizil rangi sariq rangga nisbatan ustunlik qiladi,lekin ikkinchi juft noallel genning retsessiv alleli rang ta’sirini bo‘g‘ib,oq rangni yuzaga chiqaradi.Digeterozigota o‘simliklar chatishtirilganda olingan avlodning necha foizida piyozboshi qizil bo‘lmaydi? A)43,75%B)62,5%C)56,25%D)37,5%
11.Odamlarda qandli diabet va fenilketonuriya kasalliklari autosomada joylashgan retsessiv gen orqali yuzaga chiqadi.Qandli diabet bilan kasallangan erkak shu belgilari bo‘yicha sog‘lom ayol bilan turmush qurdi.Ularning oilasida tug‘ilishi mumkin bo‘lgan farzandlardan biri qandli diabet bilan,ikkinchisi esa fenilketonuriya bilan kasallangan.Tug‘ilgan farzandlarning necha foizi ikkala belgi bo‘yicha kasal? A)25 B)75 C)12,5D)50
12.Quyonlarda quloq suprasining uzunligi 2 juft polimer genlarga bog‘liq. Agar quloq suprasining uzunligi 24 sm li A1A1A2a2 genotipli urg‘ochi quyon va quloq suprasining uzunligi 16 sm li a1a1A2a2 genotipli erkak quyon bilan chatishtirilsa, avlodning necha foizini quloq suprasining uzunligi 20 sm li quyonlar tashkil qiladi? A) 25 B)75 C)50 D)12,5
13. Tishlarning qoramtir rangi ikkita dominant gen ta‘sirida rivojlanadi. Bu genlarning biri autosomada, ikkinchidi X xromosomada joylashgan. Bu belgining autosomada joylashgan turiga ega bo‘lgan erkak va jinsga birikkan turiga ega bo‘lgan ayol oilasida tishlari normal bo‘lgan qiz va o‘g‘il tug‘ildi.Ushbu oilada tug‘ilgan farzandlar orasidan tishlari normal o‘g‘il bolalarning tug‘ilish ehtimolini (%)toping? A) 12,5 B)50 C)25 D)75
14. Odamda giperxolesterinuriya dominant belgi sifatida autosomadagi genlar ishtirokida irsiylanadi. Gomozigotalilarda kasallik ateroskleroz va terida xavfsiz o‘simtalar paydo bo‘lishi bilan kechadi. Geterozigotalilarda kasallik yengil o‘tib, faqatgina qonda xolesterin miqdorining yuqori bo‘lishi bilan xarakterlanadi. Gipertrixoz Y xromosomada joylashgan.Giperxolesterinuriyaning yengil formasi bilan kasallangan ayol o‘ziga o‘xshash va gipertrixoz bilan kasallangan erkakka turmushga chiqdi.Farzandlarning gipertrixoz bilan tug‘ilish ehtimolligini (%) aniqlang. A) 25 B)100 C)75 D)50
15.Havorang patli (A)to‘ti oq patli to‘ti bilan chatishtirilsa,birinchi avlodda patning havorang belgisi dominantlik qiladi,sariq patli (B)to‘tilar bilan oq patli to‘tilarni chatishtirganda birinchi avlodda patning sariq rang belgisi dominantlik qiladi.Havorang patli to‘tilar bilan sariq patli to‘tilarni chatishtirishda olingan birinchi avlod to‘tilarining pati yashil rangda bo‘ladi.Qaysi chatishtirishlar natijasida avlodning 1/4 qismi yashil chiqadi 1)Aabb×Aabb;2)AaBb×aabb;3)aaBb×aaBb;4)Aabb×AaBb;5)Aabb×aaBb A)2,5 B)1,3 C)1,4 D)2,3
16.Arpa o‘simligida xlorofill pigmentini sintezlashda ikkita ferment qatnashadi.Ularning bo‘lmasligi pigment sintezining buzilishiga olib boradi.Har bir fermentning sintezi har xil autosomalarda joylashgan dominant (Ava B)genlar bilan ifodalanadi.Birinchi ferment sinteziga javobgar genning bo‘lmasligi o‘simliklarning oq rangda,ikkinchi ferment sinteziga javobgar genning bo‘lmasligi o‘simliklarning sariq rangda bo‘lishiga olib keladi.Ushbu genlarning birgalikda bo‘lmasligi o‘simlikning oq rangini,birgalikda bo‘lishi yashil rangini ta’minlaydi.Agar digeterozigotali arpalar o‘zaro chatishtirilsa,avlodda olingan duragaylarning necha foizi faqat yashil rangli bo‘ladi? A)25 B)6,25C)12,5D)56,25
17.Odamlarda qandli diabet va fenilketonuriya kasalliklari autosomada joylashgan retsessiv gen orqali yuzaga chiqadi.Qandli diabet bilan kasallangan erkak shu belgilari bo‘yicha sog‘lom ayol bilan turmush qurdi.Ularning oilasida tug‘ilishi mumkin bo‘lgan farzandlardan biri qandli diabet bilan,ikkinchisi esa fenilketonuriya bilan kasallangan.Tug‘ilgan farzandlarning necha foizi ikkala belgi bo‘yicha kasal? A)25 B)75 C)50D)12,5
18.Odamlarda I qon guruhi I◦I◦,II qon guruhi IAIA;IAIO;III qon guruhi IBIB;IBIO;IV qon guruhi IAIB genotipi bilan ifodalanadi.Gomozigota II qon guruhiga ega ayol geterozigota III qon guruhli erkakka turmushga chiqdi.Ushbu oilada tug‘ilishi mumkin bo‘lgan farzandlar qanday qon guruhli odamlarga donorlik qila oladi? A)IV,III B)I,II C)IV D)I,II,III va IV
19.Itning kokerspaniel zotining genotipidagi A va B genlari birgalikda junning qora rangda bo‘lishini ta’minlaydi.Genotipda har ikkala gendan faqat bittasi uchrasa jun rangi malla,dominant genlar bo‘lmasa och sariq rangda bo‘ladi.Tajribada gomozigota malla itlardan qora rangli avlod olingan.F1 dagi qora rangli it bilan faqat B geni bo‘yicha gomozigota qora it chatishtirilsa olingan avlodning necha foizi F1 fenotipiga o‘xshash bo‘ladi? A)50 B)75 C)25D)37,5
20.Qonda γglobulin sintezlanmasligi oqibatida bolalarda immunitet yetishmasligi vujudga keladi.Bu kasallik agammaglobulinemiya deb nomlanadi.Ushbu kasallikni keltirib chiqaruvchi genning bir turi autosomada,ikkinchi turi jinsiy Xxromosomada joylashgan.Kasallik belgisi ikkala holda ham retsessiv irsiylanadi.Ona ikki belgi bo‘yicha geterozigotali,ota sog‘lom va uning qarindoshlarida kasallik kuzatilmagan bo‘lsa,o‘g‘il bolalarning necha foizi fenotip bo‘yicha sog‘ bo‘ladi? A)75 B)25 C)100D)50
21.Odamlarda jingalak soch silliq soch ustidan chala dominantlik qiladi,geterozigotalarda soch to‘lqinsimon bo‘ladi.Sepkillilik sepkilsizlik ustidan to‘liq dominantlik qiladi.Gemofiliya esa X xromosomada joylashgan retsessiv gen bilan belgilanadi.Barcha genlari bo‘yicha geterozigotali ayol va silliq sochli,sepkilsiz,sog'lom erkak oilasida tug'ilgan gemofiliya bo'yicha kasal o‘g‘il bolaning genotipini aniqlang. A)AABBXhY B)AabbXhY C)AAbbXhY D)AaBBXhY
22..Odamda pakanalik normal boy ustidan polidaktiliya, 5 barmoqlik ustidan dominantlik qilib autosomaga bogliq holda irsiylanadi. Daltonizm kasalligi retsessiv bolib jinsiy X xromosomalarga bogliq holda irsiylanadi. Daltonizm bilan kasallangan, normal bo'yli, 5 barmoqli erkak, hamma belgilari bo'yicha geterozigotali pakana, polidaktiliya bilan kasallangan, normal koiadigan ayolga uylandi. Farzandlar orasidan ota- onasiga o'xshash bolgan genotiplar soni qanday nisbatda chiqadi? A) 1/8; 3/8 B) 1/64; 27/64 C) 1/16; 9/16 D) 1/8; 1/8
23. Daltonizm va shapko'rlikni yuzaga chiqaradigan resetsiv genlar X xromosomalarda joylashgan bo'lib, ozaro birikkan holda irsiylanadi. Onasi shapko'r, otasi daltonik bilan kasallangan, lekin o'zining ko'rish qobiliyati normal ayol faqat shapkorlik bilan kasallangan erkakka turmushga chiqdi. Agar krossingoveri 40% ga teng boisa, oilada sog'lom farzandlar tug'ilish ehtimoli qanday? A) 25% B) 65% C) 35% D) 10%
24. Tovuqlarda oyoqning patli bo'lishi (P), patsiz bo'lishi (p), no'xatsimon toj (B), oddiy toj (b) tipida irsiylanadi.Chatishtirish uchun olingan A va B xo'roz C va D tovuqlaming hammasida oyoqlari patli, tojlari no'xatsimon edi. A xo'roz ikkala tovuq bilan chatishtirilganda faqat no'xatsimon tojli, oyog'i patli jo'jalar olindi. B xo'roz, C tovuq bilan chatishtirilganda no'xatsimon tojli, oyoqlari patli va patsiz jo'jalar olindi. D tovuq bilan chatishtirilganda no'xatsimon va oddiy tojli, oyoqlari patli jo'jalar olindi. C tovuq genotipini aniqlang. A)PPBB B)PPBb C)PpBB D)PpBb
25.O‘rta quloq suyakchalarining noto‘g‘ri rivojlanishidan otoskleroz kasalligi kelib chiqadi.Karlikka olib keluvchi bu kasallik autosomadominant holda irsiylanadi.Otaona geterozigotali bo‘lgan oilada sog‘lom bola tug‘ilish ehtimolini toping. A)100% B)75% C)50% D)25%
26.Otlarda tanasi qora rangda bo‘lishi malla rang ustidan ustunlik qiladi.Lekin bu ranglar ikkinchi juft allel bo‘lmagan gen tomonidan boshqarilib,uning retsessiv alleli (b)rang ta’sirini bo‘g‘ib,oq rangni yuzaga chiqaradi.Qora tanali erkak va malla rangli urg‘ochi otlar chatishtirilganda ularning avlodida qora,malla va oq rangli otlar olingan.Olingan qora otlardan necha foizining genotipi otasining genotipiga aynan o‘xshash? A)37,5%B)25% C)50% D)66,6%
27. Daltonizm va kar - soqovlik retsessiv belgilardir. Kar - soqovlik geni autosomada joylashgan. Daltonik va kar - soqov erkak sogʻlom ayolga uylanganda oilada 1 ta oʻgʻil daltonik, kar-soqov, 1 ta qiz daltonik lekin normal eshitadigan boʻlib tugʻilgan. Shu oilada 2 ta anomaliya boʻyicha ham kasal qiz tugʻilish extimolini (%) aniqlang. A) 0 % B) 6,25 % C) 12,5 % D) 25 %
28. Daltonizm va kar - soqovlik retsessiv belgilardir. Kar - soqovlik geni autosomada joylashgan. Daltonik va kar - soqov erkak sogʻlom ayolga uylanganda oilada 1 ta oʻgʻil daltonik, kar-soqov, 1 ta qiz daltonik lekin normal eshitadigan boʻlib tugʻilgan. Shu oilada 2 ta anomaliya boʻyicha ham kasal qiz tugʻilish extimolini (%) aniqlang. A) 0 % B) 6,25 % C) 12,5 % D) 25 %
29. Odamlarda qandli diabet va fenilketonuriya kasalliklari autosomada joylashgan retsessiv gen orqali yuzaga chiqadi. Qandli diabet bilan kasallangan erkak shu belgilari bo‘yicha sog‘lom ayol bilan turmush qurdi. Ularning oilasida tug‘ilishi mumkin bo‘lgan farzandlardan biri qandli diabet bilan, ikkinchisi esa fenilketonuriya bilan kasallangan. Tug‘ilgan farzandlarning necha foizi ikkala belgi bo‘yicha kasal? A) 50 B) 12,5 C) 25 D)75
30.Kulrang tana kalta qanotli qizil ko'zli ( otasi kulrang tana oq ko'zli ) erkak drozofila hosil qiladigan gametalarni aniqlang. ( krossingover 10% )
A. Ab XD(50%), Ab Y(50%) B. Ab XD(20.75), ab Y(20.75), ab XD(4.25), ab Y(4.25)
C. Ab XD(83), Ab Y(17) D. Ab XD(41.5), Ab Y(41.5), ab XD(8.5), ab Y(8.5)
31. AaBbccddLlMmNnOo va aabbCcDdLlMmnnOo quyidagi genotipli organizmlar chatishtirilganda 2 ta organizm uchun umumiy bo'lmagan gametalarni aniqlang. 1. abcdLmnO 2. AbcdlMNo 3. abcdlMno 4. abCdlMno 5. aBcDLmNO A. 1,5 B. 3,4 C. 1,3 D. 2,4
32.Noma’lum hayvonning somatik hujayrasidagi autosoma xromasomalari soni va boshqa bir noma’lum hayvonning tuxum hujayrasidagi xromasomalar soni farqi 27 ga teng bo'lib, somatik hujayrasidagi autosoma xromasomalari yig‘indisi 82 tani tashkil etsa, noma’lum hayvonlaming somatik hujayrasidagi autosoma xromasomalari ayirmasini aniqlang. A) 22 ta B) 10 ta C) 30ta D) 8ta
33. Makkajo‘xori maysalarining sariq va yaltiroq bo‘lishi yashil va xira bo‘lishiga nisbatan retsessiv belgidir. Bu genlar birikkan holda irsiylanadi. Genlari bo‘yicha digeterozigota bo‘lgan o‘simlikdan tahliliy chatishtirish natijasida olingan 726 ta o‘simlikdan 128 tasi krossingover formalar ekanligi aniqlandi. Hosil bo‘lgan o‘simliklardan nechtasining maysasi yashil rangga ega bo‘ladi? A) 598 B) 363 C) 128 D) 299
34. Beda o‘simligida gulining yashil rangda bo‘lishini dominant A va B genlari belgilaydi. A-bb holatda gul qizil, aa-B holatda gul sariq, ikkala gen retsessiv bo‘lganda gul oq rangda bo‘ladi. Digeterozigota yashil o‘simlik geterozigota qizil gulli o‘simlik bilan chatishtirilsa, avlodning necha foizi yashil gulli bo‘ladi? A) 25 B) 37,5 C) 50 D) 6,25
35.Sholi o'simligida poyaning baland vadonning yirik bo'lishi poyaning past va donining mayda bo'lishi ustidan to’liq dominantlik qiladi. Tajribada digeterozigotali sholi navlari o'zaro chatishtirildi. Natijada olingan 2400 ta baland poyali sholi o'simliklarining nechtasida doni mayda bo'ladi? A)600. B)450. C)800. D)300
36. Ikkita har xil genotipga ega bo’lgan yumaloq shaklli oshqovoqlar chatishtirilganda, F1da gardishsimon oshqovoqlar olindi. F2 da 450 ta gardishsimon, 300 ta yumaloq, 50 ta uzunchoq qovoqlar olindi. F2 da olingan oshqovoqlarning nechtasi gomozigotali yumaloq mevalar hisoblanadi? A) 100 B) 50 C) 200 D) 150
37.Shaftoli mevasining tuklar bilan qoplanganligi (B) silliqligi
(b) ustidan, meva eti oq rangda (C) bo’lishi sariqligi (c) ustidan dominantlik qiladi. Tajribada ikkala belgi bo'yicha geterozigotali o’simlik bilan tukli oq mevali o’simlik chatishtirilgan. Avlodda olingan 96 ta o’simlikdan 75% i ning mevasi tukli va rangi oq, 25% i ning mevasi tukli va rangi sariq bo’lgan. Olingan o’simliklardan nechtasi gomozigotali dominant bo'ladi? A) 24 ta B) 72 ta C) 12 ta D) 48 ta


38.Shaftoli mevasining tuklar bilan qoplanganligi (B) silliqligi (b) ustidan, meva eti oq rangda (C) bo’lishi sariqligi (c) ustidan dominantlik qiladi. Tajribada ikkala belgi bo'yicha geterozigotali o’simlik bilan tukli oq mevali o’simlik chatishtirilgan. Avlodda olingan 96 ta o’simlikdan 75% i ning mevasi tukli va rangi oq, 25% i ning mevasi tukli va rangi sariq bo’lgan. Olingan o’simliklardan nechtasi birinchi belgi bo'yicha gomozigotali dominant bo'ladi? A) 24 ta B) 72 ta C) 12 ta D) 48 ta


39.Odamlarda qoshning sertuk bo’lishi, yuqori qovoqning osilgan bo’lishi, burunning katta bo’lishi dominant belgi hisoblanadi. Agar qoshi sertuk, qovog’i normada, burni katta, genotip bo'yicha gomozigota erkak siyrak qoshli, qovog'i osilgan va burni kichik gomozigotali ayolga uylansa, ularning farzandlari orasida uchchala belgi bo’yicha geterozigotali farzand tug’ilish ehtimoli necha foiz? A) 25 % B) 0 % C) 75 % D 100 %


40.Odamlarda qoshning sertuk bo’lishi, yuqori qovoqning osilgan bo’lishi, burunning katta bo’lishi dominant belgi hisoblanadi. Agar qoshi sertuk, qovog’i normada, burni katta, genotip bo'yicha gomozigota erkak siyrak qoshli, qovog'i osilgan va burni kichik gomozigotali ayolga uylansa, ularning farzandlari orasida retsessiv belgili farzand tug’ilish ehtimoli necha foiz? A) 25 % B) 0 % C) 75 % D 100 %


41.Odamlarda kichik jag’ tishlarining bo’Imasligi dominant belgi sifatida nasldan-naslga o'ladi. Ona shu belgi bo’yicha sog'lom, ota esa geterozigotali bo’Igan oilada farzandlarning shu anomaliya bo'yicha tug’ilish ehtimoli qanday bo'ladi?
A) 50 % sog’lom; 50 % kasal B) 25 % sog'lom; 75 % kasal
C) 75 % sog'lom; 25 % kasal D) 100 % sog’lom


42.Odamlarda kichik jag’ tishlarining bo'Imasligi dominant belgi sifatida nasldan-naslga o’tadi Ona shu belgi bo'yicha sog’lom, ota esa geterozigotali bo’Igan oilada farzandlarning necha foizi genotip jihatdan ona organizmiga o’xshash bo'ladi? A) 50 B) 25 C) 75 D) 100


43 Qorako'l qo'ylarning uzunquloqli bo'lishi to'liqsiz dominant holda nasldan naslga o'tadi. Tajribada geterozigotali organizmlar bir necha marta chatishtirilib, 28 ta nasl olindi. Olingan qo'zichoqlaming 25% i kalta quloqli bo'lgan. Avlodlardan nechtasining quloq uzunligi o'rtacha bo'lishini aniqlang. A) 14 B) 7 C) 28 D) 21


44.Qorako'l qo'ylarning uzunquloqli bo'lishi to'liqsiz dominant holda nasldan naslga o'tadi. Tajribada geterozigotali organizmlar bir necha marta chatishtirilib, 28 ta nasl olindi. Olingan qo'zichoqlaming 25% i kalta quloqli bo'lgan.
Avloddagi uzun quloqli qo'ylar sonini va foizini aniqlang.
A) 7 ta; 25 B) 14 ta; 50 C) 28 ta; 100 D) 21 ta; 75


45 Albinizm kasalligi retsessiv autosoma kasalligi, daltonizm retsessiv jinsga birikkan holda irsiylanadi. I qon guruhi I0 I0 va II qon guruhi IA IA, IA I0 holda ifodalanadi. I qon guruhli daltonizm va albinizm bo'yicha sog'lom gomozigotali ayol daltonik bo'Imagan va qolgan ikki belgi bo'yicha geterozigotali II qon guruhli yigitga turmushga chiqdi. Ushbu oilada tug’ilgan o'g'il bolalardan necha foizi I qon guruhli va ikkala belgi bo'yicha sog'lom bo'lish ehtimolini toping.
A) 0 B) 25 C) 75 D) 50

46 Albinizm kasalligi retsessiv autosoma kasalligi, daltonizm retsessiv jinsga birikkan holda irsiylanadi. I qon guruhi I0 I0 va II qon guruhi IA IA, IA I0 holda ifodalanadi. I qon guruhli daltonizm va albinizm bo'yicha sog'lom gomozigotali ayol daltonik bo'Imagan va qolgan ikki belgi bo'yicha geterozigotali II qon guruhli yigitga turmushga chiqdi. Ushbu oilada tug'ilgan farzandlardan necha foizi 1 qon guruhli va ikkala belgi bo'yicha sog'lom bo'lish ehtimolini toping.

A) 0 B) 25 C) 75 D) 50


47 Ko‘zi ko’k (a), chapaqay (b) erkak ko'zi qo'ng'irrang o'naqay ayol bilan turmush qurdi. Oilada tug'ilgan 4 farzanddan bittasi otasiga o’xshash bo’lsa, ota-ona genotipini aniqlang. A) aabb x AaBb B) aaBb x AaBb
C) Aabb x AaBB D) AaBb x AaBB


48 Kartoshka tugunagining ko'k-binafsha rangini dominant F geni, pushti rangini dominant G geni namoyon qiladi. Lekin bu genlaming faoliyati dominant H geni bo'lmasa yuzaga chiqmaydi. Genotipda F va G genlari dominant H geni bilan uchrashganda tugunak qizil-binafsha rang bo'ladi, boshqa holatlarda tugunak oq rangda bo'ladi. Quyidagi chatishtirishlaming qaysi birida genotip bo'yicha nisbat
1:1:1:1:1:1:1:1
A) FfGgHh x ffgghh B) FfGgHH x FfGGHH
C) ffggHH x FFGGhh D) ffgghh x FFGghh


49 Kartoshka tugunagining ko'k-binafsha rangini dominant F geni, pushti rangini dominant G geni namoyon qiladi. Lekin bu genlaming faoliyati dominant H geni bo'lmasa yuzaga chiqmaydi. Genotipda F va G genlari dominant H geni bilan uchrashganda tugunak qizil-binafsha rang bo'ladi, boshqa holatlarda tugunak oq rangda bo'ladi. Tugunagi oq gomozigotali kartoshka qizil-binafsha rangli gomozigota kartoshka bilan chatishtirilgan. Olingan avlodning necha foizi fenotip bo’yicha qizil-binafsha rangli bo’ladi? A) 25 B) 100 C) 75 D) 50


50 Odamlarda sariq va tekis soch retsessiv belgi hisoblanadi. Sochi sariq va to'lqinsimon bo'lgan ayol sochi qora va to'lqinsimon bo'lgan erkakka turmushga chiqqan. Bu oila farzandlarining necha foizi qora va jingalak sochli bo'lishi ehtimolini aniqlang. A) 37,5 B) 50 C) 12,5 D) 75


51.Odamlarda sariq va tekis soch retsessiv belgi hisoblanadi Sochi sariq va to'lqinsimon bo'lgan ayol sochi qora va to'lqinsimon bo'lgan erkakka turmushga chiqqan Bu oilada tug’ilish ehtimoli bo'lgan farzandlarning necha foizi birinchi belgi bo'yicha geterozigotali bo'lishini aniqlang.
A) 37,5 B) 50 C) 12,5 D) 75


52.Odamlarda terisining rangi ikki xil gen bilan belgilanadi. AABB genotipli odamlaming terisi qora, aabb genotipli odamlarniki oq bo'ladi. Genotipda uchta dominant gen bo'Isa qoramtir, 2 ta bo'lsa oraliq, 1 ta bo’Isa oqish bo’ladi. Terisi oraliq rangdagi digeterozigota ayol va erkak turmushidan terisi oraliq rangli farzandlar tug'ilish ehtimoli necha foiz bo'ladi? A) 37,5 B) 66,7 C) 25 D) 6,25


53.Odamlarda terisining rangi ikki xil gen bilan belgilanadi. AABB genotipli odamlaming terisi qora, aabb genotipli odamlarniki oq bo'ladi. Genotipda uchta dominant gen bo'Isa qoramtir, 2 ta bo'lsa oraliq, 1 ta bo’Isa oqish bo’ladi. Terisi oraliq rangdagi digeterozigota ayol va erkak turmushidan tug’ilishi mumkin bo'lgan terisi oraliq rangli farzandlarning necha foizi genotip jihatdan ota-onaga o'xshash bo'ladi?
A) 37,5 B) 66,7 C) 25 D) 6,25


54.Odamlarda terisining rangi ikki xil gen bilan belgilanadi. AABB genotipli odamlaming terisi qora, aabb genotipli odamlarniki oq bo'ladi. Genotipda uchta dominant gen bo'Isa qoramtir, 2 ta bo'lsa oraliq, 1 ta bo’Isa oqish bo’ladi. Terisi oraliq rangdagi digeterozigota ayol va erkak turmushidan terisi qoramtir rangli farzandlar tug'ilish ehtimoli necha foiz
bo'ladi? A) 37,5 B) 66,7 C) 25 D) 6,25


55 Odamlarda terisining rangi ikki xil gen bilan belgilanadi. AABB genotipli odamlaming terisi qora, aabb genotipli odamlarniki oq bo'ladi. Genotipda uchta dominant gen bo'Isa qoramtir, 2 ta bo'lsa oraliq, 1 ta bo’Isa oqish bo’ladi. Terisi oraliq rangdagi digeterozigota ayol va erkak turmushidan turmushidan terisi oq rangli farzandlar tug'ilish ehtimoli necha foiz bo'ladi? A) 37,5 B) 66,7 C) 25 D) 6,25


56 Otlar junining rangini ikkita allel bo’Imagan genlar nazorat qiladi. Genotipdagi dominant B geni qora rangli, b geni esa malla rangli jun hosil bo’lishiga sabab bo'ladi. I geni esa B va b genlar funksiyasini pasaytirib, rangning kulrang tusda bo’lishiga olib keladi. Fermer xo'jaligida bir necha yil davomida digeterozigotali otlarni chatishtirish natijasida olingan nasl orasida necha foiz organizm kulrang tusda bo'lishi ehtimolini aniqlang. A) 75 B) 50 C) 25 D) 100


57 Otlar junining rangini ikkita allel bo’Imagan genlar nazorat qiladi. Genotipdagi dominant B geni qora rangli, b geni esa malla rangli jun hosil bo’lishiga sabab bo'ladi. I geni esa B va b genlar funksiyasini pasaytirib, rangning kulrang tusda bo’lishiga olib keladi. Fermer xo'jaligida bir necha yil davomida digeterozigotali otlarni chatishtirish natijasida olingan nasl orasida fenotip bo'yicha nisbat qanday bo’lishini aniqlang.
A) 12:3:1 B) 9:6:1 C) 9:3:3:1 D) 15:1


58 Otlar junining rangini ikkita allel bo’Imagan genlar nazorat qiladi. Genotipdagi dominant B geni qora rangli, b geni esa malla rangli jun hosil bo’lishiga sabab bo'ladi. I geni esa B va b genlar funksiyasini pasaytirib, rangning kulrang tusda bo’lishiga olib keladi. Fermer xo'jaligida bir necha yil davomida digeterozigotali otlarni chatishtirish natijasida olingan nasl orasida fenotip bo'yicha ota-onaga o'xshamagan organizmlar necha foizni tashkil qiladi? A) 75 B) 50 C) 25 D) 100

59 Noma’lum hayvonning somatik hujayrasidagi autosoma xromasomalari soni va boshqa bir noma’lum hayvonning tuxum hujayrasidagi xromasomalar soni farqi 27 ga teng bo'lib, somatik hujayrasidagi autosoma xromasomalari yig‘indisi 82 tani tashkil etsa, noma’lum hayvonlaming somatik hujayrasidagi autosoma xromasomalari ayirmasini aniqlang. A) 22 ta B) 10 ta C)30ta D)8ta

60 Tuxum hujayrada 7 ta autosoma bo'lsa zigota 3 marta ekvatarial bo'lingandan so'ng blastamerlarda jami nechta xromosoma bo'ladi? A)2048 B)896 C)1024 D)1920
61A va B genlari bitta xromosomada 10 morganida uzoqlikda joylashgan,C geni boshqa xromosomada joylashgan bo'lsa,trigeterozigota organizm hosil qilgan gametalarning necha %da B va C geni birgalikda uchraydi? A)25 B)30 C)50 D)75
62 Yerbag'ir tugmachagulning changlanish jarayonida urug'chi tumshuqchasiga 23 ta chang donachasi kelip tushdi.Urug'lanishdan so'ng 17 ta urug' hosil bo'ldi.Urug'lanish jarayonida qatnashmagan spermatazoidlar sonini toping? A)6 B)22 C)12 D)16
63 Agar makkajo'xorining urug'langan tuxum hujayrasi 4 marta mitoz yo'li bilan bo'linsa hosil bo'lgan murtak hujayralaridagi jami xromosomalar sonini toping? A)320 B)640 C)160 D)80
64 Sachratqi o'simligida mevasining tuxumsimon shakli yumaloq bo’lishi ustidan chala dominantlik qiladi. Geterozigotalilarda meva shakli o‘rtacha boladi. Changchi shaklining osilgan bo’lishi changchi shaklining tikka bolishi ustidan chala dominantlik qiladi. Geterozigotalilarda changchi shakli o‘rtacha boladi. Genetik markazda birinchi tajribada, degeterozigotali o'simliklami noma’lum genotipli o'simliklar bilan chatishtirish natijasida fenotipik sinflaming 44,4 foizi oraliq xarakterga ega o'simliklar olindi. Ikkinchi tajribada esa noma’lum geneotipli o'simliklarning degeterozigotali o‘simliklar bilan chatishtirilishi natijasida genotipik sinflaming 44,4 foizini oraliq xarakterga ega o‘simliklar tashkil qilgan bo‘lsa, birinchi tajribada olingan mevasi yumaloq, changchi shakli o'rtacha bo'lgan o'simliklar, foiz jihatdan ikkinchi tajribada olingan, changchi shakli tikka o‘simliklardan qancha foizga farq qiladi? A) 25% B)0% C) 12,5 % D) 6,25
65 Agar drozofilla pashshasida A gen bilan B gen ortasida krossingover 17 %, C gen bilan D gen ortasida esa 12% krossingover bolib, A gen bilan C gen bir-biri bilan mustaqil holda irsiylansa u holda shu belgilari boyicha digommozigotali organizmni D va B genlari joylashgan xromosomasidan tashqari nechta xromosoma borligini aniqlang. A.6 B.2 C.4 D.8
66 Viskonsin unversiteti olimlarining sichqonlarda olib borgan tajribalarini birinchi(I) va ikkinchi(II) sida sichqonlarni kopayib ketishi nimaga sabab boldi? a.bir-birga nisbatan gamxorlik qilmaslikka b.yosh sichqonlarni olimini ortishiga c.oz joylarini tark etishiga d.individlar ortasidagi ovqat yetishmasliga e.kannibalizmga f.populyatsiyani soniga g.tug`uluvchanlikka A.I-c,b,d; II-e,g,f B.I-a,b,e; II-c,d C.I-c,d,f;II-a,b,e,g D.I-c,d; II-g,c,a,b
67. Modifikator (I) va pleyotrop (II) genga ega
organizmlarni to‘g‘ri juftlangan javobni
belgilang.
1) qoramollarda oq va qora yungning turli miqdorda irsiylanishi; 2) tovuq patining jingalak bo’lishi, nasl qoldirish va hayotchanligiga salbiy tasir ko’rsatadi; 3)gomozigota sariq sichqonlarning o‘limi
A) 1-1; II-3B) 1-2; II-lC) 1-2; II-3 D) 1-1; 11-2


68 Modifikator (I) , letal (II) va pleyotrop(III) genga ega organizmlarni to‘g‘ri juftlangan javobni belgilang.
1) drozofila pashshasi ko’zida pigment bo’lmasligi pushtliligni kamaytirishi; 2) AA genotipli sichqonning embrionlik davrida nobud bo’lishi; 3) ) qoramollarda oq va qora yungning turli miqdorda irsiylanishi
A) I-3; II-2; III-1B) I-2; II-1; III-3
C) I-2; II-3; III-1 D) I-3; II-1; III-2

69 Birikkan (a) va mustaqil (b) holdanasldan-naslga o'tadigan belgilar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang. 1) drozofila pashshasi ko'zining oq rang vatanasining kulrang bo'lishi; 2) drozofila pashshasi tanasining qora rangi vaqanotining kaltaligi; 3) xo’rozlarda tojining oddiy va gulsimon shaklda bo’lishi; 4) xushbo'y no‘xat donining sariq rangi va burishgan shakli A) a-1, 2; b-3,4 B) a- 1,3; b-2,4

C) a-2, 3; b-1,4 D) a- 3,4; b-1,2

70 . II darajali konsumentning biomassasi 150 kg ga

ortgan bo‘lsa, umumiy biomassani (kg)
aniqlang, (ekologik piramidani
o‘simlik-chigirtka-kaltakesak-lochin tashkil etadi)
A) 16665B) 16500 C) 1665 D) 27500

71 Ekologik piramidani g’oza-chivin-kaltakesak-lochin tashkil etadi. II va III darajali konsumentlarning umumiy massasi 132 kg ni tashkil qilsa, produtsentning umumiy biomassasini aniqlang.

A) 12000 B) 13200 C) 14000 D)15400

72 Kaltakesakda tangachalarning tekis

taqsimlanishi va tanasining kulrang bo‘lishi
tangachalarning notekis va tanasi yashil
bo'lishiga nisbatan dominantlik qiladi. Bu
belgilar faqat jinsiy X xromosomada birikkan
holda irsiylanadi. Tangachalari tekis
taqsimlangan yashil urg‘ochi organizm
digeterozigotali (dominant belgilarni faqat
otasidan, yoki onasidan olgan) erkak
kaltakesak bilan chatishtirilsa, nasllarning necha
foizi kulrang, tangachalari tekis taqsimlangan
bo‘ladi? (Krossingover foizi 8 ga teng.)
A) 48B) 27C) 69 D) 4

73 . Kaltakesakda tangachalarning tekis

taqsimlanishi va tanasining kulrang bo‘lishi
tangachalarning notekis va tanasi yashil
bo'lishiga nisbatan dominantlik qiladi. Bu
belgilar faqat jinsiy X xromosomada birikkan
holda irsiylanadi. Tangachalari tekis
taqsimlangan yashil urg‘ochi organizm
digeterozigotali (dominant belgilarni faqat
otasidan, yoki onasidan olgan) erkak
kaltakesak bilan chatishtirilsa, nasllarning necha
foizi yashil, tangachalari tekis taqsimlangan
bo‘ladi? (Krossingover foizi 8 ga teng.)
A) 27B) 48C) 69 D) 4

74 Drozofila pashshasida tanasining kulrang

bo‘lishi, ensiz qanot va tukchalarning bo‘lishi
dominant holda irsiylanadi. Tana rangi va qanot
shaklini aniqlovchi genlar to‘liq birikkan
autosom genlardir. Tukchalarning mavjudligi
boshqa autosomada joylashgan gen orqali
aniqlanadi. Trigomozigota sariq rangli,normal
qanotli va tukchalarsiz drozofila barcha belgilar
bo'yicha gomozigota kulrang tanali, ensiz
qanotli, tukchalarga ega drozofila bilan
chatishtirildi. F I duragaylarini o‘zaro
chatishtirishdan olingan avlodning qancha qismi
kulrang tanali, ensiz qanotli, tuksiz bo'ladi?
A) 3/16B) 3/8 C) 1/8 D) 1/16

75 Drozofila pashshasida tanasining kulrang

bo‘lishi, ensiz qanot va tukchalarning bo‘lishi
dominant holda irsiylanadi. Tana rangi va qanot
shaklini aniqlovchi genlar to‘liq birikkan
autosom genlardir. Tukchalarning mavjudligi
boshqa autosomada joylashgan gen orqali
aniqlanadi. Trigomozigota sariq rangli,normal
qanotli va tukchalarsiz drozofila barcha belgilar
bo'yicha gomozigota kulrang tanali, ensiz
qanotli, tukchalarga ega drozofila bilan
chatishtirildi. F I duragaylarini o‘zaro
chatishtirishdan olingan avlodning qancha qismi
kulrang tanali, ensiz qanotli, tukli bo'ladi?
A) 9/16B) 6/16 C) 1/4 D) 1/2

76 Komilning ovqat ratsionida oqsil, yog1 va

uglevodning umumiy miqdori 700 g bo‘lib,
oqsildan ajralgan energiya 410 kkal ni tashkil
etadi. Agar ovqat tarkibidagi yog‘dan hosil
bo‘lgan energiya oqsilning parchalanishidan hosil
bo'lgan energiyadan 520 kkal ga ko‘p bo‘lsa, bir
kecha-kunduzda hosil bo‘lgan jami energiyaning
qanchasi (kkal) qo’shimcha ovqatlanishdan hosil
bo'lgan? (Ratsional ovqatlanishning yuqori
foiziga amal qilingan)
A) 254,25 B) 678 C) 339 D) 508,5


77 Sachratqi mevasi rangining sariq bo'lishi to‘q
sariq bo'lishi ustidan chala dominantlik qiladi.
Geterozigotalar mevasining rangi oraliq bo‘ladi.
Meva rangining yuzaga chiqishi ikkinchi juft
dominant genga bog‘liq. Uning retsessiv alleli
ingibitorlik vazifasini bajarib, meva rangining oq
bo‘lishiga olib keladi. Tajribada seleksioner olim
tomonidan sachratqi mevasining rangi oraliq
bo‘lgan digeterozigotali o'simliklari o‘zaro
chatishtirilishi natijasida birinchi avlodda 960 ta
o‘simlik olingan bo‘lsa, to‘q sariq mevali
o‘simliklar sonini aniqlang.
A) 180B) 60 C) 240 D) 360

78 Pashshlarda qanotining qayrilgan holatda

bo‘lishi genlarning geterozigota holatda
bo'lishiga bog'liq. Dominant gomozigota holatda
bu gen embrional davrda o‘limga olib keladi.
Qayrilgan va qayrilmagan qanotli pashshlardan tuxumdan 300 ta Avlod chiqqan bo’lsa. Shulardan nechtasini qanotlari qayrilmagan pashshalar tashkil qiladi. A)150 B)75 C)200 D)100

79 Pashshlarda qanotining qayrilgan holatda

bo‘lishi genlarning geterozigota holatda
bo'lishiga bog'liq. Dominant gomozigota holatda
bu gen embrional davrda o‘limga olib keladi.
Qayrilgan va qayrilmagan qanotli pashshlardan tuxumdan 300 ta Avlod chiqqan bo’lsa. Shulardan nechtasini qanotlari qayrilgan pashshalar tashkil qiladi.
A)150 B)75 C)200 D)100

80. Odamda talassemiya chala dominant holda

irsiylanadi. 0 ‘roqsimon anemiya retsessiv belgi.
Ikkala belgi autosomada joylashgan va mustaqil
holda irsiylanadi. Bu belgilar gomozigota
holatda embrionlik davrida o!limga olib keladi,
geterozigotalarda kasallik yengil holda kechadi.
Digeterozigota ota-onadan tug‘ilgan
farzandlarning necha foizi faqat ikkinchi belgi bo'yicha sog’ bo‘ladi?
A) 88.8B) 11,1 C) 25 D) 44,1

81 Odamda talassemiya chala dominant holda

irsiylanadi. 0 ‘roqsimon anemiya retsessiv belgi.
Ikkala belgi autosomada joylashgan va mustaqil
holda irsiylanadi. Bu belgilar gomozigota
holatda embrionlik davrida o!limga olib keladi,
geterozigotalarda kasallik yengil holda kechadi.
Digeterozigota ota-onadan tug‘ilgan
farzandlarning necha foizi faqat ikkinchi belgi bo'yicha kasal bo‘ladi?
A) 88.8B) 11,1 C) 25 D) 44,1

82. Genotipi A1A1A 2A2 A3A3 bo‘lgan bo‘yi 180 sm li erkak va genotipi A1a1A2a2A3a3 bo‘lgan bo‘yi165 sm li ayol avlodidan tug’ilgan 175 sm va 155 sm li bolalar genotipini aniqlang?

A) A1a1A2A2A3A3; A1a1a2a2a3a3
B) A1A1A2A2A3a3; A1A1A2a2A3a3
C) A1a1A2a2A3a3; a1a1A2a2A3A3
D) A1A1a2a2a3a3; A1A1A2a2a3a3

83. Genotipi A1A1A 2A2 A3A3 bo‘lgan bo‘yi 180 sm li erkak va genotipi A1a1A2a2A3a3 bo‘lgan bo‘yi165 sm li ayol avlodidan tug’ilgan 165 sm va 160 sm li bolalar genotipini aniqlang?

A) A1A1a2a2a3a3; A1A1A2a2a3a3
B) A1A1A2A2A3a3; A1A1A2a2A3a3
C) A1a1A2a2A3a3; a1a1A2a2A3A3
D) a1a1A2A2a3a3; A1A1a2a2A3A3

84 Zig'ir o‘simligida gultojbarglarning qirqilgan bo‘lishini Вgeni, gultojbarglarning tekis bo'lishini b ta’minlaydi. Noallel germing

dominant alleli (S ) Вgenning faoliyatiga to‘sqinlik qiladi va tekis shaklni yuzaga chiqaradi. Gultojbarglari tekis va gultojbarglari qirqilgan o‘simliklar chatishtirilganda 270 ta qirqilgan, 450 ta tekis gultojbargli o‘simliklar olindi. Chatishtirish uchun olingan o‘simliklarning genotipini aniqlang. A) bbSs x Bbss B) BbSs x Bbss
C) BbSs x BBss D) BbSS x Bbss

85 Odamda interferon oqsilining hosil bo‘lishi

dominant autosoma geniga bog'liq. Epilepsiya
(tutqanoq) kasalligi esa X xromosomaga bog‘liq
dominant belgi hisoblanadi. Ona digeterozigotali, ota ikkala belgi bo’yicha kasallangan bo’lsa, ushbu oilada tug’ilgan o’g’il farzandlarning nechchi foiziikki belgi bo’yicha sog’
A)25B) 75 C) 72.5D) 37,5

86. Odamlarda jingalak soch silliq soch ustidan

chala dominantlik qiladi, geterozigotalarda soch
to‘lqinsimon bo‘ladi. Sepkillilik sepkilsizlik
ustidan to'liq dominantlik qiladi. Gemofiliya esa
X xromosomada joylashgan retsessiv gen bilan
belgilanadi. Barcha genlari bo'yicha geterozigotali ayol va silliq sochli, sepkilsiz, sog‘lom erkak oilasida tug'ilgan farzandlarning necha foizi gemofiliya bo‘yicha sog‘lomligini aniqlang.
A) 75 B) 50 С) 56,5 D) 25

87 RNK zanjirida uratsil nukleotidlari soni 80 ta

bo‘lib, u umumiy nukleotidlarning 40%ini
tashkil qiladi. DNK dagi umumiy nukleotidlarning 35% ini T tashkil etadi. Shu RNKdan hosil bo’lgan oqsildagi tripletlar sonini toping. (DNK molekulasida qo‘shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm)
A) 50 B) 25 C) 24 D) 49

88 AaBb genotipli organizmlar o'zaro chatishtirilishidan olingan avlodda 4 ta dominant genli va 3 ta dominant genli individlar nisbatini aniqlang.

A) 1:4B) 2:3 C) 3:4 D) 1:3

89. AaBb genotipli organizmlar o'zaro chatishtirilishidan olingan avlodda 4 ta dominant genli va 2 ta dominant genli individlar

nisbatini aniqlang. A) 1:6B) 2:3 C) 3:4 D) 1:3

90 AaBb genotipli organizmlar o'zaro chatishtirilishidan olingan avlodda 4 ta dominant genli va 1 ta dominant genli individlar

nisbatini aniqlang.
A) 1:4B) 2:3 C) 3:4 D) 1:3