1. Hisoblash tizimlarining turlanishi 3

Nazorat savollari

1. 
   Hisoblash tizimlari
   
2. 
   Hisoblash tizimlarining turlanishi
   
3. 
   Hisoblash tizimlarini avlodlari
   

14-Ma’ruza. Flinn klassifikatsiyasi
Reja:
1. SISD arxitekturasi
2. SIMD arxitekturasi
3. MISD arxitekturasi
4. MIMD arxitekturasi
Tayanch iboralar: SISD, SIMD, MISD, MIMD arxitekturasi.
1966-yilda M. Flinn tomonidan asosida protsessorda ishlov beriluvchi oqim yoki elementlar ketma-ketligi (buyruqlar va ma'lumotlar) tushunchasi bo' lgan EHM va hisoblash tizimlari arxitekturalarining klassifikatsiyalari taklif qilingan. Ma'lumotlar va buyruqlar oqimi soniga asoslangan ushbu klassifikatsiyalar tizimi to'rtta asosiy turga ajratiladi (14.1 –jadval).
Har bir turdagi arxitekturaning xususiyatlarini qisqacha ko'rib chiqamiz.
SISD (Single Instruction stream/ Single Data stream) arxitekturasi.
Tizimlarining barchasi bir proLsessorli va bir mashinali variantlami qamrab oladi. Barcha klassik strukturadagi EHM ushbu turga tegishli bo'ladi. Bu turda hisoblashni parallellashtirish ijrochi qurilmalar o'rtasida mikrobuyruqlar oqimini konveyerlashtirish va parallellashtirish yo'li bilan ta'minlanadi. Bu turga fon-neyman arxitekturalari kiradi, ularda faqat bitta ma'lumotlar oqimi bo’lib, buyruqlarga ketma-ket ishlov beriladi va har bir buyruq bitta ma lumot oqimi bilan bitta amalni bajaradi.

14.1-rasm. SISD arxitekturasi
SIMD (Single Instruction stream/Multiple Data stream) arxitekturasi vektorli va matritsali ishlov berish strukturalarini yaratish uchun mo’ijaflangan. Ushbu arxitekturadagi mashinalar vektor elementlari orqali bitta amalni bir vaqtning o'zida bir nechta ma lumotlar ustida bajaradi. Bunday turdagi tizimlar odatda bir xil elementlar asosida quriladi, ya'ni tizimga kiruvchi protsessor elementlari bir xil bo'ladi va ulaming barchasi bir xil ketma-ketlikdagi buyruqlar bilan boshqariladi. Bunda faqat har bir protsessor o'zining ma' lumotlar oqimiga ishlov beradi. Bunday chiziqli bo'lmagan, algebraik va defferensial tenglamalami yechish, maydon nazariyasi va boshqa ko’plab masalalar kiradi.

14.2-rasm. SIMD arxitekturasi