1. Innovatsiya samaradorligi tushunchasi Innovatsion liyihaning ko'rsatkichlari tizimi Effekt turlari


Innovatsion loyihaning samaradorligini baholash uchun ko'rsatkichlar tizimi


Download 84 Kb.
bet3/4
Sana23.02.2023
Hajmi84 Kb.
#1223618
1   2   3   4
Bog'liq
loyiha

11.1. Innovatsion loyihaning samaradorligini baholash uchun ko'rsatkichlar tizimi
Har qanday innovatsion loyihani amalga oshirishdan oldin o'zaro bog'liq ikkita vazifani hal qilish kerak:
1) loyihani amalga oshirishning har bir variantining rentabelligini baholash;
2) variantlarni taqqoslash va eng yaxshisini tanlash.
Innovatsion loyihani rivojlantirishning investitsiyalashdan oldingi bosqichida innovatsiyalarning ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlari deyarli yakunlandi, loyihaning texnik parametrlariga nisbatan noaniqlik butunlay yo'q qilindi. Bunday sharoitda, loyihani kelgusida amalga oshirish to'g'risida qaror qabul qilishda uning samaradorligini baholash uchun eng muhimlari iqtisodiy (tijorat) ko'rsatkichlardir. Innovatsion loyihani rivojlantirishning ushbu bosqichida uning xususiyatlari deyarli har qanday investitsiya loyihasidan farq qilmaydi, shuning uchun innovatsion loyihalarni investitsiyalar samaradorligini tavsiflovchi ko'rsatkichlar yordamida baholash mumkin.
Innovatsion loyihani kelgusida amalga oshirishning maqsadga muvofiqligi to'g'risida qaror qabul qilish uchun harajatlar va natijalar nisbati aks etadigan va loyihaning ishtirokchilari uchun iqtisodiy jozibadorligini, ayrim loyihalarning boshqalaridan iqtisodiy afzalliklarini baholashga imkon beradigan ko'rsatkichlarning butun tizimi qo'llaniladi.
Tijorat samaradorligiLoyihaning (moliyaviy asoslanganligi) moliyaviy xarajatlar va talab qilinadigan daromad stavkasini ta'minlaydigan natijalar nisbati bilan belgilanadi. Tijorat samaradorligini butun loyiha uchun ham, alohida ishtirokchilar uchun ham ularning hissalarini hisobga olgan holda hisoblash mumkin. Bundan tashqari, ta'sir sifatida t-mqadam haqiqiy pul oqimidir.
Har bir faoliyat turida P ning oqimi mavjud i(t) va chiqib ketish O i(t) naqd pul. Ularning orasidagi farqni Φ bilan belgilang i(t);
F i(t) \u003d P i(t) - O i(t),
qayerda i= 1,2,3…
Haqiqiy pul oqimi f ( t) loyihaning har bir davrida investitsiya va operatsion faoliyatdan mablag'larning kirib kelishi va oqib chiqishi o'rtasidagi farq (hisoblashning har bir bosqichida):
F ( t) \u003d [P 1 (t) - O 1 (t)] + [P 2 (t) - O 2 (t)]
Ko'rsatkichlar byudjet samaradorligiloyiha natijalarining tegishli (federal, mintaqaviy yoki mahalliy) byudjet daromadlari va xarajatlariga ta'sirini aks ettirish. Loyihada ko'zda tutilgan federal va mintaqaviy moliyaviy qo'llab-quvvatlash choralarini asoslash uchun ishlatiladigan byudjet samaradorligining asosiy ko'rsatkichi tegishli byudjet daromadlarining oshishi sifatida aniqlanadigan byudjet samarasi hisoblanadi. Dtortiqcha xarajatlar Pt
Bt \u003d Dt - Pt.
Ko'rsatkichlar milliy iqtisodiy samaradorlikloyihaning samaradorligini umuman milliy iqtisodiyot manfaati nuqtai nazaridan, shuningdek loyihada ishtirok etadigan hududlar (Federatsiya sub'ektlari), tarmoqlar, tashkilotlar uchun aks ettiradi. Milliy iqtisodiyot darajasida iqtisodiy samaradorlik ko'rsatkichlarini hisoblashda loyiha natijalariga quyidagilar kiritiladi (qiymat jihatidan):
Ishlab chiqarishning yakuniy natijalari (Rossiya ishtirok etadigan tashkilotlar tomonidan iste'mol qilingan mahsulotlar bundan mustasno, barcha ishlab chiqarilgan mahsulotlarni ichki va tashqi bozorlarda sotishdan tushgan daromad). Bunga, shuningdek, loyihani amalga oshirish jarayonida ishtirokchilar tomonidan yaratilgan mulkni va intellektual mulkni sotishdan tushgan mablag'lar (ixtirodan foydalanish huquqi uchun litsenziyalar, nou-xau, kompyuter dasturlari va boshqalar) kiradi;
Loyihaning barcha ishtirokchilarining sog'liqni saqlash, hududlardagi ijtimoiy va ekologik vaziyatga qo'shgan ta'siri asosida hisoblangan ijtimoiy va ekologik natijalar;
To'g'ridan-to'g'ri moliyaviy natijalar;
Xorijiy mamlakatlar, banklar va firmalardan olingan qarzlar va qarzlar, import bojlari va boshqalar.
Loyihani amalga oshirish natijasida bilvosita moliyaviy natijalarni, uchinchi tomon tashkilotlari va fuqarolarning daromadlari o'zgarishini, er, binolar va boshqa mulklarning bozor qiymatini, shuningdek ishlab chiqarish quvvatini saqlash yoki tugatish, tabiiy resurslar va mulkni mumkin bo'lgan avariyalar va boshqa favqulodda vaziyatlardan yo'qotish xarajatlari hisobga olinishi kerak.
Baholash mumkin bo'lmagan ijtimoiy, ekologik, siyosiy va boshqa natijalar milliy iqtisodiy samaradorlikning qo'shimcha ko'rsatkichlari sifatida ko'rib chiqiladi va loyihalarni amalga oshirish va / yoki davlat tomonidan qo'llab-quvvatlash to'g'risida qaror qabul qilishda hisobga olinadi.
Innovatsion loyihalar samaradorligini quyidagi mezonlar bo'yicha tasniflash mumkin:
Xo’jalik yurituvchi sub’ektlarning turlari bo’yicha;
Loyihaning iqtisodiy samaradorligi mezoni sifatida ishlaydigan umumlashtiruvchi ko'rsatkich turi bo'yicha:
- mutlaq (natijalar va xarajatlar smetasi o'rtasidagi farq);
- nisbiy (loyiha natijalari smetasini ularni olishning umumiy qiymatiga nisbati);
vaqtincha (investitsiya xarajatlarini qoplashning taxminiy muddati);
Turli vaqtdagi pul xarajatlari va natijalarni taqqoslash usuli bo'yicha:
- statik (ularda turli vaqtlarda yuzaga keladigan pul oqimlari ekvivalent sifatida baholanadi);
- dinamik (ularda loyihani amalga oshirish natijasida kelib chiqqan pul oqimlari, diskontlash orqali ekvivalent asosga kamaytirilib, ko'p martalik pul oqimlarining taqqoslanishi ta'minlanadi)
Ushbu matn faktlar varag'idir. "Investitsiyalar" kitobidan muallif Maltseva Yuliya Nikolaevna
23. Investitsion loyihaning iqtisodiy samaradorligini baholash bosqichlari Samaradorlikni baholashni amalga oshirishdan oldin loyihaning ijtimoiy ahamiyati ekspert tomonidan aniqlanadi va dastlabki bosqichda umuman loyihaning samaradorligi ko'rsatkichlari hisoblab chiqiladi.
Kitobdan "Investitsion loyihalar: modellashtirishdan amalga oshirishgacha" muallif Volkov Aleksey Sergeevich
8.1. Akademik Yunitskiyning String Transport (STU) innovatsion loyihasining misoli po'lat g'ildiraklardagi (vagonli) maxsus mashina bo'lib, poydevorga o'rnatilgan ikkita temir qatorga joylashtirilgan. STU yo'lovchi va yo'lovchilar uchun mo'ljallangan muallif
10.1. Innovatsion loyiha tushunchasi va mohiyati Innovatsion loyiha o'zaro bog'liq maqsadlar va ularga erishishning vositalar tizimi. Bu tadqiqot, ishlab chiqish, ishlab chiqarish, tashkiliy, moliyaviy,
"Innovatsiyalarni boshqarish" kitobidan muallif Maxovikova Galina Afanasevna
10.2. Innovatsion loyihani ishlab chiqish Vaqt o'tishi bilan amalga oshiriladigan jarayon sifatida ko'rib chiqiladigan innovatsion loyiha quyidagi bosqichlarni o'z ichiga oladi: 1. Innovatsion g'oyani (rejani) shakllantirish. Bir tomondan, innovatsion g'oya innovatsion loyihaning asosini tashkil qiladi,
"Korxonani kompleks iqtisodiy tahlil qilish" kitobidan. Qisqa kurs muallif Mualliflar jamoasi
3.1. Faoliyat ko'rsatkichlarini tasniflash Samaradorlik erishilgan natija (yoki ta'sir) va xarajatlar (yoki resurslar) o'rtasidagi nisbat bilan tavsiflanadi. Bir xil narxda erishilgan natijalar qancha ko'p bo'lsa yoki xarajatlar shunchalik past bo'ladi.
muallif Litvinyuk Anna Sergeevna
28. O'z mablag'lari va qarz mablag'laridan foydalanish samaradorligini baholash ko'rsatkichlari tizimi O'z mablag'lari va qarz mablag'laridan foydalanish samaradorligini tahlil qilishning asosiy usuli bu ko'rsatkichlar tizimini birlashtirgan koeffitsient tahlili hisoblanadi. Ortiqliklar
"Iqtisodiy tahlil" kitobidan muallif Litvinyuk Anna Sergeevna
32. Ko'rsatkichlar tizimi va aktivlarning likvidligini, to'lov qobiliyatini va moliyaviy barqarorligini baholash metodologiyasi Korxonaning moliyaviy holatini qisqa muddatli va uzoq muddatli istiqbollar nuqtai nazaridan baholash mumkin. Qisqa muddatda moliyaviy ko'rsatkichlarni baholash mezonlari
"Iqtisodiy tahlil" kitobidan muallif Litvinyuk Anna Sergeevna
57. Moddiy resurslardan foydalanish samaradorligi ko'rsatkichlari tizimi Mahsulot ishlab chiqarishni tashkil qilishning zaruriy sharti ularni moddiy resurslar: xom ashyo, materiallar, yoqilg'i, energiya, yarim tayyor mahsulotlar va boshqalar bilan ta'minlashdir.
6.1. Ishbilarmonlik faolligini baholash uchun sxemalar Korxonaning ishbilarmonlik faolligi miqdor va sifat mezonlari tizimidan foydalangan holda o'lchanadi.Sifat mezonlari - bu sotish bozorlarining kengligi (ichki va tashqi), korxonaning ishbilarmonlik obro'si
"Moliyaviy tahlil" kitobidan muallif Bocharov Vladimir Vladimirovich
6.3. Bozor faoliyatini baholash uchun ko'rsatkichlar tizimi Moliyaviy aktivlarni investitsiyalash maqsadi har bir investorning xohishiga bog'liq. Klassik variant taniqli sanoat aktsiyadorlik jamiyatlarining (korporatsiyalar) qimmatli qog'ozlariga sarmoya kiritishdir.
"Balanslangan ballar kartasi" kitobidan: Amalga oshirish yo'lida muallif Jigarrang Mark Grexem
I. qism. O'zingizning kartangizni tahlil qilish va baholash
71. Investitsion loyihaning iqtisodiy samaradorligini baholash bosqichlari Iqtisodiy samaradorlikni baholashni amalga oshirishdan oldin, ekspertlar loyihaning ijtimoiy ahamiyatini mohirlik bilan aniqlaydilar va loyihaning umumiy natijalarini hisoblaydilar. Ushbu jarayonning maqsadi yaratishdir.
"Investitsiyalar" kitobidan. Cheat choyshablar muallif Smirnov Pavel Yuryevich
73. Tijorat sarmoyasi samaradorligining ko'rsatkichlarini hisoblash tamoyillari (yakuniy) Investitsion loyihaning samaradorligi hisob-kitob davri mobaynida baholanadi - loyiha boshlanganidan to oxirigacha bo'lgan vaqt oralig'i Hisob-kitob davri boshlanishi odatda aniqlanadi.
"Tovarshunoslik to'g'risida" kitobidan: beshik muallif Noma'lum muallif
"Inson resurslarini boshqarish amaliyoti" kitobidan muallif Armstrong Maykl
Mehnat ko'rsatkichlarini baholash mezonlari Mehnat ko'rsatkichlarini baholash mezonlarini e'tiborga olish kerak: maqsadlarga erishish; mavjud va amaliy bilim va ko'nikmalar darajasi (kompetentsiya); mehnat ko'rsatkichlariga ta'sir qiladigan ish joyidagi xatti-harakatlar; qancha
Kitobdan "Biznes-reja" 100%. Samarali biznes strategiyasi va taktikasi by Abrams Ronda
5.2. Loyihaning boshlang'ich moliyaviy ko'rsatkichlarini hisoblash Modellashtirish shartlari (moliyaviy-iqtisodiy hisob-kitoblar uchun taxminlar): 2011-2012 yillar davri uchun 2010 yil uchun. PERMANENTga to'lanadigan to'lovlar miqdori va jadvali
Korxonaning innovatsion va investitsion faoliyatiga loyihaviy yondashuvning asosi pul oqimlari (pul oqimi) printsipidir. Xususiyat shundaki, bu uning bashoratli va uzoq muddatli xususiyatidir, shuning uchun tahlilga qo'llaniladigan yondashuv vaqt omili va xavf omilini hisobga oladi. Bundan tashqari, samaradorlik innovatsion loyihalar samaradorligini baholash va ularni moliyalashtirish uchun tanlash bo'yicha uslubiy tavsiyalar asosida aniqlanadi.
Ishlashning asosiy ko'rsatkichlari nima innovatsion loyiha?
Yo'riqnomada innovatsion loyiha samaradorligining asosiy ko'rsatkichlari sifatida quyidagilar belgilangan:
loyiha ishtirokchilari uchun moliyaviy oqibatlarni hisobga olgan holda moliyaviy (tijorat) samaradorligi;
barcha darajadagi byudjetlar uchun moliyaviy ta'sirlarni hisobga olgan holda byudjet samaradorligi;
loyiha ishtirokchilarining bevosita moliyaviy manfaatlaridan tashqariga chiqadigan va xarajatlarni ifodalashga imkon beradigan xarajatlar va natijalarni hisobga olgan holda milliy iqtisodiy iqtisodiy samaradorlik. Albatta, harajatlarni ham, natijalarini ham hisobga olish kerak emas (ijtimoiy, siyosiy, ekologik va boshqalar).
XULOSA
Innovatsion loyihani kelgusida amalga oshirishning maqsadga muvofiqligi to'g'risida qaror qabul qilish uchun harajatlar va natijalar nisbati aks etadigan va loyihaning ishtirokchilari uchun iqtisodiy jozibadorligini, ayrim loyihalarning boshqalaridan iqtisodiy afzalliklarini baholashga imkon beradigan ko'rsatkichlarning butun tizimi qo'llaniladi.
Tijorat samaradorligiLoyihaning (moliyaviy asoslanganligi) moliyaviy xarajatlar va talab qilinadigan daromad stavkasini ta'minlaydigan natijalar nisbati bilan belgilanadi. Tijorat samaradorligini butun loyiha uchun ham, alohida ishtirokchilar uchun ham ularning hissalarini hisobga olgan holda hisoblash mumkin. Bundan tashqari, ta'sir sifatida t-mqadam haqiqiy pul oqimidir.
Innovatsion g'oya darajasida o'tkaziladigan baholash g'oyaning tubdan maqsadga muvofiqligi to'g'risida xulosalar va uni amalga oshirishning afzalliklarini oldindan baholashni o'z ichiga olishi kerak. Innovatsiyalardan foydalanishni (taklif etilayotgan loyiha) baholashda aniq maqsadlarning maqsadga muvofiqligi va ushbu rejani amalga oshiradigan loyihaga alternativalarning hayotiyligi baholanadi. Innovatsiyalar samaradorligini baholash muayyan texnik jihatdan amalga oshiriladigan loyihaning hayotiyligi va samaradorligini baholashni o'z ichiga oladi. Investor yoki uni amalga oshirishga jalb qilingan boshqa tashkilotlar tomonidan innovatsiyalarni amalga oshirish to'g'risida qaror qabul qilishning barcha holatlarida, uni amalga oshirish uchun prognoz qilingan sharoitlarda loyihaning samaradorligi va barqarorligi baholanadi.
Kelajakdagi xarajatlar va innovatsion loyihaning samaradorligini aniqlash natijalarini baholash hisoblash muddati davomida amalga oshiriladi, uning davomiyligi loyihani yaratish, ishlatish va tugatish muddati, asosiy texnologik uskunalarning o'rtacha ishlash muddati va investorning talablari hisobga olinadi. Natija va xarajatlarni baholash uchun baza, jahon va prognoz narxlari qo'llaniladi. Asosiy narxlarda iqtisodiy samaradorlikni o'lchash odatda investitsiya imkoniyatlarini texnik-iqtisodiy asoslash bosqichida amalga oshiriladi.

Download 84 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling