1. Ionlovchi nurlarning turlari

Yopiq manbalar-bu ionlovchi nur manbalarini shunday turiki-bunda ishchi ishlash jarayonida nurlanish olishi mumkin, lekin radiaktiv birikmalar me’yordagi ekspluatatsiya sharoitlarida organizmga tushishi mumkin emas.
Bunday ionlovchi nur manbalari 2 ta guruhga bo‘linadi:
a) doimiy ta’sirli nur manbalari hisoblangan izotop manbalar
b) nurlanish generatorlari-izotop bo‘lmagan manbalar
Doimiy ta’sirli yopiq ionlovchi nur manbalari-bu radiaktiv birikmalarni oldindan ko‘rilgan ekspluatatsiya sharoitida tashqi muhitga tushishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Bunday manbalarga beta, neytron nurlari, har xil vazifadagi gamma-uskunalar kiradi.
Nur generatorlari-bu nurlarni davriy ravishda generatsiya qiladigan manbalar. Bularga rentgen apparatlari va zaryadlangan zarrachalarni tezlatuvchilari kiradi.
Yopiq manbalar bilan ishlaydigan ishchilar me’yordagi ekspluatatsiya sharoitida faqat tashqi nurlanishga uchraydilar. Aniqlanishicha izotop manbalaridan foydalanganda personal oladigan tashqi nurlanish dozasi manba aktivligi ,ular bilan ishlash vaqti, gamma doimiy izotopga proporsional bo‘ladi va masofa kvadratiga va nurni ekran bilan susaytirish karraligiga teskari proporsional bo‘ladi.
D=(Q x k_λ x t):(KxR²)
Bu erda:
D-nurlanish dozasi R
Q-manba faolligi, m Ki
K-manbaning gamma-doimiyligi
T-manba bilan ishlash vaqti, saot
R-manbadan ishchigacha bo‘lgan masofa, sm