1. Javoblarning qaysi birida ozaytirma darajadagi xususiyat sifati ravish bajaradigan vazifada kelgan?

1. Javoblarning qaysi birida ozaytirma darajadagi
xususiyat sifati ravish bajaradigan vazifada kelgan?
A) Xira yorug’ ichkariga to’kiladi, gugurtcho’p alanga olib
Olim Qodirovning kulcha, oqish yuzlarini, quyuq kipriklari
va bezovta chaqnayotgan ko’zlarini bir zum yoritib, astaasta pasayib o’chadi.
B) U duduq, xiylagina duduq bo’lishiga qaramay, sho’x,
xushchaqchaq, yaxshigina askiya ham qilar ekan.
C) Kalishlarni kiyib olaman. – Sag’al katta-ku!– deyman
sevinganimdan entikib.
D) Qoramtir osmon asta-sekin yorisha boshladi.
2. Tarkibida majhul nisbat shaklidagi sifatdosh
qatnashgan uyushiq bo’lakli gapni aniqlang.
A) Jimirlab oqayotgan daryo bo’yiga borib, yuz-qo’llarini
yuvib, bir-ikki qultum suv ichishdi.
B) Shanbada to’y keladigan, el-yurtga osh beriladigan
bo’lgani uchun, erta tongdanoq hovli gavjum edi.
C) Eshon otasining vasiyatiga amal qilib to’ridan joy
tegmaydigan, poygakda choy tegmaydigan bir odam bo’lib
yetishibdi.
D) O’n ming uyli Qo’ng’irot eli boyvachchalari bilan
yig’ilib, bir yerga jam bo’lib, bir baxmal o’tovni tikib, shu
o’tov ichida hamma boyvachchalar bilan qimiz ichib, o’z
kayf-u safosi bilan o’tirar edi.
3. Qayerda edingiz? Qo’lingizga tusha olmadim.
Ushbu gapda ma’no ko’chishning qaysi turi
qo’llangan?
A) metafora B) metonimiya
C) sinekdoxa D) vazifadoshlik
4.Chigirtkalarning chirillashini, ko’kda muallaq turib qanot
qoqayotgan so’fito’rg’ayning issiqdan shikoyat qilib vijirvijir chug’urlashini demasa, atrof jimjit edi.
Berilgan gapda asosi shakldoshlik xususiyatiga ega
bo’lgan fe’lning vazifa shakllari necha o’rinda
qatnashgan?
A) 2ta B) 3ta C) 4ta D) 5ta
5.Javoblarning qaysi birida yuklama va bog’lovchilar
uyushgan ega va aniqlovchilarni bog’lashga xizmat
qilgan?
A) Ular uddasidan chiqmagan ish yo’q, shuning uchun
ham lablarida doim tabassum, ko’zlarida sevinch, ular
tongni ham, tunni ham qo’shiq bilan qarshi olishadi.
B) Quyosh qizil baxmal kabi tovlanib, o’zini azim
chinorlar panasiga olganda, bu yerdagi oqshomlar ko’hna
tabiat ko’rki – tongdan ham musaffo bo’lib ketadi.
C) Keng ko’chalar ham, qator oq uylar ham, oldi gulzor
klub ham goh sariq, goh qizg’ish tusga kirib, qishloq
husniga husn qo’shadi.
D) Aql-idrok, ilm-hunar – bular mehnat bilan topiladigan
va kamol toptiradigan narsalardir.
6. Javoblarning qaysi birida tovushga taqlidni
bildirgan so’z ravish bajargan vazifada kelgan?
A) Yetti qaroqchi yulduzi tik kelganda g’o’ng’ir-g’o’ng’ir
ovozdan uyg’onib ketdim.
B) Shunday bo’lsa ham, vujudini tutgan qalt-qalt titroqni
bosib hazilomuz qichqirdi.
C) Allakim ship-ship qadam bosib, ayvon labiga
kelayotganday bo’lardi.
D) Bolalarning qiy-chuvi olamni buzar edi.
7.Ey Iskandar, dilingni ilm bilan obod qil, ilmsiz kishilar
bilan suhbat qurma, umringni behuda o’tkazma,
muvofaqiyatlaringga mag’rurlanma, gina-hasad
qiluvchilarni uyingga kiritma, gina-kuduratdan o’zingni
xoli tut, birovga nisbatan gina saqlama, yomonlig-u
ochko’zlik qilishdan qoch, yaxshilik qilishga intil.
Berilgan gap haqidagi notog’ri fikrni toping.
A) gapda kompozitsion usulda yasalgan 7 ta fe’l bor.
B) gapda 6 ta sodda tub ot qatnashgan.
C) gapda ismlarning 15 ta munosabat shakli qatnashgan.
D) yasama so’zlar tarkibidagi yasovchi qo’shimchalardan
7 tasi shakldoshlik xususiyatiga ega
8.Javoblarning qaysi birida o’zi bog’langan so’z bilan
birga hol vazifasida kelgan yordamchi so’z turkumi
qatnashgan gapda otlashgan sifatdosh ishtirok etgan?
A) Ular uddsidan chiqmagan ish yo’q, shuning uchun ham
lablarida doim tabassum, ko’zlarida sevinch, ular tongni
ham, tunni ham qo’shiq bilan qarshi olishadi.
B) Quyosh qizil baxmal kabi tovlanib, o’zini azim
chinorlar panasiga olganda, bu yerdagi oqshomlar ko’hna
tabiat ko’rki – tongdan ham musaffo bo’lib ketadi.
C) Keng ko’chalar ham, qator oq uylar ham, oldi gulzor
klub ham goh sariq, goh qizg’ish tusga kirib, qishloq
husniga husn qo’shadi.
D) Aql-idrok, ilm-hunar – bular mehnat bilan topiladigan
va kamol toptiradigan narsalardir.
9. Javoblarning qaysi birida asosi harakat-holatning
bajarilish payt belgisini bildiruvchi so’zdan yasalgan
so’z gapning grammatik markazi bo’lmagan gap
bo’lagiga tobelangan?
A) Avaz dahlizdan rangdor, vassal, sertokcha uyga kirdi.
B) Uning chaqnoq ko’zlari, siyrak qoshi, o’ychan turishi
katta bardoshini, sadoqatini, aqlini aks ettirib turardi.
C) Daryoga doimiy ravishda irmoqlar kelib qo’shilib
turmasa, uning oqimi jo’shqin bo’la olmaydi.
D) Dastlabki kunlar yo’l unchalik mashaqqatli bo’lmadi.
10. Muallimlar ilm-u fan va maorifimiz jonkuyarlari
sanaladi.
Ushbu gapda faqat jarangli undoshlardan tashkil
topgan so’zlar berilgan gap bo’laklaridan nechtasiining
vazifasida kelgan?
Ega, kesim, aniqlovchi, to’ldiruvchi, hol
A) 1tasi B) 2tasi C) 3tasi D) 4tasi@Milliy_til_1
3
11. Noo’rin so’zlovchi, samimiyatdan yiroq, yolg’onchilik
bilan kun keshiruvchi insonlar hech qachon vijdonlari
oldida pok bo’lmaydilar.
Gapda agglyutinativ tillarga xos bo’lmagan xususiyatga
ega bo’lgan so’z tarkibidagi keng unlini boshqa bir
keng unlidek talaffuz qilinishi qaysi lahjaga xos
xususiyat?
A) qorluq B) qipchoq
C) o’g’uz D) bunday lahja yo’q
12. bilan, do’st, ona, chunki, madomiki, uyqu, kabi, axir.
Mustaqil leksik ma’noga ega bo’lmagan so’zlardagi tor,
til orqa, lablangan unlilar nechta?
A) 4ta B) 3ta C) 2ta D) 1ta
13.Yana bir adolari borki, ba’zi alfozning so’ngida “ch”,
“ki”, “shi” lafzidir, orttirurlar, yo mansabning, yo
hunarning, yo peshaning izhori uchun; forsiyda yo’qtur,
balki alar ham turkcha ayturlar.
Berilgan parchada gapning qaysi bo’laklari uyushgan?
1. fe’l kesim 2. ega 3. Qaratqich aniqlovchi 4. vositali
to’ldiruvchi 5. sifatlovchi aniqlovchi
A) 1,3,4 B) 3,5 C) 1,3,4,5 D) 2,4,5
14.Berilgan gaplarning qaysi birida affiksatsiya usuli
bilan yasalgan yasama so’zlar boshqalariga nisbatan
ko’proq?
A) Ba’zi kunlar bo’ladiki, qovog’idan qor yog’ib turadi,
buning ustiga yana 15-20 daraja sovuq ham bo’ladi-yu,
biroq odamga xush yoqadi.
B) Hech qachon kulgim ham, yig’im ham soxta
bo’lmaydi, har qachon kemtik baxtni baxt demadim,
birovlardan qolgan-qutgan baxt bilan kifoyalana
beradiganlar qatorida hech qachon turmadim.
C) Namiqqan shuvoqlar oldin toxtab yaxshi yonmasa
ham, keyinroq chars-chursillab uchqun sochdi-da, axiyri
gurillab ketdi.
D) Eh-ha, nima uchun o’rmonda bunaqa g’ala-g’ovur,
tartibsizlik desam, sababi bu ekan-da, – deb o’yladi
Ko’rqush.
15.Yordamchi so’zlarning har uchala turi qatnashgan
gaplarning qaysi turida turdosh otlarning barcha turi
qatnashgan?
A) Lekin kun isishini kutish haqida gap bo’lishi ham
mumkin emas, chunki havoga ishonish qiyin, eng muhimi,
qor ustiga qor yog’ib, dashtda qolib ketishlari ehtimoldan
holi emas.
B) Biroq vaqt ketsa ham, otaning maslahati bilan ish
tutganlari yaxshi bo’ldi, chunki Yomontosh darasi ular
kutganday mudhish edi.
C) Biroq Zavqiy Mo’minboy bilan uzoq muddat ishlay
olmadi, chunki boy va uning ukalarini hajv qilganligi
sababli u vazifasidan ozod etiladi.
D) Kishining talanti barcha sohada bir xil bo’lavermaydi,
chunki yoshlar o’zi sevgan, qobiliyatiga mos bo’lgan ishni
tanlay bilishi kerak.
16.Javoblarning qaysi birida yasalish asosi fe’l bo’lgan
yasama so’zlar boshqalariga nisbatan ko’proq?
A) Avaz dahlizdan rangdor, vassal, sertokcha uyga kirdi.
B) Uning chaqnoq ko’zlari, siyrak qoshi, o’ychan turishi
katta bardoshini, sadoqatini, aqlini aks ettirib turardi.
C) Daryoga doimiy ravishda irmoqlar kelib qo’shilib
turmasa, uning oqimi jo’shqin bo’la olmaydi.
D) Dastlabki kunlar yo’l unchalik mashaqqatli bo’lmadi.
17. Yog’liq qo’y go’shti yaxnasi ham, tok bargi va uzum
boshining surati solingan chinni kosadagi qaymoq, non,
qora mayiz – hammasi dasturxonda qo’l tekkizilmay
turardi.
Berilgan gapda asosi bir turkum doirasida bo’lgan
shakldoshlik xususiyatiga ega nechta so’z qatnashgan?
A) 6ta B) 2ta C) 4ta D) 5ta
18. Sirg’aluvchi sonor til undoshi qatnashgan ot+fe’l
tipidagi qo’shma fe’li bor gapni aniqlang
A) Shanbada to’y keladigan, el-yurtga osh beriladigan
bo’lgani uchun, erta tongdanoq hovli gavjum edi.
B) Chor atrofi baland devor bilan o’ralgan tor hovlida uni
aqli yetmaydigan ajoyibotlar to’lib-toshib yotibdi.
C) Sarvi xola indamadi. Bitta-bitta qadam bosib uyi
tomon yurib ketdi.
D) Ishdan kelgach nari-beri tamaddi qilib uyiga o’tib
bordim
19. Javoblarning qaysi birida barcha kelishik shakllari
bilan ma’odoshlikni yuzaga chiqaruvchi kelishik
shaklini olgan so’z qatnashgan?
A) Ko’z ravshan bo’lsa, qalbning oqligi, xush-xurramlik
belgisidir.
B) Ko’z yoshlanmaydigan bo’lsa, unday kishi odamlar
qonini to’kishga shay bo’ladi.
C) Agar ko’k, qora yo shahlo ko’zda qora nuqtalar va
feruzarang qo’shilgan bo’lsa bo’lsa, u kishining ichi qora,
o’zi shahvatga o’chdir.
D) Kimki ko’zini tez-tez yumib ochsa, u sodiq do’st va
yomon ishlardan xoli kishidir.
20. Ilm yo’lida oshib o’tish mumkin bo’lmagan devor
bo’lmaydi.
Gapda qatnashgan leksemalar tarkibidagi ochiq
bo’g’inlardan nechtasi o’z urg’usiga ega?
A) 3ta B) 4ta C) 5ta D) 1ta
21. Xushmuomalalik uzoq umr ko’rishning sabablaridan
biridir.
Morfologik usul bilan yasalgan so’zdagi til oldi va til
orqa unlilari o’rtasidagi nomuvofiqlikni toping.
A) nomuvofiqlik yo’q B) 2o’rinda
C) 1 o’rinda D) 3 o’rinda
22. So'z birikmalari zanjiri gapning egasi atrofida
birlashgan holatni toping.
A) Badanni junjiktiruvchi sovuq shamol izg'ib qoldi.
B) Boboning tabiati ravshan bo'lib ketdi.@Milliy_til_1
4
C) Darveshalining zindonda yotishi Alisherning yuragida
dushmanlik olovini to'ldiradi.
D) Sayohatchilar daraning pillapoya kabi yotiqroq
yerlaridan yuqoriga intildilar.
23. Ma'lum matnda gaplar qaysi jihatdan bog'lanadi?
A) morfologik jihatdan
B) sintaktik jihatdan
C) mantiqiy jihatdan
D) morfologik, sintaktik, mantiqiy jihatlardan
24. Qaysi qatorda shaxsi noma'lum gap berilgan?
1. Yo'lda biroz to'xtashga to'g'ri kelib qoldi. 2. Ko'nglida
armon qolmasligi uchun chilyosin qildirishga to'g'ri keldi.
3. Yo'lda ukam menga to'g'ri kelib qoldi. 4. To'garakka
barvaqt borishga to'g'ri keldi.
A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 3, 4 C) 1, 2, 3 D) 1 , 2 , 4
25. Ko’m-ko’k yopiqli uzun stol ustida sud a’zolaridan
birining ko’zoynak qutichasi qolib ketgan; zal o’rtasidagi
og’zi ochiq pechdan o’tinning charsillab yongani eshitiladi.
Asosi shakldoshlik xususiyatiga ega bo’lgan so’zlar
qaysi gap bo’laklari vazifasida kelgan?
A) to’ldiruvchi, aniqlovchi, kesim
B) hol, ega, kesim, to’ldiruvchi
C) aniqlovchi, ega, kesim
D) to’ldiruvchi, aniqlovchi, ega, kesim
26. o’yin, o’rdak, o’tkir, o’jar, o’choq, o’rmon.
Ushbu so’zlardan nechtasida o’ unlisi torroq talaffuz
qilinadi. (yopiq bo’g’inda)
A) 2tasi B) 4tasi C) 3tasi D) 5tasi
27. Sinifimiz bilan tiyatirga tomoshaga bordik.
Imlosida xotolik bor so’z(lar) qanday bo’lak vazifasida
kelgan?
A) aniqlovchi, hol B) to’ldiruvchi
C) to’ldiruvchi, kesim D) to’ldiruvchi, hol
28. falak-palak, faqir-paqir, sof-sop.
Ushbu juftliklardagi so’zlardan nechtasi bir turkum
doirasida paronimlik yuzaga chiqaradi?
A) 1 tasi B) 2 tasi
C) 3 tasi D) shakldosh bo’la olmaydi
29. 1.tabaqa-tavaqa; 2.shahid-shohid; 3.pocha-pochcha;
4.shtab-shitob.
Berilgan juftliklardan qaysilari xato yozilgan?
A) 1 B) 1,2
C) hammasi to’g’ri yozilgan D) 1,3,4
30.Berilgan gaplarning qaysi birida yumshoq talaffuz
qilingan portlovchi lab undoshi nisbatan ko’proq?
{M harfi i va e unlilari bilaan kelsa yumshoq talaffuz
qilinadi}
A) Tanga-tanga to’ni bor, mitti ko’zi unga yor. Yursa
suvlar jimirilar, Qamishlar ham qimirlar.
B) Qulochida qo’sh-qo’sh halqa, xizmat qilar chrchamay
xalqqA)
C) Kulib turar misoli oftob, hamrohidir chang, tor va
ruboB)
D) Oyna emas, jimirlar, tek turmasdan q