1. Kasbiy pedagogika fanining ob’ekti va maqsadi, vazifalarini izohlang!

5. Ишлаб чиқариш таълими қандай даврларига бўлинади? Бошланғич давр - бу вақтда таълим олувчилар ўзларининг
усталарини танимайдилар, бир-бирларини ишлаб чиқариш жараѐни ҳақида
тўлиқ маълумотга эга бўлмайдилар. Ўқув устаси ҳар бир таълим олувчини
шахсий хусусиятларини ўрганиб, уларда иш жойини, касбни танлашга
қизиқишни уйғотиб меҳнатга бўлган умумий талаблар, иш шароити билан
таништиради. Ишлаб чиқариш устаси таълим олувчиларни техник
тўгаракларга қизиқтириб, ишлаб чиқариш соҳаси бўйича фахрийлар билан
учрашувлар ташкил этади. Ишлаб чиқариш устаси биринчи кунларданоқ
гуруҳ фаолини сайлаб олади ва таълим олувчиларни жамоага айлантиради.
Бу босқичда ташкилий ишлар кўпроқ олиб борилиб, таълим олувчилар
асосан ўзаро бир-бирлари билан ва иш жараѐни билан танишадилар. Бу
жараѐнни ишлаб чиқаришга, ўқитишга алоқаси бўлмайди ва ўртача 2 ҳафтача
вақт давом этади.
Тайѐргарлик даври- бу вақтга келиб таълим олувчилар аниқ иш
турлари билан танишиб, уларни ўқув-ишлаб чиқариш, меҳнат фаолияти
ишлаб чиқарувчи характерга эга бўлади. Гуруҳда уста ишонадиган ўз-ўзини
бошқарувчи органлар фаолият кўрсатиб, бу вақтга келиб уста қуйидаги
масалаларни ҳал қилади: иш ўрнини ташкил этиш, меҳнат хавфсизлигига
жавоб бериш, ишлаб чиқаришда интизомли бўлиш иш қуролларини асрабавайлаш, шахсий гигиена ва санитария қоидаларига риоя қилиш ва бошқалар.
Таьлим олувчиларни иш жараѐни техник ҳужжатларни ўрганиш,
мосламаларни сақлаш, иш ўрнини тайѐрлаш, ишлаб чиқилган маҳсулотнинг
сифатини текширишдан иборат бўлиб, улар оддий иш жараѐнларини ўрганиб
борадилар. Устанинг кўп маротаба кўрсатиб ва тушунтириб бериши, кетма
кет уларни бажаришлари натижасида уларда бирламчи кўникмалар ҳосил
бўлади.
Касбни ўзлаштириш даври - иш жараѐнларини ўргангандан сўнг
олинган билим ва малакаларни мукаммалашга ўтилади. Бунинг учун шундай
ишлар танланадики, иш жараѐнида янги ўрнатилган мавзу ва ундан
олдингилари қамраб олинади. Шунда таълим олувчиларда эгалланган билим
шаклланиш хусусиятлари ривожланади.
Касбий эгаллаш муддатида уста қуйидаги масалаларни таълим олувчилар ривожлантиради: иш жараѐнида иш ритм ва темпга амал қилиш,
бажарилаѐтган ишда техник талабларга жавоб бериш, масалаларни осон ҳал
қилиш ва буюрилган ишга жавобгарлик ҳиссини тарбиялайди.